۱۰ سالگی، مرز اعتیاد به قلیان
به گزارش جهان صنعت نیوز: امسال روز جهانی و هفته ملی بدون دخانیات از چهارم تا دهم خرداد با شعار سازمان جهانی بهداشت برای روز جهانی بدون دخانیات ۲۰۲۱ Commit to qui «تعهد برای ترک دخانیات» و شعار هفته ملی بدون دخانیات ۱۴۰۰ «تعهد من، ترک قلیان» به سراسر کشور ابلاغ شده است. در این راستا مقرر است، فعالیت‌ها و اقداماتی برای افزایش آگاهی عمومی، به خصوص جوانان، در خصوص تاثیرات مضر مصرف دخانیات، از سرطان تا بیماری‌های تنفسی مزمن، اهمیت کاهش و ترک مصرف دخانیات و همچنین خطرات مواجهه با دود تمرکز یابد. همچنین همزمانی اپیدمی کووید ۱۹ و اهمیت ترک مواد دخانی به ویژه قلیان که در بین ایرانی‌ها به امری عادی تلقی شده، جزو مواردی است که در این ایام بررسی می‌شود.
براساس گزارش‌های سازمان بهداشت جهانی در سیگاری‌ها ریسک ابتلای شدید به بیماری کووید ۱۹ و مرگ بر اثر آن تا ۵۰ برابر بیش از افراد عادی است. همچنین افراد مصرف‌کننده دخانیات ۱۴ برابر بیشتر از افراد غیرسیگاری به درمان شدید نیاز دارند و دو برابر بیشتر از افراد غیرسیگاری جان خود را از دست می‌دهند. بنا بر ارزیابی‌های این سازمان، یک میلیارد و ۳۰۰ میلیون مصرف‌کننده تنباکو در سراسر جهان وجود دارد. به علاوه، بیش از هشت میلیون نفر سالانه جان خود را بر اثر مصرف تنباکو در جهان از دست می‌دهند.
بنابراین مصرف دخانیات به عنوان یک عامل خطر برای هر گونه عفونت دستگاه تنفسی محسوب می‌شود. ویروسی که بیماری کووید۱۹ را ایجاد می‌کند نیز در درجه اول، سیستم تنفسی را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد بنابراین مصرف‌کنندگان دخانیات در معرض خطر شدید عوارض ناشی از ابتلا به ویروس کرونا هستند. این در حالی است که مصرف دخانیات در کشور به گونه‌ای در بین افراد جامعه به دلیل استرس و اضطراب ناشی از بیماری کرونا رو به افزایش است. این در حالی است که براساس گزارش‌ها سن شروع به مصرف قلیان از ۱۰ سالگی و از درون خانواده است. همچنین چندی پیش دکتر مسجدی دبیرکل جمعیت مبارزه با استعمال دخانیات در کشور در مورد آمار مصرف دخانیات در کشور گفته بود: «حدود ۲۲ تا ۲۴ درصد مصرف‌کنندگان دخانیات در کشور را مردان و کمتر از سه درصد را زنان تشکیل می‌دهند. در محیط دبیرستان و دانشگاه نیز آمار بسیار متغیری در دست داریم، به طوری که دانش‌آموزان و دانشجویان گاهی تفننی از سیگار و قلیان استفاده می‌کنند و گاهی به صورت مداوم استفاده می‌کنند. در برخی از آمار تا ۳۵ درصد از دانشجویان در مراکز دانشگاهی مصرف دخانیات را تجربه کرده‌اند، این درحالی است که اگر ۱۰ درصد از این ۳۵ درصد به دام اعتیاد دائمی دخانیات بیفتند با رقم بزرگی مواجه می‌شویم.» همچنین وی در بیان وضعیت نامطلوب مصرف دخانیات در جامعه افزود: «شنیده شد که در یکی از سینماهای تهران، به مصرف قلیان پرداخته‌اند که این فاجعه است!»
کاهش سن اعتیاد به قلیان
دبیرکل جمعیت مبارزه با استعمال دخانیات ایران در بخش دیگری از سخنانش در حالی کمترین سن اعتیاد به دخانیات در کشورمان را ۱۳ و ۱۴ سالگی اعلام کرد که دکتر محمد قدیرزاده کارشناس و درمانگر حوزه اعتیاد سن اعتیاد به قلیان را در جامعه ایرانی بسیار پایین‌تر از سن اعتیاد به دیگر دخانیات می‌داند و در ادامه به «جهان صنعت» گفت: متاسفانه با توجه به رصد خانواده‌ها با اقشار مختلف شاهد این موضوع هستیم که فرد از زمانی که خودش را می‌شناسد و احساس استقلال می‌کند با قلیان، حتی زودتر از بحث سیگار آشنا می‌شود. البته بنده نمی‌توانم به صورت جدی سنی برای مصرف قلیان ابراز کنم ولی چون قبح قلیان کشیدن در کشور ما در درون خانواده‌ها هم ریخته شده و همانند مصرف دیگر دخانیات، قبیح نیست، متاسفانه شاهد مصرف قلیان توسط کودکان در سنین پایین شاید ۱۰ سالگی به همراه والدین هستیم. بنابراین می‌توان گفت سن شروع به مصرف قلیان از سن مصرف سیگار هم کمتر است. به همین خاطر به نظر بنده در بحث قلیان باید فرهنگ‌سازی صورت بگیرد. مردم باید در نظر داشته باشند قلیان که این روزها به عنوان وسیله‌ای تفریحی قلمداد می‌شود، نوعی دخانیات است. خانواده‌ها باید به ضررهای آن واقف باشند و کودکان را از کشیدن این مواد برحذر کنند. زیرا کشیدن قلیان در خانواده، فرد را به سوی مصرف دیگر دخانیات سوق می‌دهد.
وی افزود: همچنین میزان مصرف قلیان نسبت به سیگار در بین زنان بیشتر از مردان است. این موضوع هم به خاطر همان دلیلی است که پیش‌تر اعلام کردم، افراد جامعه قلیان را به عنوان ماده دخانیات نمی‌شناسند، بلکه به آن نگاهی تفریحی دارند. همین امر باعث شده که زنان بیش از مردان به مصرف قلیان روی بیاورند. در حالی که مصرف قلیان برای زنان علی‌الخصوص زنان باردار بسیار خطرناک است.
دکتر قدیرزاده اظهار کرد: موضوع مهمی که این روزها نادیده انگاشته می‌شود، این است که ایرانی‌ها قلیان را جزو دخانیات در نظر نمی‌گیرند. مردم بر این تفکرند که مصرف قلیان در هر سن و جنسیتی و در کانون خانواده مانعی ندارد. اصولا مردم تنها مصرف سیگار، مواد مخدر و نوشیدنی الکلی را جزو دخانیات می‌دانند. این در حالی است هر پک به قلیان معادل ۱۰۰ نخ سیگار است. بنابراین مصرف قلیان از هر نظر خطرناک‌تر است. چراکه میزان قابل‌توجهی مواد سمی وارد بدن می‌شود.
او در ادامه گفت: متاسفانه این روزها مصرف قلیان در جمع‌های خانوادگی و شب‌نشینی‌ها به امری عادی و پایه ثابت تفریحات بدل شده است. درصورتی که استفاده مشترک از قلیان احتمال ابتلا به بیماری کرونا را بیشتر می‌کند. حتی اگر سری قلیان‌ها متفاوت باشد بازهم به دلیل تنفس در شیلنگ و شیشه قلیان احتمال ابتلا زیاد است. کشیدن قلیان در این شرایط به صورت دسته‌جمعی با سری‌های مختلف و حتی مستقل توصیه نمی‌شود.
این کارشناس اظهار کرد: یکی از دلایلی که قلیان در بین عموم عادی‌انگاری شده فرهنگ اشتباه مردم در این خصوص است. زیرا مردم بر این عقیده‌اند قلیان دخانیات نیست و امری بی‌خطر برای تفریح است. در حالی که به هیچ‌وجه این گونه نیست، مصرف قلیان بسیار خطرناک‌تر از دیگر دخانیات است. علی‌الخصوص در این شرایطی که با بحران کرونا دسته‌و‌پنجه نرم می‌کنیم، مصرف به تنهای قلیان هم برای افراد خطرناک است. همچنین مصرف آن در محیط‌های عمومی به علت استفاده مشترک و به دلیل هوابرد بودن ویروس کرونا، نقش بسیار مهم مکان‌های سربسته و عدم‌وجود تهویه مناسب و فاصله‌گذاری اجتماعی، موجب افزایش خطر انتقال ویروس کرونا در این محیط‌های اجتماعی می‌شود. از طرفی، عبور دود قلیان از مسیر مشترکی که در ساختار قلیان وجود دارد شامل قسمت دهانی، شیلنگ و جام، موجب بقا و انتقال میکروارگانیسم‌های منتقله از افراد مصرف‌کننده در این قطعات می‌شود.
ابتلای ۵۰ درصدی معتادان به کرونا
قدیرزاده با تاکید بر اینکه خلاف انتظار عموم، جامعه معتادان به کرونا مبتلا و حتی میزان مرگ‌و‌میر آنها بیشتر از سایر افراد است، بیان کرد: متاسفانه این روزها مردم ثابت کرده‌اند که از لحاظ فرهنگی بیشتر به شایعات توجه می‌کنند تا مطالب علمی. به همین دلیل با گسترش جمله، معتادان کرونا نمی‌گیرند در فضای مجازی منجر شد تا افراد زیادی به سوی مصرف مخدر روانه شوند. چراکه این دست از افراد بر این عقیده‌اند با مصرف دخانیات بر ابتلا از بیماری کرونا جلوگیری می‌کنند. در صورتی که چنین موضوعی صحت علمی ندارد. چه‌بسا بحران کرونا در تمام مناطق کشور حتی در استان‌هایی که مصرف موادمخدر و به طور کلی دخانیات بیشتر است، همواره وجود دارد. مصرف دخانیات و قرار گرفتن در معرض دود دست دوم و تاثیر آن به ابتلا به بیماری‌های قلبی و عروقی بر کسی پوشیده نیست. طبق شواهد موجود، ویروسی که موجب بیماری کووید۱۹ می‌شود نیز با ایجاد آسیب‌های قلبی و عروقی حاد و مزمن همراه است بنابراین مصرف دخانیات یک عامل خطر برای پیشرفت کووید۱۹ است و میزان بروز علائم شدید بیماری و نیاز به دستگاه تهویه مکانیکی و بستری در بخش مراقبت‌های ویژه یا مرگ را افزایش می‌دهد.
وی افزود: همچنین فرد وقتی مواد مخدر را به صورت تدخینی مصرف می‌کند، ناخودآگاه مشکلاتی برای ریه‌های او به وجود می‌آید. همین امر منجر به افزایش احتمال ابتلای فرد به بیماری کرونا می‌شود. در این موارد اغلب فرد دچار بیماری کرونا با درگیری حاد ریوی است. معمولا سیگاری‌ها و تریاکی‌هایی که به صورت تدخینی مواد مصرف می‌کنند، برونشیت مزمن یا مشکلات و عفونت ریوی دارند. همین مشکلات منجر به بروز فوت ناگهانی فرد می‌شود ولی متاسفانه به دلیل عدم پیگیری‌ها آمار دقیقی از فوت معتادان سطح شهر بر اثر کرونا موجود نیست.
مصرف دخانیات برای رهایی از استرس
کارشناس حوزه اعتیاد در آخر بیان کرد: با شرایط اجتماعی و اقتصادی اخیر کشور و پاندمی کرونا که منجر به استرس در بین خانواده‌ها و کاهش تفریحات سالم برای نوجوانان و جوانان شده، متاسفانه افراد بسیاری برای رها شدن از آثار روانی این روزها به سوی مصرف دخانیات می‌روند. شاید مصرف دخانیات از جمله مشروبات الکی، ماری جوانا و قلیان یا قرص‌هایی مثل ترامادول که مصرف آنها در بین جوانان بسیار شایع است، به صورت مقطعی به آنها احساس آرامش دهد. اما جوانان باید آگاه باشند با مصرف این‌گونه دخانیات عمر خود را تباه می‌کنند و امکان دارد در آینده به مواد مخدر یا روانگردان هم مبتلا شوند که رها شدن از آنها بسیار سخت‌تر است.
اخبار برگزیدهپیشنهاد ویژه
لینک کوتاه :