فضای شدید سانسور حاکم بر مناظرات

مهدی آیتی * با دیدن مناظره دوم بسیار متاسف شدم. مناظره اول هم مناظره نبود چرا که مناظره بر وزن مفاعله یعنی گفت‌وگوی متقابل است. اما این اصلا مناظره نبود. تصور می‌کردیم صداوسیما بعد از مناظره اول مشکل را متوجه می‌شود و ایراد را در مناظره دوم رفع می‌کند اما متاسفانه این اتفاق نیفتاد.

این مناظره ایرادات اساسی در طرح سوالات داشت و بسیار کلی و بچگانه بود. پاسخ کاندیداها هم غیرکارشناسی است و مردم را بیشتر گمراه می‌کند و از مجموعه این پاسخ‌ها مردم متوجه مشکلات کشور و راهکارهای آن نمی‌شوند چرا که همه پاسخ‌ها هم کلی‌گویی است. خارج شدن مناظرات از حالت گفت‌وگو و مناظره واقعی، به دلیل حاکم شدن جو سانسور در فضای مناظره است.

این سانسور از مجری گرفته تا کاندیداها حاکم شده است. مجری قوی مثل آقای حیدری به دلیل همین جو سانسور عملا به یک مجری دست‌چندم تبدیل شده که تنها با توپ‌ها بازی می‌کند و شماره می‌خواند و این کار را یک بچه هم می‌تواند انجام دهد. حتی خود کاندیداها هم بلاتکلیف هستند و در زمان کوتاهی که برای آنها تعیین شده است نمی‌دانند باید مقدمات حرفشان را بچینند یا برنامه بدهند.

این مدل برنامه مناظره نیست و بیشتر نمایش دادن و دهن مردم را بستن است. در نتیجه اشکالاتی وجود دارد و این اشکال ناشی از جو سانسور حاکم بر مناظرات است. یعنی قبل از شروع برنامه به کاندیداها گفته شده است که ملاحظات شدیدی در کشور داریم و به مجری برنامه هم درباره این محدودیت‌ها تذکراتی داده شده است. این سانسورها از شورای سیاستگذاری صداوسیما ناشی شده است و این شورا که مقصر اصلی این فضای مرده و سانسورزده است، به جای ایجاد شور و شادی و هیجان در مردم، با این مدل برگزار کردن مناظرات بیشتر حالت نارضایتی و دلمردگی و خواب‌آلودگی و تمسخر در بین مردم و بی‌تاثیر کردن گفت‌وگوها ایجاد کرده است و مسوولیت همه این اتفاقات بر عهده شورای سیاستگذاری صداوسیما است. به آنها گفته شده که مسائل کشور پیچیده است و باید موضوعات با کنترل و محدودیت بیان شود و به دلیل همین سانسورها نه مجری جرات حرف زدن دارد و نه کاندیداها جرات دارند از یک محدوده پا را فراتر گذاشته و حرف دل مردم را بزنند. کسی نمی‌تواند حرف دل مردم را بگوید چرا که در مناظرات غوغا به پا می‌‌شود پس برای جلوگیری از آن چنین فضایی ایجاد کرده‌اند.

بنابراین برخلاف آنچه تصور می‌شد که مناظره‌ها می‌تواند مشارکت را بالا ببرد، این مدل مناظرات بر سطح مشارکت مردم آسیب می‌زند و مردم با این نوع مناظره نمی‌توانند فرد اصلح را تشخیص دهند و انتخاب کنند.

* نماینده دور ششم مجلس