از خرج نهادهای بی‌اثر به نفع معدنکاری بزنیم
به گزارش جهان صنعت نیوز: چند سالی است با فرا رسیدن زمستان به دلیل اولویت مصرف خانگی گاز کارخانه‌های سیمان هم با مشکل روبه‌رو می‌شود. حالا با کاهش و گاهی قطعی این حامل انرژی، کارخانه‌های سیمان مجبور به استفاده از مازوت شده‌اند؛ سوختی که به شدت هوا را آلوده کرده و یکی از عواملی است که باعث شده ایران به یکی از بزرگترین تولید‌کننده‌های گازهای گلخانه‌ای در دنیا تبدیل شود و رتبه سوم را به خود اختصاص دهد. درحالی که کشور ما در برخورداری از انرژی‌های پاک غنی است و با سیاستگذاری مناسب می‌تواند در جهت توسعه پایدار حرکت کند.
مدت‌هاست دنیا بر لزوم تمرکز بر انرژی‌های پاک و انتشار کربن صفر تاکید دارد. امروز معدنکاران دچار چالش کربن‌زدایی شده‌اند، در همین رابطه قرار است ظرف چند روز آتی بیست و ششمین کنفرانس تغییرات آب و هوایی سازمان ملل متحد به ریاست بریتانیا با هدف دستیابی به اقدامات آب و هوایی برگزار شود. پیش از این معدنکاران بزرگ متعهد شده‌اند تا سال ۲۰۵۰ انتشار مستقیم و غیرمستقیم کربن صفر داشته باشند. ۲۸ عضو امضاکننده این تعهد که یک‌سوم صنعت، معدن و فلزات جهانی را تشکیل می‌دهند، متعهد شده‌اند که سالانه پیشرفت خود را در زمینه کربن‌زدایی گزارش دهند.
مشکل گرانی مازوت
مازوت به عنوان سوخت جایگزین برای این صنعت خاکستری در کشور چندان هم کم‌دردسر نیست! بحث افزایش قیمت یکی از مهمترین مشکلات آن است؛ مساله‌ای که سال ۹۸ مورد توجه دولت دوازدهم قرار گرفت و در مصوبه‌ای قیمت‌ها ثابت ماند. درواقع مصوبه بر این اساس بود که اگر کارخانجات سیمان از مازوت استفاده می‌کنند، چون نقشی در این ماجرا ندارند باید قیمت مازوت با قیمت گاز برابری کند اما سال ۹۹ همه چیز عوض شد، به این صورت که وزارت نفت قیمت سوخت مازوت را بدون در نظر گرفتن قیمت گاز محاسبه کرد و در نتیجه هزینه‌ها برای فعالان سیمان افزایش یافت. همچنین به دلیل اینکه قیمت حمل مازوت از مراکز پخش فرآورده‌های نفتی تا محل کارخانجات بالا بود و در کل به دلیل افزایش هزینه‌های حمل در سال ۹۹، مخارج فعالان این عرصه همچنان سیر صعودی پیدا کرد.
امسال این مساله نگرانی‌ها را برای سیمانی‌ها دوچندان کرده است. برخی از کارشناسان باور داشتند با توجه به اینکه به طور حتم در زمستان ۱۴۰۰ سیمانی‌ها باز هم دچار کمبود گاز می‌شوند باید از تابستان به کارخانجات سیمان که دارای مخازن ذخیره سوخت مازوت بودند، اجازه داده می‌شد که به صورت اعتباری و با نرخ گاز فعلی ذخیره‌سازی کنند. بنا به گفته کارشناسان این تصمیم باعث می‌شد زمانی که گاز قطع می‌شود فشاری به ناوگان ترابری حمل مازوت وارد نشود و کارخانجات بدون توقف بتوانند تعهد خود را در رابطه با تولید و تامین سیمان انجام دهند؛ اتفاقی که نیفتاد و مسوولان آن را در اولویت قرار ندادند.
تولید سیمان با هزینه مردم
یکی دیگر از مشکلات مصرف مازوت تولید آلودگی هوا است. مدت‌ها بود که ساکنان شهرهای بزرگ خودروها را عامل اصلی آلودگی هوا دانسته و انتظار داشتند سیاستگذاران چاره‌ای بیندیشند. در نهایت هم طرح زوج و فرد مطرح شد. اما با زوج و فرد شدن خودروها نیز مشکل حل نشد. حالا کارشناسان عامل اصلی آلودگی را مصرف مازوت در کارخانه‌های سیمان می‌دانند؛ آلودگی‌ای که اگر به اطراف تهران یعنی دماوند یا پرند سفر کنید و کمی دورتر از تهران بایستید از دور قابل ملاحظه و به شدت تاسف برانگیز است. دیگر مضرات مازوت هم از جمله بیماری‌های قلبی، عروقی و پوستی نیز جای خود دارد که در این گزارش نمی‌گنجد.
با این روند باید گفت که تولید صنایع داخلی هزینه هنگفتی را به مردم و کشور وارد می‌کند. اما مساله این است که آیا باید کارخانه‌های سیمان را در کوتاه‌مدت تعطیل کرد یا راهکاری شایسته یافت؟ مدت‌هاست برای حل مشکل تامین گاز و استفاده نکردن از مازوت کارشناسان از تمرکز بر انرژی‌های پاک سخن می‌گویند؛ مساله‌ای که جهانی است و کشورهای دیگر هم روی آن مانور داده‌اند و جلساتی را برگزار کرده‌اند.
با اینکه انرژی پاک در ایران کم نیست اما جایگاه چندانی نداشته و به شدت مورد بی‌توجهی قرار گرفته است! در این رابطه پیمان افضل عضو هیات‌مدیره انجمن زمین‌شناسی ایران و دانشیار گروه نفت و معدن دانشگاه آزاد واحد تهران‌جنوب به «جهان‌صنعت» گفت: ما در مصرف گاز طبیعی و مازوت خیلی زیاده‌روی می‌کنیم. امروز این مساله به یک بحران عمومی تبدیل شده است در نتیجه باید به سمت انرژی‌های پاک و تجدیدپذیر برویم.
عضو هیات‌مدیره انجمن زمین‌شناسی ایران درباره پتانسیل‌های ایران در این عرصه گفت: ایران از نظر انرژی خورشیدی، باد و… شرایط فوق‌العاده‌ای دارد و می‌تواند به سمت انرژی‌های پاک برود. اما از آنجایی که افرادی که در این حوزه کار کرده‌اند چندان متخصص نبوده‌اند و همچنین هم‌افزایی چندانی بین رشته‌های مرتبط در این عرصه صورت نگرفته است، در نتیجه هنوز نتوانسته‌ایم گام شایسته‌ای برداریم.
این استاد دانشگاه با اشاره به اینکه بخش معدن می‌تواند به بهترین شکل ممکن از نیروگاه‌های خورشیدی بهره ببرد، ادامه داد: چنین دانشی را می‌توان در اختیار بخش صنعت و معدن کشور قرار داد. از طرفی دولت باید قوانینی را به نفع انرژی‌های پاک و تجدیدپذیر تصویب و در جهت عمومی‌سازی آنها اقدام کند تا فعالان عرصه معدن به آن رغبت نشان دهند.
ناچاریم به سمت انرژی‌های پاک برویم
عضو هیات‌مدیره انجمن زمین‌شناسی ایران در پاسخ به این سوال که چطور ممکن است به سمت انرژی‌های پاک گام برداشت و ما باید چه اقداماتی را انجام دهیم، گفت: دیگر امکانی وجود ندارد بلکه این مساله الزامی است. جهان به سمت خطر زیست‌محیطی می‌رود و در این روند وظیفه داریم کره زمین را نجات دهیم.
افضل با اشاره به گرم شدن کره زمین گفت: اگر میانگین دمای کره زمین به حدود ۳/۲ دهم درجه سانتیگراد افزایش پیدا کند دیگر بخش عمده‌ای از این کره خاکی غیرقابل زیست می‌شود. به دلیل دمای بالا و بالا آمدن سطح آب دریاها و اقیانوس‌ها بسیاری از شبه جزایر و بندرها زیر آب می‌روند.
او ادامه داد: یکی از مباحث در مورد پاندمی کرونا نیز همین مساله بود. بسیاری مطرح می‌کنند که بشر زمین را آلوده کرده و حالا باید بگذاریم که زمین نفسی بکشد. همانطور که می‌دانیم میزان مرگ‌و‌میر واقعی حدود ۲۰ برابر بیشتر از آماری است که در سطح دنیا اعلام می‌شود. پس اهمیت تمرکز بر زمین پاک حداقل برای نجات جانمان مشخص می‌شود.
عضو هیات‌مدیره انجمن زمین‌شناسی ایران با اشاره به تمرکز کشورهای دیگر در این عرصه گفت: امروز کشورهای دنیا به شدت روی بحث انرژی‌های پاک وارد شده‌اند. در این بین کشورهایی که فعالیت زیست‌محیطی را به درستی انجام نمی‌دهند، ممکن است در ذیل بند ۷ منشور ملل متحد بروند که در آن به مساله تغییر حکومت توجه شده است.
تغییر الگوی مصرف
کمبود برق که از تابستان سال جاری آغاز شده روی صنایع سیمانی فشار زیادی وارد کرد. طوری که این روند موجب کاهش تولید و ضرر‌های جبران‌ناپذیر در این حوزه شده است. برخی کارشناسان باور داشتند حل این مشکل به شرطی اتفاق می‌افتد که دولت بتواند تحریم‌ها را رفع کرده و قرارداد‌های جدیدی را امضا کند؛ چرا که نیروگاه‌ها فرسوده هستند و برای حل این مشکل باید چاره‌ای اندیشید.
با اینکه کارخانه‌های سیمان به دلیل مصرف برق خانگی روند تولید را کاهش داده‌اند، این بحث مطرح می‌شود که دولت می‌تواند در زمینه حمایت از مصرف انرژی خورشیدی ورود کرده و با سیاستگذاری شایسته زمینه‌های لازم برای رشد را فراهم کند. درحالی که کشورهای اطراف روی این موضوع به شدت کار کرده‌اند اما متاسفانه ایران شرایط خوبی ندارد. بنا به گفته افضل ما یکی از بزرگترین تولید‌کننده‌های گازهای گلخانه‌ای در دنیا هستیم و در جهان رتبه سوم را داریم. مساله‌ای که به تدریج می‌تواند به بند ۷ منشور ملل متحد برود که خطرناک است.
افضل در پاسخ به این سوال که در این زمینه از چه کشورهایی می‌توان الگوبرداری کرد، گفت: نیازی به این نیست که سراغ اروپا یا آمریکا برویم بلکه باید به کشورهای اطراف خودمان نگاه کنیم. کشورهای نفتخیز حوزه خلیج فارس، امارات و عربستان به شدت روی انرژی خورشیدی سرمایه‌گذاری کرده‌اند و مصرف فرآورده‌های نفتی و سوخت‌های فسیلی را کاهش داده‌اند. به طور مثال امارات چند سال قبل نیروگاه ۱۶۰۰ مگاواتی راه‌اندازی کرد که برای آن با بهترین شرکت‌ها قرارداد بست.
او تصریح کرد: امروز حتی هندوستان نیز در مناطقی که از نظر فقر رتبه بالایی دارند به انرژی خورشیدی بها داده است. دولت در این خصوص سوبسید داده و تجهیزات انرژی خورشیدی را در اختیار مردم قرار می‌دهد که خودشان سلول خورشیدی گذاشته و بتوانند برق خانگی را تا حد زیادی تامین کنند.
تلنگر؛ میزان انتشار کربن صفر درصدی تا سال ۲۰۵۰
در آینده‌ای نزدیک اتحادیه اروپا به دنبال آن است که از کشورهایی واردات مواد معدنی را انجام دهد و یا از صنایعی خرید کند که تولید کربن آنها نزدیک به صفر است. به این ترتیب امروز معدن دچار چالش کربن‌زدایی شده است، زیرا این بخش باید تولید گازهای گلخانه‌ای را کاهش دهد. چندی پیش بود که شورای بین‌المللی معدن و فلزات اعلام کرد که بزرگترین معدنچیان جهان متعهد شدند که تا سال ۲۰۵۰ یا حتی زودتر، انتشار کربن خود را به صفر برسانند. معدنچیان بزرگ از این لحظه به عنوان یک لحظه تاریخی یاد و بر اهمیت دوری از انتشار کربن تاکید کردند.
بسیاری از معدنچیان از جمله ریو تینتو (شرکت استخراج معادن و فلزات بریتانیایی-استرالیایی)، انگلو امریکن (شرکت چندملیتی استخراج معادن بریتانیایی) و بی‌اچ‌پی بیلیتون (شرکت استخراج معادن بریتانیایی-استرالیایی است، که به‌عنوان بزرگترین شرکت معادن و فلزات جهان شناخته می‌شود) متعهد شده‌اند تا سال ۲۰۵۰ انتشار مستقیم و غیرمستقیم کربن صفر داشته باشند. ۲۸ عضو امضاکننده این تعهد که یک‌سوم صنعت معدن و فلزات جهانی را تشکیل می‌دهند و عملیات آنها ۶۵۰ سایت در ۵۰ کشور جهان را شامل می‌شود، متعهد شده‌اند که سالانه پیشرفت خود را در زمینه کربن‌زدایی گزارش دهند.
این تعهدنامه در حالی اعلام شده که شهر گلاسکو اسکاتلند تا چند روز آتی یعنی از تاریخ ۳۱ اکتبر تا ۱۲ نوامبر، میزبان بیست‌وششمین کنفرانس تغییرات آب و هوایی سازمان ملل متحد به ریاست بریتانیا با هدف دستیابی به اقدامات آب و هوایی بلندپروازانه است. این رویداد که ابتدا باید در نوامبر ۲۰۲۰ در گلاسکو برگزار می‌شد به دلیل همه‌گیری ویروس کرونا به مدت ۱۲ ماه به تعویق افتاد. این کنفرانس با حضور حدود ۲۰۰ کشور جهان که موافقت‌نامه پاریس ۲۰۱۵ را برای محدود کردن گرمایش زمین امضا کرده‌اند، برگزار می‌شود.
عضو هیات‌مدیره انجمن زمین‌شناسی ایران در این رابطه گفت: متاسفانه تولید کربن در ایران به مقدار بسیار بالایی است. این روند باعث می‌شود که در آینده دچار مشکل شویم و به سختی برای فروش مواد معدنی خریدار پیدا کنیم. این کارشناس معدن با بیان اینکه با این روند دیگر از ایران خریدی نخواهند کرد، گفت: دیگر فولادسازان و معادن کشور خریداری ندارند و ما در اولویت اروپایی‌ها نخواهیم بود. به این ترتیب صنایع معدنی و معادن اگر بخواهند با معادن دیگر در رقابت بمانند ناچار هستند پیگیر تمرکز بر انرژی‌های پاک باشند.
اولین قدم؛ سیاستگذاری
این استاد دانشگاه در پاسخ به این سوال که اولین قدم چیست، گفت: دولت باید قوانین را تغییر داده و اجازه دهد که در مقیاس وسیع تجهیزات وارد کشور شود. در این روند باید برای کسانی که به دنبال تولید و توسعه پایدار هستند امکانات لازم را در نظر گرفت و از تمامی علاقه‌مندان به این عرصه حمایت کرد. نظام سیاسی موظف است که این قضیه را ترویج دهد. در این روند هم دولت سرمایه‌گذاری کند و هم از سرمایه‌گذاری حمایت کند.
افضل به طور مثال گفت : بحث زباله‌ها اینجا مطرح می‌شود که بیشتر تولید دود و آلودگی می‌کند. درحالی که برخی از کشورها زباله‌های صنعتی را تبدیل به برق کرده و محیط‌زیست را هم نجات می‌دهند.
او تاکید کرد: وظیفه معدنکاران و دولت این است که با توجه به افزایش قیمت فلزات در بازار جهانی، دست در دست هم گذاشته و نیروگاه‌هایی با انرژی تجدیدپذیر و پاک را تدارک ببینند. اما متاسفانه از آنجا که دولت در کشور ما حداکثری است به این موضوع بی‌توجهی کرده است. حالا انتظار است که این مساله را حمایت کند تا بتوانیم از بحران عبور کنیم.
افضل در ادامه گفت: بهتر است از خرج‌های بسیاری از نهادهای بی‌اثر اجتناب و بیشتر بر توسعه اقتصادی کشور تمرکز کرد، چراکه تمرکز بر انرژی‌های پاک به شدت به نفع معدنکاران و اقتصاد کشور است.
انتظار است که دولت در این خصوص سوبسید داده و تجهیزات و زمینه‌های لازم برای استفاده از انرژی خورشیدی را در اختیار فعالان اقتصادی قرار دهد.
آنلاین سیمان بخریم
گفتنی است پس از راه‌اندازی معاملات گواهی سپرده زعفران، سکه، برنج، زیره و پسته در بورس کالای ایران، این بار قرعه به نام یک محصول صنعتی جذاب افتاده است تا سبد گواهی سپرده کالایی سنگین‌تر شود. از یکشنبه آینده معاملات گواهی سپرده سیمان راه‌اندازی می‌شود تا دسترسی همه مصرف‌کنندگان به این محصول آسان شود.
با اعلام خبر پذیرش انبار ۱۱ شرکت سیمانی در بورس کالای ایران، معاملات گواهی سپرده سیمان از روز یکشنبه ۹ آبان در بازار مالی بورس کالای ایران راه‌اندازی می‌شود تا از این پس خریداران خرد، سیمان از این طریق تامین نیاز کنند.
با راه‌یابی سیمان به بازار گواهی سپرده کالایی، افراد با همان کد سهامداری و به صورت آنلاین می‌توانند این محصول را خریداری کنند و هیچ تفاوتی با خرید سهام وجود ندارد. به طوری که در این روش مبلغ کل سیمانی که افراد تمایل به خرید آن را دارند با احتساب مالیات بر ارزش‌افزوده و کارمزد معاملات به حساب کارگزاری واریز می‌کنند.
با توجه به اینکه جمعیت قابل‌توجهی در کشور کد سهامداری دارند، لذا تسهیل خوبی در دسترسی به بازار سیمان ایجاد شده و افراد نیازی به دریافت کد بورس کالا و گذراندن فرآیند دریافت کد ندارند. همچنین آنها قادرند سفارشات را با همان کد سهامداری به صورت آنلاین انجام دهند. با این روش خریداران خرد به راحتی قادر به خرید سیمان مورد نیازشان به صورت دست اول و مستقیم و بدون حضور واسطه هستند، کمااینکه قیمت‌های بورس کالا در شرایط فعلی به مراتب مناسب‌تر از بازار است.
البته کسانی که در این بازار خرید سیمان انجام می‌دهند باید بدانند که گواهی سپرده سیمان بازار ثانویه ندارد و مانند سایر گواهی سپرده‌های کالایی که معاملات در آنها به صورت ناپیوسته است، نیست. همچنین کسانی که خرید سیمان انجام داده‌اند، حتما باید نسبت به تحویل از فروشنده و حمل سیمان اقدام کنند که برای این منظور مهلت دو هفته‌ای نیز برای تحویل در نظر گرفته شده است.
به گزارش کالا خبر، گواهی سپرده کالایی همانند سایر ابزارهای بازار سرمایه با اهداف خاص و بر اساس کاربردهای مشخصی طراحی و عرضه شده است. علاوه بر اینکه این ابزار موجب سهولت داد و ستد کالاها می‌شود و از مهمترین مزایای آن می‌توان به کاهش هزینه‌های انبارداری و جابه جایی بین انبارها، مدیریت فاصله زمانی بین تولید و فروش کالا توسط تولیدکننده، کاهش بی‌ثباتی قیمت‌ها، تسهیل تامین مالی تولیدکنندگان و کاهش هزینه‌های آن و بهبود فرآیند استانداردسازی کالاها و ارتقای کیفیت آنها اشاره کرد.
اخبار برگزیدهاقتصاد کلانصنعت و معدنلینک کوتاه :
