پکن آماده پر کردن خلأ واشنگتن
به گزارش جهان صنعت نیوز: طی ۲۰ سال گذشته، چین دیدگاه‌های متناقضی درباره حضور آمریکا در افغانستان داشته است. از یک سو، چین، جنگ و حضور و دخالت آمریکا در سیاست‌های افغانستان را عامل بی‌ثباتی این کشور می‌دانسته است. از نظر پکن، جنگ مدت‌هاست که از هدف اصلی خود که همانا مبارزه با تروریسم بوده است منحرف شده و تبدیل به برنامه‌ای برای کنترل قلب اوراسیا و کنترل حیاط خلوت چین شده است. بنابراین، به طور کلی، حضور نظامی آمریکا در افغانستان به شکلی بسیار منفی و به عنوان عامل نگرانی‌ها و بی‌ثباتی‌های منطقه ترسیم شده است.
در نقطه مقابل، چین یک دیدگاه نقادانه هم به نسبت بحث خروج سربازان آمریکایی دارد. برای مثال، پس از حمله هشت می کابل، وزارت خارجه چین، وخیم شدن اوضاع امنیتی در افغانستان را به طرح اعلامی آمریکا برای خروج از افغانستان نسبت داد و واشنگتن را به خاطر رفتار غیرمسوولانه‌‌اش سرزنش کرد.
اما باید گفت که چین طی یک سال گذشته، به شدت تلاش کرده تا خود را با چشم‌انداز بی‌ثباتی در افغانستان پساخروج هماهنگ کند. چین به شکل فعالی برای مواجهه با پیامدهای ناگزیر دوران پساخروج بسترسازی کرده است. از سال ۲۰۱۷، مکانیسم مذاکره وزرا و معاونان امور خارجه چین- افغانستان- پاکستان فعال شده است. برای پکن، این مکانیسم تبدیل به یک کانال دست اول به منظور پیشبرد مذاکرات راهبردی، رایزنی‌های امنیتی ضدتروریستی و گفتمان همکاری بین سه کشور شده است.
کریدور اقتصادی ۶۲ میلیارد دلاری چین- پاکستان
مقام‌های کابل گسترش یک کریدور اقتصادی ۶۲ میلیارد دلاری چین- پاکستان (CPEC) که در راستای ابتکار عمل موسوم به «کمربند و جاده» چین (BRI) است را در نظر دارند. این پروژه که نخستین‌بار در سال ۲۰۱۳ توسط شی جین پینگ، رییس‌جمهور چین به جریان افتاد و در سال ۲۰۱۷ در قانون اساسی چین نوشته شد، از سوی مقام‌های پکن به عنوان یک صندوق توسعه زیرساخت جهانی با هدف مرتبط کردن بهتر چین با مابقی جهان تلقی شده است. چین در راستای این پروژه که هدفش تکمیل شدن تا سال ۲۰۴۹ است، وام‌های هنگفتی را به کشورها به منظور حمایت از آنها برای ایجاد زیرساخت بهتر شامل ساختن بزرگراه‌ها، راه‌آهن‌ها و خطوط لوله انرژی جدید میان پاکستان، چین و افغانستان پیشنهاد داده است. یک پروژه در دست بحث ساختن یک جاده بزرگ میان افغانستان و شهر پیشاور در شمال غرب پاکستان است.
به گفته یک منبع خبری به «دیلی‌بیست»، بین مقام‌های کابل و پکن مذاکراتی بر سر ساخت اتوبان پیشاور- کابل در جریان است. او ادامه داد: مرتبط کردن کابل با جاده به پیشاور به معنی پیوستن رسمی افغانستان به پروژه CPEC است.
چین دست‌کم در پنج سال گذشته در تلاش برای گسترش پروژه ابتکار عمل کمربند و جاده به افغانستان بوده اما باتوجه به دخالت سنگین آمریکا در دولت افغانستان، کابل نسبت به تصویب هر گونه قرارداد نگران ناراضی بودن واشنگتن بوده است. اما حالا که سربازان آمریکایی پایگاه هوایی بگرام را ترک کرده‌اند، قرار است از چین با آغوش باز استقبال شود.
یک منبع به دیلی‌بیست گفت: در سال‌های گذشته تعامل مداومی میان دولت افغانستان و دولت چین وجود داشته اما این سبب مظنون شدن آمریکا به دولت اشرف غنی رییس‌جمهور افغانستان شد. غنی نیازمند یک همپیمان با قابلیت ارائه منابع، نفوذ و حمایت نظامی به دولتش است. چین با احتیاط زیاد به نزدیک کردن روابطش با بسیاری از رهبران سیاسی به منظور جلب حمایت سیاسی آنها از پروژه‌ها در افغانستان به صورت همزمان پرداخته است. دولت چین به سختی می‌تواند تصور کند که افغانستان از طریق ابتکار عمل کمربند و جاده در شبکه قرار نگیرد. مطمئنا سرمایه‌گذاری تزریق‌شده به اقتصادش باعث استخدام افراد زیادی شده و در غیبت فعالیت‌های اقتصادی دیگر، مردم ممکن است از آن استقبال کنند. اما دورنمای سیاسی در افغانستان دچار اختلاف بوده و برخی رهبران قومی وجود خواهند داشت که با ابتکار کمربند و جاده مخالفت کنند نه این که آنها صرفا زیان‌ها را ببینند بلکه به خاطر اینکه عوامل خارجی می‌خواهند آن را متوقف کنند.
ژائو لی جیان، سخنگوی وزارت خارجه چین ماه گذشته میلادی تایید کرد که کشورش مذاکراتی را با طرف‌های ثالث از جمله افغانستان دارد. چین امیدوار است با استراتژی کمربند و جاده خود بتواند آسیا را به آفریقا و اروپا از طریق شبکه‌های زمینی و دریایی که ۶۰ کشور را دربر بگیرند متصل کند. این استراتژی باعث تقویت نفوذ چین در سراسر جهان با ارزشی که چهار تریلیون دلار برآورد شده، خواهد شد. افغانستان می‌تواند به چین یک جای پای استراتژیک در منطقه از بابت تجارت بدهد و اینکه خود این کشور نیز به عنوان یک کانون مرکزی متصل‌کننده خاورمیانه، آسیای مرکزی و اروپا عمل کند.
فرصت راهبردی پکن
مایکل کوگلمان، یک کارشناس امور جنوب آسیا، به دیلی‌بیست گفت: خروج واشنگتن از افغانستان به پکن فرصتی راهبردی می‌دهد. او بیان کرد: مطمئنا یک خلأ برای پر کردن وجود خواهد داشت اما نباید در ظرفیت چین برای پر کردن آن مبالغه کنیم. با از کنترل خارج شدن وضعیت امنیتی در افغانستان، چین باید بتواند کارهای زیادی برای عمیق‌تر کردن جای پایش انجام دهد. این امر تا حد زیادی به این بستگی دارد که آیا چین می‌تواند با طالبانی که به نفوذش صرف نظر از حفظ کردن یا نکردن قدرت ادامه می‌دهد، به تفاهم برسد. اگر طالبان مشکلی با این که چین به ایجاد زیرساخت و پروژه‌های دیگر در افغانستان بپردازد، نداشته باشد، پکن در جایگاه بهتری قرار خواهد داشت.
چین همواره امیدوار بوده که افغانستان بتواند به یک صحنه برای همکاری بدل شود. در واقع، آمریکا و چین طی سال‌های گذشته، یک کانال رسمی را برای رایزنی درباره اوضاع افغانستان باز نگه داشته‌اند. علاوه بر این، پکن بر این باور است که می‌تواند با استفاده از دغدغه‌های مشترک، از جمله موضوع افغانستان، سیاست خصمانه واشنگتن را در قبال خود تا حدودی خنثی کند. به عبارت دیگر، پکن می‌تواند در ازای امتیازدهی‌های ایالات متحده، در حوزه‌های مختلف با این کشور وارد همکاری شود. به گفته تحلیلگران چینی، پکن در همان روزهای آغازین فعالیت دولت بایدن، آماده دریافت درخواست‌های احتمالی آمریکا در حوزه‌های مختلف از جمله کره‌شمالی، افغانستان، ایران و تغییرات اقلیمی بوده است. به گفته این تحلیلگران، اگر دولت جدید آمریکا برای همراهی بیشتر با سیاست‌های چین در سین کیانگ، هنگ‌کنگ، تایوان و تبت از خود تمایل نشان می‌داد، چینی‌ها هم آماده همکاری با واشنگتن بودند، اما پس از جلسه جنجالی که ماه مارس بین جک سالیوان مشاور امنیت ملی، آنتونی بلینکن وزیر خارجه و یانگ جی.شی عضو دفتر سیاسی مرکزی حزب کمونیست چین در آلاسکا برگزار شد، چشم‌انداز احتمالی این همکاری تا حد زیادی کمرنگ شد. با این وجود، پکن همچنان امیدوار است که واشنگتن در نهایت برای دریافت کمک، به چین روی خواهد آورد.
تاکید کرزای بر نقش مهم چین در آینده افغانستان
از طرفی رییس‌جمهور سابق افغانستان اعلام کرد چین پس از خروج نیرو‌های آمریکایی می‌تواند نقش مهمی در آینده افغانستان ایفا کند.
حامد کرزای در مجمع جهانی صلح که در چین برگزار شده است اعلام کرد چین می‌تواند نقش مهمی در روابط افغانستان و پاکستان بازی کند. کرزای گفت: چین دوست بزرگی برای پاکستان است و پاکستان هم بزرگترین همسایه افغانستان است. این سه کشور همسایه هستند و با یکدیگر مرز مشترک دارند. چین می‌تواند نقش بزرگ و مهمی در روابط افغانستان و پاکستان و برقراری روابط بین آنها ایفا کند. این مساله به نفع افغانستان و بدون شک به نفع منطقه است.
اخبار برگزیدهپیشنهاد ویژهلینک کوتاه :