ساماندهی به سبک کره‌شمالی
احمد مازنی * طرح ساماندهی به پیام‌رسان‌ها به‌رغم اینکه در مجلس دهم به نتیجه نرسید، در مجلس یازدهم به سرعت پیش رفت و در نوبت بررسی قرار دارد. امیدوارم که نمایندگان محترم در این مجلس اما به نقاط ضعف و ایراداتی که به آن وارد است، توجه کافی داشته و به آن رای ندهند.
پیشینه این طرح به دوره دهم و سال ۱۳۹۷ که من رییس کمیسیون فرهنگی مجلس بودم برمی‌گردد. این طرح از سوی جمعی از نمایندگان ارائه شد و مثل همه طرح‌ها در دستور کمیته‌های تخصصی قرار گرفت و جلسات فراوانی با حضور کارشناسان و مختصصان برای بررسی آن، برگزار شد. در همان سال نوبت به بررسی در صحن کمیسیون رسید و چون رویه من این بود که هر طرحی بعد از طی کردن مسیر قانونی، فارغ از جهت‌گیری‌ها و مسائل سیاسی بررسی شود، در چند جلسه مفصل به آن پرداختیم. عمده اشکالاتی که منتقدان اعم از نمایندگان و کارشناسان مطرح می‌کردند این بود که اولاً هرگونه ایجاد محدودیت در حوزه علم و فناوری در بلندمدت مشکل‌ساز است و مایه وهن قانونگذاری است. نمونه‌هایی مثل مساله ماهواره یا پیش از آن، محدودیت ویدئو را نیز داشتیم.
دوماً در ماده ۵ این طرح که اکنون هم در دستور کار مجلس است، مساله مرز دیجیتال با مرزهای زمینی، دریایی و هوایی مقایسه شده و نتیجه گرفته شده بود که چون مرزهای هوایی، دریایی و زمینی کشور توسط نیروهای مسلح صیانت می‌شود، مرز دیجیتال نیز باید تحت نظر ستاد کل نیروهای مسلح باشد! درحالی که مرزهای علمی، فرهنگی و… وجود دارد که از طریق حوزه تخصصی خود باید کنترل شود. مثلا برای اینکه فرهنگ غیراسلامی هجوم نیاورد باید وزارت فرهنگ، صداوسیما، نویسندگان و… تلاش کنند، نه اینکه بگویید برای کنترل فیلم، کتاب و هر اثر فرهنگی به نیروهای مسلح نیاز داریم.
سوماً پیش‌بینی شده بود که هیاتی برای کنترل و نظارت بر مساله ایجاد شود. بحث ما و منتقدان این بود که برای صیانت از فضای مجازی و پیام‌رسان‌ها، کنترل آن و یا هر اسمی که داشته باشد شورای عالی فضای مجازی را داریم که توسط مقام معظم رهبری تشکیل شده است، رییس آن رییس‌جمهور و اعضای آن نیز همین افرادی هستند که در هیات مورد نظر قرار خواهند گرفت لذا نیازی به تشکیل هیات جداگانه نیست.
چهارماً این طرح نه تنها معتقد به فیلتر کردن فضای مجازی و کنترل مرزهای دیجیتال است بلکه معتقد است که اگر کسی خواست برای استفاده از اطلاعات عملی و فرهنگی و… از فیلترشکن استفاده کند، مجازات شود!
ناگفته نماند که در کنار این معایب، به تقویت پیام‌رسان‌های داخلی به عنوان نکته مثبت طرح اشاره می‌شد. این مساله اگر واقعا محقق شود حتما مثبت است اما تجربه نشان داده که این بخش هم فساد‌زا است. اینکه یک پیام‌رسانی ایجاد کنند تا با پیام‌رسان‌های خارجی رقابت کند، خروجی‌ای شبیه سایپا و ایران‌خودرو که می‌خواهند با خودروسازهای خارجی رقابت کنند، خواهد داشت. ضمن اینکه به نظر می‌رسد، در این بخش هم به نظر می‌رسد که دیدگاه و سبک کشورهایی مثل کره‌شمالی و… حاکم خواهد شد.
بنابراین از نمایندگان محترم در مجلس یازدهم خواهش می‌کنم که به ماهیت علمی و فناوری مساله توجه، به مردم اعتماد کنند و این نقدهایی که به طرح وارد است را مورد توجه قرار دهند.
* رییس کمیسیون فرهنگی در مجلس دهم
اخبار برگزیدهیادداشتلینک کوتاه :