از رقابت ژئوپلیتیکی تا همکاری اقلیمی
به گزارش جهان صنعت نیوز: این نخستین سفر یک مقام دولت جو بایدن به این کشور آسیایی محسوب می‌شود. این سفر جان کری نشان‌دهنده عزم دولت جو بایدن در همکاری و همزمان رقابت آمریکا با چین در حوزه‌های مختلف بوده است. در حالی که دو طرف بر سر مسائل مربوط به حقوق بشر، شیوه‌های تجارت و مسائل امنیتی در عین رقابت برای نفوذ جهانی با یکدیگر در جدال هستند، این سفر تاکیدی است بر تلاش‌های دولت بایدن برای همکاری و نیز رقابت با چین. در این راستا می‌توان گفت راهبرد چین و آمریکا در حوزه اقیانوس آرام به سوی رقابت توام با همکاری به پیش می‌رود.
این در حالی است که نماینده ویژه ریاست‌جمهوری آمریکا برای تغییر اقلیمی و نماینده چین در بیانیه مشترکی پس از مذاکرات شانگهای اعلام کردند پکن و واشنگتن برای همکاری در زمینه تغییرات آب و هوایی موافقت کرده‌اند. جان کری پیش از این بارها گفته بود که کشورها باید بحران تغییرات آب و هوایی در جهان را مساله‌ای جدا از ماهیت روابط با یکدیگر ببینند و همچنین خواستار همکاری آمریکا و چین به عنوان دو تولید‌کننده بزرگ گازهای گلخانه‌ای در جهان برای حل این بحران شده است.
مقامات آمریکایی اعلام کردند که سفر جان کری به چین بخشی از یک تور آسیایی او پیش از اجلاس مجازی روز کره‌زمین در روزهای ۲۲ و ۲۳ آوریل است. جان کری چندی پیش در هند گفته بود که امیدوار است بتواند روی همکاری‌های چین در مساله تغییرات آب و هوایی حساب باز کند. وی افزود: ما خواهان همکاری با چین در این زمینه هستیم و آنچه جو بایدن اعلام کرده، آن است که ما اختلافات‌مان را در زمینه برخی مسائل داریم و نمی‌توانیم اسیر همه این اختلافات باشیم. باید در زمینه پدیده تغییرات آب و هوایی با یکدیگر همکاری کنیم.
هوا چون یینگ سخنگوی وزارت خارجه چین اوایل این ماه اعلام کرد از پکن برای شرکت در اجلاس روز زمین دعوت شده است و در حال بررسی آن هستیم. او بدون اشاره به نام آمریکا اعلام کرد پکن همچنان به تقویت و گسترش ارتباط و همکاری با جامعه بین‌الملل ادامه خواهد داد.
ناظران بر این باورند تغییرات آب و هوایی یکی از معدود مقوله‌هایی است که آمریکا و چین ممکن است منافع مشترکی در ارتباط با آن داشته باشند و این مساله احتمال ازسرگیری گفت‌وگو‌های متوقف‌شده در دولت دونالد ترامپ، رییس‌جمهور پیشین آمریکا که این کشور را از توافقنامه آب و هوایی پاریس خارج کرد افزایش می‌دهد، اما بایدن در تلاش برای قرار دادن آمریکا در موضع کشور پیشگام در محدود ساختن تغییرات آب و هوایی، واشنگتن را به پیمان پاریس بازگرداند.
به دنبال نشست جنجالی که مارس در شهر انکوریج در ایالت آلاسکای آمریکا برگزار شد، خبرگزاری رسمی شینهوا چین در گزارشی اعلام کرد دو طرف تصمیم گرفته‌اند در میان دیگر اقدامات متعادل و در عین حال ویژه خود یک گروه کاری را در زمینه تغییرات آب و هوایی تشکیل دهند.
این در حالی است که مقامات آمریکا در گفت‌وگو با واشنگتن‌پست اعلام کردند چنین توافقی حاصل نشده است؛ نکته‌ای که به اعتقاد تحلیلگران انعکاس انزجار دولت بایدن از گرفتار شدن در سبک چینی نشست‌های رسمی است که ممکن است نتیجه‌بخش باشد یا نباشد. جان کری که طی سال‌ها فعالیت به عنوان وزیر خارجه و رییس پیشین کمیته روابط خارجی مجلس سنای آمریکا از دیپلماسی شخصی حمایت کرده بود مدت‌هاست که برگزاری نشست‌های دوجانبه با مقامات خارجی را با هدف دستیابی به اجماع ارزشمند می‌داند.
توافق چین و آمریکا برای همکاری
جان کری و شیه ژنهوآ نمایندگان آمریکا و چین اعلام کردند ایالات متحده و چین به همکاری با یکدیگر و دیگر کشورها به منظور مقابله با این بحران اقلیمی که باید با جدیت و فوریتی که نیازمند آن است، مورد رسیدگی قرار بگیرد، متعهد هستند. بر اساس این بیانیه که وزارت خارجه آمریکا منتشر کرد، این شامل تقویت اقدامات متقابل و همکاری در فرآیندهای چندجانبه شامل چارچوب کنوانسیون تغییر اقلیمی سازمان ملل متحد و توافق پاریس می‌شود.
جان کری، نماینده ویژه ریاست‌جمهوری آمریکا در امور تغییر اقلیمی در روزهای ۱۵ و ۱۶ آوریل با شیه ژنهوآ، نماینده ویژه چین در امور تغییر اقلیمی در شانگهای دیدار و رایزنی کرد. بر اساس بیانیه مشترک آنها، آمریکا و چین چشم‌انتظار نشست آب و هوایی به میزبانی آمریکا هستند که ۲۲ و ۲۳ آوریل برگزار می‌شود.
علاوه بر این، چین و آمریکا برای مقدمات کنفرانس تغییر اقلیمی آتی که ماه نوامبر در شهر گلاسکو اسکاتلند برنامه‌ریزی شده است، همکاری کرده و درباره ادامه اقدامات قاطع ۲۰۲۰ به منظور کاهش آلاینده‌ها رایزنی خواهند کرد.
در این بیانیه مشترک آمده است آمریکا و چین کاملا به همکاری با یکدیگر و دیگر کشورها برای تقویت اجرای توافق پاریس متعهد هستند. وزارت خارجه آمریکا هم گفت که چین و آمریکا در نظر دارند تا استراتژی‌های بلندمدت خودشان را با هدف تولید گازهای گلخانه‌ای صفر و کربن صفر ایجاد کنند. آنها همچنین برای به حداکثر رساندن سرمایه‌گذاری بین‌المللی در حمایت از انتقال به انرژی‌های تجدیدپذیر در کشورهای در حال توسعه اقدام خواهند کرد.
چین در مسیر جایگزینی زغال با انرژی‌های تجدیدپذیر
در این میان اندیشکده «ترانزیشن زیرو» می‌گوید که چین می‌تواند با جایگزین کردن نیروگاه‌های زغالی با انرژی‌های تجدیدپذیر طی ۲۰ سال ۶/۱ تریلیون دلار از هزینه‌های خود بکاهد. چین برای تحقق تعهداتش در زمینه تغییر اقلیم باید ۵۸۸ نیروگاه که با زغال کار می‌کنند را تعطیل کند.
گفته می‌شود این کار برای چین به صرفه است چون انرژی‌های تجدیدپذیر اکنون خیلی ارزان‌تر از زغال هستند. این منعکس‌کننده وضعیت مشابهی در آمریکاست؛ جایی که زغال ظرف چند سال از ارزان‌ترین به گران‌ترین سوخت بدل شده است. چین در حال حاضر ۱۰۵۸ نیروگاه زغال‌سنگی دارد که بیش از نیمی از ظرفیت کل جهان است.
نویسندگان اندیشکده «ترانزیشن زیرو» (گذار صفر) می‌گویند که چین برای تحقق هدف اعلام‌شده خود یعنی «کربن خنثی» شدن تا سال ۲۰۶۰ باید رادیکال عمل کند. چین به تازگی از برنامه احداث پنج نیروگاه تازه اتمی برای تامین انرژی پاکیزه خبر داده و رییس‌جمهور شی جین پینگ اعلام کرده است که روز جمعه در اجلاس اقلیمی سران فرانسه و آلمان شرکت می‌کند. این کشور همچنین در زمینه استفاده از توربین‌های بادی و صفحات خورشیدی در جهان پیشتاز است.
اما چین در یک سال اخیر به شدت به سوزاندن کربن روی آورده، چون دولت‌های منطقه‌ای برای کمک به اقتصاد اقدام به ساختن نیروگاه‌های تازه زغال‌سنگی کرده‌اند. گزارش تازه اخطار می‌دهد که چهاردهمین طرح پنج ساله چین خطر ایجاد دارایی‌های سرگردان را به همراه دارد یعنی نیروگاه‌های زغال‌سنگی که ساخته اما استفاده نمی‌شوند. این گزارش با کمک فناوری ماهواره‌ای و هوش مصنوعی تهیه شده است. برای اولین بار است که از این فناوری‌ها برای تعیین دقیق تصاعد دی‌اکسیدکربن بخش انرژی چین استفاده می‌شود. دیپلمات‌های غربی به داده‌های رسمی چین که هر استان ماهانه منتشر می‌کند، با دیده تردید می‌نگرند.
بریتانیا و آمریکا در مقایسه داده‌های مربوط به انتشار دی‌اکسیدکربن از کارخانه‌ها را روزانه منتشر می‌کنند. ارقام دقیق برای تحقق اهداف مربوط به کاهش دی‌اکسیدکربن حیاتی است.
داده‌های معتبر
مَت گِرِی، یکی از نویسندگان گزارش تازه، گفت: باید داده‌های معتبری برای میزان تصاعد وجود داشته باشد تا کشورها در مذاکرات اقلیمی به هم اعتماد کنند.
او گفت: غیر از ملاحظات اقلیمی، تحلیل ما دریافت که چین می‌تواند از هزینه‌هایش کم کند، از دارایی‌های سرگردان بکاهد و وجهه بین‌المللی خود را با جایگزین کردن نیروگاه‌های زغالی با شیوه‌های عاری از کربن بهبود بخشد. ال گور، معاون سابق رییس‌جمهور آمریکا در دوران بیل کلینتون، که یکی از تامین‌کنندگان مالی این تحقیقات است، گفت: فرصت اقتصادی در گذار از زغال به انرژی‌های پاک نشان می‌دهد که اقدام اقلیمی و رشد اقتصادی شانه به شانه حرکت می‌کنند.
بایفورد تسانگ از اندیشکده «ای ۳ جی» گفت: ارقام این گزارش خیلی قرص و محکم به نظر می‌رسد؛ در برخی از استان‌های چین، انرژی‌های تجدیدپذیر هم‌اکنون از نظر هزینه برابر یا ارزان‌تر از زغال هستند. بر اساس تحقیقاتی که گروه «ناظر انرژی جهان» (جی‌ای‌ام) انجام داده، جهش در احداث نیروگاه‌های زغالی در چین، کاهش اخیر تصاعد در سایر جهان را خنثی می‌کند.
چین ۴/۳۸ گیگاوات ظرفیت تازه تولید برق را در سال ۲۰۲۰ کامل کرد که بیش از ۸/۳۷ گیگاواتی است که در باقی جهان ثبت شد. به گزارش «ترانزیشن زیرو» ۷۶ درصد نیروگاه‌های تازه زغالی در سال گذشته به سفارش چین بود در حالی که این رقم در سال قبل از آن ۶۴ درصد بود.
جان کری فرستاده آمریکا در امور اقلیمی در روزهای گذشته برای بحث درباره گرمایش به شانگهای سفر کرد که پیش از اجلاسی مجازی به میزبانی جو بایدن رییس‌جمهور آمریکا در هفته آینده است.
چین خواستار رقابت سالم
معاون وزیر خارجه چین رقابت این کشور با ایالات متحده را اجتناب‌ناپذیر خواند و در عین حال اعلام کرد که پکن خواستار رقابتی سالم است. لو یو چنگ، معاون وزیر خارجه چین در گفت‌وگو با آسوشیتدپرس اعلام کرد رقابت بین چین و ایالات متحده امری اجتناب‌ناپذیر است اما پکن طرفدار حفظ سلامت آن است. متن کامل این گفت‌وگو در وب‌سایت وزارت خارجه چین منتشر شده است.
وی گفت: ایالات متحده بیش از حد بر عوامل رقابت و رویارویی در روابط چین و آمریکا تاکید می‌کند و اهمیت همکاری را دست‌کم می‌گیرد. این رویکرد بیش از حد منفی است و فاقد شور و اشتیاق است. رقابت بین چین و ایالات متحده امری اجتناب‌ناپذیر است، اما ما معتقدیم که رقابت باید سالم باشد، وقتی یکی دیگر دیگری را دنبال می‌کند نه آنکه خصمانه باشد که در آن شما زنده می‌مانید و دومی می‌میرد .
این دیپلمات خاطرنشان کرد پکن با رویکرد رسمی واشنگتن که چین را جدی‌ترین رقیب خود می‌داند و روابط بین دو کشور را از نظر رقابت، همکاری و تقابل تعریف می‌کند، موافق نیست.
او خاطرنشان کرد که چین و ایالات متحده دو اقتصاد بزرگ در جهان هستند، بنابراین آنها موظف به برقراری روابط هستند. به گفته وی، از زمان روی کار آمدن جو بایدن برخی از تحولات مثبت در روابط چین و آمریکا اتفاق افتاده است، از جمله گفت‌وگوی تلفنی بین رهبران دو کشور.
اخبار برگزیدهپیشنهاد ویژهلینک کوتاه :