تحلیل آمار روند تورم در خرداد ۱۴۰۰/چشم‌انداز افزایشی تا پاییز
به گزارش جهان صنعت نیوز: در کشور ما نیز دولت تلاش می‌کند از یکسو با اعمال سیاست‌هایی همچون پرداخت یارانه به خانوارهای نیازمند، برقراری نظام تامین اجتماعی، بیمـه‌های همگانی، ایجاد فرصت‌های شغلی، اختصاص سبد معیشتی خانوارها و نیز از سوی دیگـر با کنترل تورم و….، بستر افزایش رفاه اجتماعی و کاهش فقر را فراهم کند. این نکته را نباید از نظر دور داشت که همواره تورم خلاف سیاست‌های فقرزدایی عمل می‌کند به گونه‌ای که با افزایش قیمت کالاها، قدرت خرید مردم کاهش می‌یابد و این امر روی رفاه آنان تاثیر می‌گذارد. در همین راستا، مرکز آمار و اطلاعات راهبردی در گزارشی به تحلیل آمـاری روند تورم به صورت ماهانه پرداخته که امید می‌رود بتواند زمینه لازم را برای تحلیل‌های تخصصی لازم فراهم آورد.
نرخ تورم در کشور براساس گروه‌های هزینه‌ای به صورت ماهانه قابل سنجش و ارائه است که هریک از گروه‌ها دارای ضرایب اهمیت متفاوتی هستند. از بین ۱۲ گروه عمـده هزینه، چهار گـروه «مسکن، آب، برق، گاز و سایر سوخت‌ها»، «خوراکی‌ها، آشامیدنی‌ها»، «بهداشت و درمان» و «حمل‌ونقل» به ترتیب دارای بیشترین وزن در سبد خانوار هستند به طوری کـه بیش از ۷۶ درصد از ضریب اهمیت سبد کالاها و خـدمات مـورد نیاز خانوارهای کشـور و نیز مناطق شـهری و روستایی را به خود اختصاص داده‌اند که البته از این میان، سهم دو گروه «مسکن، آب، برق، گاز و سایر سوخت‌ها» و «خوراکی‌ها، آشامیدنی‌ها»، بیش از ۵۹ درصد است. از این رو در گزارش حاضر وضـعیت شاخص مذکور برای چهار گروه فوق مورد بررسی قرار گرفته است.
تغییرات نرخ تورم ماهانه در خرداد ماه ۱۴۰۰ نسبت به ماه قبل نشان می‌دهد گروه‌های سبزیجات (گوجه‌فرنگی، سیب‌زمینی و بادمجان) با ۹/۶ درصد، میوه و خشکبار با ۹/۵ درصد و پوشاک و کفش با ۲/۴ درصد بالاترین نرخ تورم ماهانه را داشته‌اند. گروه‌های ارتباطات (دستگاه تلفن همراه) با ۷/۰- درصد، آموزش با ۶/۰ درصد، گوشت قرمز و گوشت ماکیان با ۲/۱ درصد، ، اجاره با ۳/۱ درصد کمترین نرخ تورم ماهانه را داشته است.
تغییرات تورم نقطه به نقطه در خرداد ماه ۱۴۰۰ نسبت به ماه مشابه سال قبل نشان می‌دهد گروه‌های روغن‌ها و چربی‌ها با ۷/۱۱۲ درصد، چای، قهوه، کاکائو، نوشابه و آب‌میوه (نوشابه‌های غیرالکلی) با ۶/۷۹ درصد و شیر، پنیر و تخم مرغ با ۲/۷۸ درصد بالاترین نرخ تورم نقطه به نقطه را داشته‌اند.گروه ارتباطات با ۸/۱۱ درصد، آموزش با ۷/۲۳ درصد و اجاره با ۸/۲۷ درصد کمترین نرخ تورم نقطه به نقطه را داشته است.
طی ۱۲ ماهه منتهی به خردادماه ۱۴۰۰گروه‌های روغن‌ها و چربی‌ها با ۹/۶۹ درصد، حمل‌ونقل با ۸/۶۴ درصد و «شیر، پنیر و تخم‌مرغ» با ۶۱ درصد بالاترین نرخ تورم ۱۲ماهه را داشته‌اند. گروه‌های آب، برق و سوخت با ۱/۱۴ درصد، ارتباطات با ۷/۱۸ درصد و آموزش با ۳/۲۲ درصد کمترین نرخ تورم ۱۲ماهه را داشته‌اند.
در خرداد ۱۴۰۰، گروه‌های اجاره، حمل‌ونقل و سبزیجات (سبزی‌ها و حبوبات) بیشترین ضریب تاثیر را در افزایش تورم ماهانه داشته‌اند که نسبت به ماه قبل، گروه سبزیجات (سبزی‌ها و حبوبات) جایگزین گروه بهداشت و درمان شده است.
در خرداد ۱۴۰۰، نسبت به ماه مشابه سال قبل (تورم نقطه به نقطه)، گروه‌های اجاره، حمل‌ونقل و گوشت قرمز و گوشت ماکیان بیشترین ضریب تاثیر را در افزایش تورم نقطه به نقطه داشته‌اند که گروه اجاره و حمل‌ونقل نسبت به اردیبهشت ۱۴۰۰ تفاوتی نکرده است. در خرداد ۱۴۰۰، گروه‌های اجاره ، حمل‌ونقل و نان و غلات بیشترین ضریب تاثیر را در افزایش نرخ تورم ۱۲ماهه داشته‌اند که این امر نسبت به اردیبهشت ۱۴۰۰ تفاوتی نکرده است.
در نمودار ۱ می‌توان به طور وسیع‌تری تغییرات تورمی از سال‌های دور را مورد ارزیابی قرار داد. بر اساس این نمودار:
افزایش تورم در موج اول در سال ۱۳۸۷ را می‌توان حاصل افزایش نقدینگی در اقتصاد کشور دانست. موج دوم تورم در سال‌های ۱۳۹۰ تا ۱۳۹۲ را باید به دور اول تحریم‌ها مرتبط دانست. شایان توجه است از دهه ۱۳۸۰ تاکنون، نرخ تورم تک‌رقمی فقط طی دو سال پیاپی ۱۳۹۵ و ۱۳۹۶ در مناطق شهری و روستایی، ثبت شده است. نرخ تورم روستایی طی سال‌های ۱۳۸۷ تا ۱۳۹۲ و نیز سال‌های ۱۳۹۵ تا ۱۳۹۹ از نرخ تورم شهری پیشی گرفته که به نظر می‌رسد به دلیل وابسته‌تر شدن روستاها به شهرها و افزایش شدت آن در شرایط تورمی خاص است. در هر صورت تاثیر تورم در سال‌های مذکور بر خانوارهای روستایی بیشتر بوده است. در مناطق شهری، گروه مسکن، آب، برق، گاز و سایر سوخت‌ها دارای بیشترین وزن بوده، در حالی که در مناطق روستایی گروه خوراکی‌ها، آشامیدنی‌ها بیشترین وزن در سبد خانوار را به خود اختصاص داده است. از این رو می‌توان گفت هرگونه تغییر قیمت در این بخش‌ها اثرات متفاوتی بر خانوارهای روستایی و شهری دارد.
افزایش هزینه‌های حمل‌ونقل (به واسطه افزایش قیمت سوخت، افزایش قیمت قطعات خودرو و …) به طور غیرمستقیم بر افزایش قیمت‌ها در مناطق روستایی اثر بیشتری دارد. افزایش تورم در سال‌های اخیر را باید حاصل چهار عامل زیر دانست:
– افزایش حجم نقدینگی
– افزایش قیمت دلار
– افزایش تورم انتظاری که تورم کاذب را در پی داشته است.
– افزایش تقاضای یکباره برای برخی از اقلام مانند مرکبات، مواد شوینده و . . . به علت شیوع بیماری کرونا
نمودار ۲ نیز درصد تغییرات شاخص قیمت مصرف‌کننده نسبت به ماه قبل طی فروردین ۱۳۹۵ تا خرداد ۱۴۰۰ را نشان می‌دهد. مطابق این نمودار، منفی شدن تورم ماهانه در اردیبهشت، خرداد و شهریور ۱۳۹۶ در مناطق روستایی و نیز اردیبهشت ۱۳۹۶ در مناطق شهری حاکی از نزدیک‌شدن کشور به شرایط بسیار مطلوب از نظر تورم بود. از اردیبهشت ۱۳۹۷ تورم ماهانه با جهش‌های فزایندهای مواجه شده که اصلی‌ترین علت آن را می‌توان تاثیر روانی تحریم‌ها دانست. در سال ۱۳۹۹ نیز علاوه بر ادامه تحریم‌ها و بروز نوسانات نرخ ارز، موضوع شیوع ویروس کرونا با تاثیراتی که بر عرضه و تقاضای برخی اقلام خوراکی، شوینده و همچنین بسته‌شدن مرزها و متعاقبا تغییر در نحوه صادرات و واردات کالاها و اقلام ایجاد کرد، سبب بروز نوسانات و جهش‌های تورمی شد.
پیش‌بینی نرخ تورم خانوارهای کشور در سال ۱۴۰۰ (درصد)
|
شرح |
پیش‌بینی تورم ۱۲ ماهه منتهی |
نرخ تورم محقق شده |
|
فروردین |
– |
۹/۳۸ |
|
اردیبهشت |
۲/۴۱ |
۴۱ |
|
خرداد |
۴/۴۳ |
۴۳ |
|
تیر |
۵/۴۴ |
|
|
مرداد |
۴۵ |
|
|
شهریور |
۷/۴۴ |
|
|
مهر |
۱/۴۳ |
|
|
آبان |
۶/۴۰ |
|
|
آذر |
۲/۳۸ |
|
|
دی |
۶/۳۵ |
|
|
بهمن |
۷/۳۲ |
|
|
اسفند |
۸/۲۹ |
|
اخبار برگزیدهاقتصاد کلانپیشنهاد ویژه
لینک کوتاه :