آینده سیاسی متفاوت روحانی
به گزارش جهان صنعت نیوز: رییس‌جمهور چهارم که سردار سازندگی بود، به دلیل اعتراضات سال ۸۸ بی‌بصیرت و ساکت فتنه خطاب شد. خاتمی که ممنوع‌التصویر و احمدی‌نژاد هم صلاحیتش برای انتخابات ریاست‌جمهوری سال ۹۶ و ۱۴۰۰ رد شد. هفتمین رییس‌جمهور هم حسن روحانی است که البته به نظر می‌رسد به دلیل سیاست‌ورزی‌اش آینده‌ای متفاوت از سایر روسای‌جمهوری داشته باشد.
اگرچه در بسیاری از نظام‌های دنیا، روسای جمهوری سابق به عنوان سرمایه‌های ملی به حساب می‌آیند، اما بنا به دلایلی روسای‌جمهور در کشور ما بعد از پایان مسوولیتشان هر یک به بلایی گرفتار می‌شوند. اما برخی از آنها کوشیده‌اند سرنوشت متفاوتی برای خود رقم بزنند. به عنوان مثال مرحوم هاشمی‌رفسنجانی بعد از هشت سال دوره ریاست‌جمهوری‌اش ریاست مجمع تشخیص مصلحت نظام را برعهده گرفت و کوشید بعد از دوره مسوولیتش، در جریان اعتراضات سال ۸۸ اصلاحات و جنبش سبز را زیر ردای خود جمع کند و البته در انتخابات ریاست‌جمهوری ۹۲ بنا به دلایلی که اخیرا حیدری مصلحی از آن پرده برداشت رد صلاحیت شود. سیدمحمد خاتمی که با گفتمان متفاوت گفت‌وگوی تمدن‌ها با پشتوانه ۲۰ میلیون رای روی کار آمده بود، رهبری اصلاحات را بر عهده گرفت اما او هم در جریان اتفاقات سال ۸۸ مغضوب و یاغی و باغی خوانده شد و ممنوع‌التصویر و ممنوع‌البیان و… شد. محمود احمدی‌نژاد هم که دور اول ریاست‌جمهوری‌اش با حمایت قاطع اصولگرایان روی کار آمد و جریانات سال ۸۸ به دلیل اعتراض به انتخاب او شکل گرفت، در دور دوم انحرافی خوانده شد و خط و مشی خود را از رفقای اصولگرای دیروزش جدا کرد. اگرچه همچنان عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام است، اما صلاحیت ورود به انتخابات ریاست‌جمهوری را ندارد و رفته‌رفته سعی دارد به عنوان اپوزسیون نظام خود را معرفی کند.
** سرنوشت متفاوت روحانی
اما موضوع درباره حسن روحانی، رییس‌جمهور فعلی که روزهای پایانی مسوولیتش را سپری می‌کند، متفاوت است. او که با کلید آمد و حمایت اصلاح‌طلبان و اعتدالیون و اعتماد عمومی را در انتخابات دو دوره‌ای خود جلب کرد، رفته‌رفته نشان داد که گزینه مورد اعتمادی برای اصلاح‌طلبان نبوده و با اظهارنظرات متفاوتش کوشید خود را به جریان اصولگرا نزدیک‌تر نشان دهد. همچنین او اولین فردی بود که بعد از انتخابات ریاست‌جمهوری ۱۴۰۰ به دیدار حضوری ابراهیم رییسی به عنوان منتخب برای بیان تبریک رفت. به کابینه‌اش دستور همکاری با او را داد و به عناوین مختلف مردم را تشویق به حضور در انتخابات کرد. همین عملکرد او نشان می‌دهد روحانی در عرصه سیاست‌ورزی، فردی «سیاس» است که می‌تواند آینده‌ای متفاوت از سایر روسای‌جمهوری ایران داشته باشد.
** روحانی مشاور رهبری می‌شود یا به مجمع تشخیص می‌رود
به گفته برخی کارشناسان سیاسی، مقام معظم رهبری همواره کوشیده‌اند روسای‌جمهور پس از اتمام مسوولیتشان در هاله‌ای امنیتی قرار داشته باشند و به فرض اینکه با آنها اختلاف دیدگاه و مشکل هم داشته باشند کسی متعرض آنها نشود. اما سرنوشت سیاسی روسای‌جمهور در کشورمان متفاوت از یکدیگر بوده است. بنابراین به بهانه اتمام دولت اعتدال، در گفت‌وگو با برخی کارشناسان، آینده سیاسی حسن روحانی رییس‌جمهور هشت‌ساله کشورمان را بررسی کردیم.
مهدی آیتی، نماینده اسبق مجلس و فعال سیاسی اصلاح‌طلب، در گفت‌وگو با «جهان‌صنعت» در این باره گفت: «سابقه روسای‌جمهور قبلی نشان می‌دهد که رهبری برای جایگاه ریاست‌جمهوری حرمت قائل است و توصیه کرده‌اند که بعد از ریاست‌جمهوری این افراد، کسی متعرض آنها نشود.»
این فعال سیاسی اصلاح‌طلب ادامه داد: «اصل بر این است که روسای‌جمهو بعد از اتمام دوره مسوولیتشان، مشاور رهبری شوند یا در مجمع تشخیص مصلحت نظام حضور یابند، یا در جاهای دیگر به کار گرفته شوند و البته این بستگی به وضعیت آنها در پایان مسوولیت دارد» آیتی درباره رییس‌جمهور فعلی پیش‌بینی کرد که روحانی هم مثل دیگران چنین وضعیتی خواهد داشت.
او در عین حال پیش‌بینی کرد: «آقای روحانی به دلیل جایگاه مناسبی که دارد، به عنوان رییس‌جمهور سابق مشاور رهبری می‌شود و در مجمع تشخیص مصلحت می‌ماند و حتی ممکن است به دلیل تجارب ارزنده در سیاست خارجی مثلا در شورای عالی امنیت ملی یا شورای راهبردی وزارت خارجه که آقایان کمال خرازی و ولایتی هم حضور دارند، به کار گرفته شود. البته این احتمال درباره آقای ظریف هم وجود دارد.»
آیتی خاطرنشان کرد: «بنابراین آینده سیاسی آقای روحانی را مثل برخی روسای‌جمهور دیگر نمی‌دانم، چرا که او با سیاست و هوشیاری زیادی که دارد شرایط را به نفع خود تغییر داده است. او در مواجهه با انتخاب آقای رییسی برخورد هوشمندانه‌ای داشت و انتخابات را شکوهمند دانست. حتی اولین نفری بود که این انتخاب را حضوری به او تبریک گفت و مردم را تشویق به حضور در انتخابات کرد. به کابینه‌اش هم تاکید کرد که با رییس‌جمهور منتخب همراهی کنند و گفت که باید وحدت داشته باشیم و از رییس‌جمهور منتخب حمایت کنیم.»
این فعال سیاسی اصلاح‌طلب تاکید کرد: «این هوشمندی باعث شد روحانی ضربه اصولگرایان تندرو را بگیرد و تصمیم‌شان را در قبال خود خنثی کند و همچنین در آینده، سر سفره انقلاب باقی بماند و مغضوب نشود.»
روسای‌جمهور به ثبت خاطرات بپردازند و دنبال مسوولیت جدید نباشند
جلال میرزایی، استاد دانشگاه و فعال سیاسی اصلاح‌طلب و نماینده دور دهم مجلس، اما نظری برخلاف آیتی دارد. او در این باره به «جهان‌صنعت» گفت: «در کشورهایی که از طریق انتخابات رییس‌جمهور انتخاب می‌شود و از طریق صندوق رای برای مدت محدودی قدرت می‌گیرد، نباید دغدغه‌ای برای آینده سیاسی این افراد وجود داشته باشد. یعنی لزومی ندارد بعد از آن پست و مقامی داشته باشند.»
این نماینده دور دهم مجلس ادامه داد: «آینده سیاسی رییس‌جمهور فعلی اولویت و دغدغه مردم نیست که در آینده چه جایگاهی داشته باشد. بنابراین باید عادت کنیم و بدانیم فردی که یک یا دو دوره رییس‌جمهور یا وزیر یا سه دوره نماینده مجلس می‌شود، نباید بعد از اتمام مسوولیت، حتما مسوولیت جدیدی داشته باشد.»
او افزود: «باید یاد بگیریم مقامات کشورمان مثل کشورهای اروپایی و آمریکایی بعد از اتمام مسوولیتشان، مانند مردم عادی زندگی کنند. مثلا خاطراتشان را بنویسند و منتشر کنند و در مجامع علمی و همایش‌ها حضور پیدا کنند. انتشار خاطرات هم می‌تواند منبع درآمدی برای آنها باشد.»
میرزایی تاکید کرد: «روسای‌جمهور الزاما نباید بعد از پایان مسوولیت، عنوان و سمت جدیدی داشته باشند، بلکه باید یاد بگیرند مثل مردم عادی زندگی کنند. بنابراین پرداختن به موضوع آینده سیاسی روسای‌جمهور بعد از مسوولیت از سوی رسانه‌ها کار درستی نیست و نباید بیش از این به آن دامن زد چرا که موضوعیت ندارد.»
این استاد دانشگاه و دانش‌آموخته علوم سیاسی همچنین معتقد است که روسای‌جمهور باید مثل یک شهروند عمل کنند و در نهایت یک موسسه و بنیاد ثبت کنند و به امور مطالعاتی و ثبت خاطراتشان بپردازند تا روسای‌جمهور آینده بتوانند از تجارت آنها بهره‌مند شوند.
از این رو، به نظر می‌رسد حسن روحانی هم شاید از ترس فراموش نشدن و شاید برای به اشتراک گذاشتن تجربیات هشت‌ساله خود برای روسای‌جمهور آینده اقدام به تاسیس شورایی تحت عنوان «تدوین، گردآوری و تنظیم آثار آیت‌الله حسن روحانی» به دبیری محمد قوچانی کرده است.
اخبار برگزیدهسیاسیلینک کوتاه :