چشم‌انداز آینده افغانستان پس از خروج شتابزده آمریکایی‌ها از این کشور
به گزارش جهان صنعت نیوز: رییس‌جمهوری ایالات متحده بهار امسال برنامه خروج ۲۵۰۰ نظامی کشورش از افغانستان را در چارچوب طرح توافق واشنگتن با گروه طالبان که در دوره ریاست‌جمهوری دونالد ترامپ به امضا رسیده بود، اعلام کرد. با این حال جو بایدن پس از سقوط دولت اشرف غنی، رییس‌جمهوری سابق افغانستان و به قدرت رسیدن طالبان مجبور به اعزام هزاران سرباز به کابل برای کمک به روند خروج اتباع آمریکایی شد. آنچه در این میان مغفول مانده، آینده مردم این کشور پس از خروج نیروهای خارجی و حکمرانی طالبان است؛ طالبان دیگر یک گروه نیست، بلکه در حال تبدیلشدن به دولتی است که سرنوشت زنان و کودکان در آن از پیش نوشته شدهاست؛ سرنوشتی محتوم که برای آنها پیام‌آور روزهای تاریک است.
مقامات آمریکایی می‌گویند چهار هزار نیرو تاکنون تخلیه شده‌اند، اما نمی‌دانند چه تعدادی هنوز در آن کشور هستند زیرا همه در سفارت آمریکا ثبت نشده‌اند. تحولات اخیر افغانستان و هرج و مرجی که در روند تخلیه شهروندان خارجی و افغان‌ها از فرودگاه کابل پیش آمد انتقادهای زیادی را متوجه رییس‌جمهوری آمریکا کرد. جو بایدن طی ۱۰ روز گذشته با جدی‌ترین بحران در عرصه سیاست خارجی از زمان حضورش در کاخ‌سفید روبهرو شده است.
از سوی دیگر، با ادامه ازدحام در اطراف فرودگاه کابل شبه‌نظامیان گروه طالبان بر شدت برخورد با شهروندان خواهان مهاجرت افزوده‌اند و تاکید می‌کنند که عملیات تخلیه نیروهای خارجی و همکاران محلی آنها باید مطابق توافق با آمریکا ۳۱ آگوست خاتمه یابد.
بایدن در ماه آوریل طرحی را برای خارج کردن دوهزار و ۵۰۰ نیروی آمریکایی که بعد از ۲۰ سال جنگ همچنان در افغانستان حضور دارند اعلام کرد اما با فروپاشی ارتش و دولت افغانستان مجبور شد هزاران نیروی دیگر برای خارج کردن افرادی که در خطر قرار دارند به آن کشور اعزام کند .
روند نامنظم و خطرناک تخلیه افراد از فرودگاه کابل موجب موجی از انتقادها شده و بایدن را با بزرگترین بحران از زمان ورود به قدرت در ماه ژانویه روبهرو کرده است. طی بیش از یک هفته گذشته حدود ۲۲ هزار نفر از کابل به خارج از افغانستان منتقل شده‌اند، اما هنوز هزاران نفر دیگر در انتظار خروج هستند که امکان تخلیه آنها در روزهای باقیمانده تا آخر آگوست بسیار اندک است.
از زمان تسلط طالبان بر کابل کنترل داخل فرودگاه کابل به طور عمده در دست نظامیان آمریکایی است. آمریکا برای تامین امنیت تردد هوایی فرودگاه کابل و انتقال خارجیان و شهروندان در معرض خطر افغان بیش از پنج هزار نیروی نظامی اضافه به افغانستان اعزام کرده است.
خارج کردن این نیروها و تجهیزات آنها خود یک معضل بزرگ دیگر است. روز سهشنبه جلوی ورودی شمالی فرودگاه کابل یک درگیری نظامی رخ داد که پای نظامیان آمریکایی و آلمانی نیز به آن کشیده شد. جزئیات این درگیری هنوز روشن نشده، اما این ماجرا و افزایش تنش‌ها در اطراف فرودگاه و تصمیم طالبان برای جلوگیری از رسیدن شهروندان افغان به فرودگاه اوضاع را متشنج و پیچیده‌تر کرده است.
گسترش طالبان در افغانستان به یک مساله واقعی تبدیل شده و مردم افغانستان در طول ۲۰ سال اشغالگری آمریکا باوجود تمامی ادعاهای مطرح شده در مورد ایجاد یک عصر جدید برایشان، با شرایط امنیتی و معیشتی دشواری مواجه هستند.
پس از طولانی‌ترین جنگی که آمریکا آغاز کرد و خارج کردن نیروهای نظامی‌اش از افغانستان، هزینه کلی اشغال افغانستان توسط آمریکا بیش از ۲۶/۲ تریلیون دلار بوده و از آنجایی که آمریکا این هزینه را با وام تامین کرده، پیش‌بینی می‌شود هزینه کلی آن با افزوده شدن سود پرداختی تا سال ۲۰۵۰ به ۵/۶ تریلیون دلار برسد.
در حقیقت نهتنها هیچ یک از وعده‌های آمریکا به مردم افغانستان محقق نشد، بلکه ناتوانی و فقر و مشکلاتشان نیز بیشتر شد تا جایی که صندوق بین‌المللی پول پس از کنترل طالبان بر کابل و بنابر درخواست آمریکا، به تازگی انتقال مبلغ ۴۴۰ میلیون دلار به این کشور را متوقف کرد. افغانستان یک نمونه زنده از سیاست خارجه آمریکاست که اهداف و توجیه‌های واهی را ایجاد می‌کند تا به کشورها یورش نظامی ببرد و اگر نتواند، با اعلام جنگی اقتصادی و سیاسی به آنها یورش می‌برد تا منافع خود را محقق کند و سپس آنها با آن سرنوشتی که برایشان رقم زده، رها می‌کند.
اتفاقات بعدی
مقامات آمریکا می‌گویند که خروج نیروها باید حداکثر از روز جمعه شروع شود که در ۳۱ آگوست به پایان برسد. نیروهای حاضر در فرودگاه کابل شامل تفنگداران دریایی (مارینز) و چتربازان می‌شوند. همان طور که این نیروها تجهیزات خود را جمع می‌کنند و خارج می‌شوند، سرعت تخلیه توسط نیروهای آمریکا و متحدان که این هفته به ۲۰ هزار نفر در روز رسید، به طور ناگزیر کند و آهسته خواهد شد.
بایدن روز سهشنبه گفت که از روز ۱۴ آگوست، بیش از ۷۰ هزار نفر شامل غیرنظامیان آمریکایی، پرسنل ناتو و افغان‌های در معرض خطر از کابل تخلیه شده‌اند. وی گفته که آمریکا هر شهروند آمریکایی را که خواستار خروج باشد تخلیه خواهد کرد و مقامات نیز گفتهاند تا حد امکان هر تعداد افغان در معرض خطری که بتوانند را خارج خواهند کرد.
جان کربی، سخنگوی وزارت دفاع آمریکا گفت که پنتاگون اعتقاد دارد این توانایی را دارد که همه آمریکایی‌های خواهان خروج را تا ۳۱ آگوست از افغانستان خارج کند و مقامات آمریکا می‌گویند چهار هزار آمریکایی تاکنون تخلیه شده‌اند، اما نمی‌دانند چه تعدادی هنوز در آن کشور هستند زیرا همه در سفارت آمریکا ثبت نشده‌اند.
پنتاگون همچنین متعهد شده که حدود ۵۰۰ سرباز افغان که به محافظت از فرودگاه کابل کمک کرده‌اند را خارج کند. با وجود شتاب فعلی تخلیه با ده‌ها هواپیمای نظامی ترابری از آمریکا و سراسر جهان، چندین هزار افغان که گفته می‌شود با تلافیجویی بالقوه طالبان روبهرو هستند قادر نخواهند بود تا مهلت تعیین شده بایدن افغانستان را ترک کنند.
از طرفی انگلیس قصد دارد تا ظرف ۲۴ یا ۳۶ ساعت آینده پروازهای خروجی برای تخلیه از افغانستان را به پایان برساند. انتظار می‌رود ارتش آمریکا ظرف دو تا سه روز آینده عملیات‌های خود را در فرودگاه کابل به پایان برساند، بنابراین انگلیس در نظر دارد تا دست‌کم ۲۴ ساعت قبل از آن به کارش پایان دهد.
گروه جابهجایی و اسکان آوارگان موسوم به «انجمن متحدان زمان جنگ» برآورد کرده که ۲۵۰ هزار افغان، شامل مترجمان، رانندگان و سایر کارکنانی که به آمریکا کمک کرده‌اند نیازمند تخلیه و خارج شدن هستند، اما از ماه جولای تاکنون تنها ۶۲ هزار نفر این کشور را ترک کرده‌اند.
وزارت خارجه آمریکا اعلام کرده که هدف از این کار کمک به افغان‌های در معرض خطر برای ترک کشور حتی پس از خروج نیروهاست و واشنگتن به گروه طالبان فشار وارد خواهد کرد تا تضمین کند که این افراد قادر به این کار خواهند بود.
ند پرایس، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا گفت: تعهد ما به افغان‌های در معرض خطر با پایان ماموریت نظامی به پایان نخواهد رسید. ما در کنار سایر کشورهای جهان از طالبان می‌خواهیم اجازه دهد افراد خواهان خروج بعد از خارج شدن ارتش آمریکا فرصت این کار را داشته باشند.
اهرم فشار آمریکا
یکی از سوالات مهم پیش روی دولت بایدن و دولت‌های همفکر او این است که آیا باید دولت طالبان را به رسمیت بشناسند یا نه. این امر تبعات مهمی خواهد داشت از جمله این که تعیین می‌کند آیا طالبان به کمک‌های خارجی دسترسی خواهد داشت یا خیر.
توافق سال ۲۰۲۰ که توسط دولت سابق ترامپ به امضا رسید آشکارا بیان می‌کند که طالبان به عنوان یک دولت از سوی آمریکا به رسمیت شناخته نمی‌شود، اما از هم اکنون نشانه‌هایی وجود دارد که واشنگتن ناچار از گفت‌وگو با این گروه جنگجوی اسلامگرا درباره مسائلی از جمله مبارزه با تروریسم خواهد بود.
ویلیام برنز، مدیر سازمان سیا روز دوشنبه در کابل با عبدالغنی برادر از رهبران طالبان دیدار کرد که این عالی رتبه‌ترین دیدار رسمی از زمان تصرف کابل توسط طالبان در روز ۱۵ آگوست بوده است. مقامات آمریکا می‌گویند که طالبان با گروه‌هایی مانند داعش مخالف است و دیپلمات‌ها و فرماندهان آمریکا در طول مدت عملیات تخلیه با مقامات طالبان در تماس بوده‌اند.
پیامد بحران انسانی
آمریکا، متحدانش و سازمان ملل متحد باید تصمیم بگیرند که چه برخوردی با فاجعه انسانی خواهند داشت. سازمان ملل می‌گوید که بیش از ۱۸ میلیون نفر، بیش از نیمی از جمعیت افغانستان، نیازمند کمک هستند و نیمی از کودکان افغان زیر پنج سال در بحبوحه دومین خشکسالی در چهار سال گذشته دچار سوءتغذیه هستند .
سازمان جهانی بهداشت می‌گوید که اقلام این سازمان در افغانستان تنها برای یک هفته کفاف می‌دهد زیرا تحویل اقلام به علت محدودیت‌های فرودگاه کابل مسدود شده و این سازمان نگران افزایش موارد کروناست. طالبان به سازمان ملل اطمینان داده که می‌تواند فعالیت‌های انسانی را دنبال کند اما این سازمان جهانی بر حقوق زنان و دسترسی به همه غیرنظامیان تاکید خواهد داشت.
طالبان نگران فرار مغزها
این در حالی است که سخنگوی طالبان می‌گوید به شهروندان افغانستان دیگر اجازه خروج از کشور داده نمی‌شود. سخنگوی طالبان آمریکا را به ترغیب متخصصان افغان برای مهاجرت متهم کرد. مجاهد از شهروندان افغان خواست در کشور بمانند و تاکید کرد که افغانستان به پزشکان، مهندسان و تحصیل‌کردگان خود نیاز دارد. او افزود گروه طالبان قصد دارد ازدحام در اطراف فرودگاه کابل را کاهش دهد.
سخنگوی طالبان به هزاران نفری که هر روز برای خارج شدن از کشور به اطراف فرودگاه می‌روند هشدار داد در خانه‌های خود بمانند و به زندگی روزمره خود مشغول باشند. پس اعلام طالبان مبنی بر عدم تمایل آنها برای خروج شهروندانش از کشور، ورود افغان‌ها به فرودگاه بسیار سخت شده است. این موضوع حتی مشمول کسانی می‌شود که مجوز پرواز به خارج دارند. بنابر گزارش‌ها شهروندان این کشور در ا‌یست‌های بازرسی منتهی متوقف می‌شوند. مشخص نیست چه کسانی آنها را متوقف می‌کنند. به همین خاطر برخی از شهروندان افغان از بیم بازداشت و بروز مشکل در مسیر فرودگاه، برنامه خروج‌شان را به تعویق انداخته‌اند.
در همین حال، وزارت دفاع روسیه می‌گوید برای خروج بیش از ۵۰۰ نفر از شهروندان روسیه، بلاروس، اوکراین، قرقیزستان، تاجیکستان و ازبکستان از چهار هواپیمای نظامی استفاده خواهد کرد.
اخبار برگزیدهپیشنهاد ویژهسیاسیلینک کوتاه :