شتاب تورم خوراکی کم‌درآمدها
به گزارش جهان صنعت نیوز: نرخ تورم سالانه گروه خوراکی در تیرماه ۵/۵۴ درصد بوده که محدوده تغییرات آن بین دهک‌های هزینه‌ای از ۹/۵۱ تا ۷/۵۶ درصد متغیر بوده است. به این ترتیب شکاف تورمی دهک‌ها در کالاهای خوراکی تیر ماه ۸/۴ درصد بوده که نیم درصد نسبت به خرداد ماه کاهش نشان می‌دهد. با این حال بیشتر بودن سهم هزینه خانوار در تامین کالاهای خوراکی نشان می‌دهد که با وجود کاهش شکاف تورمی دهک‌های هزینه‌ای در این گروه کالاهایی، گروه‌های کم‌درآمد بیش از سایرین شدت افزایش قیمت کالاهای خوراکی را در تیر احساس کرده‌اند.
گزارش تازه مرکز آمار نشان می‌دهد که در تیر ماه سال جاری همه خانوارهای کشور بخشی از قدرت خرید خود را در سایه افزایش قیمت‌ها از دست داده‌اند با این وجود شدت گرانی در دهک‌های کم‌برخوردار بیش از سایر گروه‌ها احساس شده است. بر اساس داده‌های مرکز آمار، نرخ تورم دوازده ماهه منتهی به تیر به ۲/۴۴ درصد رسیده که بالاترین نرخ ثبت شده که در چند سال اخیر بی‌سابقه بوده است. هرچند در سال ۹۸ نیز نرخ تورم به بالای ۴۰ درصد رسید با این حال تورم نزدیک به ۴۵ درصدی در هیچ‌یک از سال‌های مورد بررسی دیده نشده است. این موضوع به یکی از نگرانی‌های اصلی همه اقشار جامعه، اعم از مقامات دولتی و صاحب‌نظران و همچنین مصرف‌کنندگان تبدیل شده و در صورتی که راهکار منطقی برای مقابله آن از سوی سیاستگذار ارائه نشود نرخ تورم به رکوردشکنی خود در ماه‌های پیش‌رو نیز ادامه خواهد داد.
کاهش شکاف تورمی
آن‌طور که در گزارش مرکز آمار مشخص شده، نرخ تورم دوازده ماهه برای دهک‌های مختلف هزینه‌ای در تیرماه یکسان نبوده و محدوده تغییرات آن بین ۴۴ درصد برای دهک ششم تا ۹/۴۹ درصد برای دهک دهم متغیر است. در این حالت شکاف تورمی دهک‌های هزینه‌ای به ۳/۶ درصد می‌رسد که نیم‌درصد کمتر از خرداد ماه است. این شکاف بین دهک اول و دهم به ۴/۵ درصد کاهش می‌یابد چه آنکه نرخ تورم دوازده ماهه برای دهک اول ۵/۴۴ درصد اعلام شده است. شکاف تورم کل بین دهک اول و دهم در خرداد ماه ۳/۶ درصد اعلام شده بود که به این ترتیب در تیرماه این شکاف ۹/۰ درصد کمتر شده است. بر اساس گزارش‌های مرکز آمار، با وجود افزایش نرخ تورم دوازده‌ماهه در تیرماه، تورم نقطه‌ای با چهار درصد کاهش همراه بوده و به ۶/۴۳ درصد رسیده است. این نرخ نیز برای دهک اول و دهم به ترتیب ۱/۴۶ و ۹/۴۳ درصد بوده است که موید شکاف تورمی ۲/۲ درصدی بین آنهاست. این شکاف در خرداد ماه بین این دو دهک سه درصد اعلام شده بود. ضمن آنکه شکاف تورم ماهانه نیز در تیر با افزایش یک درصدی به ۵/۳ درصد رسیده بود که برای دهک اول و دهم به ترتیب ۴/۳ و ۹/۳ درصد بوده است.
تورم کالاها در بین دهک‌ها
اما بررسی جزئیات این آمارها در گروه‌های مختلف کالایی زوایای دیگری از قدرت خرید خانوارها ارائه می‌دهد. در تیر ماه تورم سالانه کالاهای خوراکی به ۵/۵۴ درصد رسید که نسبت به خرداد ماه سه درصد افزایش داشت. میزان افزایش قیمت این گروه از کالاها برای دهک اول ۷/۵۶ درصد در تیرماه بوده این در حالی است که دهک دهم تورم ۹/۵۱ درصدی را در گروه کالاهای خوراکی تجربه کرده است. به این ترتیب شکاف تورمی کالاهای مصرفی خوراکی بین دهک اول و دهم ۸/۴ درصد بوده است. تورم نقطه‌ای این کالاها نیز برای دهک اول و دهم به ترتیب ۵/۵۷ و ۶/۵۶ درصد بوده است. تورم کالاهای خوراکی دو مساله اساسی را برای ما بازگو می‌کند. نخست آنکه بخش زیادی از هزینه‌های مصرفی خانوار صرف تامین کالاهایی می‌شود که جزو نیازهای ضروری مصرفی هستند. دوم آنکه خانوارهای کم‌درآمد بخش اعظم درآمد خود را صرف تامین نیازهای ضروری خود می‌کنند کمااینکه به دلیل گرانی افسارگسیخته این کالاها برخی از اقلام از سبد مصرفی کم‌برخوردارها به طور کامل حذف شده است.
نکته مهمی که نیازمند توجه بیشتر است ضریب اهمیت این گروه از کالاها در سبد معیشت خانوارهاست. آن‌طور که در گزارش مرکز آمار مشخص است ضریب اهمیت گروه خوراکی‌ها برای همه خانوارهای کشوری ۲۷ درصد است با این حال بررسی آن در بین دهک‌های هزینه‌ای نشان می‌دهد که ضریب اهمیت خوراکی‌ها برای دهک اول ۳/۴۳ و برای دهک دهم ۲/۱۷ درصد است. ضمن آنکه سهم خوراکی‌ها از تورم ماهانه دهک اول در تیرماه ۱۰/۱ درصد و برای دهک دهم ۶۴/۰ درصد اعلام شده است.
دومینوی گرانی
این آمار در خصوص کالاهای غیرخوراکی اما به گونه‌ای دیگر است به طوری که دهک‌های پردرآمد هزینه بیشتری برای این قبیل کالاها پرداخت می‌کنند. بر اساس اعلام مرکز آمار نرخ تورم سالانه کالاهای غیرخوراکی در نخستین ماه از تابستان سال جاری ۴/۳۹ درصد بوده که برای دهک اول ۸/۳۲ و برای دهک دهم ۴/۴۹ درصد بوده است. این موضوع نشان می‌دهد که سهم کالاهای غیرخوراکی در سبد مصرفی کم‌درآمدها اندک است و بخش زیادی از درآمد ماهانه آنها برای تامین کالاهای خوراکی هزینه می‌شود. ضریب اهمیت این گروه ۷۶/۷۲ درصد اعلام شده که برای دهک اول ۷/۵۶ و برای دهک دهم ۸/۸۲ درصد است. تورم نقطه‌ای کالاهای غیرخوراکی بر اساس اعلام مرکز آمار برای دهک اول و دهم به ترتیب ۶/۳۴ و ۴۱ درصد بوده است.
به نظر می‌رسد در دوره کنونی همه دهک‌های درآمدی در حال تحمل موج سهمگین افزایش قیمت‌ها هستند. هرچند دهک‌های کم‌برخوردار همچون همیشه فشارهای بیشتری را از ناحیه گرانی‌های افسارگسیخته متحمل می‌شوند با این وجود این موج همه دهک‌ها را با خود همراه کرده است. دلایل مختلفی برای این مساله وجود دارد که اصلی‌ترین آن به مشکلات عمیق ساختاری از جمله کسری بالای بودجه دولت مربوط می‌شود. کارشناسان و صاحب‌نظران ماه‌هاست که در این خصوص هشدار می‌دهند و می‌گویند که اگر جلوی رشد نقدینگی در سایه تامین مالی دولت برای پوشش کسری بودجه گرفته نشود قیمت کالاها و خدمات مصرفی دومینووار به حرکت خود ادامه خواهند داد و این به معنای تحرکات جدید در مسیر افزایش تورم است. هرچند بسیاری به مذاکرات چشم دوخته‌اند و آن را نقطه امیدبخشی برای رهایی از شرایط کنونی تصور می‌کنند با این حال تن‌دادن به اصلاحات ساختاری موضوعی است که اگر به فراموشی سپرده شود می‌تواند به تکرار وضعیت کنونی در دوره‌ای نه‌چندان دور منجر شود.
اخبار برگزیدهاقتصاد کلانپیشنهاد ویژهلینک کوتاه :