روزگار ناخوش صنعت خاکستری
به گزارش جهان صنعت نیوز: چالش قطعی برق در کنار افزایش هزینه‌های ثابت و جاری شرکت‌های سیمانی مدتی است که منجر به کاهش تولید سیمان شده است. مشکلی که نتیجه‌ای جز ضرر تولیدکنندگان و افزایش قیمت برای خریداران به دنبال نداشته است. به علت قطعی برق که به شوک عرضه در بازار منجر شد، حتی افزایش قیمت سیمان از ۴۴ تا ۱۰۰ هزار تومان را رقم زد. از این رو گفته می‌شود بهتر بود خاموشی برق شرکت‌های سیمانی به طور دوره‌ای و نوبتی انجام می‌شد تا کل تولیدات این محصول با مشکل مواجه نشود، زیرا در صورت ادامه قطعی برق طی هفته‌های آتی به طور قطع شاهد افزایش بیشتر قیمت این محصول خواهیم بود.
کوره سیمان، بخاری برقی نیست
البته به تازگی معاون طرح و برنامه وزارت صنعت از مصوبه جدید حل مشکل برق خبر داد و مطرح کرد که روزهای دوشنبه و سه‌شنبه (۲۸ و ۲۹ تیرماه) صنعت سیمان از ساعت ۱۲ شب تا ۸ صبح مجاز به فعالیت بدون محدودیت است و فعالان این عرصه از ساعت ۸ تا ۲۴ با ۳۰ درصد دیماند مصرفی می‌توانند فعالیت خود را ادامه دهند. با توجه به این مصوبه، صنایع سیمان از روز چهارشنبه (۳۰ تیرماه) تا یکشنبه (۳ مردادماه) بدون هیچ‌گونه محدودیت می‌توانند فعالیت تولیدی داشته باشند.
در همین ارتباط تولیدکنندگان سیمان ضمن بی‌فایده بودن این تصمیم معتقدند: «کوره سیمان، بخاری برقی نیست که شب بزنند برق و صبح خاموشش کنند. هر کوره برای گرم شدن و آماده بار شدن نیاز به ۴۸ ساعت زمان دارد و مصوبه مصرف ۱۰ درصد برق هم واقعا قابل تامل است. آنها می‌گویند، مگر می‌شود آسیاب سیمان که حداقل ۵ مگاوات برق نیاز دارد بدون داشتن کلینکر کار کند؟ اکثر کارخانجات سیمان کلینکر دپو ندارند و از تولید به مصرف هستند. آسیاب سیمان به تنهایی هم نمی‌تواند کار کند. پس مصرف ۱۰ درصد یعنی تعطیلی کارخانجات سیمان و نتیجه‌اش هم کمبود سیمان و گرانی آن می‌شود. اثر منفی قطع برق در بازار سیمان تا دو سه ماه آینده پابرجا خواهد بود و تا بخواهد اثر منفی قطع برق خنثی شود، زمستان
فرا می‌رسد و با قطع گاز دوباره بحران شروع می‌شود.
درگیری با قیمت‌گذاری دستوری
با توجه به اینکه برخی بر بی برقی به عنوان علت اصلی گرانی صنعت سیمان تاکید می‌کنند، برخی دیگر عامل گرانی سیمان را بورس کالا دانسته و نسبت به آن نگاهی انتقادی دارند، این دسته باور دارند که ورود برخی شرکت‌ها به بورس کالا و عدم حضور برخی دیگر عامل این بی‌نظمی در قیمت‌هاست اما کارشناسان نظر دیگری دارند. آنها دلایل گرانی سیمان را شوک عرضه دانسته که به دلیل بی برقی به بازار وارد شده است.
سال‌های زیادی است که سیمان درگیر قیمت‌گذاری دستوری بوده است. طی ۱۰ سال اخیر قیمت این محصول حداقل، پایین‌تر از سطح تورم افزایش پیدا کرده، به‌طوری که در سال گذشته با ۱۵ درصد افزایش قیمت مواجه بوده است؛ در حالی که حداقل میزان نرخ تورمی در سال ۱۳۹۹ حدود ۴۰ درصد برآورد شده است. امسال با ورود سیمان به بورس کالا، توافق شد که سیمان عرضه شده در بورس کالا خارج از قیمت گذاری دستوری قرار بگیرد هرچند مطرح شد که اگر شرکتی خارج از بورس کالا اقدام به فروش کرد، موظف است با قیمت مصوب شده به معامله بپردازد. حالا در خبرها آمده که قیمت سیمان از ۴۴ به ۸۰ تا ۱۰۰ هزار تومان هم رسیده است.
کل صنعت سیمان باید در بورس عرضه شود
در همین خصوص رضا جمارانیان، رییس هیات‌مدیره انجمن صنفی صنعت سیمان با اشاره به روند قیمت‌گذاری سیمان گفت: اگر کل صنعت سیمان در بورس کالا عرضه شود، این صنعت از معضل قیمت‌گذاری خارج می‌شود. به این ترتیب، دیگر منابع موجود نیز می‌توانند با ورود به این بازار سبب توسعه و بهسازی ماشین‌آلات و دستگاه‌های شرکت‌های سیمانی شوند؛ زیرا بسیاری از شرکت‌های صنعت سیمان به جهت نبود نقدینگی لازم، نمی‌توانند بابت توسعه و نوسازی خود اقدامات لازم را انجام دهند و اگر این اتفاق رقم نخورد به طور قطع برخی شرکت‌های سیمانی از مدار تولید خارج می‌شوند.
وی عرضه سیمان در بورس کالا را سبب متعادل شدن نرخ‌ها دانست و افزود: این بازار کمک می‌کند تا قیمت توسط مکانیزم عرضه و تقاضا و به طور واقعی تعیین شود، از طرفی دیگر مخاطبین صنعت سیمان بتوانند نقدینگی کسب شده از طریق این بازار را برای نوسازی ماشین‌آلات خود صرف کنند.
جمارانیان در برآورد عرضه‌های کنونی سیمان در بورس کالا بیان کرد: در حال حاضر سیمان در بورس کالا به خوبی معامله می‌شود. هرچند باید در نظر داشت که خریداران این محصول به طور سنتی هنوز عادت به انجام معامله از طریق بورس کالا ندارند که البته این موضوع نیز به مرور زمان و با فرهنگ‌سازی بهتر از قبل خواهد شد.
در حال حاضر تنها هلدینگ «سیمان تامین» از مجموعه شستا کل محصول خود را صددرصد در بورس کالا عرضه می‌کند؛ البته دیگر هلدینگ‌ها نیز به مرور در حال پیوستن به این بازار هستند، اما هنوز به عرضه ۱۰۰ درصدی محصول خود در بورس کالا نرسیده‌اند. بخش خصوصی نیز هنوز محصول سیمان خود را وارد بورس کالا نکرده است، هرچند بسیاری شرکت‌ها در مسیر گرفتن پذیرش محصول خود در بورس کالا هستند.
در کل ۳۷ شرکت سیمانی در بورس کالا عرضه می‌کنند و تعداد خریداران سیمان به ۱۳۹۱ مشتری رسیده است و تدابیری اندیشیده شده که علاوه بر مشتری‌های حقوقی افراد حقیقی هم بتوانند حداقل ۱۰ تن سیمان در بورس کالا سفارش بدهند و خریداری کنند و مشتریان سیمان شامل انبوه‌سازان، شهرداری‌ها و حتی سازندگان خرد ساختمانی هستند که سیمان خود را از بورس کالا خریداری می‌کنند.
بازاری برای مصرف‌کننده نهایی، نه دلالان
جمارانیان بورس کالا را یاری‌رسان مصرف‌کننده نهایی دانست و افزود: پیش از این سیستم توزیع سیمان کاملا سنتی بود، به‌طوری‌که کل محصول کشور توسط حدود
۳۰ واسطه خریداری می‌شد و با افزایش قیمت به مصرف‌کننده نهایی می‌رساندند.
رییس هیات‌مدیره انجمن صنفی صنعت سیمان ادامه داد: قیمت سیمان در زمستان گذشته به ازای هر پاکت حدود ۱۶ هزار تومان بود در حالی که این قیمت حدود ۶۰ هزار تومان به دست مصرف‌کننده نهایی می‌رسید؛ یعنی چیزی حدود ۴۵ هزار تومان به ازای هر پاکت سود به عوامل توزیع می‌رسید در حالی که مصرف‌کننده نهایی با قیمت واقعی رو‌به‌رو نبود. این در حالی است که تنها در زمستان سال ۱۳۹۹ این فاصله به چیزی حدود هشت میلیارد تومان رسیده بود.
وی ادامه داد: براین اساس، بورس کالا نه‌تنها سبب افزایش قیمت سیمان نشده است، بلکه موجب شده تا قیمت ۱۶ هزار تومان به ازای هر پاکت سیمان به قیمت حدود ۲۵ هزار تومان در بورس کالا و به‌طور مستقیم به دست مصرف‌کننده نهایی برسد. با این تفاوت که مصرف‌کننده نهایی نیازی به خرید از دلالان ندارد.
کارشناسان باور دارند که ضروری است فرهنگ معاملات کالا از طریق بورس‌های کالایی جابیفتد تا مصرف‌کنندگان برای پروژه‌های عمرانی و صنایعی که مصرف سیمان بالایی دارند، سیمان مورد نیاز خود را از بورس کالا با قیمتی مناسب و به دور از دست دلالان تهیه کنند.
نقدینگی‌های سرگردان در بازار
کارشناسان معتقدند، به طور معمول ورود نقدینگی‌های سرگردان به هر بازار کالایی می‌تواند به افزایش قیمت در آن محصول منجر شود و این اتفاق در خصوص سیمان نیز صدق می‌کند. اما جمارانیان درباره نگرانی از گرانی سیمان گفت: سیمان کالای حجیمی است و شرایط نگهداری آن مانند شمش طلا به راحتی انجام پذیر نیست. در هفته‌های اولیه عرضه‌های سیمان در بورس کالا، حضور سوداگران قابل مشاهده بود. این افراد با خرید سیمان، کالای خود را تحویل نمی‌گرفتند و در واقع با نگهداری سیمان در محل شرکت در انتظار افزایش قیمت می‌نشستند تا آن را به مشتری دیگری واگذار کنند.
او ادامه داد: از طرفی دیگر به دلیل محدود بودن سیلوهای محل نگهداری شرکت‌های سیمانی، اشغال شدن آنها توسط خریداران منجر به افت تولید می‌شد، زیرا عمدتا محل دیگری برای نگهداری این حجم سیمان وجود ندارد. براین اساس و برای حل این معضل از حدود سه هفته پیش، هزینه سنگینی به طور روزانه برای انبارداری وضع شد تا از این طریق سوداگران از بازار خارج شوند. در چنین شرایطی، سوداگران دیگر توانایی نگهداری سیمان به امید افزایش قیمت نخواهند داشت و تنها مصرف‌کنندگان واقعی به خرید این محصول اقدام خواهند کرد.
وی با اشاره به وجود روش‌های دیگر برای کاهش سوداگری و خریداری مصرف‌کننده نهایی از بورس کالا گفت: روش دیگر، فسخ معامله در شرایطی است که با گذشت یک هفته از خرید خود، کالای خود را تحویل نگرفته باشد و کالا دوباره برای مصرف‌کنندگان، عرضه مجدد شود.
رییس هیات‌مدیره انجمن صنفی صنعت سیمان در خصوص اوراق گواهی سپرده سیمان که اخیرا راه‌اندازی آن توسط مدیرعامل بورس کالا، نوید داده شده است، گفت: این ابزار در حال هماهنگی مسائل مالیات و دارایی توسط بورس کالا برای عملیاتی شدن است. هرچند در حال حاضر به نظر می‌رسد با توجه به مشکلاتی که قطعی برق برای تولید کارخانجات سیمان ایجاد کرده‌اند و با کاهش عرضه نسبت به تقاضا رو‌به‌رو هستیم، فضای مناسبی برای عملیاتی شدن وجود ندارد. بنابراین عملیاتی شدن این ابزار برای سیمان در بازار فعلی به سوداگری کمک می‌کند.
بورس کالا عامل افزایش قیمت سیمان نیست
همچنین سیدجواد جهرمی معاون عملیات و نظارت بورس کالای ایران در این رابطه گفت: یکی از دلایل افزایش قیمت سیمان قطعی برق و در نتیجه کاهش تولید و عرضه سیمان در بورس کالا بوده که باعث افزایش قیمت این محصول در بازار شده است.
معاون عملیات و نظارت بورس کالای ایران گفت: عرضه سیمان از خردادماه با ۶/۲ میلیون تن شروع شد که از این میزان ۸/۱ میلیون تن معادل ۷۰ درصد معامله شد و روند هفتگی عرضه و تقاضای سیمان ۷۵ هزار تن از ۱۴ خرداد آغاز شد. در ۱۸ تیر ماه به ۶۴۵ هزار تن در هفته رسید که ۴۷۶ هزار تن آن معامله شد که متاسفانه بعد از قطعی برق سیمانی‌ها باعث شد عرضه سیمان در بورس کاهش پیدا کند.
او درباره اهمیت بورس‌کالا نیز گفت: امسال با عرضه سیمان در بورس کالا سعی کردیم قیمت واقعی‌تر شود در سال‌جاری تا پایان هفته گذشته ۱۲ میلیون و ۸۰۰ هزار تن سیمان در بورس کالا مورد معامله قرار گرفت که نسبت به مدت مشابه سال قبل از رشدی معادل ۲۵ درصد برخوردار شد.
به گفته وی، سه هلدینگ مهم تولید سیمان شامل هلدینگ شستا، هلدینگ غدیر و سیدکو محصولات کارخانه سیمانی خود را در بورس کالا عرضه کردند و انتظار داریم شرکت‌های دیگر سیمانی که سهام آنها در بورس معامله می‌شوند محصولات خود را از طریق بورس کالا همانند شستا ارائه کنند.
در این مدت که سیمان در بورس کالا عرضه شد قیمت هر کیلو سیمان تیپ دو که ۴/۱ میلیون تن معادل ۷۸ درصد معامله شده است به قیمت هر کیلو ۳۷۳ تومان در هفته ۱۸ تیر ماه ثبت شده همچنین رقم ۴۴۲ تومان نیز در هر کیلو مورد تایید قرار گرفته، در ۱۸ تیرماه که ۸۵ درصد از سیمان عرضه شده معامله شده هر کیلو ۵۴۸ تومان ثبت شده و میانگین قیمت معاملات ۸۲۰ تومان بوده است.
معاون عملیات و نظارت بورس کالای ایران گفت: شرایطی فراهم می‌کنیم شرکت‌های تولیدکننده سیمان با سازوکار عرضه محصول در بورس کالا آشنا شوند. در این زمینه با انجمن سیمان و هلدینگ‌های عرضه‌کننده سیمان مذاکره می‌کنیم تا برای هفته‌های آینده میزان عرضه سیمان مشخص شود. او ادامه داد: بورس کالا در واقع مکانیسم کشف قیمت را ارائه می‌کند و اگر سیمان در خارج از بورس کالا ارائه شود باید بر اساس قیمت اعلامی سازمان حمایت از مصرف‌کنندگان باشد.
جهرمی گفت: قیمت سیمان در خارج از بورس بین ۸۰ تا ۱۰۰ هزار تومان هم رسیده که به علت شوک عرضه در بازار بوده است و بنابر این از اختلاف قیمت بورس و بازار دلالان منتفع می‌شوند. بنابراین بورس کالا عامل گرانی سیمان نیست و یکی از دلایل آن شوک عرضه بود که به خاطر برق بر بازار بود.
به گفته وی، معاون برنامه‌ریزی وزیر صنعت در نشستی که با جهانگیری معاون اول برگزار کرده قرار است عرضه سیمان به صورت سلف برای پوشش دادن تقاضای آتی شرکت‌ها در بورس کالا انجام شود.
اخبار برگزیدهاقتصاد کلانپیشنهاد ویژهصنعت و معدنلینک کوتاه :