نیازمند جهش بزرگ در اکتشاف هستیم
به گزارش جهان صنعت نیوز: اعلام چنین مطلبی از آن جهت مهم است که از این عدد تلنگری بخوریم و در حوزه اکتشاف فعال‌تر شویم. چندی پیش بود که دیوان محاسبات کشور نیز نسبت به اتمام ذخایر سنگ‌آهن کشور تا ۱۸ سال آینده ابراز نگرانی کرد. بر اساس گزارش این نهاد دولتی، عدم انجام اکتشافات جدید و جایگزینی ذخایر سنگ‌آهن مصرف‌شده عامل از بین رفتن پشتوانه تامین مواد اولیه مورد نیاز کارخانجات وابسته به فولاد شناخته شده است. به این ترتیب به یک جهش بزرگ در اکتشاف نیاز است، به نحوی که می‌توان گفت دیگر تغییرات و اصلاحات آرام پاسخگوی نیاز اکتشافی سنگ‌آهن نیست.
قبل از نظر دیوان محاسبات کشور، مجموعه انجمن سنگ‌آهن و دیگر مجموعه‌های مرتبط نیز بارها تکرار کرده بودند که بی‌عدالتی موجود در زنجیره فولاد باعث شده بخش اصلی معدن در ابتدای زنجیره تولید مورد غفلت قرار بگیرد.
در این خصوص اما به تازگی سعید عسگرزاده دبیر انجمن سنگ‌آهن ایران نیز نسبت به اتمام موجودی ذخایر سنگ‌آهن واکنش نشان داده و خواستار تمرکز جدی‌تر دولت بر حوزه اکتشاف شده است. او با تاکید بر اینکه نیازمند یک جهش بزرگ در اکتشاف هستیم، گفت: حتی تغییرات و اصلاحات آرام و کمی افزایش بودجه، پاسخگوی نیاز اکتشافی سنگ‌آهن نیست.
نیاز به یک تلنگر
عسگرزاده در گفت‌و‌گو با ایلنا در مورد پیش‌بینی دیوان محاسبات مبنی بر اتمام منابع سنگ‌آهن کشور تا ۱۸ سال آینده اظهار کرد: میزان ذخایر موجود در هر کشوری بر مبنای عیار مشخصی ارزیابی می‌شود. بر همین اساس شرایط فعلی و نحوه استفاده از منابع سنگ‌آهن کشور مبتنی بر فرضیاتی تخمین زده می‌شود. مدت زمان اتمام منابع سنگ‌آهن در اظهارات مختلف می‌تواند متفاوت باشد اما ۱۸ سال عدد غیرواقعی نیست. او خاطرنشان کرد: مهم این است که از این عدد تلنگری بخوریم و در دو حوزه مشخص اکتشاف و فرآوری فعال‌تر باشیم.
وی افزود: قبل از دیوان محاسبات مجموعه انجمن سنگ‌آهن و دیگر مجموعه‌های مرتبط نیز بارها تکرار کردند که بی‌عدالتی موجود در زنجیره فولاد باعث شده بخش اصلی معدن در ابتدای زنجیره تولید مورد غفلت قرار بگیرد. او تصریح کرد: بخش اصلی معدن استخراج نیست. استخراج درو کردن محصولی است که دیگران کاشته‌اند. بخش اصلی در حوزه معدن شامل فرآیندهای پسین و پیشین استخراج است یعنی باید به اکتشاف و فرآوری توجه شود.
لزوم تقویت فرآوری
دبیر انجمن سنگ‌آهن ایران در ادامه تصریح کرد: در بخش فرآوری نیازمند این هستیم که عیار حد اقتصادی سنگ‌آهن و همین‌طور نوع آنکه الان فقط محدود به سنگ‌آهن‌های مگنتی محدود شده را پیشرفت دهیم تا پرعیارسازی و فرآوری سنگ‌آهن‌های هماتیت توسعه پیدا کند.
وی همچنین خاطرنشان کرد: لاجرم این اتفاق‌ها خواهد افتاد، ولی هرچه دیرتر این درک صورت بگیرد، ما بخش بیشتری از ذخایر پرعیار و خوب خود را از دست می‌دهیم. بهتر است هرچه زودتر به اصلاح قیمت و توجه به این دو فرآیند پسین و پیشین استخراج بپردازیم. هرچه این اتفاق زودتر روی دهد، ذخایر پرعیار بیشتری داریم که امکان تامین هزینه این دو بخش و کمک به ذخایر با عیار کمتر به لحاظ جدا نشدن را دارند.
عسگرزاده به عنوان مثال توضیح داد: اگر عیار معیار ۴۰ درصد تعریف شود، سنگ معدن زیر ۴۰ درصد باید جدا شود، باید فرآوری ما به گونه‌ای باشد که این میزان را به ۲۰ درصد کاهش دهیم، در این صورت بخش عمده‌ای از سنگ‌هایی که استخراج می‌شوند و برای آنها هزینه می‌شود، دیگر دورریز نمی‌شوند و جزو سنگ‌هایی خواهند بود که مورد بهره‌برداری قرار می‌گیرند. او خاطرنشان کرد: هرچه سریع‌تر این درک از سوی تمامی دست‌اندر‌کاران حوزه سنگ‌آهن اتفاق بیفتد، نتایج بهتری خواهیم گرفت.
نگرانی‌های محیط‌زیستی
وی در پاسخ به سوالی پیرامون نگرانی‌های محیط‌زیستی برای افزایش اکتشاف گفت: کمی در مورد تاثیرات محیط‌زیستی معادن اغراق شده است. ما شک نداریم که فرآیند معدن در محیط‌زیست تاثیرگذار است و به هر حال روی اکوسیستم تاثیرات خود را می‌گذارد اما این تاثیر به میزانی که به صورت اغراق‌آمیز بیان شده نیست. در مورد معادن سنگ‌آهن نیز باید گفت که بعضا تاثیرات آن منفی نیست.
عسگرزاده افزود: از دو جنبه باید به مساله محیط‌زیست نگاه کنیم: اول اینکه در مورد تاثیرات و تخریب‌های محیط‌زیستی معادن اغراق نکنیم. تخریب‌های معدن به صورت فیزیکی است نه شیمیایی. معادن مانند بعضی صنایع نیستند که شیرآبه‌های سمی به محیط‌زیست تزریق کنند. به این ترتیب معادن مشکل خاص و حاد زیست‌محیطی ایجاد نمی‌کنند بلکه بیشتر تاثیرات فیزیکی دارند.
وی همچنین اضافه کرد: نکته دوم این است که در قانون معادن این موضوع پیش‌بینی شده است. قاعدتا اگر معدنی حتی به صورت فیزیکی در محیط‌زیست تاثیری گذاشته باشد، بهره‌بردار مکلف است بعد از اتمام کار آن را به حالت اول خود بازگرداند. یکی از ویژگی‌های معادن سنگ‌آهن این است که گیاهی روی آنها رشد نمی‌کند. بنابراین این دسته از معادن تاثیر زیادی روی محیط‌زیست ندارند. او تصریح کرد: به هر حال فعالان این نوع از معادن موظف هستند آن را به شکل اول خود بازگردانند.
وضعیت حضور چینی‌ها در معادن کشور
دبیر انجمن سنگ‌آهن ایران در مورد وضعیت حضور چینی‌ها در معادن کشور به خصوص معادن سنگ‌آهن گفت: چینی‌ها هنوز در هیچ حوزه‌ای به صورت جدی حضور پیدا نکرده‌اند. در توافق ۲۵ساله ایران و چین معادن فلزی نیز جزو موارد توافق است اما تصور می‌کنم که جزء پررنگی از آن توافق نیست. او تصریح کرد: اگر بتوانیم از این فرصت برای جذب سرمایه در حوزه معدن استفاده کنیم، اتفاق مثبتی است، چراکه امروز یکی از مشکلات ما در حوزه معادن سرمایه است بنابراین اگر سرمایه‌گذاری درستی به خصوص در حوزه‌های مغفول مانده مانند اکتشاف رخ دهد، می‌تواند تاثیرات خوب و مثبتی در این مورد داشته باشد.
وی افزود: مذاکرات جدی در این مورد انجام نشده، در توافق ۲۵ساله هم هنوز در حوزه سنگ‌آهن موضوع را چندان پیش نبرده‌ایم. فکر می‌کنم که معادن محور اصلی در این توافق ۲۵ساله نیستند اما امیدوار هستیم که در آینده و با مشخص شدن جهت‌گیری توافق ۲۵ساله بتوان حوزه معدن را به عنوان یک بخش جدی و مهم در این توافقنامه گنجاند و از آن در جزئیات اجرایی استفاده بهتری داشت.
راهکار
مدیران شرکت‌های فولادی باید از میان استراتژی‌های طلایی تامین مواد اولیه، سازماندهی اثربخش و توسعه هدفمند، به استراتژی تامین مواد اولیه یعنی تامین سنگ‌آهن، به عنوان اولین زنجیره فولاد کشور توجه ویژه داشته باشند تا در تله کمبود سنگ‌آهن گرفتار نشوند.
از آنجا که ذخایر بزرگ سنگ‌آهن، غالبا در عمق بیش از ۳۰۰ متری زمین شناسایی شده‌اند و شرایط استخراج، بهره‌برداری و نگهداری معادن زیرزمینی و عمیق در مقایسه با معادن روباز و سطحی که اغلب با عمق کمتر از ۱۰۰ متر است، بسیار پرهزینه است، بنابراین لازم است برای استفاده بهینه و حداکثری از منابع و ظرفیت‌های موجود، علاوه بر استفاده از ذخایر سنگ‌آهن مگنتیت پرعیار از معادن روباز و سطحی با هزینه فرآوری و قیمت تمام‌شده کمتر، از ذخایر سنگ‌آهن هماتیت کم‌عیار که به واسطه ضریب نفوذپذیری جریان مغناطیسی ضعیف، هزینه فرآوری آن بیشتر است، نیز استفاده شود تا صنعت فولاد کشور در آینده در دام کمبود سنگ‌آهن گرفتار نشود. از آنجا که حفاری، استخراج و نگهداری از معادن زیرزمینی و عمیق، به ماشین‌آلات، تجهیزات و ترابری خاص و ارزبر نیاز دارد، در آن صورت قطعا قیمت تمام‌شده سنگ‌آهن تولیدی از معادن زیرزمینی و عمیق نسبت به قیمت تمام‌شده فعلی، بیشتر خواهد بود.
بسط و توسعه فعالیت‌های اکتشافی و اکتشاف دقیق‌تر و افزایش عمق آنها و ایجاد کنسرسیوم‌های معدنی و فولادی در پهنه‌های جدید برای تامین مواد اولیه موردنیاز جهت تولید فولاد پایدار و تشکیل خوشه‌های حمایتی از معادن کوچک و نیز کنترل صادرات مواد اولیه خام از توصیه‌های مهم دیوان محاسبات کشور برای حل مشکل کمبود سنگ‌آهن است.
اخبار برگزیدهاقتصاد کلانپیشنهاد ویژهصنعت و معدنلینک کوتاه :