دعوای توئیتری درباره تبادل زندانیان
به گزارش جهان صنعت نیوز: طی روزهای اخیر موضوع تبادل زندانیان میان ایران و آمریکا به چالش جدید برجامی تبدیل شده است. مساله‌ای که واکنش‌های پینک پنکی مقامات ارشد وزارت خارجه ایران و آمریکا را به دنبال داشته است. عباس‌عراقچی معاون وزارت امور خارجه و دیپلمات ارشد کشورمان در مذاکرات کمیسیون مشترک برجام در وین، روز شنبه طی چند پست توئیتری اعلام کرد در صورتی که آمریکا و بریتانیا به تعهدات خود عمل کنند، ایران آماده آزادی فوری زندانیان دوتابعیتی خواهد بود. وی در ضمن گفت در کنار توافق برجام «درباره مبادله زندانیان با آمریکا و بریتانیا توافق شده است.»
این دیپلمات ارشد کشورمان آمریکایی‌ها را متهم به «گرگان‌گیری سیاسی» کرد و گفت: «تبادل (زندانیان) را گروگان اهداف سیاسی قرار دادن، باعث از دست دادن هم تبادل و هم توافق می‌شود. ۱۰ فرد زندانی از همه طرف‌ها می‌توانند همین فردا آزاد شوند، به شرط آنکه آمریکا و انگلیس به تعهدات خود در توافق به عمل آمده، عمل کنند.»
عراقچی همچنین تاکید کرد: «آمریکا و انگلیس باید این نکته را درک کرده و ایجاد ارتباط بین یک تبادل انسانی- که آماده اجرا است- با برجام را متوقف کنند.»
این مذاکره‌کننده ارشد ایرانی همچنین تایید کرد که دور تازه مذاکرات وین برای احیای توافق هسته‌ای ایران و قدرت‌ها تا پیش از روی کار آمدن دولت تازه در ایران از سر گرفته نخواهد شد. عراقچی در توئیتی به انگلیسی در این باره نوشت: «ما در یک دوره انتقالی هستیم… بنابراین مذاکرات وین باید منتظر روی کار آمدن دولت جدید ما باشد. این اقتضای هر دموکراسی است.»
واکنش‌های تازه برجامی
این اظهارات واکنش ند پرایس سخنگوی وزارت خارجه آمریکا را به دنبال داشت. ند پرایس سخنان عراقچی را «شرم‌آور» خواند و در پاسخ به این سخنان که آمریکا «تبادل زندانی را گروگان اهداف سیاسی» قرار داده است، گفت: «این اظهارات تلاشی زننده برای انداختن تقصیر بن‌بست کنونی برای بازگشت بالقوه به اجرای تعهدات برجام به گردن آمریکا است.»
او اضافه کرد که در مورد مبادله زندانی هنوز هیچ توافقی وجود ندارد. پرایس همچنین در این باره به بی‌بی‌سی گفت: «ما کماکان آماده بازگشت به وین برای تکمیل مذاکرات درخصوص بازگشت دوجانبه به برجام در صورتی هستیم که ایران تصمیمات لازم خود را اتخاذ کند.»
پرایس در مورد اظهارات عراقچی درباره مبادله زندانی هم گفت: «از نظر ما این تلاش بی‌رحمانه دیگری برای امیدوار کردن خانواده‌های زندانیان است.»
سخنگوی وزارت خارجه آمریکا درعین حال مدعی شد که آمریکا مشغول گفت‌و‌گوهای غیرمستقیم درباره این زندانیان در بستر فرآیند مذاکرات وین بوده و «تاخیر در از سرگیری این فرآیند مفید نیست.»
ایران آماده انجام تبادل زندانیان است
پس از آن سعید خطیب‌زاده سخنگوی وزارت خارجه کشورمان نیز در واکنشی توئیتری به ند پرایس پاسخ داد. سخنگوی دستگاه دیپلماسی کشورمان نوشت: «ایران همین امروز آماده تبادل زندانیان است.» خطیب‌زاده رفتار آمریکا را «حیرت‌آور» خوانده و گفت: «حیرت‌آور این است که ایالات متحده این حقیقت ساده را انکار می‌کند که یک توافق در خصوص بازداشت‌شدگان به دست آمده است.» سخنگوی وزارت خارجه کشورمان تاکید کرد: «مبادله بشردوستانه زندانیان بین آمریکا و بریتانیا در وین توافق شده بود.» به گفته خطیب‌زاده این توافق «چیزی جدا از مذاکرات در خصوص برجام» بوده است.
گفتنی است، تاکنون شش دور از مذاکرات احیای برجام میان ایران و قدرت‌های ۱+۴ در حالی انجام شده که به صورت غیرمستقیم آمریکا هم طرف دیگر مذاکرات بوده است. البته قرار بود دور هفتم گفت‌وگو‌ها پیش از این ازسرگرفته شود، اما به دلیل انتقال قدرت در دولت ایران، بنا به اعلام مقامات ارشد کشورمان، حدود یک ماه دیگر در وین دور هفتم آغاز خواهد شد.
اما ظاهرا دور هفتم مذاکرات سخت‌تر و پیچیده‌تر از آن چیزی است که به نظر می‌رسد چرا که هر روز با چالش برجامی و فرا برجامی دیگری از سوی طرفین مواجه می‌شویم. آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان هم چند روز پیش، پس از دیدار با جو بایدن رییس‌جمهور آمریکا، احیای برجام را با «چالش‌های» زیاد همراه دانسته بود. او همچنین مدعی شد که اکنون «توپ در زمین ایران است» و باید همه تلاش‌ها را به کار بست تا مذاکرات احیای برجام به نتیجه بینجامد.
به علاوه برجام و دردسرهایش
درباره چالش‌های جدید پیش آمده درمقابل برجام، نوذر شفیعی سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس نهم در گفت‌وگو با «جهان‌صنعت» گفت: «چند نکته در این باره وجود دارد و ما رفته‌رفته با گذر زمان متوجه می‌شویم که موضوعات مختلفی پیرامون برجام وجود دارند. موضوعاتی که انتظار نمی‌رود دردستور کار برجام باشند، اما در دستور کار قرار گرفته‌اند.»
این تحلیلگر و کارشناس ارشد سیاست خارجی اظهار کرد: «برداشت اولیه این است که توافقی بین ایران و ۱+۵ با موضوع و حیطه مشخصی به نام برجام صوت گرفته است و یکی از طرفین از این توافق خارج شده و اکنون قرار است دوباره به توافق برگردد و همه چیز از صفر شروع شود. اما مواردی که به صورت انفرادی مطرح می‌شوند، نشان می‌دهد که موضوعات مختلفی در این مقوله وارد شده‌اند. یعنی با چیزی فراتر از توافق اولیه برجام، به عبارتی برجام پلاس طرفیم.»
این نماینده ادوار مجلس افزود: «پلاس (به اضافه)هایی که در کنار برجام قرار گرفته‌اند، یعنی مسائل فرابرجامی هم از طرف ایران و هم آمریکا، توافق برجام را تحت تاثیر قرار داده‌اند.»
سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس نهم همچنین تصریح کرد: «وقتی آمریکا بحث موشک، نفوذ ایران در منطقه، تبادل زندانیان و… را مطرح می‌کند و از دید ایران تحریم‌های مرتبط با روح برجام و خارج از برجام باید لغو شود، یعنی مسائلی به برجام و توافقات اولیه اضافه شده و این بزرگ‌ترین چالش پیش‌روی برجام است. به همین دلیل می‌بینیم که مذاکرات بسیار کند شده است.»
او تاکید کرد: «آنچه نوشته شده مربوط به ساختار اولیه برجام است و آنچه در پرانتز آمده درباره موضوعات جدید است و توافق درباره آنها کار دشواری است.»
سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس نهم همچنین با اشاره به عمده‌ترین دلیل تعلل در آغاز دور هفتم مذاکرات وین گفت: «جابه‌جایی دولت در ایران همه چیز را فعلا تحت تاثیر قرار داده است. خصوصا طرف آمریکایی نگران است در این مقطع تا انتقال قدرت در ایران، توافقی را انجام دهد که در یک ماه آینده دچار مشکل شود. همان‌طور که در دوره انتقال قدرت از اوباما به ترامپ اتفاق افتاد.»
او ادامه داد: «این نگرانی به شکل دیگری در طرف ایرانی هم وجود دارد و به شدت دست به عصا راه می‌روند و نمی‌دانند موضوعاتی که در مذاکرات بیان کنند، تا چه حد مورد قبول دولت آقای رییسی خواهد بود. به همین دلیل آقای عراقچی گفته است باید طرف‌های غربی تا یک ماه آینده منتظر انتقال قدرت در ایران باشند و بعد دور جدید مذاکرات را ادامه دهند.»
شفیعی این رفتار را ناشی از تردید طرفین دانست و تاکید کرد: «تا شرایط تثبیت نشود صرف نظر از اینکه آینده مذاکرات در دولت رییسی چه باشد، نمی‌توانیم انتظار داشته باشیم اتفاق و تحول خاصی در برجام طی روزهای آینده حادث شود.»
تبادل زندانیان؛ بحثی کوچک و در عین حال بزرگ
این کارشناس ارشد و تحلیلگر مسائل بین‌الملل در خصوص موضوع مورد مناقشه اخیر یعنی تبادل زندانیان از سوی ایران با آمریکا و انگلیس تصریح کرد: «به دلیل اطلاعات ناکافی که از موضوع داریم نمی‌توانم به طور دقیق در این باره اظهارنظر کنم، اما نکته اینجاست که بحث تبادل زندانی موضوعی کوچک اما در عین حال بزرگ است و می‌تواند بهانه‌ای برای پیشبرد مذاکرات یا ایجاد اخلال در ادامه مذاکرات باشد.»
این نماینده ادوار مجلس تاکید کرد: «بنابراین معتقدم این موارد نباید در دستور کار مذاکرات قرار بگیرند. اما وقتی این مسائل به مذاکرات وارد می‌شوند و «این و آن» می‌شود، یعنی ایران یک موضوع و آمریکا مساله‌ای دیگر را مطرح می‌کند، مذاکرات و بازگشت به برجام را تحت تاثیر قرار می‌دهند. مساله‌ای که به منظور احیای برجام باید به شدت از آن حذر شود.»
آنچه مسلم است اینکه این روزها همه خصوصا مردم ایران به دنبال احیای برجام و لغو تحریم‌های کمرشکن آمریکا هستند. اما به دلیل موضوعات مختلفی که هر بار یک چشمه از آن رو می‌شود و به مباحث حاشیه‌ای برجام بدل می‌شوند، به نظر می‌رسد مساله پیچیده‌تر از آن است که تاکنون تصور می‌شد. ضمن اینکه شفیعی هم با استناد به موضوع تبادل زندانیان که مورد بحث ایران و آمریکاست و ایران مدعی ایجاد توافق درباره آن در حاشیه برجام با آمریکا و انگلیس است، ظاهرا به علاوه برجامی (برجام پلاس) در کار است که می‌تواند احیای توافق اولیه برجام را با چالش‌های جدی مواجه کند.
اخبار برگزیدهپیشنهاد ویژهسیاسیلینک کوتاه :