واردات ۵ میلیون تن گندم در راه است

به گزارش جهان صنعت نیوز: با وجود چند سال خودکفایی در تولید گندم به عنوان مهم‌ترین‌ محصول استراتژیک که با نان مردم گره خورده است، اما طی سال‌های اخیر بی‌توجهی به قانون خرید تضمینی و اعلام قیمت ناعادلانه بر تولید تاثیر سوء گذاشت و کار را به جایی رساند که سال زراعی گذشته برای تامین ذخایر استراتژیک‌ مجبور به واردات شدیم که این‌ ماجرا در سال زراعی کنونی هم تکرار خواهد شد چراکه گرانی نهاده‌های تولید، تاخیر در اصلاح قیمت توسط شورای قیمت‌گذاری در کنار کاهش ۵۰ درصدی بارش نسبت به مدت مشابه سال قبل و خشکسالی مزید بر علت شده تا بخشی از گندم‌ مورد نیاز از منابع خارجی تامین شود، درحالی که پتانسیل تولید این محصول استراتژیک در داخل وجود دارد.

اما این‌ پایان‌ ماجرا نیست چراکه برخی کارشناسان اظهارنظراتی مبنی بر ارزان بودن گندم خارجی نسبت به داخلی مطرح می‌کنند، درحالی که در شرایط فعلی تحریم  وابستگی به کشورهای بیگانه در تامین‌ نان مورد نیاز، امنیت غذایی و استقلال کشور را مورد هدف قرار می‌دهد.

تاثیر کاهش بارش بر عملکرد گندمزارهای دیم

بسیاری از مسوولان بر این باورند که کاهش بارش بر عملکرد تولید گندمزارهای دیم تاثیر بسزایی دارد به طوری که پیش‌بینی ۱۴ میلیون تن گندم از مجموع شش میلیون هکتار اراضی محقق نخواهد شد که با این وجود مسوولان ناگریز به واردات سه تا پنج میلیون تن گندم از طریق واردات هستند که این امر به زیان‌ تولید ملی تمام می‌شود‌.

در همین خصوص محمد شفیع‌ملک‌زاده رییس نظام صنفی کشاورزی‌، با اشاره به اینکه متوسط بارش نسبت به مدت مشابه سال قبل ۵۰ درصد کاهش یافته است، اظهار کرد: بنابر آمار بیش از ۴ میلیون تن تولید گندم کشور دیم است که کاهش بارش در عملکرد گندمزارهای دیم تاثیر گذاشته است.

وی افزود: در برخی مزارع شرایط به گونه‌ای است که گندم تولیدی قابل برداشت نیست و کشاورزان تنها توانستند از کاه تولیدی استفاده کنند.

ملک زاده با بیان اینکه شرایط کمبود بارش در عملکرد گندم آبی هم تاثیرگذار بوده است، گفت: کاهش بارش در کنار اعلام قیمت ناعادلانه و غیرمنطقی تا قبل از فصل کشت موجب شد بسیاری از کشاورزان اقدام به کشت نکنند. رییس نظام صنفی کشاورزی با اشاره به دیگر علل کاهش تولید گندم بیان کرد: با حذف ارز ترجیحی سموم و کود، قیمت به طور چشمگیری افزایش یافت که بسیاری از بهره‌برداران نتوانستند در مزارع خود از کودهای فسفاته و پتاسه استفاده کنند که در عملکرد تولید تاثیر بسزایی دارد.

وی ادامه داد: با وجود تلاش وزارت جهاد برای سوق دادن کشاورزان به سمت خودکفایی و بی‌نیازی از واردات، در برخی نقاط عملکرد پایین است که این موضوع در تولید نهایی محصول تاثیر بسزایی دارد.

به گفته ملک‌زاده، باوجود کاهش تولید گندم ناشی از مشکلات متعدد، اما امکان میزان دقیق آن وجود ندارد. این مقام مسوول ادامه داد: بعد از ثبت مشخصات خرید در سازمان غلات یا سامانه بانک، واریز وجه به حساب کشاورزان انجام می‌شود، چرا که پس از تامین اعتبار، دولت به حساب سازمان غله پول واریز می‌کند، درحالی که امیدواریم برای رضایت خاطر کشاورزان اعتبارات لازم تجهیز شود.

این مقام مسوول درباره آخرین وضعیت واردات گندم بیان کرد: سالانه ۱۱ میلیون تن گندم در کشور مورد استفاده قرار می‌گیرد که با احتساب ذخایر استراتژیک برآوردها حاکی از آن است که با احتساب ذخایر استراتژیک سه تا پنج میلیون تن گندم وارد شود.

به گفته وی، با توجه به شرایط اقلیمی و آمارهای تولید و میزان خرید نیاز است که واردات صورت گیرد، اما امیدواریم گندم کیفی مشابه تولید داخل و عاری از هر گونه علف‌های هرز و بیماری وارد شود تا مشکلی برای کشور ایجاد نشود.

ارز دولتی را باید حذف کنند

رییس نظام صنفی کشاورزی و منابع طبیعی در واکنش به اظهار نظر برخی کارشناسان مبنی بر ارزان بودن گندم خارجی نسبت به داخلی بیان کرد: با توجه به پتانسیل بخش کشاورزی، ظرفیت تولید گندم در داخل وجود دارد، هر چند از لحاظ اسمی گندم با ارز ۴۲۰۰ وارد می‌شود، اما به لحاظ ارزشی با قیمت بیش از ۲۰ هزار تومان محاسبه می‌شود، درحالی که با تولید این محصول استراتژیک در داخل، ارز مورد نیاز برای محصولاتی که در داخل امکان تولید نیست، مورد استفاده قرار می‌گیرد.

 وی ادامه داد: گرچه گندم را با ارز ۴۲۰۰ تومان وارد می‌کنند، اما حداقل با ارز نیما محاسبه می‌شود که با این وجود اگر مسوولان به دنبال رفع مشکل هستند، ارز دولتی را باید حذف کنند تا با تک نرخی شدن ارز مشکلی ایجاد نشود و در مقابل ارز ترجیحی به واردات محصولاتی اختصاص یابد که ظرفیت تولید آن در داخل وجود ندارد یا میزان تولید کاهش یافته است.

وابستگی به واردات، استقلال کشور را هدف قرار می‌دهد

رحیمی یک کارشناس حوزه کشاورزی نیز با اشاره به علل کاهش تولید گندم اظهار کرد: با توجه به گران شدن کودهای شیمیایی، بخشی از کشاورزان کشت را بدون استفاده از کود پایه انجام دادند.

وی با اشاره به اینکه قیمت برخی کودها به بیش از ۱۰ برابر رسیده است، افزود: قیمت سموم مبارزه با بیماری و علف‌های هرز ۱۰ تا ۱۵ برابر رشد داشته است که تمامی این عوامل کشاورزان را با چالش‌های زیادی روبه‌رو کرده است.

رحیمی ادامه داد: در شرایط کنونی، کرونا از یک سو و تورم افسارگسیخته از سوی دیگر فشار مضاعف بر دوش کشاورزان وارد کرده است چرا که تمامی تولیدکنندگان در تامین معیشت و نهاده‌های مورد نیاز ناشی از تورم عمومی رنج می‌برند.

این کارشناس کشاورزی با اشاره به تاثیر سوءگرانی نهاده‌های کشاورزی بر عملکرد تولید بیان کرد: با توجه به افزایش چندبرابری قیمت سموم، آفت‌کش و کودهای شیمیایی و عدم شرایط مناسب اقتصادی، بسیاری از کشاورزان نتوانستند نهاده مورد نیاز را تامین کنند که این موضوع در کنار شرایط اقلیم و کم بارشی تولید را تحت تاثیر خود قرار داده است.

وی قیمت‌گذاری نامناسب خرید تضمینی را از دیگر علل تاثیرگذار بر تولید گندم اعلام کرد و گفت: با توجه به قیمت ناعادلانه خرید تضمینی با هزینه‌های تولید، استقبال کشاورزان نسبت به تولید کاهش یافته است.

رحیمی ادامه داد: با توجه به اثرگذاری میزان بارندگی در کشت‌های دیم، میزان تولید کاهش می‌یابد.

این کارشناس کشاورزی با بیان اینکه اعلام قیمت ناعادلانه محصولات کشاورزی ضربه مهلکی به تولید محصولات استراتژیک وارد می‌کند، گفت: سلیقه‌ای عمل کردن دولت‌ها و عدم اجرای مناسب برنامه‌ها، تولید محصولات استراتژیک را تحت تاثیرخود قرار داده است، کمااینکه در محصولات استراتژیک همچون ذرت ناشی از کاهش چشمگیر تولید شاهد واردات بی رویه محصول هستیم که در نتیجه این موضوع برهم‌خوردگی تولید و گرانی مرغ را به دنبال داشته است.

رحیمی با اشاره به اینکه گندم کالای فوق استراتژیک است، بیان کرد: با توجه به آنکه گندم به نان مردم گره خورده است، از این رو وابستگی در گندم ضربه مهلکی به استقلال کشور وارد می‌کند.

وی در واکنش به اظهارنظرات برخی افراد مبنی بر پایین بودن قیمت گندم خارجی در مقایسه با گندم داخلی گفت: با توجه به عدم اجرای برنامه، تولید کاهش یافته است که در شرایط فعلی تحریم، این موضوع ضربه مهلکی به تولید وارد می‌کند، چنانچه برخی افراد اذعان می‌کنند که گندم‌خارجی نسبت به داخلی ارزان‌تر است، این موضوع به کیفیت گندم مربوط می‌شود.

به گفته رحیمی، در برخی موارد گندم خوراک دام و طیور وارد شده است که با این وجود برخی افراد اذعان می‌کنند گندم با قیمت مناسب از خارج آوردیم، درحالی که کیفیت گندم خارجی مشابه تولید داخل بالاتر از قیمت خرید تضمینی وارد می‌شود‌.

طرح خودکفایی گندم شکست خورد

همچنین علیقلی ایمانی نایب رییس بنیاد ملی گندمکاران از کاهش تولید گندم خبر داد و گفت: با کاهش بارش در مناطق دیم استان‌های گرم و معتدل پیش‌بینی می‌شود که تولید گندم به ۱۲ میلیون تن هم ‌نرسد. وی با بیان اینکه پیش‌بینی دقیقی راجع به میزان واردات نداریم، افزود: با اصلاح روند خرید تضمینی و پرداخت به روز مطالبات این احتمال وجود دارد که نیاز محدودی به واردات داشته باشیم، اما با تکرار تاخیر پرداخت مطالبات معلوم‌ نیست چه بر سر تولید و خرید آید‌.

ایمانی با اشاره به اینکه طرح خودکفایی گندم شکست خورده است، بیان کرد: در ابتدای فصل نهاده مورد نیاز در بخش تولید نتوانستیم در اختیار تولیدکننده قرار دهیم که این موضوع در کنار گرانی قیمت سموم، کود، ماشین‌آلات و حمل و نقل در کنار کم‌بارشی و شرایط خشکسالی مزید بر علت شد تا به تولید مد نظر ۱۴ میلیون تن از سطح شش میلیون هکتار نرسیم.

نایب‌رییس بنیاد ملی گندمکاران با بیان اینکه میزان خرید به تولید گندم ارتباطی ندارد، افزود: میزان خرید تابع متغیرهای متعددی است که اگر به خوبی مدیریت شود، میزان خرید کمتر از سال گذشته نخواهد بود‌.

رییس بنیاد ملی گندمکاران ادامه داد: با اصلاح قیمت گندم، کشاورزان استان‌های شمال غرب، سرد و معتدل به تغذیه مزارع رسیدگی کرده‌اند که با این وجود مشکلی در کیفیت گندم تولیدی نداریم.

ایمانی با تاکید بر پرداخت به موقع مطالبات گندمکاران بیان کرد: اگر تاخیر در پرداخت مطالبات صورت گیرد، کشاورزان گندم تولیدی را در انبارها نگهداری می‌کنند تا بتوانند به دامدار، مرغدار و دلال با قیمت بالاتری عرضه کنند، از این رو پیشنهاد ما به دولتمردان آن است که مطالبات کشاورزان حداکثر یک هفته پس از ثبت در سامانه و سیستم بانکی پرداخت شود چرا که در شرایط فعلی اقتصاد، تاخیر ۲۰ روز و گاه بالاتر قابل قبول نیست.

اخبار برگزیدهاقتصاد کلانپیشنهاد ویژه