خیزش گرسنگان علیه حزب کمونیست
به گزارش جهان صنعت نیوز: تشدید تحریم‌های آمریکا از زمان دونالد ترامپ، رییس‌جمهوری سابق این کشور و پاندمی، به کمبود مواد غذایی و دارویی و همچنین قطع برق دامن زده است. این اعتراضات که احتمالا بزرگ‌ترین تظاهرات طی سه دهه گذشته است، چالش‌هایی عمده و تازه را پیش‌روی حاکمان کمونیست این کشور و رییس‌جمهور آن قرار داده است.
این اعتراضات از سال ۱۹۹۴ که ده‌ها هزار نفر در بلوار ساحلی مالِکون هاوانا در میانه یک بحران اقتصادی حاد ناشی از سقوط اتحاد جماهیر شوروی تظاهرات کردند، بزرگ‌ترین تظاهرات اعتراضی به حساب می‌رود. در نتیجه خاتمه یافتن حمایت مسکو از کوبا، شهروندان معمولی کوبا شاهد کاهش کالری‌های دریافتی خود از روزانه ۲۶۰۰ کالری در دهه ۱۹۸۰ تا چیزی میان ۱۰۰۰ تا ۱۵۰۰ کالری در سال ۱۹۹۳ بودند.
علاوه بر وقوع اعتراضاتی بزرگ در سال ۱۹۹۴، پایان یافتن حمایت شوروی از کوبا باعث شد این کشور به دنبال خودکفایی در تولید مواد غذایی برود؛ امری که با ایجاد غذای طبیعی ممکن شد که دیگر نیازی به کودهای ساخته‌شده از نفت‌خام وارداتی از مسکو نباشد. این طرح زمینه ایجاد زمین‌های کشاورزی کوچک در سراسر شهرهای کشور را فراهم کرد.
اقتصاد کوبا با چالش جدی روبه‌رو است. توریسم که یکی از مهم‌ترین صنایع این کشور است به دلیل محدودیت‌های سفر در دوران همه‌گیری ضربه شدیدی خورده است. شکر که اغلب صادر می‌شود یکی دیگر از راه‌های کسب درآمد در کوباست اما امسال محصول شکر بسیار بدتر از سطح توقعات بوده است. آزکوبا که انحصار شکر در کوبا را دارد گفته است نبود سوخت و فرسودگی ماشین‌آلات نقل‌و‌انتقال محصول را با دشواری روبه‌رو کرده و رطوبت در مزارع نیز بر کیفیت محصول تاثیر گذاشته است. همین موضوع باعث کمبود نقدینگی دولت و ناتوانی آن در خرید و وارد کردن کالاهای اساسی شده است.
عصر پساکاسترو
برای نخستین‌بار طی شش دهه گذشته نه فیدل کاسترو که در سال ۲۰۱۶ درگذشت و نه رائول، برادرش، حکومت این کشور ۱۱ میلیونی را در دست ندارند. رائول کاسترو ۹۰ساله، در ماه آوریل اعلام کرد از دبیرکلی حزب کمونیست بازنشسته می‌شود و این سمت به میگل دیاز کانل رسید که در سال ۲۰۱۸ به ریاست‌جمهوری منصوب شد و اکنون صاحب هر دو منصب است. مردم که دیگر در قید وفاداری شخصی خود به خانواده کاسترو نیستند، خانواده‌ای که بسیاری از کوباییان به آنها وفادار بودند، آنها اکنون در اعتراضات خود در سراسر کشور خواستار استعفای دیاز کانل هستند.
دیاز کانل در واکنش، تحریم‌های اقتصادی خفه‌کننده ایالات متحده را مقصر وقوع اعتراضات دانست و آن را حاصل تلاش اقلیتی ضدانقلاب در رسانه‌های اجتماعی معرفی کرد. دیاز کانل ۶۱ساله در سخنرانی تلویزیونی خود گفت: طی هفته‌های گذشته تلاشی علیه انقلاب کوبا در رسانه‌های اجتماعی شایع شده که بر پایه مشکلات و کمبودهایی که ما با آنها دست و پنجه نرم می‌کنیم شکل گرفته است.
تحریم‌های ایالات متحده
آمریکا از زمان انقلاب سال ۱۹۵۹ کوبا به رهبری فیدل کاسترو و ارنستو چگوارا، محاصره این کشور و اعمال انواع فشارهای اقتصادی و تهدید نظامی را در دستور کار قرار داده است.
توافق دو کشور در دوره باراک اوباما، رییس‌جمهور سابق آمریکا برای عادی‌سازی روابط هم با وجود کاستن از شدت خصومت واشنگتن با‌هاوانا، سبب لغو محاصره کوبا نشد. با روی کار آمدن دونالد ترامپ رییس‌جمهور سابق آمریکا در سال ۲۰۱۷، او به توافق دولت اوباما با کوبا پشت کرد و دشمنی‌های آمریکا علیه کوبا را شدت بخشید. این تحریم‌ها هنوز برقرارند و معلوم نیست جو بایدن برای کوبا چه برنامه‌ای دارد، چرا که او در حال حاضر با مشکلات جدی‌تری مواجه است.
در ۲۳ ژوئن ۱۸۴ کشور در سازمان ملل رای دادند تا تحریم ایالات متحده بر کوبا پایان یابد. ایالات متحده مخالف این اقدام رای داد. این بیست و نهمین باری بود که سازمان ملل قطعنامه‌ای برای پایان دادن به تحریم کوبا صادر کرده و هر بار ایالات متحده علیه پایان دادن به تحریم‌ها رای داده است. روز دوشنبه، بایدن اعتراضات را درخواست آشکاری برای آزادی خواند.
اعتراضات کرونایی
یکی از دلایل اعتراضات، خشم حاصل از عدم توانایی کشور در مبارزه با همه‌گیری ویروس کروناست. کوبا که پزشکانش را طی بخشی از سیاست «دیپلماسی بهداشتی» برای کمک به سراسر جهان اعزام می‌کند توانست همه‌گیری کووید۱۹ را در سال ۲۰۲۰ به کنترل درآورد. اما در ماه‌های اخیر موارد ابتلا روندی صعودی داشته و روز یکشنبه این جزیره ۶۷۵۰ مورد ابتلا و ۳۱ مورد مرگ گزارش کرد. این در حالی است که بسیاری از گروه‌های مخالف دولت می‌گویند ارقام واقعی احتمالا بالاتر است.
این جزیره برنامه واکسینه کردن گسترده‌ای به راه انداخته و تاکنون ۷/۱ میلیون نفر از جمعیت ۱۱ میلیونی آن واکسن زده‌اند و دو برابر این میزان هم حداقل یک دوز از واکسن سه دوزی این کشور را دریافت کرده‌اند. کوبا اولین کشور آمریکای لاتین است که توانست واکسن خود را تولید کند.
تمام عوامل در کنار هم از جمله همه‌گیری و آسیب تحریم‌های ایالات متحده، باعث شده کوبا به سخت‌ترین بحران اقتصادی خود طی سال‌های اخیر دچار شود. گردشگری، تکیه‌گاه اصلی صنایعی مشخص، طی همه‌گیری جاری که یک سال ادامه یافت نابود شد و این کشور را از ارزهای خارجی که برایش حیاتی بود، محروم کرد. سختی‌ها باعث شده تعداد بیشتری از کوباییان کشور را ترک و سعی کنند بعد از عبور از آمریکای مرکزی به ایالات متحده وارد شوند.
به نوشته نیویورک‌تایمز، رسانه‌های اجتماعی پر از معترضان کوبایی است که درباره عدم دسترسی به برق و مایحتاج ضروری صحبت می‌کنند. یکی از تاثیرات کم شدن محدودیت‌های دولت به تبع از بهبود روابط میان ایالات متحده و کوبا، دسترسی راحت‌تر کوباییان معمولی به اینترنت بود.
بسیاری از گزارش‌ها می‌گویند افراد بسیاری بعد از آنکه در رسانه‌های اجتماعی درباره اتفاقات در حال وقوع در کشور خواندند طی آخر هفته گذشته به اعتراضات پیوستند. این تغییر بزرگ دو سال پیش اتفاق افتاد وقتی کوبایی‌ها توانستند از طریق گوشی‌های همراه خود به اینترنت دسترسی داشته باشند. بنگاه خبری فرانسه تخمین می‌زند بیش از یک سوم کوبایی‌ها، یعنی حدود ۲/۴ میلیون نفر، می‌توانند با گوشی همراه خود در اینترنت جست‌وجو کنند.
بازداشت ده‌ها فعال مدنی و روزنامه‌نگار
کوبا که عامل اعتراضات اخیر و تاریخی در این کشور را تحریم اقتصادی آمریکا می‌داند، برخی از فعالان شناخته شده را بازداشت کرد. این دستگیری‌ها و مقصر دانستن ایالات‌متحده در اعتراضات کوبا در حالی صورت گرفته که دولت جو بایدن، رییس‌جمهوری آمریکا گفته که از حق برگزاری اعتراضات مردمی کوبا حمایت می‌کند.
خیابان‌های هاوانا روز دوشنبه با حضور گسترده پلیس ساکت و آرام بود؛ همین دو روز پیش هزاران تن از مردم کوبا در اعتراض به وضعیت موجود در کشور در خیابان‌ها بودند. این اعتراضات تاریخی در کوبا باعث قطع مکرر اینترنت هم شد که تنها راه دسترسی بسیاری از کوبایی‌ها به محیط بیرون است. بر اساس اعلام گروه حقوق بشری «Cubalex» دست‌کم ۱۰۰ معترض، فعال و روزنامه نگار مستقل از روز یکشنبه در سراسر کوبا دستگیر شده‌اند. برخی از آنها در جریان اعتراضات چند روز اخیر و برخی هم حین خروج از خانه‌هایشان دستگیر شده‌اند.
خوزه دنیل، رهبر بزرگ‌ترین گروه اپوزیسیون کوبا موسوم به «اتحادیه میهن‌پرستی کوبا» حین خروج از منزلش برای پیوستن به اعتراضات در سانتیاگو واقع در شرق کوبا دستگیر شد. یکی از فعالان این گروه گفته که محل بازداشت رهبر این گروه خبری مشخص نیست. دولت کوبا بلافاصله درباره این دستگیری‌ها اظهارنظر نکرد. کوبا، مخالفان را مزدورانی تطمیع شده از سوی واشنگتن و متحدان با تبعیدی‌های کوبایی ضد کاسترو می‌داند.
حمایت تمام‌قد مادورو از دولت کوبا
رییس‌جمهوری ونزوئلا حمایت تمام و کمال خود را از دولت کوبا در پی اعتراضات گسترده ضد دولتی در این کشور ابراز داشت. نیکولاس مادورو، رییس‌جمهوری ونزوئلا که متحد نزدیک میگوئل دیاز کانل، همتای کوبایی‌اش است، در نشستی تلویزیونی با قانونگذاران گفت: از میگوئل دیاز کانل، مردم کوبا و دولت انقلابی این کشور تمام و کمال حمایت می‌کنم. وی ادامه داد: از همین جا، ونزوئلا اعلام می‌کنم که ما برادران در زمان سختی و آسانی در کنار هم هستیم و کوبا به جلو پیش می‌رود.
از طرفی آندرس مانوئل لوپز اوبرادور، رییس‌جمهوری مکزیک دوشنبه به خبرنگاران گفت: می‌بینم که مداخله‌ای در کار است. به عنوان مثال، پستی را در یک شبکه اجتماعی از یک گروه موسوم به ماده ۱۹ دیدم که انجمن روزنامه‌نگاران در مکزیک با تامین مالی دولت آمریکا و سفارت آمریکاست… آنها درخواست رییس‌جمهور دیاز کانل برای رویارویی را محکوم کردند.
رییس‌جمهوری مکزیک با اعلام همبستگی با مردم کوبا، گفت تنها راه برون‌رفت از این بحران از طریق گفت‌وگو، بدون استفاده از قوه قهریه، رویارویی و خشونت است.
لوپز اوبرادور افزود: مکزیک همیشه با کوبا و با همه مردم جهان همبستگی داشته و اگر دولت کوبا این را ضروری بداند و مردم آن را مطالبه کنند، دولت مکزیک می‌تواند در زمینه داروها، واکسن‌ها، لوازم و موادغذایی کمک کند، آن هم بدون اینکه دستکاری سیاسی مداخله‌آمیز داشته باشد… زیرا بهداشت و غذا از حقوق اساسی بشر است.
رییس‌جمهوری مکزیک همچنین خواستار پایان تحریم‌های اقتصادی آمریکا علیه کوبا شد. لوپز اوبرادور تاکید کرد: اگر می‌خواهید به کوبا کمک کنید، اول محاصره اقتصادی کوبا که بسیاری از کشورهای جهان هم آن را خواسته‌اند، بردارید. در آن صورت، این می‌شود یک ژست بشردوستانه واقعی. هیچ کشوری در جهان نباید محاصره و بایکوت شود. این بدتر از نقض حقوق بشر است.
از سوی دیگر لوئیس آرسه، رییس‌جمهوری بولیوی موضع همتای مکزیکی خود را تکرار کرده و گفت امور داخلی کوبا باید به صورت داخلی مدیریت شود.
اخبار برگزیدهپیشنهاد ویژهلینک کوتاه :