موج جدیدی از توسعه صنعت فولاد
به گزارش جهان صنعت نیوز: در این بین ورود محصولات معدنی به بورس کالا می‌تواند به شکوفایی و توسعه بیشتر صنعت فولاد منتهی شود. در این بین اگر مشوق‌ها و نظارت‌ها در بورس کالا و به دور از دخالت‌های دستوری عملیاتی شود، می‌توان امیدوار به آغاز موج جدیدی از توسعه صنعت فولاد بود. در واقع هر چه بتوانیم در مسیر اقتصاد روشن‌تر و شفاف‌تر گام برداریم، یک قدم به شکوفایی نزدیک‌تر و چندین قدم از رانت و فساد دورتر می‌شویم.
در همین رابطه کیوان جعفری‌طهرانی تحلیلگر بازارهای سنگ‌آهن و فولاد با اشاره به تاثیر بورس بر شفاف شدن قیمت‌ها، اظهار کرد: بورس بهترین ابزار برای شفاف شدن قیمت‌هاست. البته معتقدم برای رسیدن به نقطه تعادل بین سه تا شش ماه زمان نیاز است. وی تصریح کرد: با توجه به این موضوع عرضه‌کنندگان نباید عجول باشند، از سویی دیگر خریداران نیز باید صبور بوده تا این زمان سپری شده و به قیمت ایده‌آل منطقی دست‌پیدا کنیم.
جعفری‌طهرانی با تاکید بر ادامه عرضه در بورس در گفت‌و‌گو با «تیتر۲۰» افزود: بدون شک با گذر زمان به نقطه تعادل رسیده و کشمکش همیشگی میان سنگ‌آهنی‌ها و فولادی‌ها به پایان می‌رسد. همین که فولادی‌ها بدانند اگر این محصول را به قیمت متعادل خریداری نکنند صادر می‌شود، خود منجر به حرکتی از سوی فولادی‌ها می‌شود اما نیازمند زمان هستیم. به گفته وی، در دولت جدید و با حضور یک وزیر قدرتمند و مقتدر در وزارت صنعت، معدن و تجارت می‌توان شاهد این اتفاق بود.
پیروی از فرآیند عرضه و معامله
همچنین غلامرضا شافعی وزیر اسبق صنایع و معادن ایران با اشاره به ساختار بورسی عرضه محصولات مختلف ازجمله مواد معدنی در جهان گفت: در دنیا نیز برای آن دسته از محصولاتی که قابلیت عرضه در بورس‌های کالایی دارند، فرآیند عرضه و معامله دنبال می‌شود. در بازارهای معتبر جهانی، این کالاها در قالب‌های متعددی به فروش می‌رسند و در این زمینه شرکت‌ها رتبه‌بندی دارند؛ البته در بورس‌های کالایی اغلب قراردادهای مشتقه مورد توجه قرار دارد.
وزیر اسبق صنایع و معادن ایران افزود: شفافیت و رقابت، دو اصلی است که بورس‌های کالایی جهان به بازار یک محصول هدیه می‌دهند. اینکه حالا در کشور ما نیز عرضه محصولات معدنی و در مجموع عرضه زنجیره فولاد در بورس کالا کلید خورده است را باید به فال نیک گرفت و امیدوار بود که با اجرای آن، شفافیت و رقابت پس از محصولات فولادی این بار به سراغ صنایع معدنی کشور بیاید تا کل زنجیره تولید زیر چتر شفافیت بورس کالا مبادله شوند. براین اساس، شاید بتوان گفت که بورس کالا اکنون ایران را در مسیر ساختار جهانی در عرضه و معامله محصولات فولادی و معدنی قرار داده است که باید نهایت بهره را از این ظرفیت برد.
موضوع مهم این است که ایجاد رقابت در بازار و کشف قیمت از طریق مکانیسم بورس کالا به نفع همگان است و شفافیت و رقابت به توسعه این صنایع نیز کمک و سود سهامداران این شرکت‌ها را نیز بیشتر می‌کند. این ساختار شفاف می‌تواند به آزادسازی قیمت‌ها منجر شود به طوری که قیمت عرضه داخلی قابلیت رقابت با قیمت‌های جهانی را داشته باشد و همه این موارد در انتها به توسعه زنجیره ارزش محصولات منجر می‌شود.
شافعی در خصوص اهمیت همکاری لازم میان تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان محصولات معدنی در بورس کالا به «سنا» گفت: همکاری در این حوزه مانند ورود سایر محصولات در بورس کالا رقم خواهد خورد. در این میان باید مقررات و ساختارها به نوعی اجرایی شود که تولیدکنندگان فولاد و معدن کشور پا در مسیر توسعه فعالیت در بازار سرمایه بگذارند.
راه شکوفایی صنعت فولاد
وزیر اسبق صنایع و معادن ایران در پاسخ به این پرسش که آیا ورود محصولات معدنی به بورس کالا می‌تواند بر سرعت شکوفایی و توسعه بیشتر صنعت فولاد منتهی شود، گفت: اگر مشوق‌ها و نظارت‌ها در بورس کالا و به دور از دخالت‌های دستوری عملیاتی شود، بله می‌توان امیدوار به آغاز موج جدیدی از توسعه صنعت فولاد باشیم. در واقع هر چه بتوانیم در مسیر اقتصاد روشن‌تر و شفاف‌تر گام برداریم، یک قدم به شکوفایی نزدیک‌تر و چندین قدم از رانت و فساد دورتر می‌شویم.
وی در ادامه تاکید کرد: باید حتما به سمت مکانیسم‌های بازار و تعیین قیمت‌ها در یک فضای رقابتی نزدیک به شرایط جهانی حرکت کنیم و در این مسیر نباید در روند معاملات بورس کالا دخالت‌های دولتی و دستوری را شاهد باشیم. قانون‌گذار تنها باید قوانین مشوق و بازدارنده را طراحی کند و بازار را به تقابل عرضه و تقاضا بسپارد تا کشف قیمت‌ها در فضای رقابتی و به دور از رانت و فساد رقم بخورد.
شافعی همچنین اظهار کرد: باید توجه کنیم که همواره رقابت و شفافیت، پویایی به دنبال دارد. ضمن آنکه ما باید به سمت برنامه‌های توسعه‌ای ۱۴۰۴ حرکت کنیم و این موضوع یعنی ورود کل زنجیره تولید فولاد در بورس کالا و فروش محصولات در رقابت و شفافیت هم در حوزه فروش داخلی و هم صادراتی به نفع کل حلقه‌های زنجیره از جمله فولادسازان و معادن خواهد بود.
مقاومت فولادسازان
گفته می‌شود اینکه فولادی‌ها با عدم خرید در عرضه‌های سنگ‌آهن تلاش بر کاهش قیمت می‌کنند، کاری بیهوده است زیرا در صورت مقاومت برای خرید در بورس کالا و کشف قیمت عادلانه سنگ‌آهن صادر می‌شود.
عرضه سنگ‌آهن در بورس کالا به جهت رفع نگرانی‌ها برای تامین مواد اولیه آن طور که پیش‌بینی می‌شد بر حل مشکل قیمت‌گذاری اثر نداشته است، زیرا بررسی‌ها از بورس کالا و میزان تقاضا برای خرید حاکی از تلاش فولادی‌ها برای تامین سنگ‌آهن با ارزان‌ترین قیمت ممکن است تا پس از آن با صادرات دلاری محصول نهایی حاشیه سود خود را افزایش دهند.
دو ماهه اخیر که سنگ‌آهنی‌ها محصول خود را در بورس کالا عرضه کرده‌اند با مشکلات زیادی از طرف فولادی‌ها روبه‌رو شده‌اند. عرضه‌ای که با هدف کشف قیمت عادلانه با استفاده از ابزاری به نام بورس انجام گرفت اما در نهایت همچنان شاهد تلاش فولادی‌ها برای بازگشت به موضوع قیمت‌گذاری هستیم.
مخالفان و موافقان چه می‌گویند؟
فعالان حوزه سنگ‌آهن به ویژه بخش خصوصی که عمده معادن کوچک و متوسط را در اختیار دارند، در بالادست زنجیره ارزش همیشه مورد بی‌مهری و کم‌توجهی از سوی مسوولان قرار گرفته‌اند. از سوی دیگر تمرکز بر حلقه میانی یعنی فولادی‌ها وزن این قسمت را در تصمیم‌گیری‌ها افزایش داده است.
فعالان این حوزه معتقد هستند توزیع سود در طول زنجیره باید عادلانه و قیمت مواد اولیه نزدیک به قیمت‌های جهانی باشد، اما در این میان تولیدکنندگان فولاد مطرح کرده‌اند به دنبال اجرای دوباره قیمت‌گذاری دستوری هستند. البته در صحبت‌ها فولادی‌ها نیز معتقد به عرضه سنگ‌آهن در بورس کالا و استفاده از این سازو کار هستند اما در عمل با عدم خرید در عرضه‌های مختلف به دنبال کاهش قیمت مواد اولیه بوده تا قیمت تمام شده خود را کاهش دهند.
این اتفاق شاید در کوتاه‌مدت به نفع تولیدکنندگان فولاد بوده حاشیه سود آنها را افزایش دهد اما در بلند‌مدت زنگ خطری برای زنجیره ارزش خواهد بود. زیرا سنگ‌آهنی‌ها نقدینگی لازم برای توسعه فعالیت‌های خود و تامین ماشین‌آلات در اختیار ندارند از سوی دیگر وزارت صمت نیز با هدف جلوگیری از خام فروشی و تامین نیاز داخل با وضع عوارض صادراتی عملا صادرات در حوزه مانند کنسانتره را به صفر رسانده و با افتخار این موضوع را اعلام می‌کند درحالی که این اتفاق به معنای کاهش منابع ارزی در این حلقه خواهد بود.
کارشناسان باور دارند نبود ارز کافی در حلقه‌های مختلف زنجیره ارزش می‌تواند توسعه و تامین قطعات و ماشین‌آلات را سخت کند. در نهایت با وضع سیاست‌های انقباضی و حمایت هر چه تمام دولت از صنعت فولاد، امروز بسیاری از واحدهای کوچک مقیاس سنگ‌آهن عطای این کار را به لقایش بخشیده و فعالیت خود را متوقف کرده‌اند. به نوعی با ادامه این روند می‌توان شاهد مرگ آرام حوزه سنگ‌آهن بود.
آن طور که پیداست مصلحت فولادی‌ها بر توافق با سنگ‌آهنی‌ها و دستیابی به قیمتی عادلانه است، درغیر این صورت عدم خرید در بورس خود مجوزی برای صادرات سنگ‌آهنی‌ها شده و این بار کمبود مواد اولیه در بازار رنگ و بویی جدی به خود می‌گیرد. به هر حال سازوکار بورس کالا، بازار کالای کشور را در مسیر یک ساختار جهانی یعنی کشف قیمت‌ها براساس عرضه و تقاضا قرار داده است که این رویه به سود تولید کشور و سهامداران شرکت‌های تولیدی خواهد بود. امید است با ورود هر چه بیشتر محصولات معدنی به بورس کالا شاهد شفافیت بازار و کاهش دخالت بازیگران مختلف از جمله و دولت و فولادی‌ها در بازار باشیم.
اخبار برگزیدهاقتصاد کلانپیشنهاد ویژهصنعت و معدنلینک کوتاه :
