ارزش‌افزوده صفر در مناظره ۷ مبارز
محمدصادق جنان‌صفت * ارزش‌افزوده اصطلاحی است که در ادبیات چسبیده به دانش اقتصاد بسیار به کار گرفته نمی‌شود و البته تعریف اقتصادی آن با تعریف حسابداری آن تفاوت دارد. اما این نوشته قصد ورود به این مفهوم و مطابقت دادن آن با مناظره هفت مبارز راه پاستور را ندارد. مراد از ارزش‌افزوده صفر برای مناظره رخ‌داده بین این هفت مبارز که از یک ماراتن احراز صلاحیت نیز عبور کرده و دست‌چین شده‌اند به معنای این است که بیننده یا شنونده این مناظره هیچ برداشت تازه‌ای را تجربه نکرد.
بیشتر علاقه‌مندان به اقتصاد سیاسی ایران و فعالان اقتصادی و کسانی که از دیروز تا امروز در شبکه‌های اجتماعی و در صفحه‌های دیجیتالی خود در این‌باره داوری کرده‌اند با صراحت می‌گویند این مناظره فاقد ارزش‌افزوده بوده و هفت مبارز در راه پاستور چیزی بر داشته‌های آنها از راهبرد، رویکرد و هدف‌هایشان اضافه نشده است. این ارزش‌افزوده صفر برای مناظره‌ای که یک سر آن رییس بانک مرکزی، یک سر دیگر آن ریاست قوه قضاییه و یک سر دیگر آن دبیر مجمع تشخیص مصلحت و نیز چهار مبارز در سطحی پایین‌تر اما دارای مناصب مهم قرار گرفته‌اند تراژدی است و ژرفای نبود چشم‌انداز را به خوبی نمایش می‌دهد. این مبارزان هر کدام گوشه‌هایی از ساختار نادرست اقتصاد ایران و پیامدهای جامعه‌سوز و مردم‌آزارانه اقتصاد امروز ایران را برای صدمین بار بر زبان آوردند. انگار رقابت بر سر این بود که کدام مبارز بیشتر اطلاع دارد که ساختارها و کارنامه کلیتی به اسم اقتصاد ایران در کدام جاها بیشتر شکننده‌تر است و کدام جاهاست که شکاف‌های پرنشدنی درست شده است.
ارزش‌افزوده صفر این مناظره را می‌توان در پرسش‌های ارائه‌شده نیز به خوبی دید که بیشتر از آنکه به دریایی از ناکارآمدی‌ها اشاره کند و بپرسد از جوی‌ها و رودهای کوچک پیوندخورده به دریا یا جداشده از آن می‌پرسید. ارزش‌افزوده صفر این مناظره را می‌توان در نبود پرسش و سختی از داستان تلخ و ویران‌کننده تحریم‌ها نیز دید. هر آدم با وجدان و دارای شعور سیاسی و اقتصادی نیک می‌داند آنچه به بیمار شدن و از کار افتادن کسب‌وکارهای ایرانیان در سطوح گوناگون منجر شده است از تحریم اقتصادی است که ورود درآمد سالانه ۵۰ میلیارددلاری به اقتصاد ایران را سخت و آن را بسیار کوچک کرده است. وقتی این درآمد نیست دولت راه‌هایی برای جبران آن را جست‌وجو کرده و در راه‌هایی افتاده که به نرخ رشد بالای تورم و نرخ رشد منفی سرمایه‌گذاری و تولید ناخالص داخلی با رشدهای منفی رسیده است. دلایل ارزش‌افزوده صفر مناظره نخست بیش از اینهاست و این نوشته قصد ورود به همه آنها را ندارد. کاش می‌شد دست‌کم در مناظره‌های آینده شاهد ارزش‌افزوده بالاتری باشیم؛ کمی بالاتر از صفر.
لینک کوتاه :