بورس نیازمند تزریق پول تازه

به گزارش جهان صنعت نیوز:   در همین حال پیش از این گفته می‌شد با ورود شاخص‌سازان به مدار اصلاحی، این سهم‌های کوچک بازار هستند که توجه سرمایه‌گذاران را به خود جلب خواهند کرد. این روند البته از نیمه‌های ماه گذشته به خوبی نمایان شده بود اما طی روزهای اخیر، افت قیمت بزرگان بازار به برخی نمادهای کوچک هم سرایت کرده و بدین ترتیب شاخص هم‌وزن را به عقب رانده است. حال مشخص نیست که فاز اصلاحی بازار قرار است تا چه زمانی به طول بینجامد و پیروز میدان معاملات در ماه‌های آینده، شاخص‌سازان خواهند بود یا سهم‌های کوچک ارزنده؟ آنچه مشخص است اینکه ابهامات فراوان موجود در اقتصاد ایران متاثر از عدم اعلام صریح و روشن سیاست‌های اقتصادی دولت جدید و سرنوشت نامعلوم توافق برجام و تحریم‌ها، دست استراتژیست‌های بازار را برای تحلیل و هدف‌گذاری بسته است. در همین ارتباط، مجتبی معتمدنیا تحلیلگر بازار سرمایه در گفت‌و‌گو با «جهان‌صنعت» تاکید می‌کند که بازار سرمایه از درون با مشکلی مواجه نیست اما ابهامات بیرونی فزاینده، مانع ورود پول تازه به بازار به عنوان عامل محرک برای صعود شده و بهانه‌های رشد را از بازار گرفته است.

شاخص کل بازار سرمایه روز گذشته بیش از ۴۰ هزار واحد ریزش کرد و بدین ترتیب با افت ۶۴/۲ درصدی در یک روز، کانال ۵/۱ میلیون واحدی را از دست داد. به این ترتیب نمادهای کگل، فملی، فولاد، شستا، شپنا، کچاد و ومعادن به عنوان بزرگان بازار، شاخص کل را عقب راندند. دیروز روند معاملات نمادهای کوچک و متوسط بازار نیز به گونه‌ای پیش رفت که شاخص هم‌وزن را با ریزش ۱۳ هزار و ۲۸۵ واحدی معادل ۸۷/۲ درصدی مواجه کرد. این بیشترین عقب‌نشینی شاخص هم‌وزن از ابتدای امسال بوده است. گفتنی است روز گذشته بازار سرمایه با خروج هزار و ۴۵۲ میلیارد تومان پول حقیقی (تغییر مالکیت از حقیقی به حقوقی) مواجه بود که نسبت به روز شنبه رشد بیش از ۲۴۰ درصدی نشان می‌دهد. نکته حائزاهمیت اینکه ۷۶۵ میلیارد تومان از حجم تغییر مالکیت حقیقی به حقوقی در نمادهایی با ارزش بازار کمتر از ۴۰ هزار میلیارد تومان رخ داده است. همچنین شرکت‌ها با ارزش بازار بیش از ۴۰ هزار میلیارد تومان با تغییر مالکیت ۶۸۶ میلیارد تومانی حقیقی به حقوقی مواجه بوده‌اند. به این ترتیب ارزش معاملات خرد بازار سرمایه در این روز به شش هزار و ۹۰۶ میلیارد تومان رسید که دست‌کم از هجدهم مردادماه بدین سو بی‌سابقه بوده است. گفتنی است در پایان معاملات روز گذشته ارزش صف‌های خرید نسبت به زمان مشابه روز شنبه با رشد مواجه بود که در رقم هزار و ۱۴۰ میلیارد تومان قرار گرفت اما در مقابل، ارزش صف‌های فروش نیز همین روند را طی و رقم ۵۸۸ میلیارد تومان را ثبت کرد.

مولفه‌های موثر بر معاملات بازار سرمایه

مجتبی معتمدنیا تحلیلگر بازار سرمایه در گفت‌و‌گو با «جهان‌صنعت» به بررسی روند معاملات بازار و عوامل موثر بر آن پرداخته است. به گفته او شاخص کل پیش از این تا رقم یک میلیون و ۱۵۰ هزار واحد یک اصلاح داشته که دلیل آن انتظار فعالان بازار سرمایه در رابطه با قیمت ارز بوده است. معتمدنیا عنوان می‌کند: «قیمت برآوردی مدنظر فعالان بازار سرمایه حدود ۱۸ تا ۲۰ هزار تومان برای هر دلار بود که بر اساس آن رقم شاخص کل یک میلیون و ۱۵۰ هزار واحدی توجیه‌پذیر بود. اما پس از آن رخدادها در کشور به گونه‌ای پیش رفت که فعالان به این نتیجه رسیدند که با توجه به حجم عظیم نقدینگی و شرایطی که دولت جدید دارد، امکان اصلاح قیمت ارز در قیمت‌های گفته شده وجود ندارد؛ از همین رو کف نرخ ارز ۲۵ تا ۲۶ هزار تومان در نظر گرفته شد که به تبع آن سهامداران نیز بر اساس این نرخ دلار، سهم‌ها را قیمت‌گذاری کرده و مورد معامله قرار دادند.»

این کارشناس بازار سرمایه تاکید می‌کند: «اما واقعیت این است که فارغ از بحث ارزندگی چند مولفه مهم وجود دارد که روی قیمت سهام مستقیما اثرگذارند؛ مولفه نخست ریسک‌های محتمل برای بازار سرمایه است که بحث قیمت‌گذاری دستوری کامودیتی‌ها یکی از همین ریسک‌هاست. فعالان بازار سرمایه احساس می‌کنند دولت به این روش تمایل دارد و از همین رو جذابیت قیمت سهام شرکت‌های کامودیتی‌محور در بازار سرمایه کاهش یافته است. اینکه قیمت‌گذاری دستوری روشی غلط و رانت‌زاست کاملا روشن و مشخص است اما حقیقت این است که دولت‌ها همواره در دوره اول حکمرانی به دنبال سرکوب قیمت‌ها به هر وسیله‌ای هستند.» معتمدنیا تصریح می‌کند: «فعالان بازار سرمایه باید به نوعی همدل شوند و از سازمان بورس به عنوان متولی بازار سرمایه و دولت به عنوان حاکمیت بخواهند که پس از افزایش تعداد سهامداران بازار سرمایه، وزن بیشتری به این بازار در تصمیم‌گیری‌ها بدهند و کلونی‌های کوچکی که پیش از این در خصوص محصولات و قیمت‌گذاری آنها تصمیم‌گیری می‌کردند کاملا حذف شوند تا بر اساس یک مکانیسم منطقی عرضه و تقاضا قیمت‌گذاری محصولات انجام شود.»

رشد بازار با پول‌های پارک شده

این کارشناس بازار سرمایه مولفه دوم اثرگذار بر بازار را عرضه و تقاضا می‌داند. معتمدنیا تاکید می‌کند: «واقعیت این است که طی ماه‌های اخیر حجم قابل‌قبولی از نقدینگی سمت بازار نیامده است. یعنی رشد بازار از شاخص کل یک میلیون و ۱۵۰ هزار واحدی تا رقم یک میلیون و ۵۵۰ هزار واحد با پول‌های پارک‌شده فعالان بازار سرمایه صورت گرفته است. این پول‌ها پیش از این به سمت اوراق درآمد ثابت رفته بود و حالا به سمت سهام سوئیچ شده است. این روند سبب افزایش تقاضا در بازار و رشد قیمت سهام بود. اما از این نقطه به بعد بازار سرمایه برای رشد نیازمند ورود پول از بیرون است و یک عامل محرک نیاز دارد که متاسفانه این عامل محرک تاکنون ایجاد نشده است. از همین رو نقدینگی تازه نیز به بازار ورود نکرده است. در واقع می‌توان گفت خلاف دوره‌های قبل، تنها عامل رشد بازار در این دوره عملکرد فعالان بازار و پول‌های پارک شده آنها بوده است.»

ابهامات بیرونی سد راه صعود

معتمدنیا در پاسخ به این سوال که از این پس قرار است چه اتفاقی در بازار رخ دهد، اظهار می‌کند: «به اعتقاد من، بازار در میانه‌های شاخص یک میلیون و ۳۵۰ هزار واحدی تا یک میلیون و ۵۵۰ هزار واحد بازی می‌کند تا ابهاماتی که گریبانگیر بازار سرمایه است روشن شوند.» او تاکید می‌کند: «واقعیت این است که بازار سرمایه از درون با مشکلی مواجه نیست و قیمت سهم‌ها هم از ارزندگی مناسبی برخوردارند اما تا زمانی که ابهامات بیرونی بازار برطرف نشوند، نقدینگی جدیدی سمت بازار سرمایه نمی‌آید. عدم ورود نقدینگی هم در واقع مسیر رشد را سد کرده و در واقع بهانه را برای رشد بازار از بین برده است.»

سهام بزرگ در کما

این کارشناس بازار سرمایه بیان می‌کند: «به نظر من فعالان بازار سرمایه و حتی تازه‌واردها، تا حد زیادی به نقطه بلوغ رسیده‌اند. واقعیت این است که پس از رشد قابل‌توجهی که سهام بزرگ بازار داشته‌اند سهامداران هوشمندانه عمل کرده و به سمت سهام کوچک آمده‌اند.» معتمدنیا در توصیه به سهامداران عنوان می‌کند: «در شرایط موجود سهامداران باید به سمت سهم‌هایی بروند که بیشتر بازیگرمحور باشد و سهام کوچکی باشند که قابلیت کنترل داشته باشند.

به دلیل اینکه شرکت‌های بزرگ سودهای بزرگی ساخته‌اند و ما نیز با یک دولت بی‌پول مواجه هستیم که می‌خواهد از هر وسیله‌ای برای انتفاع خود جهت رفع کسری بودجه استفاده کند، من فکر می‌کنم بازار همچنان روی سهم‌های کوچک و پروژه‌محور بچرخد و این روند تا پایان سال ۱۴۰۰ نیز ادامه‌دار خواهد بود.» او همچنین بیان می‌کند: «در همین حال فکر می‌کنم سهام بزرگ غالبا به کما رفته‌اند.»