آیا دیوارکشی اردوغان فقط برای جلوگیری از ورود مهاجران افغانی است؟
دکتر سیدجلال ابراهیمی * قبل از تصرف کابل به دست طالبان سفر وزیر دفاع ترکیه به پاکستان در رسانه‌های هر دو کشور بازتاب گسترده داشت. آکار وزیر دفاع ترکیه که در سفر به پاکستان با عارف الوی رییس‌جمهور پاکستان و عمران خان نخست‌وزیر ملاقات داشتند درباره مسائل مربوط به روابط دوجانبه و به خصوص در مورد صنایع نظامی و آموزش نظامی به توافقاتی رسیدند. اهمیت این سفر به دلیل ملاقات آکار با ژنرال پاکستانی است.
او در این سفر با ژنرال پرویز‌هاتک و ژنرال کامرکاویت دیدار و رسما به حمایت از پاکستان در مسائل کشمیر اشاره کرد و گفت ترکیه و پاکستان همکاری‌های مهمی برای ماندگاری صلح و ثبات انجام داده و می‌دهند و ترکیه از پاکستان در مسائل کشمیر پشتیبانی می‌کند.
آکار ضمن اشاره به شرایط افغانستان گفت: اعلام کرده‌ایم که حاضریم فرودگاه بین‌المللی حامد کرزای را اداره کنیم. پیوسته در ارتباط هستیم و او گفت که ما شش سال به طور مداوم برای حفظ امنیت و ثبات افغانستان در آنجا حضور داشتیم و این در حالی است که سیل مهاجران از افغانستان به پاکستان ادامه دارد و موج مهاجرت همچنان به سمت کشورهای اروپایی در جریان است.
با توجه به تسخیر کابل موج مهاجرت به خارج از مرزهای افغانستان در حال حرکت است. در این مورد اردوغان رییس‌جمهور ترکیه نیز موضع تندی در قبال مهاجران افغان گرفته است. او گفت ترکیه مسافرخانه و گذرگاه جاده‌ای نیست و اضافه کرد ما دیوارهای خود را در مرزهای ایران بلندتر می‌کنیم و این دیوارها برای جلوگیری از ورود مهاجران غیرقانونی به کشور ما است.
اردوغان گفت بخش عظیمی از افغان‌ها که غیرقانونی وارد ترکیه شده بودند اخراج شده‌اند. در این زمینه آکار نیز اعلام کرد که حفاظت از مرزها و موج حرکت مهاجران افغان‌ها را دقیقا زیر نظر داریم و اقدامات لازم در نوارهای مرزی آغاز شده و شامل مناطق پشت مرزها نیز می‌شود.
اما ترکیه با کشیدن دیوار و یا به قول اردوغان بلندتر کردن دیوارها و ایجاد مرزهای مصنوع چه دیدگاه و نظری را مطرح می‌کند.
۱- آیا امنیت خود را در خطر می‌بیند.
۲- آیا خطر از سوی جدایی‌طلبان کرد است یا مهاجران افغانی یا ایرانیان گردشگر؟
ایران با ترکیه ۵۳۴ کیلومتر مرز مشترک دارد که ۸۱ کیلومتر آن دیوارکشی شده با حفاظت سیم‌های خاردار و جاده نظامی مرزبانی پشت دیوارها که در بالای آنها هر چند صد متر دوربین‌های مداربسته و کنترولرهای دیجیتالی نصب شده است.
آیا این اقدام فقط برای جلوگیری از ورود مهاجران افغانی است؟
آکار می‌گوید ما مناطق پشت دیوارهای بتنی مرزی را نیز دقیقا زیر نظر داریم.
ترکیه دیواری که در مرز مشترک سوریه کشیده ۸۳۲ کیلومتر است؛ سومین دیوار مرزی دنیا بعد از دیوار چین که در ۲۵۰۰ سال پیش برای جلوگیری از حمله هون‌ها کشیده شده که از روی این دیوار پیاده‌نظام و چین باستان حرکت می‌کرد. ولی ساخت دیوار مرزی در مرزهای ایران و سوریه برای چه منظور است با این همه هزینه‌کرد ترکیه تاکنون ۹۳۱ کیلومتر دیوار در مرزهای ایران و سوریه کشیده است.
دیوار در مرزهای ایران و سوریه در بالاترین سطح امنیتی و حفاظتی‌ترین دستگاه‌های کنترولر و ردیاب از کمترین NOYZ (نویز) و کوچک‌ترین حرکت در شب و روز تا چند متری دیوار که خود جاده‌ای حفاظتی ویژه نیز دارد. در هر سیصد متر دیده‌بانی و کنترولرهای انسانی و برج‌های حفاظت ساخته شده است.
در جای‌جای این دیوارها سیستم‌های دوربین‌های حرارتی، رادارهای نظارت زمینی، سیستم‌های کنترل از راه دور، حسگرهای لرزه‌ای و مراکز فرماندهی و نظارت و کنترل و سیستم‌های تصویربرداری خطی نصب شده است. این در حالی است که ساخت دیوارها از چند سال قبل حتی وقتی طالبان چنان قدرتی پیدا نکرده بود شروع شد.
* آیا ترکیه دیوار باستانی بدروم را به طول ۷۲ کیلومتر که از دوره هالیکارناسوس مانده و دارای برج‌های دیده‌بانی برای حفاظت از شهر ساخته شده الگو قرار داده است؟
* آیا این دیوارکشی‌ها بیشتر از حوزه پشت خطوط مناطق کردنشین عبور نمی‌کند؟
آنچه مهم است دیوارکشی در مرز سوریه- ترکیه و ایران- ترکیه قبل از حرکت‌های طالبان و موج مهاجر شروع و ساخته شده است.
در مورد دیوارکشی در مرز ترکیه و سوریه با توجه به کشمکش‌ها با PYD و عوامل PKK و عوامل داعش برای ترکیه هزینه بسیار سنگین هشتصد و چهل و یک هزار متری را تحمیل کرده است.
دیوار بین سوریه و ترکیه را می‌توان با دیوار برلین که یک دیوار حفاظتی سیاسی بود مقایسه کرد. دیوار حفاظتی- امنیتی ترکیه و سوریه با آخرین دستگاه‌های مونیتورینگ مداربسته کنترل می‌شود که تا ۱۰ کیلومتر عبور و مرور هر جاندار و عوامل دیگری را ثبت و کنترل می‌کند.
* مدیر مرکز مطالعات و پژوهش ایران و ترکیه
اخبار برگزیدهیادداشتلینک کوتاه :