برنامه‌های غیرواقع‌بینانه و رانت‌زا
به گزارش جهان صنعت نیوز: به گفته کارشناسان، در دیگر بندهای ارائه شده در برنامه ساداتی‌نژاد نیز تناقضاتی وجود دارد که درصورت رای اعتماد مجلس به وزارت وی، ساداتی‌نژاد باید پیش از هراقدام و تصمیم درباره کشاورزی، با مدیران تشکل‌های بزرگ در هر رشته دیدار و گفت‌وگو کند و از سر حوصله و با راهبرد به کارگیری تجربه و دانش، آنها را ساماندهی کند. البته در این میان صحبت‌هایی ازسوی نمایندگان مجلس مطرح می‌شود که از قطعی بودن رای اعتماد مجلسی‌ها به ساداتی‌نژاد خبر می‌دهد. به هرحال برنامه‌های ساداتی‌نژاد هر ایرادی هم داشته باشد، نمایندگان مجلس وی را یکی از اهالی فعلی مجلس می‌دانند و حتی او را به عنوان دومین سال برای ریاست کمیسیون کشاورزی مجلس نیز پذیرفته‌اند. با این حال آنچه از نمایندگان مجلس انتظار می‌رود این است که برای اقتصاد کشور که درگیر بحران‌هایی بی‌سابقه شده تصمیمات درست و سنجیده‌ای را اتخاذ کنند و در جریان بررسی صلاحیت وزرای پیشنهادی دولت سیزدهم، وسواس و دقت به خرج دهند.
نگاهی به سوابق ساداتی‌نژاد
اما وزیر پیشنهادی جهاد کشاورزی کیست و چه سوابقی دارد؟ سیدجواد ساداتی‌نژاد (متولد اول تیرماه ۱۳۵۱، کاشان) عضو هیات علمی دانشگاه تهران است که ریاست کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی را در مجلس یازدهم برعهده‌دارد. وی که دکترای آبخیزداری خود با گرایش هیدرولوژی را از دانشگاه دولتی مسکو دریافت کرده، در دولت دهم معاون پارلمانی وزیر علوم، تحقیقات و فناوری بود. ریاست دانشگاه کاشان، معاونت اداری و مالی دانشگاه تهران و دبیری کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی شورای علوم، تحقیقات و فناوری کشور از جمله فعالیت‌های علمی و اجرایی این وزیر پیشنهادی است.
ساداتی‌نژاد پس از تحصیل در رشته علومتجربی در دبیرستان امام خمینی(ره) کاشان، مدارج علمی را در مقاطع کارشناسی در رشته مهندسی منابع طبیعی- آبخیزداری، کارشناسی ارشد در رشته مهندسی منابع طبیعی- آبخیزداری و دکتری در رشته مهندسی هیدرولوژی، به ترتیب در دانشگاه‌های مازندران، دانشگاه تربیت مدرس و دانشگاه دولتی مسکو طی کرد. وی علاوه بر اینکه ریاست فراکسیون آب مجلس دهم را برعهده داشته، به ترتیب در سال‌های ۱۳۹۵ و ۱۳۹۹ به عنوان نماینده منتخب مردم منطقه کاشان و آران و بیدگل به مجلس دهم و مجلس یازدهم راه یافته است.
مجلس موافق گزینه پیشنهادی کشاورزی است؟
در این خصوص یک عضو کمیسیون کشاورزی مجلس یازدهم با بیان اینکه «مجلس شورای اسلامی موافق گزینه پیشنهادی وزارت جهاد کشاورزی است»، اظهار کرد: ساداتی‌نژاد در وزارت کشاورزی می‌تواند باعث رونق، تحول و پیشرفت کشاورزی شود. پرویز اوسطی اظهار کرد: من همکار ساداتی هستم و در کمیسیون کشاورزی بیش از یک سال با هم هستیم. البته نمی‌خواهم اغراق کنم ولی انصافا در این شرایط کشور، رییس‌جمهور بهترین تصمیم را درباره وزارت جهاد کشاورزی گرفته است.
وی ادامه داد: ساداتی‌نژاد در گذشته تجارب موفقی داشته و در یک سال گذشته هم فعالیت‌های مفیدی داشته است به گونه‌ای که براساس ارزیابی خود مجلس، کمیسیون کشاورزی، اولین کمیسیون موفق در ارائه طرح‌ها و پیگیری مسائل بوده که این موفقیت براساس همت ساداتی‌نژاد رییس این کمیسیون و سایر اعضای کمیسیون به دست آمده است.
نماینده مردم قروه و دهگلان در مجلس یازدهم با بیان اینکه «ساداتی‌نژاد گزینه بی‌نظیری است»، اضافه کرد: وی در وزارت کشاورزی قطعا باعث رونق، تحول و پیشرفت می‌شود و مطمئن باشید مجلس قطعا با این گزینه موافق است.
اوسطی در ادامه اظهار کرد: در بخش کشاورزی چالش‌های اصلی بحث بر سر آب، خاک و تامین نهاده‌های دامی است. در زمینه نهاده‌های دامی باید به ضریب مطمئنی از خودکفایی برسیم و ناملایمات و ناهماهنگی‌های ماه‌های گذشته را رفع کنیم که من معتقد هستم ساداتی‌نژاد می‌تواند مسائل این بخش را به خوبی مدیریت کند. یکی از مهم‌ترین اقداماتی که با محوریت ساداتی‌نژاد به نتیجه رسید، برگشت قانون تمرکز وظایف بود که اختیارات کامل به وزارت جهاد کشاورزی برگردد تا این وزارتخانه بتواند صفر تا ۱۰۰ روند تولید، بازاریابی، صادرات و مصرف محصولات کشاورزی را مدیریت کند.
حمایت کمیسیون کشاورزی اتاق تعاون
در این راستا همچنین رییس کمیسیون کشاورزی اتاق تعاون ایران با انتشار بیانیه‌ای اعلام کرد این کمیسیون از انتخاب سیدجواد ساداتی‌نژاد به عنوان وزیر پیشهادی جهاد کشاورزی حمایت می‌کند. ارسلان قاسمی رییس کمیسیون کشاورزی و صنایع غذایی اتاق تعاون ایران در بیانیه‌ای در حمایت از سید جواد ساداتی‌نژاد وزیر پیشنهادی جهاد کشاورزی در دولت سیزدهم اعلام کرد: همانگونه که مستحضرید برابر آمار منتشره وزارت جهاد کشاورزی بیش از ۷۰ درصد تولیدات بخش کشاورزی توسط کشاورزان و تولیدکنندگان سرافراز بخش تعاونی اقتصاد جمهوری اسلامی ایران تولید و عرضه می‌شود.
اما در سال‌های اخیر علاوه بر تحریم‌های ظالمانه، عدم مدیریت صحیح بر منابع آب و خاک، اصرار بر ادامه روند کشاورزی سنتی، عدم ورود کافی فناوری‌های نوین و روز، مشکلات ناشی از واردات بی‌رویه و عدم حضور کافی در بازارهای بین‌المللی، نبود تامین نقدینگی کافی و مناسب و کمبود سرمایه‌گذاری داخلی و خارجی، صدمات و آسیب‌های جدی و سختی به بخش کشاورزی و صنایع غذایی کشور وارد کرده و می‌رود که امنیت غذایی را دچار چالش و بحران کند. به نظر می‌رسد در شرایط کنونی یگانه راه‌حل برون‌رفت از معضلات کشاورزی که خشکسالی نیز آخرین رمق‌های آن را گرفته است، حضور وزیر با تجربه، متخصص و کارآمد با سابقه روشن در رأس وزارت جهاد کشاورزی است. اینک که از سوی ابراهیم رییسی، سیدجواد ساداتی‌نژاد که در طی یک سال و نیم گذشته دارای عملکرد مثبت و دارای دانش فنی و مدیریتی مناسب و کارآمد بوده به عنوان وزیر پیشنهادی وزارت جهاد کشاورزی به مجلس معرفی شده، اتاق تعاون (کمیسیون کشاورزی و صنایع غذایی)، ضمن حمایت کامل از این معرفی شایسته، انتظار داریم و امیدواریم که شاهد رای قاطع مجلس و حضور سیدجواد ساداتی‌نژاد در رأس مدیریتی وزارت جهاد کشاورزی باشیم.
مدیران اجرایی ناگهانی
اما در این بین محمد عرب محمدی کارشناس اقتصاد کشاورزی با بیان اینکه بداقبالی ایرانیان در حوزه سیاست داخلی، فقدان حزب‌های نیرومند، دارای شناسنامه و برنامه وکارنامه است، اعلام کرد: این ویژگی سیاست در ایران و انتخاب بالاترین مقام‌های اجرایی کشور از مسیری غیر از مسیر احزاب به پدیده رییس‌جمهورهای ناگهانی و به تبعیت از آن به پدیدار شدن دولت ناگهانی و مدیران اجرایی ناگهانی منجر شده است.
دولت سیزدهم نیز واجد این ویژگی‌ها است و این روزها می‌بینیم مدیرانی با تجربه اجرایی ناچیز و شناخت ناکافی از روزگار بخش‌های تولیدی اقتصاد ایران برای وزارتخانه‌های گوناگون از سوی رییس دولت سیزدهم معرفی شدهاند. باتوجه به اینکه این افراد تا دو، سه ماه پیش نمی‌دانستند در دولت آینده قرار است مدیر اول اجرایی در بخشی از اقتصاد شوند، بنابر این برنامه هم تدارک ندیده بودند.
به این ترتیب و با انتخاب ناگهانی افرادی برای مدیریت‌های گوناگون، آنها با رجوع به دوستان معتمد- و نه لزوما به نهادهای مدتی و تشکل‌های هر رشته از فعالیت‌ها – تنها براساس اعتماد به دوستان برنامه‌ای تهیه وارائه می‌کنند. شتاب درتهیه برنامه‌ها و ندیدن همه سوهای بخش‌های اقتصادی دراین روزها گریبان وزیران معرفی شده را گرفته است و برنامه ارائه شده آنها با تناقض‌ها و غیر واقع بینی‌های قابل اعتنا و دور بودن از شرایط همراه است.
تناقض در برنامه‌ها
بررسی حتی از سر اشاره برنامه‌های سید جواد ساداتی‌نژاد وزیر پیشنهادی جهاد کشاورزی دولت سیزدهم با عنوان «برنامه تحول کشاورزی ایران با رویکرد جهادی» که قرار است به مجلس ارائه شود، نشان‌دهنده همین معنی است. واقعیت این است که برنامه ارائه شده دست‌کم در مقوله بسیار با اهمیت اقتصاد شکر با تناقض‌هایی رو‌به‌رو است و ازسوی دیگر نشان می‌دهد این برنامه به واقعیت‌های اقتصاد شکر درسال‌های تازه‌سپری‌شده توجه نکرده است و یا اینکه قصد دارد شرایط را به سال‌های پیشین یعنی دولت نهم برگرداند.
در این برنامه ارائه شده می‌خوانیم: «با وجود ظرفیت‌های فراوان بخش کشاورزی، متاسفانه به دلیل سوء‌مدیریت‌ها و عدم سیاستگذاری جامع و نوآورانه، چالش‌های فراوانی برای بخش کشاورزی ایجاد شده است. چالش‌هایی که کارایی و بهره‌وری این بخش را کاهش داده و امنیت غذایی مردم و رفاه فعالان بخش کشاورزی را با مشکل مواجه کرده است.» در ادامه این برنامه آمده است «با وجود مشکلات فراوان بخش کشاورزی، در صورت اتخاذ رویکردی تحول‌گرا و جهادی و به به کارگیری مدیریت سیستمی، خردمندانه و تغییرات ساختاری، امکان غلبه بر چالش‌های موجود و ثروت‌آفرینی از بخش کشاورزی برای کشور وجود دارد.»
در برنامه‌های پیشنهادی این برنامه تاکید شده است «خودکفایی در محصولات اساسی» یکی از برنامه‌های وزیر جدید در صورت به دست آوردن رای اعتماد از مجلس خواهد بود که این می‌تواند با توجه به مجموعه شرایط برنامه مفید و البته تکراری و بدون ارائه ساز‌و‌کارها واندازه‌ها است. اما در همین برنامه چند خط پایین‌تر در بخش برنامه‌های کوتاه‌مدت اضافه شده که پیگیری تامین ارز مورد نیاز برای واردات کالاهای اساسی برنج، روغن و شکر از برنامه‌های ساداتی‌نژاد است. این برنامه اخیر به ویژه برای اقتصاد شکر به معنای نادیده گرفتن تحولات پنج- شش سال تازه‌سپری‌شده در اقتصاد شکر است.
تامین ارز ارزان و رانتی
واقعیت این است با اصرار و پیگیری‌های برخی از کارشناسان و نیز با اصرار انجمن صنفی کارخانه‌های قندوشکر، دولت پس از سال‌ها پذیرفت اقتصاد شکر آزاد شود. به این ترتیب که تخصیص ارز ترجیحی برای واردات شکر حذف شده و واردات با ارز نیمائی و بدون رانت انجام شود و کارخانه‌های تولید شکر داخلی نیز باتوجه به اینکه در تعیین قیمت تمام‌شده تابعی از تحولات در بخش نهاده‌های تولیدی بوده‌اند از شمول قیمت‌گذاری دستوری بیرون بیایند. این رخداد تازه امیدهای اقتصاد شکر را برای افزایش بهره‌وری در فرآیند تولید و تجارت شکر از مزرعه تا محل فرآوری شکر را برای رسیدن به تولید بیشتر به دلیل حذف رانت واردات و زمینگیر کردن تولید داخلی با ارز ارزان را افزایش داده است. مزید اطلاع ساداتی‌نژاد و تهیه‌کنندگان همکار ایشان در برنامه کشاورزی یادآور می‌شویم، اقتصاد شکر و نیز احتمالا برخی دیگر از محصولات زراعی نیاز به حمایت‌های مدت‌دار و هدفمند برای بازدهی بیشتر در تولید دارند و برنامه‌ریزی برای تامین ارز واردات شکر درحالی که تولید شکر در کشور در یک قدمی خودکفائی قرار دارد و قیمت جهانی شکر هم به طور سرسام‌آوری افزایش یافته است، یک برنامه غیر واقع بینانه است.
وقتی وزیر احتمالی آینده وزارت متولی تولید محصولات زراعی و نیز مواد غذایی با صراحت از تامین ارز برای تنظیم بازار یک محصول می‌گوید، در پس و پشت آن تامین ارز ارزان و رانتی دیده می‌شود زیرا در غیر این صورت نیازی به ارائه برنامه به مجلس برای تامین ارز برای شکر نبود و ارز از محل بازار آزاد تهیه می‌شد. با این حال تولیدکنندگان قند و شکر امیدوارند ساداتی‌نژاد در صورتی که از مجلس رای اعتماد گرفت، پیش از هراقدام و تصمیم درباره کشاورزی با مدیران تشکل‌های بزرگ در هر رشته دیدار و گفت‌وگوی مشروح و از سر حوصله و با راهبرد به کارگیری تجربه و دانش آنها را ساماندهی کند. در این راستا نهاد مدنی مرتبط با تولید قند و شکر به مثابه یکی از تشکل‌های قدیمی و نیرومند آماده انتقال تجربه‌ها وآخرین وضعیت اقتصاد قند وشکر به وی است تا به بیراهه نرویم.
به طور کلی حتی می‌توان گفت صاحب‌نظران اقتصادی در مورد کابینه پیشنهادی رییس دولت سیزدهم چندان روی خوشی نشان نمی‌دهند. در این خصوص رییس اتاق بازرگانی ایران و چین اعلام کرد که بعید می‌دانم نگاه تجاری در این تیم اقتصادی کابینه حاکم باشد. این نقطه ضعفی است که ریشه آن به پایه‌های تئوریک افراد مربوط می‌شود، که مطابق آنچه تا امروز مشخص شده نگاه کلی آنها بر خودکفایی و تولید است. در صورتی که به نظر می‌رسد امروز راه‌حل مشکلات اقتصادی کشور، تجارت است. ما باید توان تجاری خود را تقویت کنیم، در این صورت با افزایش تقاضا بهخصوص در حوزه بین‌المللی تولید به سرعت می‌تواند خود را هماهنگ کند.
اخبار برگزیدهاقتصاد کلانپیشنهاد ویژهصنعت و معدنلینک کوتاه :
