انحراف جریان نقدینگی

به گزارش جهان صنعت نیوز:   طی روزهای گذشته شاخص کل بورس در مدار صعودی اما کم‌قدرتی قرار داشته و شاخص هم‌وزن نیز مسیر نزولی را طی کرده است. در همین حال ارزش معاملات خرد بازار سرمایه چنگی به دل نمی‌زند و حتی نتوانسته است در سطوح معاملاتی شهریورماه قرار گیرد. این در حالی است که با پایان شش‌ماهه نخست سال، گزارش‌های مثبتی از عملکرد شرکت‌های فعال در بازار سرمایه منتشر شده است. با توجه به پیش‌بینی‌ها و تحلیل‌های مطرح‌شده از سوی کارشناسان بازار، انتظار می‌رفت معامله‌گران واکنش مثبتی نسبت به گزارش‌های امیدبخش شرکت‌ها داشته باشند اما به نظر می‌رسد حاشیه‌های تضعیف‌کننده پیرامونی بازار سرمایه اعم از افزایش نرخ بهره بین‌بانکی و بازده اوراق دولتی، تداوم ابهامات سیاسی و اقتصادی داخلی و بین‌المللی و همچنین روند نزولی قیمت‌های جهانی کامودیتی‌ها، پرقدرت‌تر ظاهر شده و اثر مثبت گزارش‌ها و ارزندگی بازار سرمایه را تضعیف کرده است. از همین رو پول‌های هوشمند همچنان در پارک به سر می‌برند و بازار سرمایه از این محرک قوی محروم مانده است. امیرعلی امیرباقری تحلیلگر بازار سرمایه در گفت‌و‌گو با «جهان‌صنعت» افزایش جذابیت سرمایه‌گذاری بدون ریسک را اصلی‌ترین دلیل تغییر جهت جریان نقدینگی از بازار سرمایه به سمت بازارهای رقیب از جمله بازار بدهی می‌داند.

بازار سرمایه شهریور کم‌رمقی را پشت‌سر گذاشت، به نحوی که اهالی بازار به طور روزانه شاهد نزول شاخص‌های کل بورس و هم‌وزن در کنار کاهش ملموس ارزش معاملات خرد بودند. ناظران بازار سرمایه دلایل مختلفی از جمله کاهش چشمگیر قیمت کامودیتی‌ها در بازار جهانی را در تشدید اصلاح بازار موثر می‌دانند. گفته می‌شود دست‌کم قیمت ورق سرد و سنگ‌آهن که از اصلی‌ترین محصولات شرکت‌های شاخص ساز داخلی هستند در بازار جهانی با افت‌های ۳۰ تا ۶۰ درصدی مواجه بوده‌اند. گفتنی است روند نزولی کامودیتی‌ها تنها به این دو محصول محدود نبود و در نتیجه این شوک، امید شرکت‌های بزرگ بورسی برای بازگشت به مدار صعودی را از میان برد. از تسویه اعتبارات کارگزاری‌ها در شهریورماه نیز به عنوان دیگر عامل فشار بر بازار سرمایه در شهریورماه یاد می‌شود. در کنار این عوامل همچنین نمی‌توان از نوسانات نرخ ارز غافل شد. زمزمه‌های کاهش نرخ ارز که به ویژه از مردادماه آغاز شده بود معامله‌گران را برای ورود و خروج از سهم‌های دلاری با تردید مواجه کرده و بازار را در ابهام فرو برده بود. همچنین افزایش نرخ بازده بدون ریسک اوراق که در این ماه به میانگین ۲۳ درصد رسیده بود فشار فزاینده‌ای را به ویژه در هفته‌های پایانی شهریورماه به بازار وارد کرد. گفتنی است انتظار بازار سرمایه نرخ بازدهی کمتر از ۲۰ درصد بوده است. این در حالی است که نرخ بهره بین‌بانکی روندی صعودی داشته است. جمله این عوامل دست به دست هم داد تا بازار سرمایه با فشار بی‌سابقه‌ای مواجه و اصلاح طبیعی بازار تشدید شود. بدین ترتیب پول پرقدرت و هوشمندی که می‌توانست با توجه به ارزندگی بازار، روند معاملات را تغییر دهد و رونق تازه‌ای را به بازار سرمایه تزریق کند، یا به سمت اوراق دولتی کوچ کرد یا در سایه تردید همچنان در پارک به سر می‌برد.

بی‌تحرکی بازار به رغم ارزندگی

با گذر از روزهای آغازین مهرماه، برخی از عوامل تضعیف‌کننده بازار سرمایه منقضی شده یا قدرت عمل خود را از دست داده‌اند.  سال مالی کارگزاری‌ها پایان یافته و انتظار می‌رود نقدینگی تازه‌ای از سوی این نهادهای مالی وارد معاملات شود. در همین حال نرخ دلار آزاد در برابر تلاش‌ها برای کاهش غیرواقعی مقاومت کرده و بالای ۲۷ هزار تومان باقی مانده است. همچنین نرخ دلار نیمایی که مبنای محاسبات شرکت‌هاست در کانال ۲۳ هزار تومانی تثبیت شده است. گزارش‌های شرکت‌ها نیز عموما حاکی از دورنمای رشد درآمدها در نیمه دوم سال است  و در صورتی که ریسک‌های بیرونی سیاسی و اقتصادی ویژه‌ای بخش تولید و تجارت کشور را تهدید نکند، می‌توان سودآوری مناسبی را برای برخی گروه‌ها پیش‌بینی کرد. با این حال اما بازار سرمایه همچنان با مشکل حل‌نشده‌ای به نام نرخ بازدهی بدون ریسک اوراق دست و پنجه نرم می‌کند و از ناحیه فشار فروش اوراق قرضه دولتی تهدید می‌شود. به نظر می‌رسد دولت طی ماه‌های آینده نیز عرضه پرتعداد اوراق را در دستور کار داشته باشد. باید توجه داشت که همچنان تا حصول توافق احتمالی با طرف‌های غربی بر سر برجام و دستیابی به منابع بلوکه شده‌، گشایش راه‌های تجاری و ارتباطات بانکی راه درازی پیش روست. گفته می‌شود در صورت تثبیت نسبی شرایط فعلی، به نظر نمی‌رسد بازار با محرکی قوی روبه‌رو شده و رشدی شارپی را تجربه کند. در همین حال انتظار افت چشمگیری نیز وجود ندارد و گفته می‌شود به دلیل وضعیت مطلوب شرکت‌ها، در صورتی که بازار سرمایه در اثر هیجانات و  عوامل حاشیه‌ای با ریزش ملموسی مواجه شود، این افت حبابی خواهد بود.