سایه خشکسالی بر سر بازار

به گزارش جهان صنعت نیوز: در این خصوص فعالان بازار برنج عنوان می‌کنند  سال گذشته دو میلیون و ۴۰۰ هزار تن برنج تولید شد که امسال با فرض ۴۰۰ هزار تن کاهش تولید، کمبودی در تامین نیاز کشور نداریم. در واقع در کشور به حدی گرفتار کم‌آبی یا خشکسالی نشدیم که به یک باره تولید ۲۰ درصد معادل ۴۰۰ هزار تن کاهش یابد. همچنین با توجه به شرایط خشکسالی و کم‌بارشی پیش‌بینی می‌شود که تولید برنج به دو میلیون و ۲۵۰ هزار تن برسد که با احتساب میزان واردات ۴۰۰ تا ۴۵۰ هزار تن مازاد داریم.

با این حال در ابتدای سال واردکنندگان اعلام کردند که در دو ماه آینده با قحطی برنج در بازار روبه‌رو می‌شویم که در همان مقطع گمرک آماری مبنی بر واردات یک میلیون تن برنج طی ماه‌های فروردین و اردیبهشت اعلام کرد. آمارها در این رابطه  نشان می‌دهد که در ماه‌های ابتدایی سال، یک میلیون تن برنج وارد کشور شده است که با وجود مصرف سالیانه سه میلیون تن برنج و برآورد تولید دو میلیون و ۲۰۰ هزار تن برنج در داخل، کسری در تامین نیاز کشور نداریم، این درحالی است که انجمن واردکنندگان خبر از کاهش ۸۰ درصدی واردات نسبت به سال‌های قبل می‌دهد. در این خصوص دبیر انجمن واردکنندگان برنج اعلام می‌کند که  با عرضه برنج پرمحصول ایرانی از اواخر شهریور و ازدیاد تقاضا در ایام محرم ممکن است کمبودهایی در بازار ایجاد شود. این در حالی است که همین حالا هم بازار برنج در سلطه دلالان قرار دارد به طوری که  تفاوت قیمت گیلان و مازندران با شهرهای بزرگ همچنان چشمگیر است. به این ترتیب برنجی که کشاورز شمالی به تاجر یا کارخانه دار تحویل می‌دهد، نه تنها در قیمت، بلکه از لحاظ کیفیت هم تفاوت محسوسی با بازار تهران دارد. کارشناسان در این باره اعلام می‌کنند با توجه به آنکه تاجرهای بزرگ پس از خرید برنج از استان‌های شمالی، ناخالصی به آن اضافه می‌کنند، از این رو قرار است به مرور برنج در اختیار تعاونی وزارتخانه‌ها و شرکت‌ها قرار گیرد.

عرضه مستقیم برنج‌، راهکار کنترل قیمت

بررسی‌ها از سطح بازار نشان می‌دهد که قیمت برنج ایرانی نسبت به ماه‌های اخیر نوسان  داشته است. در این راستا همچنین برخی فروشندگان و فعالان بازار از افزایش مجدد قیمت‌ها خبر می‌دهند، درحالی که مسوولان و دست‌‌اندرکاران بخش کشاورزی بر این باورند که افت تولید ناشی از شرایط خشکسالی در حدی نیست که بر بازار اثر بگذارد. در این خصوص مشاور نظام‌صنفی کشاورزی و منابع طبیعی با اشاره به تاثیر خشکسالی و کم‌بارشی بر تولید برنج اظهار کرد: با توجه به آنکه عمده تولید برنج در استان‌های شمالی گیلان و مازندران انجام می‌شود، خشکسالی چندانی در این مناطق نداشتیم که بر تولید اثر بگذارد.

محمد جواد خاکزاد افزود: با وجود خشکسالی در جنوب کشور، کشت برنج ممنوع شده است و در صورت کشت غیرمتعارف هم سطح آن چندان بالا نیست. خاکزاد با اشاره به اینکه امسال خشکسالی تاثیر چندانی بر تولید برنج ندارد، بیان کرد: استان‌های مازندران و گیلان قابلیت کشت رتون را دارند، چنانچه لازم باشد با کمتر از ۹ درصد مصرف آب هم می‌توانند این کار را انجام دهند.

این‌مقام مسوول ادامه داد: با توجه به شرایط مساعد تولید برنج ناشی از بارندگی‌های مناسب در سال گذشته، نه تنها انبارهای کارخانه‌های شالیکوبی خالی نیست، بلکه حجم قابل توجهی از تولید در انبارها مانده است.

به گفته وی، طبق روال سال‌های قبل ۵۰۰ تا ۶۰۰ هزار تن کسری نیاز کشور از طریق واردات تامین می‌شود و در شرایط فعلی کسری برنج در حدی نیست که در بازار اثر بگذارد.

مشاور نظام صنفی کشاورزی،  افزایش کنونی قیمت برنج را ناشی از ورود دلالان در بازار دانست و گفت: دلالان با ورود سرمایه به این بخش، شلتوک برنج را با قیمت بسیار پایین از کشاورزان خریداری می‌کنند که در نهایت مشکلات سیستم توزیع و سودجویی دلالان منجر به افزایش قیمت در بازار شده است‌.

وی عرضه مستقیم برنج را یکی از راهکارهای کنترل قیمت در بازار برشمرد و افزود: عرضه مستقیم محصول و واگذاری انبار در اختیار کشاورزان به منظور خشک‌کردن محصول در تعادل قیمت و جلوگیری از سودجویی دلالان تاثیر بسزایی دارد.

خاکزاد با اشاره به اینکه مشکلی در تولید برنج نداریم، بیان کرد: با توجه به عدم تاثیر خشکسالی بر تولید برنج نیازی به افزایش قیمت نیست.

وی ادامه داد: برآوردها حاکی از آن است که امسال دو میلیون تا دو میلیون و ۴۰۰ هزار تن برنج در کشور تولید شود که با وجود ذخایر برنج‌های وارداتی مانده در انبارها جای هیچ گونه نگرانی مبنی بر کمبود عرضه نیست و تنها واردکنندگان با بیان برخی اظهارات به دنبال صدور مجوز واردات هستند.

مشاور نظام صنفی کشاورزی از رواج کشت مکانیزه در شالیزارهای شمال کشور خبر داد و گفت: با وجود افزایش هزینه مکانیزاسیون، اما کشت مکانیزه منجر به افزایش ۲۰ درصدی تولید شده است که این امر میزان واردات  را از ۸۰۰ هزار تن سال‌های قبل به ۵۰۰ تا ۶۰۰ هزار تن رسانده است که در سال‌های آتی با استفاده از بذرهای هیبرید و سایر مسائل ژنتیکی امکان مدیریت بازار وجود دارد.

قیمت‌های دستوری عامل نابه سامانی بازار

سیدجعفر حسینی مشاور ارشد نظام صنفی کشاورزی و منابع طبیعی نیز با اشاره به دلایل گرانی برنج اظهار کرد: افزایش هزینه‌های تولید و نوسان قیمت سایر محصولات کشاورزی منجر به گرانی برنج در بازار شده است.

وی با اشاره به اینکه گرانی برنج ارتباطی به کمبود ندارد، افزود: گرچه در برخی مواقع کمبود عرضه، منجر به نوسانات قیمت در بازار می‌شود، اما عدم تمکن مالی کشاورزان باعث می‌شود نظم تولید بر هم بخورد و در نهایت کشاورز تصمیماتی مبنی بر کاهش عرضه محصول اتخاذ کند.

حسینی با اشاره به اینکه قیمت‌های دستوری یکی از دلایل نابه‌سامانی بازار برنج است، بیان کرد: قیمت‌های دستوری محصولات کشاورزی منجر به بر هم زدن نظام عرضه و تقاضا می‌شود که امسال شرایط خشکسالی هم تولید در بسیاری از مناطق را تحت تاثیر قرار داده است.

مشاور ارشد نظام صنفی کشاورزی و منابع طبیعی ادامه داد: افزایش هزینه‌های تولید از جمله نهاده‌های تولید و ماشین‌آلات کشاورزی منجر به کاهش تولید شده است.

وی با بیان اینکه کاهش محسوسی در تولید برنج نداریم، گفت: برخی واردکنندگان با اظهارات کمبود و گرانی برنج در ماه‌های آتی خواستار افزایش واردات هستند که این موضوع بازار را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد.

واردات برنج ۸۰ درصد کاهش یافت

در این خصوص اما دبیر انجمن واردکنندگان برنج از کاهش ۸۰ درصدی واردات برنج خبر داد و گفت: کاهش واردات نسبت به دوره‌های گذشته منجر به کمبود عرضه در بازار شده است. به عنوان مثال در سال ۹۸ که مشکلاتی مانند تامین ارز نداشتیم، ۷۹۸ هزار تن برنج خارجی وارد شد، در حالی که امسال این رقم تاکنون به ۸۰ هزار تن رسیده است. مسیح کشاورز افزود: با توجه به واردات برنج خارجی با ارز آزاد، نگرانی برای بازار برنج داخل نداریم.

کشاورز ادامه داد: با عرضه برنج پرمحصول ایرانی از اواخر شهریور و ازدیاد تقاضا در ایام محرم ممکن است کمبودهایی در بازار ایجاد شود.

دبیر انجمن واردکنندگان برنج با اشاره به اینکه پنج تا شش دهک جامعه برنج‌ خارجی مصرف می‌کنند، بیان کرد: هر تصمیمی که درباره واردات برنج اخذ شود، باید با مدنظر قراردادن این دهک‌ها باشد. وی همچنین تصریح کرد: افزایش قیمت برنج خارجی ناشی از کمبود آن به افزایش قیمت برنج ایرانی کمک می‌کند که با توجه به فصل برداشت برنج ایرانی، اگر کنترل‌های لازم وجود نداشته باشد، برنج ایرانی از سبد مصرف‌کنندگان حذف می‌شود.

اخبار برگزیدهاقتصاد کلانپیشنهاد ویژه