کسری بودجه مشکل اصلی دولت سیزدهم است

به گزارش جهان صنعت نیوز:  محمدجواد توکلی صبح امروز در نشست «سیاست‌های اقتصادی پیشنهادی به دولت سیزدهم از نگاه اقتصاد اسلامی» که با حضور جمعی از کارشناسان و اساتید اقتصاد در محل مجمع عالی علوم انسانی اسلامی در حال برگزاری است، با بیان اینکه یکی از مشکلاتی که دولت آتی با آن مواجه می‌شود موضوع کسری بودجه است، اظهار داشت: دو مفهوم از کسری بودجه وجود دارد یکی کسری بودجه جاری و دیگری هم کسری بودجه تامین‌نشده.

وی افزود: کسری تراز تجاری را در سالیان مختلف داشته ایم. اما در سال ۱۴۰۰ این کسری بالا رفته و به رقم ۴۶۴ هزار میلیارد تومان رسیده است. عملاً مجبور می‌شویم بخش زیادی از بودجه جاری را از طریق واگذاری دارایی، اموال و استقراض و غیره تأمین کنیم.

وی ادامه داد: تحقق درآمدها نوسان زیاد دارد اما هزینه‌ها همیشه به صورت کامل انجام می‌شود.

توکلی گفت: گزارش دیوان محاسبات نشان می‌دهد که ۴۷ درصد مصارف در مقابل ۲۷ درصد منایع بودجه‌ای محقق شده است. حتی پیش‌پیش بسیاری از پول‌ها را مصرف کرده‌ایم. همچنین وصولی مالیات بر ثروت، خانه‌های خالی، خودروهای لوکس و … محقق نشده است.

وی با بیان اینکه پیش‌بینی می‌شود که ۵۴ درصد منابع بودجه ۱۴۰۰ محقق نشود، افزود: در وصول منابع مشکل داریم؛ پیش‌بینی می‌شود ۲۷ درصد از فروش نفت، ۲۰ درصد از فروش سهام شرکتهای دولتی، ۱۰ درصد از فروش اوراق و ۳ درصد از فروش اموال غیرمنقول محقق نشود.

توکلی گفت: وابستگی بودجه ۱۴۰۰ به نفت، اموال و واگذاری دارایی بسیار بالاست؛ ۱۳ درصد منابع مربوط به استقراض، ۵۱ درصد مربوط به فروش سرمایه و ۳۶ درصد هم مربوط به درآمد است که فقط ۲۵ درصد از آن مربوط به مالیات می‌شود.

وی با بیان اینکه ۷۶ درصد بودجه مربوط به بودجه جاری است، افزود: یکی از منشاهای بروز کسری بودجه طی سالیان گذشته شوک‌درمانی قیمتی است. طی ۴ دهه گذشته اقتصاد ایران هر وقت سعی کرده جان بگیرد یک شوک از طرف داخلی‌ها یا خارجی‌ها به ان وارد شده است؛ به عنوان مثال یک شوک هزار میلیارد تومانی در زمان جنگ به کشود وارد شد. همچنین در دهه ۷۰ شوک ارزی وارد شد و تورم بالای ۵۰ درصدی را شاهد بودیم. در دهه ۹۰ هم از این دست شوک‌ها به اقتصاد کشور وارد شد.

استاد مؤسسه امام خمینی اظهار داشت: برخی از اقایانی که نسخه نجات می‌نویسند، نسخه را بر اساس این شوک‌ها تنظیم می‌کنند.

وی گفت: در حوره بانکی سیاست‌ها غلط است؛ حتی طرح استقلال بانک مرکزی نیز علمی نوشته نشده است؛ آمار نشان‌می‌دهد که ۱۳ درصد تولید نقدینگی دست دولت بوده و ۸۷ درصد دست بانک‌های خصوصی بوده است؛ بانک‌های خصوصی رها شده اند و رانت‌های فولاد و پتروشیمی و …جیب مردم را نشانه رفته است.

توکلی افزود: اگر دولت جدید هم ورود شوک به اقتصاد را در پی بگیرد ضریب جینی به ۵۰ درصد می‌رسد و اغتشاش را به دنبال خواهد داشت.

وی تصریح کرد: در اصلاح ساختار، راهبردهای کوتاه مدت و بلندمدت داریم. راهبرد بلندمدت شامل اصلاح ساختار بودجه ریزی بر اساس مبانی اسلامی، مستلزم مشارکت سازمان برنامه و بودجه و مجلس است.

توکلی مشکلات اقتصادی سیاسی بودجه ریزی را شامل حاکمیت مبانی اقتصاد لیبرالی، تبعیت از توصیه‌های صندوق بین المللی پول و اجرای برنامه‌های تعدیل ساختاری و شوک درمانی عنوان کرد.

استاد مؤسسه امام خمینی با اشاره به برخی از راهبردهای کوتاه مدت، اظهار داشت: یکی از مشکلات اساسی بودجه ریزی در ایران تعدد تبصره‌ها و حجیم بودن تبصره هاست. ۷۰ درصد نماینده‌ها تخصص اقتصادی ندارند پس چگونه بودجه را بررسی می‌کنند؟

وی افزود: بنابراین باید سند بودجه کوچک و توزیع بودجه استانی هم اصلاح شود. تعیین شاخص‌های عدالت در تخصیص بودجه نیز باید در دستور کار قرار گیرد.

توکلی اظهار داشت: در راهبردهای کوتاه مدت بودجه‌ای یا باید منابع درآمدی سالم و یا صرفه جویی در هزینه‌ها و یا مجموع این دو سیاست را در دستور کار داشت.

وی افزود: راهبردهای مواجهه با کسری بودجه شامل ایجاد شفافیت برای افزایش درآمدهای مالیاتی از طریق راه‌هایی همچون تعیین تکلیف لایحه اصلاح نظام مالیاتی، استفاده از ظرفیت انفال از طریق جلوگیری از توزیع رانت‌ها همچون رانت حداقل ۱۵۰ هزار میلیارد تومانی در سنگ‌آهن و مهار سفت بازی بانک‌ها به ویژه بانک‌های خصوصی می‌شود.

توکلی گفت: آقای رئیسی بورس کالا را باید ساماندهی کند و جلوی این سفته بازی‌ها را بگیرد.

وی اظهار داشت: شکاف بین منابع و مصارف بانک‌ها ۶۹۰ هزار میلیارد تومان بوده که سهم بانک‌های خصوصی ۴۷۶ هزار میلیارد تومان است.

توکلی گفت: اقتصاد اسلامی در بحث عدالت، انفال، جلوگیری از رانت و … بودجه می‌تواند وارد شود.

اخبار برگزیدهاقتصاد کلان