آقای رییسی و عرضه و تقاضای دستورهای فوریتی

به گزارش جهان صنعت نیوز: اساس این قانون درخشان این است که اگر نرخ رشد عرضه یک کالا در یک دوره معین از نرخ رشد تقاضای آن کالا در همان دوره بیشتر شود قیمت یا ارزش آن کالا در همان دوره کاهش می‌یابد. البته عکس این هم صادق است. یعنی اگر در یک دوره مشخص تقاضای یک کالا بیشتر از عرضه آن رشد کند ارزش یا قیمت آن کالا در همان دوره افزایش می‌یابد.

این قانون که چون نور ماه در شب سیاه می‌درخشد هرگز از کارکرد خویش در بلند‌مدت دور نمی‌شود. به طور مثال از سال ۱۳۵۸ تا امروز همه رهبران احزاب و گروه‌های سیاسی و دولت‌ها و نهادهای دیگر اراده‌شان این بوده که ارزش تبدیل ریال به دلار افزایش یابد یا دست‌کم تثبیت شود اما تقاضا برای دلار نسبت به عرضه آن به هر دلیل در این دوره ۴۲‌ساله بیشتر بوده بنابراین ارزش آن نسبت به دلار روندی کاهنده را تجربه کرده است، به طوری که قیمت هر دلار در شروع سال ۱۳۵۸، ۷۰ ریال بود اما امروز به ۲۶۰ هزار ریال رسیده است. این قانون در سیاست نیز کارکرد دارد و رهبران دولت‌ها و سیاستمداران و مدیرانی که بیشتر از اندازه لازم وعده و دستور می‌دهند و عرضه دستور از تقاضای دستور جلو می‌افتد ارزش دستورها کمتر می‌شود.

واقعیت این است که روش آقای رییسی در مقام و منصب رییس‌جمهور دست‌کم تا اینجا به گونه‌ای بوده که در هر سفر استانی از سه سفرش دستورهای پرشماری داده است اما به نظر می‌رسد این روش آسیب‌ساز خواهد بود چون تقاضای واقعی دستورها به دلیل سختی اجرای‌شان به آرامی در مدار کاهنده قرار می‌گیرد. در چنین فضایی به ویژه در شروع کار رییس دولت نمی‌تواند مدیری را که به تازگی منصوب کرده است تغییر دهد و در دولت تزلزل ایجاد کرده و مدیران را هراسان کند. از سوی دیگر فرمان‌های مستقیم و پرشمار رییس دولت آن هم دستورهای با قید فوریت دیوان‌سالاری موجود و حتی معاونان و وزیران را از گردونه تصمیم‌گیری خارج می‌کند و آنها به جای اینکه با برنامه‌ریزی و دورنگری و آینده‌نگری فعالیت‌های مرتبط با سازمان خود را پیش ببرند هماره دنبال این هستند که دستورهای رییس دولت را دنبال کنند.

برای اینکه این مساله روشن‌تر شود به خواست رییس‌جمهور در دیدار با معدنکاران در طبس اشاره می‌کنیم که خواستار تغییر نظام پیمانکاری در ایران شده‌اند چون از نظر ایشان پیمانکار یک معدن به هر دلیل تخلف یا رخوت داشته است. واقعیت این است که نظام پیمانکاری در ایران یک نظام پیچیده است که براساس تحولات ریز و درشت و در پویش زمان پدیدار شده و می‌توان با قید فوریت آن را تغییر داد. یک مثال دیگر دستور رییس دولت در هفته اول شهریور بود که به ستاد اقتصادی دولت دستور داد با فوریت قیمت دلار و سایر کالاها را به سمت پایین بکشند. آیا این دستور آقای رییسی اجرا شد؟ منظور از فوری چه فاصله زمانی بوده است؟ منظور از کاهش نرخ دلار به ریال تا کدام نقطه بوده است. به نظر می‌رسد رییس دولت سیزدهم باید به قانون درخشان اقتصادی آگاهی کامل داشته باشد تا در ادامه کار به جای مناسبی برسد.