غریب‌آبادی: رویکرد آژانس می‌تواند مانعی برای تعاملات آتی باشد
به گزارش جهان صنعت نیوز: مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی روز دوشنبه و در نشست خبری خود با رسانه‌ها در وین با اشاره به اینکه در حل مسائل پادمانی با جمهوری اسلامی پیشرفتی حاصل نشده است، از اینکه در ایران مواد هسته‌ای باشد ابراز نگرانی کرد. وی با بیان اینکه ایران پاسخی به پرسش‌های آژانس درباره اورانیوم یافت شده در برخی سایت‌های هسته‌ای نداده است، گفت که این وضعیت به طور جدی توانمندی آژانس برای ارائه اطمینان از صلح‌آمیز بودن ماهیت برنامه هسته‌ای ایران را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد.
کاظم غریب‌آبادی سفیر ایران نزد سازمان‌های بین‌المللی مستقر در وین نیز در واکنش به این اظهارات گفت که مواضع اخیر مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی حاکی از رویکرد یکطرفه دبیرخانه این سازمان در برابر همکاری‌ها با ایران و نادیده گرفتن سطح همکاری و تعامل فی‌مابین است و می‌تواند به مانعی برای تعاملات آتی بین دو طرف تبدیل شود.
او در گفت‌وگو با رسانه‌ها افزود: گزارش آژانس با سوابق همکاری بین ایران و آژانس سازگاری و همخوانی ندارد. این گزارش، معتبر هم نیست، چرا که مبتنی بر منابع قابل اتکا و همچنین متقاعدکننده نیز نیست، چرا که تمامی ابعاد همکاری و پیشرفت‌های حاصله را منعکس نمی‌کند.
وی تصریح کرد: تعامل سازنده، مستلزم محیط مثبت، پرهیز از پیش‌داوری و ابراز نگرانی‌های مصنوعی و همچنین خودداری از بزرگنمایی چند موضوع پیش‌پا‌افتاده و بی‌اهمیت است.
غریب‌آبادی یادآور شد: آژانس باید از هرگونه دستورکار سیاسی فاصله بگیرد و موضعی شفاف در برابر تهدید هسته‌ای رژیم صهیونیستی اسراییل و غیرقابل پذیرش بودن بیرون ماندن این رژیم از معاهده عدم اشاعه و مخالفت مداوم آن با قرار دادن تمامی فعالیت‌ها و تاسیسات هسته‌ای خود تحت پادمان آژانس، اتخاذ کند.
این موضع ایران درحالی است که به گفته تحلیلگران ما در مذاکرات جاری و وضعیت کنونی به قدر کافی دست بالا را نداریم.
مشکلات متعدد اقتصادی که مردم را در تنگنا قرار داده ایجاب می‌کند که هرچه سریع‌تر توافقی حاصل شده و از فشار تحریم‌ها کاسته شود. این اما به معنی دست کشیدن ایران از مواضع و سیاست‌های خود نیست. طرف ایرانی که حالا بر اساس قانون اقدام راهبردی برای لغو تحریم که مصوب مجلس انقلابی یازدهم است، سطح همکاری با آژانس را نیز کاهش داده است، بر رفع تمامی تحریم‌ها اصرار دارد و به نظر نمی‌رسد که در شرایط موجود بتوانند این حرف را به کرسی نشانده و خواسته‌اش را محقق کند.
به همین جهت نیز انتظار می‌رود که تصمیم‌گیرندگان در عرصه سیاست خارجی نگاهی واقع‌بینانه‌تر به شرایط موجود انداخته و در چانه‌زنی‌های خود ضمن حفظ اصول و خطوط قرمز خود به یک راه حل میانه برسند.
قاسم محبعلی دیپلمات پیشین، ازجمله تحلیلگرانی است که این توصیه را دارد. او در گفت‌وگو با «جهان‌صنعت» این وضعیت را نگران‌کننده خواند و گفت: «گزارش اخیر آژانس بین‌المللی انرژی اتمی مثبت نبود. صحبت‌های آقای گروسی در گزارش به شورای حکام و نشست خبری بعد از آن در حضور خبرنگاران نیز توام با ابراز نگرانی‌هایی درباره برنامه هسته‌ای ایران بود و این مساله حتما آثاری در شورای حکام و مذاکرات برجامی خواهد داشت.»
وی تصریح کرد: «البته شورای حکام و طرف‌های برجامی دو نگاه سیاسی و امنیتی به مساله ایران دارند و این با گزارش آژانس که بیشتر حرفه‌ای و بیان‌کننده واقعیت‌های میدانی است، تفاوت دارد. با این حال باید دید که آنها از این گزارش چطور استفاده می‌کنند. آیا در چانه‌زنی‌های خود در برابر ایران از آن استفاده می‌کنند یا اینکه به سوی قطعنامه‌های جدید در شورای حکام می‌روند؟ می‌دانیم که هر قطعنامه‌ای در شورای حکام به شورای امنیت نیز می‌رود.»
این کارشناس مسائل بین‌المللی با اشاره به اینکه «این یک تصمیم سیاسی است» گفت: «با توجه به جاری‌بودن مذاکرات، من تصور نمی‌کنم که فعلا آمریکایی‌ها و اروپایی‌ها بخواهند وضعیت را حاد کنند زیرا آنها علاقه‌مند هستند که مذاکرات ادامه یابد اما این وضعیت قطعا دستمایه اعمال فشار بیشتر آنان در مذاکره و حتی سخت‌تر شدن موضع آمریکا خواهد بود.»
محبعلی ادامه داد: «در این شرایط باید منتظر ماند و دید که آیا واقعا مذاکرات احیای برجام به موفقیت می‌رسد یا خیر؟ همچنین اگر به موفقیت برسد موجب رفع چه سطحی از تحریم‌هاست و چه آثار عملی و میدانی برای ایران دارد.»
وی پیش‌بینی آینده این وضعیت را سخت دانست و گفت: «نمی‌شود قاطعانه حرفی زد، بستگی به این دارد که شرایط و نیازهای طرفین چطور تغییر کند. به هرحال مذاکرات در دنیای امروز عموما بر پایه گیم تئوری است و طرفین بر اساس ابزار و امکانات خود به نحوی پیش می‌روند که خواسته‌های خود یا دست‌کم خواسته‌های حداقلی خود را تامین کنند. منتها وضعیت ایران اکنون به نحوی است که انتخاب‌های زیادی ندارد.»
این دیپلمات پیشین توضیح داد: «تناقضی بین برنامه هسته‌ای و اقتصاد ایران ایجاد شده که مانع از پیشرفت همزمان هر دو می‌شود. در واقع آن شعار آقای روحانی در ابتدای دولت یازدهم مبنی بر اینکه هم چرخ سانتریفیوژها بچرخد و هم چرخ اقتصاد، عملا مقدور نیست و ایران باید یک راه میانه برای برون‌رفت از این وضعیت پیدا کند.»
محبعلی ادامه داد: «همان‌طور که در زمان امضای برجام بین پذیرش یا رد کامل قطعنامه‌های ایران به برجام که یک راه میانه بود، رسیدیم اکنون هم باید راهی یافت. ایران در این شرایط نمی‌تواند همه برنامه هسته‌ای خود را ادامه دهد و انتظار داشته باشد که تحریم‌ها رفع و مناسبت خارجی آن عادی شده و به تبع آن اقتصاد نیز رونق بگیرد.»
وی افزود: «البته مساله فقط هسته‌ای نیست و سیاست خاورمیانه‌ای ایران نیز نقش دارد. ضمن اینکه یک نگرانی دیگر هم درکار است طرف مقابل اکنون نگران سرنوشتی است که در ۲۸ خرداد رقم می‌خورد و چون نتیجه تاحدی مشخص است، این تصور را دارد که انتخاب ایران تعامل نخواهد بود.»
محبعلی در توضیح این مطلب گفت: «در انتخابات آمریکا بین بایدن و ترامپ یک تفاوت جدی وجود داشت. یکی نماد و دنبال یکجانبه‌گرایی و دیگری پیرو چندجانبه‌گرایی بود. در ایران اما وضعیت به این شکل نیست و تعیین‌کننده سیاست خارجی نیز دولت نمی‌باشد. طرف‌های برجامی این امر را می‌دانند و متوجه هستند که در برآورد فعلی از تصمیمات سیاست خارجی ایران نشانه‌ای از تعامل نیست.»
به این ترتیب می‌توان گفت که شرایط موجود در حساس‌ترین مرحله قرار دارد. این اما به معنی آن نیست که همه امیدها قطع شده و توافق ناممکن است. شاهد آن‌که دولت روحانی که رویکردش در سیاست خارجی تعاملی است تا اواخر تابستان اداره کشور را به عهده دارد و این فرصت کمی برای ایجاد تغییر و تحول نیست. البته به شرط آن‌که بتواند نقش موثری در تعیین سیاست‌های خارجی کشوری داشته باشد.
اخبار برگزیدهاقتصاد کلانپیشنهاد ویژهسیاسیلینک کوتاه :