تبادل آتش و خشم
به گزارش جهان صنعت نیوز: در حالی که تجمع تانک‌ها و نیروهای اسراییلی در مرز غزه نگرانی‌ها از احتمال حمله زمینی ارتش این کشور به این منطقه را افزایش داده است، حماس با رونمایی از موشکی که عیاش ۲۵۰ نامیده، اعلام کرد که از این نوع موشک جدید که بردی حدود ۲۵۰ کیلومتر دارد به سوی فرودگاه شهر ایلات در جنوب اسراییل و سواحل دریای سرخ شلیک کرده است.
این خونین‌ترین درگیری میان فلسطینیان و ارتش اسراییل از سال ۲۰۱۴ است. برج الشروق، که از ساختمان‌های مشهور غزه و میزبان دفاتر رسانه‌ها بود، در حمله اسراییل با خاک یکسان شده است. با تشدید قابل توجه مبادله مرگبار آتش، سازمان ملل متحد نسبت به خطر بروز جنگی تمام‌عیار هشدار داده است.
باسم عیسی معروف به ابوعماد از فرماندهان ارشد حماس بود که در حملات اسراییل به شهادت رسید، او بلندپایه‌ترین عضو حماس است که از زمان جنگ غزه در سال ۲۰۱۴ تاکنون به شهادت رسیده است. پیشتر هم حماس گفته بود که به تلافی کشتن فرماندهانش ۵۰ موشک به اشدود، بزرگ‌ترین بندر اسراییل، شلیک کرده است.
این در حالی است که میانجیگری سایر کشورها تاکنون اثری نداشته و همچنان تبادل آتش ادامه دارد. تلاش‌های بین‌المللی نیز برای میانجیگری آغاز شده است. دیپلمات‌هایی از آمریکا و مصر به اسراییل رفته‌اند تا مذاکرات در این زمینه را آغاز کنند.
دولت آمریکا هادی عمرو، یکی از دیپلمات‌های ارشد خود را به صورت اضطراری به خاورمیانه فرستاد تا از اسراییلی‌ها و فلسطینیان بخواهد خشونت‌ها را کاهش دهند. آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا وضعیت را دلخراش توصیف کرده و گفته است که عمرو با هر دو طرف دیدار خواهد کرد. وزیر خارجه آمریکا در تماس با نتانیاهو بر لزوم فراهم شدن شرایط برای زندگی امن و ایمن اسراییلی‌ها و فلسطینیان تاکید کرد.
همزمان با ادامه بحران در بیت‌المقدس و پنجمین روز از عملیات سنگین متقابل نظامی اسراییل و فلسطین در غزه، خیابان‌ها به محل زد و خوردهای هولناک خیابانی میان شهروندان یهودی و عرب اسراییل و به کانون اصلی بحران بدل شده‌اند. از یک سو اعراب در برخی شهرها به آتش زدن اماکن و اموال یهودیان ادامه داده و از سوی دیگر، گروه‌هایی از مردان جوان یهودی در خیابان‌های شهرها، مردان عرب را تا سر حد مرگ کتک می‌زنند.
رسانه‌های اسراییل جنگ خیابانی یهودیان و اعراب را بحرانی خطرناکتر از جنگ کشورشان با سازمان‌های فلسطینی نامیده‌اند. روزنامه جروزالم‌پست در این خصوص نوشت که اسراییل در هرج و مرج فرو رفته است. اسراییل طی روزهای اخیر در حالی با تنش‌ها در بیت‌المقدس و سپس درگیری نظامی با گروه حماس روبه‌رو بوده است که در داخل نیز فضای برخی شهرهای این کشور ملتهب گزارش می‌شود.
هرچند فضای بیت‌المقدس و به ویژه محوطه مسجدالاقصی روز پنجشنبه همزمان با عید فطر آرام بود اما معابر برخی شهرهای اسراییل از جمله لاد، عکا و حیفا چهارشنبه‌شب گذشته صحنه شورش‌های خیابانی بود. تظاهرات طرفداران راست افراطی اسراییل در بسیاری از شهرها منجر به درگیری با پلیس و در برخی موارد با عرب‌های اسراییلی شد. درگیری بین هواداران راست افراطی اسراییل با اقلیت عرب در این کشور طی روزهای گذشته نیز روی داده بود. درگیری‌هایی که باعث شد رووین ریولین، رییس‌جمهوری اسراییل نسبت به خطر جنگ داخلی در این کشور هشدار دهد.
نبرد در دو جبهه
در میان سکوت نسبی بسیاری از سیاستمداران اسراییلی در برابر فجایع خیابانی، به‌ویژه از سوی یهودیان علیه اعراب، بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر دولت انتقالی، اولین مقام این کشور بود که ضمن محکوم کردن بسیار شدید حملات برنامه‌ریزی شده جوانان یهودی به مردان، این رفتار را به سمی خطرناک برای زندگی مشترک یهودیان و اعراب تشبیه کرد.
بنیامین نتانیاهو در واکنش به این حادثه گفت که کشورش در دو جبهه در حال نبرد است. او اضافه کرد: آنچه از چند روز پیش در شهرهای اسراییل می‌گذرد غیرقابل تحمل است. هیچ چیز لینچ کردن (ضرب و جرح) اعراب از سوی یهودیان را توجیه نمی‌کند. هیچ چیز نیز توجیه‌کننده ضرب و جرح یهودیان از سوی اعراب نیست.
پلیس اسراییل گفته که تنش‌های کنونی بیشتر به نظر می‌رسد از سوی یهودیان علیه اقلیت عرب صورت می‌گیرد. با این حال گزارش‌هایی از حمله به یک کنیسه و تعدادی از خودروهای یهودیان در لاد دریافت شده است. از سوی دیگر گروهی از اقلیت عرب در شهر حیفا با در دست داشتن پرچم فلسطین علیه حملات هوایی اسراییل به نوار غزه تظاهرات کردند.
این در حالی است که روزنامه عبری‌زبان هاآرتص گزارش داده که ارتش اسراییل منتظر دستوری برای پایان دادن به عملیات جنگی در نوار غزه به صورت هرچه سریع‌تر است، چراکه تل‌آویو هراس این را دارد که درگیری‌ها میان یهودیان و عرب‌ها در داخل اراضی اشغالی از کنترل خارج شود.
این روزنامه نوشت که ارتش اسراییل منتظر دستوراتی از جانب دولت است، اما قبل از پایان دادن به عملیات آماده تشدید حملات به غزه می‌شود. مسوولان ارشد نظامی اسراییل به این نتیجه دست یافته‌اند که خشونت در اللد، بات یام، عکا و دیگر شهرها تهدید امنیتی است که خطر آن از درگیری در غزه کمتر نیست.
با وجود اینکه اسراییل برخی پیشنهادها برای میانجیگری جهت دستیابی به آتش‌بس را تا به این لحظه رد کرده است، اما منابع می‌گویند که دولت اسراییل ممکن است در این مساله به دلیل خشونت در داخل اراضی اشغالی بازنگری کند.
ارزیابی مسوولان اسراییلی این است که زیرساخت نظامی و سیاسی حماس ضربه محکمی را از آغاز رویارویی‌ها متحمل شده و توانمندی‌های اسراییل برای بازدارندگی به صورت کلی بازستانده شده است. با این وجود، ارتش اسراییل برای تشدید حملات طی روزهای آتی برنامه‌ریزی می‌کند تا حماس را از فرصت بازستاندن سریع توانمندی‌هایش محروم سازد. هاآرتص همچنین گزارش داد که ارتش اسراییل موضعی محتاطانه در قبال ایده سرنگونی حماس اتخاذ کرده است، چراکه تصمیم‌گیران در اسراییل هراس این را دارند که خلأ قدرت در نوار غزه به آشوب منجر شود.
اعضای اقلیت عرب در اسراییل چه کسانی هستند؟
اعضای اقلیت عرب در اسراییل که ۲۱ درصد جمعیت این کشور را تشکیل می‌دهند اصالت فلسطینی دارند اما تابعیت اسراییلی کسب کرده‌اند. اغلب آنها به هر دو زبان عربی و عبری تسلط دارند و با فلسطینی‌های ساکن کرانه باختری رود اردن و نوار غزه ابراز همدردی می‌کنند. امری که باعث شده است بسیاری از یهودیان اسراییل همواره به اقلیت عرب در این کشور مظنون باشند.
از سوی دیگر عرب‌های اسراییل اغلب از تبعیض علیه خود در جامعه اسراییل گلایه دارند. آنها از تبعیض سازمان یافته در اسراییل برای دسترسی به مسکن و خدمات درمانی و آموزشی سخن می‌گویند.
رویدادهای روزهای اخیر به نظر می‌رسد نه‌تنها باعث شده است تا بار دیگر زخم مناقشه فلسطینی‌ها و اسراییل سر باز کند بلکه زخمی التیام نیافته در داخل این کشور را نیز نمایان کرده است. بنی گانتس، وزیر دفاع اسراییل درباره موج خشونت‌های داخلی گفته است این رویدادها کمتر از راکت‌های حماس خطرناک نیست. او همچنین هشدار داد که اسراییل نباید در وضعیتی قرار گیرد که در نبرد نوار غزه پیروز شده باشد، اما در داخل با شکست روبه‌رو شود.
تلاش کشورها برای میانجیگری
اکثر کشورهای جهان حملات بی‌رحمانه و غیرانسانی اسراییل به نوار غزه را محکوم کرده و خواهان توقف فوری آن شده‌اند. دفتر ریاست‌جمهوری فرانسه اعلام کرد که رییس‌جمهوری، امانوئل ماکرون نسبت به گسترش خشونت میان اسراییلی‌ها و فلسطینی‌ها بسیار نگران است و او خواستار آغاز دور جدیدی از گفت‌وگوها میان دو سوی مناقشه شده است. در این مناقشه چندین کشور، از جمله مصر، در نظر دارند میانجیگری کنند. مصر از هم‌اکنون در گفت‌وگو با طرفین مناقشه است. روسیه و فرانسه نیز قصد میانجیگری دارند. یک جلسه شورای امنیت سازمان ملل در این رابطه لغو شده است.
به گفته محافل دولتی مصر، یک هیأت سیاسی این کشور برای گفت‌وگو با طرفین مناقشه و برقراری آتش‌بس عازم تل‌آویو شده است. همین هیأت پیش از آن با نمایندگان سازمان افراطی حماس ملاقات کرده است.
روسیه نیز در تلاش برای میانجیگری است و در نظر دارد پیش از آن با مقامات قاهره رایزنی کند. ولادیمیر پوتین، رییس‌جمهوری روسیه در این رابطه تماسی ویدئویی با آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد داشته است. هر دو خواستار پایان خشونت‌ها و تضمین امنیت برای مردم غیرنظامی شده‌اند. سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه قصد دارد یک هیأت میانجی مرکب از نمایندگان آمریکا، روسیه و سازمان ملل متحد تشکیل دهد.
در پی درخواست تونس، نروژ و چین، قرار است روز یکشنبه جلسه اضطراری شورای امنیت سازمان ملل پیرامون درگیری‌ها در غزه برگزار شود. پیش از این آمریکا با برگزاری این جلسه مخالفت کرده و خواسته بود تا فرصت بیشتری به دیپلماسی داده شود.
رفتار محتاطانه دولت بایدن
مساله اختلافات میان اسراییل و فلسطینی‌ها در اولویت بالای فهرست مسائل خارجی کاخ سفید قرار ندارد. رویکرد دولت بایدن نسبت به اسراییل با رویکردی که دونالد ترامپ در پیش گرفته بود، تفاوتی جدی دارد. با وجود آن نمی‌توان گفت که آمریکا در سمت‌وسوی مناسبات خود با اسراییل تجدید‌نظر کرده است. باوجود تشدید بحران در خاورمیانه و احتمال آغاز جنگی جدید بین حماس و اسراییل، دولت بایدن رویکردی عمدتا محتاطانه نسبت به تحولات اخیر خاورمیانه در پیش گرفته است.
جو بایدن در گفت‌وگو با بنیامین نتانیاهو اصلا از اسراییلی‌ها انتقاد نکرد بلکه بر حق آنها برای دفاع از خودشان در برابر حملات راکتی تاکید کرد! بایدن همچنین گفت که اورشلیم (قدس اشغالی) باید مکانی صلح‌آمیز برای همه ادیان باشد.
این در حالی است که نانسی پلوسی، رییس مجلس نمایندگان آمریکا در این خصوص گفت: ما روابط بسیار مستحکمی با اسراییل داریم و امنیت اسراییل، امنیت ملی ما محسوب می‌شود. حماس امنیت اسراییل را تهدید می‌کند و اسراییل حق دارد از خود دفاع کند. پلوسی در عین حال مدعی شد: ما به حق تعیین سرنوشت احترام می‌گذاریم و خواستار تشکیل دو کشور هستیم، ولی این مساله مجوز حمله به اسراییل را برای حماس صادر نمی‌کند.
او اضافه کرد: رییس‌جمهور بایدن واکنش مناسب به تحولات اخیر خاورمیانه نشان داده است. بایدن روند کمک‌های مالی به فلسطینی‌ها را از سرگرفته است و ما به نیاز‌های آنان احترام می‌گذاریم، اما در حال حاضر مساله حماس است. نانسی پلوسی رییس مجلس نمایندگان به همراه کوین مک‌کارتی رهبر اقلیت جمهوریخواهان مجلس نمایندگان و همچنین برخی اعضای ارشد سنای آمریکا با اشاره به درگیری‌ها در اسراییل، بر حق اسراییل برای دفاع از خود تاکید کرده‌اند.
از طرفی وزارت دفاع آمریکا به صورت هوایی ۱۲۰ نیروی خود را از اسراییل خارج کرد. این نیروهای آمریکایی روز پنجشنبه با یک هواپیمای وابسته به نیروهای هوایی آمریکا از نوع سی -۱۷، اسراییل را ترک کردند. نیروهای پنتاگون برای برنامه‌ریزی جهت یک مانور دوجانبه در آینده، در اسراییل حضور داشتند.
هشدار خالد مشعل به تل‌آویو
رییس دفتر سیاسی جنبش حماس در خارج فلسطین تصریح کرد، هر عملیات زمینی که اسراییل در غزه آغاز کند، همچون تله‌ای برای ارتش آن رژیم خواهد شد. خالد مشعل اعلام کرد که ارتش اسراییل در گذشته عملیات‌های نظامی زمینی را تجربه کرد و شاهد بود که این عملیات‌ها چگونه به ضرر خودش تمام می‌شود. او در خصوص سلاح‌هایی که حماس از آنها استفاده می‌کند، عنوان کرد: ساخت سلاح‌ها در نوار غزه انجام می‌شود، حماس به هیچ موشکی از جانب خارج نوار غزه مجهز نمی‌شود.
مشعل پیرامون گسترش دامنه مقاومت نیز اعلام کرد که مردم فلسطین خواهان آزادی هستند و تا زمانی که به آن دست یابند، کنار نخواهند کشید. خالد مشعل عنوان کرد که تصمیم مقاومت وابسته و در گرو مداخله هیچ‌یک از طرف‌های منطقه‌ای و بین‌المللی نیست.
خالد مشعل درمورد احتمال مداخله حزب‌الله در نبرد کنونی اعلام کرد: این تصمیم به هر طرفی که بخواهد به رویارویی کنونی ملحق شود، برمی‌گردد، ما برآورد امور را برای خود طرف‌ها می‌گذاریم. وی اظهار کرد: حماس و گروه‌های فلسطینی پیچیدگی اوضاع را درک می‌کنند، ما از هیچ طرفی نخواسته‌ایم که مداخله کنند، اما امیدواریم که همگان به این نبرد ملحق شوند.
مشعل درمورد آتش‌بس تاکید کرد: همان طرفی که تجاوزات را آغاز کرد، باید آن را متوقف کند، اسراییل باید از مسجدالاقصی عقب‌نشینی و شهرک‌نشین‌ها را خارج کرده و تعدی به غزه و اخراج ساکنان محله الشیخ جراح را متوقف کند. او در مورد میانجی‌گری‌ها گفت: تحرکاتی از جانب مصر و ترکیه انجام می‌شود، دولت آمریکا با طرف‌هایی که با حماس ارتباطاتی دارند، در تماس است، همچنین تماس‌هایی با روسیه نیز برقرار است.
رییس دفتر سیاسی حماس در خارج فلسطین تصریح کرد که بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسراییل در بحران کنونی به صورت فزاینده در حال غرق شدن است. مشعل در مورد توافق‌های عادی‌سازی کشورهای عربی با تل‌آویو گفت: عادی‌سازی از چند سال قبل در حال انجام بوده است، این مساله ضعف موضع عربی و خالی کردن پشت فلسطینی‌ها را نشان می‌دهد، اما فلسطینی‌ها به خودشان متکی هستند، مردم فلسطین منتظر کسی نمی‌مانند.
خسارت ده‌ها میلیون دلاری اسراییل
به دلیل حملات موشکی نیروهای مقاومت فلسطین به چند شهر اراضی اشغالی، اقتصاد اسراییل متحمل خسارات و ضررهای بسیاری شده است. هزینه موشک‌های رهگیری کننده طی فقط دو روز به بیش از ۵۰ میلیون دلار می‌رسد، چراکه بهای یک موشک از سامانه گنبد آهنین حدود ۱۵۰ هزار دلار برآورد می‌شود.
هزینه کل فعالیت نظامی اسراییل از ۲۰۰ میلیون دلار عبور کرده و بستن کامل و جزئی کارخانه‌ها در شهرک‌های یهودی‌نشین اطراف نوار غزه، خسارت‌هایی را به فعالیت‌های اقتصادی این رژیم وارد کرده است.
همچنین حملات موشکی فلسطین باعث توقف حرکت قطارها و لغو پروازهای شرکت‌های هواپیمایی شده و فعالیت در میدان گاز طبیعی تمار در دریای مدیترانه به حالت تعلیق درآمده و خطوط انتقال نفت میان عسقلان و ایلات نیز آسیب دیده است. منابع خبری گزارش دادند که اسراییل برای نخستین‌بار کارشناسان اقتصادی را برای پیگیری و ارزیابی خسارت‌های ناشی از این اوضاع فراخوانده است.
اخبار برگزیدهپیشنهاد ویژه
لینک کوتاه :