پتانسیل رشد

به گزارش جهان صنعت نیوز: طی مدت اخیر بورس همچنین با خروج نقدینگی مواجه بوده و روز گذشته رکورد خروج پول حقیقی طی دو ماه گذشته را نیز ثبت کرده است. همزمان، افت قیمت دلار نیز هیجان فروش در بازار را افزایش داده و موجب سنگین‌تر شدن صفوف عرضه حتی در سهم‌های جذاب شده است. این روند گمانه‌زنی‌هایی را درباره سقوط بازار به محدوده‌های کمتر از یک میلیون واحد ایجاد کرده است. از سوی دیگر ابهامات سیاسی پیش روی بازار سرمایه از جمله انتخابات ریاست‌جمهوری و احیای برجام همچنان پررنگ هستند و سهامداران، دست بسته و بلاتکلیف چشم به کاهش ارزش دارایی خود دوخته‌اند. اما آیا این روند ادامه خواهد یافت و تنها سناریوی پیش روی بازار تداوم ریزش‌ها خواهد بود یا آنکه با گذر از سد روانی انتخابات ریاست‌جمهوری و تعیین تکلیف برجام، زمین بورس از بازیگران سیاسی خالی خواهد شد و طی یک روال طبیعی مجددا به مدار رشد بازمی‌گردد؟ حمیدرضا کاهدی تکنیکالیست بازار سرمایه در گفت‌وگو با «جهان‌صنعت» سناریوی دوم را محتمل می‌داند و بر این باور است که بازار از شهریورماه به مسیر طبیعی بازخواهد گشت و دست‌کم تا پاییز سال آینده روند صعودی را طی می‌کند.

با داغ شدن تنور انتخابات، مانورهای تبلیغاتی برای کمک به بازار سرمایه و تلاش برای کاهش نرخ ارز افزایش یافت. این رفتار، گمانه‌ای را مطرح کرد که بر اساس آن دولت تصمیم دارد تا زمان انتخابات، دلار را به کف و بورس را به سقف نزدیک کند تا شانس بیشتری برای روی کار آمدن همفکران خود ایجاد کند. با این حال اگرچه دلار به کف قیمت واقعی خود نزدیک شده، اما بورس همچنان روند نزولی را طی می‌کند و با سقف فاصله‌ای فراوان دارد. در این میان کاهش نرخ ارز شوک تازه‌ای را به بورس وارد کرده و سهامداران را دچار هیجان فروش کرده است، به نحوی که حتی سهم‌های شاخص‌ساز و ارزنده نیز با افزایش عرضه به ویژه در روز گذشته روبه‌رو بودند. در این میان حتی افزایش نرخ تسعیر ارز هم که سهم‌های گروه بانکی را تقویت می‌کند، در تحلیل معامله‌گران نادیده انگاشته شد. به نظر می‌رسد سهامداران تنها به مسیر خروجی بازار چشم دارند و از ارزندگی سهام و افق روشن بازار سرمایه همزمان با رکود بازارهای موازی غافل شده‌اند. ریزش دلار در روزهای اخیر به سرعت به بازارهای موازی از جمله بازار طلا و مسکن هم سرایت کرده است. ناظران اقتصادی پیش‌بینی می‌کنند روند کاهشی نرخ دلار برای بازار سرمایه افزایش جذابیت و رشد سرمایه‌گذاری و برای بازارهای مسکن و طلا، کاهش جذابیت و احتمال رکود را در پی خواهد داشت. گفته می‌شود شرکت‌های بورسی با توجه به رفع تحریم‌ها و گشایش تجارت بین‌المللی و همچنین ارزان شدن هزینه‌های ارزی با رشد سودآوری مواجه می‌شوند. با این حال اما بازار سرمایه این روزها با چالش‌های زیادی روبه‌رو است. رقیب تازه بورس یعنی بازار رمزارزها در حال جذب نقدینگی سهامداران خارج‌شده از بازار سرمایه است و افرادی هم که موفق به فروش نشده‌اند از روند فرسایشی بازار و عدم نقدشوندگی سهام خود به ستوه آمده‌اند. حتی مصوبات دولت و سران قوا هم دردی از بورس دوا نکرده و امیدی هم برای ورود پول به بازار وجود ندارد. اکنون دامنه نوسان نامتقارن، انتخابات ریاست‌جمهوری، ابهام در سرنوشت برجام و عدم ثبات نرخ دلار از مهم‌ترین ابهامات و موانع رشد بازار سرمایه به شمار می‌روند.

عبور شاخص از مرز ۱/۲ میلیون واحد تا پاییز ۱۴۰۱

حمیدرضا کاهدی- تحلیلگر بازار سرمایه- در گفت‌وگو با «جهان‌صنعت» روند بازار را با نگاه تکنیکالی تحلیل کرده است. او در این باره می‌گوید: «از دید بلندمدت بازار همچنان قادر است که روند مثبتی را در پیش بگیرد و مجددا به مسیر صعودی بازگردد. شاید حتی شاخص کل بتواند بیش از دو میلیون و ۱۰۰ هزار واحد را نیز در سال بعد یعنی سال ۱۴۰۱ تجربه کند.» او می‌افزاید: «اما از دید کوتاه‌مدت باید به مسیر دیگری توجه کنیم. روند ریزشی شاخص کل از نیمه مردادماه سال گذشته از حیث ساختاری شباهت زیادی به ریزش سال ۹۲ داشت؛ حتی نوع و تعداد موج‌هایی که شاخص ساخته بود بسیار شبیه موج‌های همان سال بود. همچنین از حیث زمانی و نیز اندازه موج‌ها مشابهت زیادی بین ریزش‌های دو سال ۹۲ و ۹۹ دیده می‌شد. اگر بخواهیم با نگاه به این ساختار روند بازار را تحلیل کنیم همچنان باید انتظار داشته باشیم که شاخص یک مینیموم جدید بزند.» کاهدی اضافه می‌کند: «اما یک تفاوت کوچک در کوتاه‌مدت وجود دارد بر این مبنا که در ریزش سال ۹۲ موج ریزشی که شبیه آن را در سال ۹۹ هم دیدیم آن زمان خیلی پرشتاب بود و شاخص افت سنگینی را متحمل شد. دلیل آن هم این بود که در قسمت ابتدایی اصلاح در آن سال، ریزش سنگینی رخ نداده بود. این بار اما گویی جای این دو نوسان تغییر یافته است. یعنی در ریزش سال ۹۹ گام‌های ابتدایی بسیار شدید بود و مدتی در منطقه بیش از یک میلیون و ۱۳۰ هزار واحد ایستاد و رفت و برگشت‌هایی داشت و حالا دوباره دارد ریزش می‌کند. این ریزش‌های ثانویه نمی‌تواند پرشتاب باشد. به همین دلیل تصور ما بر این است که با وجود آنکه شاخص یک میلیون و ۱۳۰ هزار واحد را می‌شکند و پایین‌تر از آن را می‌بیند اما نفوذ آن خیلی قوی نخواهد بود.» این تحلیلگر بازار سرمایه در ادامه تصریح می‌کند: «البته عوامل دیگری هم این تحلیل را تایید می‌کند؛ به عنوان مثال ما در مدت اخیر حجم معاملات بالایی نداشته‌ایم. به رغم اینکه صف فروش داریم اما بسیاری از سهم‌ها هستند که دست‌کم یک ماه است در یک قیمت معامله می‌شوند. این سهم‌ها صف فروش دارند اما چون حجم نمی‌خورند، افت هم نمی‌کنند و تاثیری هم در شاخص نمی‌گذارند. این روند باعث شده است که شاخص خیلی کند به سمت پایین حرکت کند و ما حدس می‌زنیم نفوذ آن به یک میلیون و ۱۳۰ هزار واحد چندان قوی نباشد و نهایتا در سناریوهای بعدی تا یک میلیون و ۱۵۰ هزار واحد هم پیش برود.» کاهدی تاکید می‌کند: «کف شاخص هم شاید در همین حرکت و تا قبل از انتخابات ساخته شود.»

ابهامات سیاسی؛ مانع ورود نقدینگی

این تحلیلگر بازار سرمایه در ادامه با بیان اینکه دو نکته بسیار مبهم در بازار سرمایه وجود دارد، اظهار می‌کند: «بحث انتخابات و ابهامات برجامی دو نکته‌ای است که بازار سرمایه گرفتار آنهاست. تا زمانی که این دو موضوع روشن نشوند، به نظر من پول جدیدی وارد بازار نخواهد شد. تکلیف این دو مساله باید کاملا مشخص شود تا بازار بداند ارزش سهم‌ها چقدر است، میزان سودی که امسال خواهند ساخت چه حدی است و شرایط پیش روی سهم‌ها چگونه است.» کاهدی تاکید می‌کند: «بعد از این شفاف‌سازی‌هاست که می‌توانیم انتظار داشته باشیم پول جدیدی به بازار تزریق شود و از این شرایط کم‌حجمی و خمودگی که در شاخص و بازار رخ داده است خارج شویم. اما تا زمانی که وضعیت همین‌گونه باشد و پول جدیدی وارد نشود هر خبر مثبتی هم که داده شود خیلی در بازار تاثیرگذار نیست. از همین‌رو انتظار داریم که شاخص، حرکت خود را به آرامی به سمت پایین ادامه دهد.» او در ادامه تصریح می‌کند: «سهم‌ها در واقع به سطح بسیار جذابی رسیده‌اند اما آنقدر ابهامات در بازار زیاد است و عدم اعتماد وجود دارد که باعث تحریک قیمت‌ها نمی‌شود و ورودی هم وجود ندارد. فکر می‌کنم باید مدتی صبر کنیم تا هم آن دو ابهام بازار یعنی بحث بسیار مهم انتخابات و همچنین برجام برطرف شود و هم پول جدید وارد بازار شود تا تکلیف بازار سرمایه مشخص شود و بتواند حرکت کند.»

آغاز صعود از تابستان

کاهدی اظهار می‌کند: «من فکر می‌کنم به طور خوشبینانه شاهد آغاز حرکت بازار از انتهای تابستان خواهیم بود. یعنی در اواخر شهریورماه بازار حرکت جدیدی را آغاز کند و به اعتقاد من تا پاییز سال ۱۴۰۱ این روند مثبت را ادامه دهد. اما پس از آن دوباره بازار با شرایط خوبی روبه‌رو نخواهد بود. اما تصویری که فعلا از بازار دارم این است که در تابستان حرکت بازار آغاز شود و تا پاییز سال ۱۴۰۱ ادامه یابد.» او درباره برخی گمانه‌زنی‌ها درباره ریزش شاخص به محدوده‌های کمتر از یک میلیون واحدی توضیح می‌دهد: «همیشه پیش‌بینی‌ها محتمل هستند و هیچ‌کدام قطعیت ندارند. هر فردی با دید و نوع سناریوی خود پیش‌بینی می‌کند و نمی‌توان تحلیل را رد کرد. اما تحلیل من این است که احتمالا شاخص پایین‌تر از یک میلیون واحد نمی‌آید. به ویژه با فشارها و قیمت‌هایی که در سهام وجود دارد. به عنوان مثال اصلاح پتروشیمی‌ها، فلزات، معدنی‌ها همه و همه اصلاحات افقی و زمانی است. اینها به کف‌های خود نزدیک شده‌‌اند و پتانسیل ریزش سنگین ندارند. به همین دلیل اگر این سهم‌های بزرگ بایستند و در جا بزنند یا به سمت بالا برگردند دیگر جایی برای افت بیشتر وجود ندارد.» کاهدی تاکید می‌کند: «بر اساس همین دلایل است که من خوشبین هستم نفوذ کنونی به سطوح پایین‌تر، نفوذ قدرتمندی نباشد. به نظر من کف بازار با این ریزش ساخته می‌شود اما به این معنی نیست که روند مثبت از همان جا آغاز می‌شود. احتمالا در طول زمانی حدودا دو ماهه در همان محدوده‌ها بازی می‌کند. یعنی بازار افتی نمی‌کند اما یک بازگشتی به بالا می‌زند و بعد دوباره به همین کف باز می‌گردد. به این ترتیب در این رنج نوسان خواهد کرد که می‌تواند احتمالا به سال ۹۲ نیز شبیه باشد چرا که شاخص در آن زمان هم، چنین ساختاری را ایجاد کرده بود.»