سایه پوپولیسم و دوپینگ سیاسی بر رقابت‌های انتخاباتی
دکتر صلاح‌الدین هرسنی * با وجود آنکه به همه نامزدهای انتخابات ریاست‌جمهوری قویا توصیه و سفارش شده است وعده‌هایی به مردم ندهند که اجرای آنها در توان آنها یا منطبق با ظرفیت‌های نظام سیاسی و اقتصادی نیست، اما شاهد عبور از آن توصیه‌ها از سوی برخی از نامزدهای انتخاباتی هستیم.
در نگاه نخست اصرار بر برخی از وعده‌ها از سوی نامزدهایی که در گذشته انتخاباتی نیز آزمون خود را پس داده‌اند، مفهومی جز اتکا به پوپولیسم و قرار گرفتن در زیر چتر آن ندارد. در علوم سیاسی پوپولیسم را تا میزانی می‌توان هم‌ردیف دوپینگ سیاسی تعبیر و تفسیر کرد. ورزشکاران نیز به قصد افزایش کارایی در ورزش در پاره‌ای موارد چاره ندارند که مرتکب دوپینگ شوند.
در واقع و در شرایطی که میزان مشروعیت و مقبولیت نامزد‌ها برای ریزش رای به سبد آنها از سوی رای‌دهندگان کافی نباشد، انتخاب‌شوندگان چاره‌ای جز پوپولیسم ندارند. در این ارتباط پوپولیسم می‌تواند تا میزانی انتخاب آنها را برای به دست آوردن کرسی قدرت تضمین کند. حال اینکه اگر قرار است ریال ایران که تحت سیاست‌های اقتصادی دولت‌های پیشین سقوط آزاد کرده است و حالا برخی از نامزد‌ها وعده داده‌اند که همین ریال را به بزرگ‌ترین ارز در منطقه تبدیل کنند و یا آنکه یارانه‌های پرداختی به دهک‌های زیرین جامعه طبق سرانه خانواده‌ها قرار است از ۴۰ هزار تومان به ۴۵۰ هزار تومان افزایش یابد، از جنس همان شعار‌های پوپولیستی و به تعبیری زورافزایی سیاسی است.
نکته غمبار و تراژیک ماجرا آنجاست که این جنس از وعده‌ها به مردم از سوی نامزدهایی مطرح می‌شود که خود را دارای دکترای اقتصاد دانسته و حتی اعلام کرده‌اند که رساله دکترای آنها با نمره عالی دفاع شده است. حال اگر نامزدهایی به فکر دوپینگ سیاسی از رهگذر پوپولیسم هستند باید به آنها گفت که نامزدهای دیگر بوده‌اند و هستند که ظرفیت‌های بیشتری برای رفتار‌های پوپولیستی در انتخابات دارند ضمن آنکه نه تنها دارای پایگاه پوپولیستی قوی‌تر هستند بلکه از کاریزمای پوپولیستی بیشتری برخوردار هستند، اما نکته آن است که شانس عبور از سد بزرگی چون شورای نگهبان را نداشته و در حال حاضر نیز ادعا دارند که در حق آنها ظلم شده و حتی قرار است که عطای شرکت در انتخابات و رای دادن را به لقایش ببخشند.
در سطح دیگر این نکته درخور اهمیت است که چگونه نامزدی می‌خواهد از رهگذر پوپولیسم به پاستور راه یابد که هنوز از خرابی‌های دولت پوپولیستی دولت‌های پیشین آوار‌برداری نشده و نامزدی هم که به پاستور راه می‌یابد، اول باید از مشکلات و ویرانی‌های اقتصادی دولت‌های پیشین آوار‌برداری کند. قطعا روح اقتصاددان بزرگی چون آدام اسمیت اگر خبردار شود که شاگردان مکتب او در سومین دهه از هزاره سوم به جای اقتصاد آزاد و خصوصی‌سازی تلاش دارند از راه دماکوژی و دوپینگ سیاسی یا همان پوپولیسم سازوکار‌های اقتصاد کشور خود را بگردانند سخت در گور به خود می‌لرزد. مهم‌تر از همه آنکه این وعده‌ها در شرایطی که کشور درگیر تورم فزاینده، تحریم‌های سازمان‌یافته، بی‌ثباتی گسترش‌یافته و ناکارآمدی ارزی و بودجه‌ای است، چگونه قرار است محقق شود؟ قطعا گوش شنوایی برای پوپولیسم برخی نامزد‌ها وجود ندارد و قطعا راه پاستور از پوپولیسم نمی‌گذرد.
* کارشناس مسائل بین‌الملل
اخبار برگزیدهیادداشتلینک کوتاه :