تغییر استراتژی هسته‌ای ایران
به گزارش جهان صنعت نیوز: برخی بر این عقیده‌اند که این انتصاب از سوی رییسی نه از روی بی‌تدبیری و باری به هر جهت، بلکه هوشمندانه و به منظور تغییر استراتژی هسته‌ای و تغییر پارادایم ایران صورت گرفته است و پیام خاصی برای دنیای غرب و طرف‌های مذاکره‌کننده دارد. پس باید دید که چه اهدافی پشت این انتصاب حاکمیت پنهان است؟
برخی ساده‌اندیشان دلایل سرسری و سطحی را برای این انتصاب بیان کردند. مثلا وعده رییسی به اسلامی مبنی بر حضور او در کابینه به عنوان وزیر را مطرح کردند که حالا چون این امر میسر نشده، ریاست سازمان انرژی اتمی را به او سپرده است.
رییس جدید سازمان انرژی اتمی چالشی برای تحصیلات غیرمرتبط
انتصاب محمد اسلامی به عنوان رییس سازمان انرژی اتمی به دلیل رشته و تحصیلات غیرمرتبط، سوالات، ابهامات و انتقادات زیادی به همراه داشته است. او فوق‌لیسانس مهندسی راه و ساختمان است و وزیر راه‌وشهرسازی دولت دوم حسن روحانی و جانشین عباس آخوندی، وزیر مستعفی وزارت راه قبل از آن سابقه استانداری مازندران، معاونت امور صنعتی و تحقیقاتی وزارت دفاع و مدیرعاملی شرکت صنایع هواپیماسازی ایران را در پرونده اجرایی خود دارد. البته ناگفته نماند که اسلامی بعد از هشت سال جانشین علی‌اکبر صالحی با تحصیلات دکترای فیزیک هسته‌ای و مهندسی فیزیک شده است؛ کسی که یکی از شناخته‌شده‌ترین و معتبرترین روسای این سازمان پس از انقلاب اسلامی به حساب می‌آید و همین عامل زمینه‌ساز انتقادات جدی به انتصاب اسلامی شده است.
اگرچه تخصص و تحصیلات اسلامی ظاهرا با کرسی که امروزه به آن تکیه زده است سنخیتی ندارد؛ اما دوراندیشان بر این عقیده‌اند که هدف رییسی و حاکمیت از این انتصاب، مقوله‌های دیگری است که در ادامه به آن به نقل از کارشناسان اشاره خواهیم کرد. از این رو می‌توان به توئیت تبریک علی اکبر صالحی رییس پیشین سازمان انرژی اتمی به محمد اسلامی برای جانشینی خود اشاره کرد. صالحی انتصاب او را «زمینه‌ساز شتاب بخشیدن به حرکت پرشتاب سازمان انرژی اتمی ایران» دانسته است. همچنین فریدون عباسی نماینده فعلی مجلس و رییس اسبق انرژی اتمی نیز در توئیتی دیگر این انتصاب را این‌گونه به اسلامی تبریک گفته و نوشته است: «انتخاب مهندس محمد اسلامی که سابقه بسیار مثبتی در زمینه‌های آموزش، تحقیقات منجر به محصول و مدیریت اجرایی در سطح کلان کشوری دارد، نویددهنده اجرای درست راهبردهای هسته‌ای نظام است.»
از طرفی آسوشیتدپرس نیز در توصیف اسلامی نوشته است که اگر چه وی سابقه گزارش شده در زمینه انرژی هسته‌ای ندارد، اما با وزارت دفاع ارتباط داشته است. ناگفته نماند که محمد اسلامی در سال ۲۰۰۸ از سوی سازمان ملل به دلیل حمایت «مستقیم» از اقدامات حساس هسته‌ای ایران و یا توسعه تجهیزات مربوط به استفاده از تسلیحات هسته‌ای، تحریم شده است.
انتقال تخصص از متن به حاشیه
بنابراین بااین مقدمه می‌توان کم‌کم به اهداف و نیت حاکمیت برای چنین انتصابی نزدیک شد.
مهدی مطهرنیا استاد دانشگاه و تحلیلگر مسائل بین‌الملل در گفت‌وگو با «جهان‌صنعت» با انتقاد از چنین انتصابی به بیان دلایل این انتصاب اشاره کرد. تحلیلگر مسائل بین‌الملل اظهار کرد: «آقای اسلامی به عنوان منتخب دولت مردمی آقای رییسی منصوب شده است. نصب او در این جایگاه بیشتر متوجه ایجاد یکدستی در حوزه دولت است.»
این استاد دانشگاه در ادامه انتقادات خود به مقایسه تخصص اسلامی با علی‌اکبر صالحی پرداخت و این انتصاب را صرفا دارای یک هدف خاص و ویژه دانست که آن، تغییر رویکرد حاکمیت نسبت به استراتژی هسته‌ای کشور است.
وی در توضیح دلیل این انتصاب بیان کرد: «با توجه به سابقه مثبت محمد اسلامی در وزارت دفاع و همکاری وزارت دفاع ایران در امور فناوری‌های مربوط به مسائل هسته‌ای، این امر دلیل چنین انتصابی است. مثلا شهید فخری‌زاده از جمله کسانی بود که در وزارت دفاع دارای سابقه و قدمت بالا بود و اسلامی از همکاران او به شمار می‌رود. بنابراین چنین انتصابی می‌تواند این پیام را برای خارج از کشور داشته باشد که ایران با استفاده از این مدیران، قصد دارد در بخش هسته‌ای نظامی فعالیت کند.»
مطهرنیا یادآور شد: «البته این موضوع انگشت اتهامی است که دشمنان به سوی ایران دراز کرده‌اند، اما پیام انتصاب اسلامی با سوابقی که در وزارت دفاع و نیروهای مسلح دارد، می‌تواند تا حدی دست‌آویز حرکت‌های رسانه‌ای درباره پرونده هسته‌ای ایران نیز باشد و این پالس را به غرب بدهد که موضع ایران درباره مذاکرات در دولت رییسی، موضع سخت است.»
انتصاب اسلامی هوشمندانه است
اما برخلاف مطهرنیا که تخصص و تحصیلات محمد اسلامی را چندان مرتبط با سازمان انرژی اتمی نمی‌داند و در ابتدا این انتصاب را به این دلیل دارای نقص می‌دانست، محسن جلیلوند، استاد دانشگاه و تحلیلگر مسائل بین‌الملل به «جهان‌صنعت» گفت که اسلامی قرار است مدیر اجرایی در سازمان انرژی اتمی باشد و مدیر تخصصی در این سازمان کسی دیگر است و از این رو به دلیل سابقه اسلامی در صنایع دفاع این انتصاب عاری از ایراد است و اتفاقا انتصاب هوشمندانه‌ای است.
جلیلوند در این باره به «جهان‌صنعت» گفت: «آقای اسلامی پیش از این در بحث موشکی و صنایع دفاعی کشورمان فعالیت داشته است و این انتصاب در دولت جدید می‌تواند پیام‌آور این نکته برای طرف‌های غربی باشد که موضع ایران درباره مسائل هسته‌ای تغییر کرده و موضع ما درباره مذاکرات هسته‌ای، موضع سخت و فعالیت نظامی هسته‌ای است.»
ایران به دنبال تغییر پلتفرم مذاکرات است
استاد دانشگاه و کارشناس بین‌الملل تصریح کرد: «از آنجا که ایران به غنی‌سازی بالای ۶۰ درصد رسیده است این احساس در ایران به وجود آمده است که دست بالا را در مذاکرات داریم، به همین دلیل به دنبال تغییر پلتفرم مذاکرات هستیم و اولین پیامی که به غرب با این انتصاب مخابره می‌شود، تغییر پلتفرم مذاکرات از سوی ایران است.»
جلیلوند همچنین به اظهارات اخیر بایدن درباره مذاکره با ایران در دیدار با نخست‌وزیر جدید اسراییل اشاره کرد و گفت: «علاوه بر تصوری که ایران در داشتن دست بالا در مذاکرات هسته‌ای دارد، آقای بایدن هم از طرف دیگر در دیداری که با نخست‌وزیر اسراییل داشت، درباره مذاکره با ایران اعلام کرد که «علاوه بر مذاکره، گزینه‌های دیگر را هم مدنظر داریم» این سخنان نشان می‌دهد احتمالا موضع قبلی آمریکا هم درباره مذاکرات هسته‌ای تغییر کرده است.»
این استاد دانشگاه و تحلیلگر مسائل بین‌الملل در ادامه اظهارات خود بیان کرد: « نگرشی که برخی به اشتباه درباره این پیام بایدن دارند این است که آمریکا از موضع قبلی خود در مذاکرات عقب‌نشینی کرده است و ما دست بالا را در مذاکرات داریم و این انتصاب هم این پیام را به غرب مخابره می‌کند که رویکرد ما در مذاکرات موضع سخت است، اما باید مراقب باشیم که فریب بایدن را نخوریم چراکه همیشه آنچه روسای‌جمهور آمریکا بیان می‌کنند با آنچه در عمل تصمیم گرفته می‌شود، متفاوت است.»
جلیلوند در پایان تاکید کرد: «بنابراین انتصاب یک مدیر اجرایی که در صنایع دفاع سال‌ها فعالیت خوبی داشته است، از سوی ایران این پیام را برای غرب دارد که ما یک شخصیت دفاعی را وارد فعالیت هسته‌ای کرده‌ایم و این نشان می‌دهد روند غنی‌سازی شتاب می‌گیرد و آنها باید احتمالات دیگری هم مدنظر داشته باشند.»
گفتنی است، ایران از اردیبهشت ۹۸، یک سال بعد از خروج آمریکا از برجام طبق برنامه اعلامی در پنج گام تعیین شده در برجام، اقدام به کاهش تعهدات برجامی کرد و در ماه‌های گذشته به واسطه طیفی از مسائل از جمله عدم تمدید همکاری‌های جامع با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، غنی‌سازی اورانیوم تا سطح ۶۰ درصدی، تولید اورانیوم فلزی که برخی آن را تهدیدی برای ساخت بمب هسته‌ای می‌دانند و همچنین استفاده از سانتریفیوژهای پیشرفته، درباره برنامه‌های هسته‌ای ایران ابراز نگرانی کرده‌اند. ضمن اینکه روند مذاکرات وین نیز چند ماهی است متوقف شده است.
مواردی که نگرانی غربی‌ها را با این انتصاب و پیام ویژه می‌تواند تشدید کند. بنابراین باید در آینده نزدیک منتظر شد و دید که طرف‌های غربی درباره روند مذاکرات به چه نحوی عمل خواهند کرد.
اخبار برگزیدهاقتصاد کلانپیشنهاد ویژهسیاسیصنعت و معدنلینک کوتاه :
