چشم‌انداز جهانی ساختوساز در افق ۲۰۲۶
به گزارش جهان صنعت نیوز: کاهش صورت گرفته بیشتر ناشی از همه‌گیری کووید۱۹ و توقف نسبی فعالیت‌ها و نه از پیشرفت تحول‌آفرین و بلندمدت در کربن‌زدایی این بخش بوده است. با این حال، از سال ۲۰۱۵، نمونه‌هایی از کاهش انتشار دی‌اکسیدکربن مشاهده شده و همچنین کشورهای بیشتری سیاست‌ها و کدهایی را اتخاذ کرده‌اند که می‌تواند در آینده بر میزان انتشار و بازده انرژی ساختمان‌ها تاثیر بگذارد. در سال ۲۰۱۵، ساختوساز و بهره‌برداری از ساختمان‌ها سهم ۳۸ درصدی (۱/۱۳ گیگاتن) از انتشار دی‌اکسیدکربن جهان داشته است. تا سال ۲۰۲۰، میزان انتشار دی‌اکسیدکربن در این بخش حدود ۱۰ درصد کاهش یافته و به ۷/۱۱ گیگاتن رسیده بود، سطحی که از سال ۲۰۰۷ مشاهده نشده بود. این کاهش تا حد زیادی به دلیل کاهش تقاضای انرژی به دلیل همه‌گیری کووید۱۹ و همچنین تلاش‌های مداوم برای کربن‌زدایی بود. در سال ۲۰۱۵، مصرف انرژی برای ساختوساز و بهره‌برداری از ساختمان‌ها در مجموع ۱۴۴ اگزاژول و یا ۳۸ درصد از تقاضای جهانی بود؛ این درحالی است که تا سال ۲۰۲۰، مصرف انرژی ۱۴۹ اگزاژول (۳۶ درصد تقاضای جهانی) بوده که از بالاترین حد خود در سال ۲۰۱۹ (۱۵۰ اگزاژول) کمتر است. این کاهش نشان‌دهنده تاثیر قرنطینه‌های مرتبط با بیماری همه‌گیر کووید۱۹ و توانایی متزلزل بسیاری از خانوارها و مشاغل برای حفظ و پرداخت هزینه دسترسی به انرژی است.
گزارش معاونت بررسی‌های اقتصادی اتاق تهران نشان می‌دهد که در سال ۲۰۱۵، ۹۰ کشور اقداماتی را برای رسیدگی به انتشار گازهای گلخانه‌ای مرتبط با ساختمان‌ها یا بهبود بهره‌وری انرژی در سند تعهد ملی (NDC) خود تحت توافق پاریس گنجانده‌اند. در سال ۲۰۲۰، ۱۳۶ کشور انتشار آلاینده‌های ساختمانی را کاهش داده‌اند؛ اگرچه مقدار کاهش با اهداف تعیین شده آنها فاصله داشته است. علاوه بر این، تا سال ۲۰۱۵ حدود ۶۲ کشور قوانین انرژی ساختمان را پذیرفته بودند؛ در حالی که امروزه بیش از ۸۰ کشور این قوانین را در کنار تلاش‌های مشابه توسط دولت‌های محلی و شهرها تصویب کرده‌اند. سرمایه‌گذاری در بهره‌وری انرژی ساختمان‌ها همچنان در حال افزایش بوده و به بیش از ۱۸۰ میلیارد دلار در سال ۲۰۲۰ رسیده که نسبت به سال ۲۰۱۵ حدود ۵۱ میلیارد دلار افزایش یافته است. بدون سرمایه‌گذاری گسترده‌تر، بعید است که این سطح برای مقابله با بهبود کارایی در میان ساختمان‌های موجود در جهان کافی باشد. علاوه بر این، کاهش اخیر انتشار گازهای گلخانه‌ای مربوط به انرژی بخش ساختمان و ساختوساز، به احتمال زیاد کوتاه‌مدت بوده و انتظار می‌رود انتشار گازهای مزبور در سال ۲۰۲۱ با خروج اقتصادها از همه‌گیری کووید۱۹، افزایش یابد. بنابراین، کاهش فوری و قابل توجه انتشار گازهای گلخانه‌ای از بخش ساختمان در سطح جهانی، برای رسیدن به اهداف توافقنامه پاریس بسیار مهم است.
ردیاب اقلیمی ساختمان‌های جهانی
به نظر می‌رسد که بخش ساختوساز و ساختمان‌ها، در مسیر دستیابی به کربن‌زدایی کامل تا سال ۲۰۵۰ است. با این حال، این مطلب یک نتیجه‌گیری موقتی بوده که نشان‌دهنده تغییرات بی‌سابقه در استفاده از ساختمان‌ها در طول همه‌گیری کووید۱۹ است. در حالی که پیشرفت‌هایی در زمینه سرمایه‌گذاری در انرژی و کربن‌زدایی مشاهده می‌شود، باید انتظار پیشرفت منفی را در آینده داشت، مگر اینکه تلاش‌های کربن‌زدایی در بخش ساختمان به‌طور قابل توجهی افزایش یابد. شاخص ردیاب اقلیمی ساختمان‌های جهانی (GBCT) میزان پیشرفت ساختمان‌ها و بخش ساختوساز را در زمینه دستیابی به توافقنامه پاریس پایش می‌کند و به عنوان یک شاخص، شامل طیف وسیعی از شاخص‌های طراحی شده بوده که برای اندازه‌گیری پیشرفت در NDCها، گواهینامه‌ها، کدهای ساختمانی، سهم انرژی‌های تجدیدپذیر در ساختمان‌ها، تامین مالی برای بهره‌وری انرژی در ساختمان‌ها، انتشار دی‌اکسیدکربن و شدت انرژی استفاده می‌شود. اگرچه شاخص امسال نسبت به سطح قبل، بهبود قابل توجهی را نشان می‌دهد، اما با نگاهی دقیق‌تر، نتایج مقدماتی سال ۲۰۲۱ نشان می‌دهد که این بخش در مسیر رسیدن به اهداف توافقنامه پاریس قرار ندارد. پیشرفت مشاهده شده در سال ۲۰۲۰ تا حد زیادی نتیجه کاهش فعالیت‌های اقتصادی به دلیل همه‌گیری کووید۱۹ است. با این وجود، برخی متغیرهای مورد استفاده در شاخص ترکیبی، بهبود را از سال ۲۰۱۹ نشان می‌دهد، به عنوان نمونه سرمایه‌گذاری در بهره‌وری انرژی در ساختمان‌ها، ۱۱ درصد افزایش یافته؛ در حالی که گواهینامه ساختمان سبز نیز ۹/۱۳ درصد رشد کرده و ۱۰ کشور دیگر هم کدهای انرژی ساختمان را تصویب کرده‌اند. با این حال، اگر اثر همه‌گیری حذف شود، سطح کربن‌زدایی در سال ۲۰۲۰ تنها در سطح ۴۰ درصدی رقم هدف سال ۲۰۵۰ برای دستیابی به اهداف توافقنامه پاریس است.
اثرات بیماری همه‌گیر کووید۱۹
بیماری همه‌گیر کووید۱۹ تاثیر عمده‌ای بر ساخت وساز و ساختمان‌های جهانی در سال ۲۰۲۰ گذاشت که از جمله آنها می‌توان از خالی ماندن سایت‌های ساختوساز برای ماه‌ها در زمان قرنطینه، اختلال در تامین مالی حوزه ساختوساز و چگونگی زنجیره تامین مواد اولیه که به افت ناگهانی و افزایش تقاضا واکنش نشان دادند، اشاره کرد. علاوه بر این، نحوه اشغال و استفاده از ساختمان‌ها به طور چشمگیری تغییر کرد. از جمله این تغییرات،گذار سریع به سمت دورکاری، رها کردن اماکن تجاری و خرده فروشی، افزایش تقاضا برای انبارها و تدارکات و تحویل و تعطیلی خدمات و ساختمان‌های عمومی است. در سال ۲۰۲۰، متوسط نرخ رشد سالانه ساخت وسازها در سراسر جهان حدود چهار درصد نسبت به سال ۲۰۱۹ کاهش یافت. دلیل اصلی این کاهش، تاثیر عمیق همه‌گیری جهانی بر فعالیت‌های ساختمانی از طریق اثرات قرنطینه بر عرضه نیروی کار، محدودیت تقاضا برای ساختمان‌های جدید، کند شدن تدارکات دولتی و خصوصی و اختلال در زنجیره تامین است.
انتشار جهانی دی‌اکسیدکربن در سال ۲۰۲۰ نسبت به سال ۲۰۱۹، ۱۰ درصد کاهش یافت، اگرچه به نظر می‌رسد این کاهش موقتی باشد، زیرا با افزایش فعالیت‌های اقتصادی انتظار می‌رود مجددا انتشار این گاز افزایش یابد. به طور کلی، ساختمان‌ها ۳۶ درصد از تقاضای جهانی انرژی و ۳۷ درصد از انتشار دی‌اکسیدکربن مربوط به انرژی در سال ۲۰۲۰ را تشکیل می‌دهند. تقاضای جهانی انرژی ساختمان در سال ۲۰۲۰، حدود یک درصد نسبت به سال ۲۰۱۹ کاهش یافت و به حدود ۱۲۷ اگزاژول رسید، اگرچه سهم بخش ساختوساز و ساختمان از تقاضای انرژی ۳۶ درصد بوده که نسبت به سال ۲۰۱۵، ۱ درصد افزایش یافته و دلیل آن را می‌توان تغییر در تقاضای بخشی عنوان کرد. کاهش مصرف انرژی برای ساختوساز عمدتا ناشی از تغییر نحوه استفاده از ساختمان‌های موجود در نتیجه همه‌گیری، در کنار کاهش کلی تولید و تقاضا برای مصالح ساختمانی به دلیل کندی رشد اقتصاد بود. تقاضای انرژی از بخش تجاری و خرده‌فروشی به بخش مسکونی منتقل شد؛ در حالی که بسیاری از ساختمان‌های عمومی نیز برای دوره‌های قابل‌توجهی بسته شدند.
در نتیجه تغییر در الگوهای مصرف انرژی مربوط به ساختمان ، انتشار دی‌اکسیدکربن از عملیات ساختمان در سال ۲۰۲۰، حدود ۱۰ درصد نسبت به سال ۲۰۱۹ کاهش یافت و به حدود ۷/۸ گیگاتن رسید که از ۶/۹ گیگاتن در سال ۲۰۱۹ کمتر بود. با کاهش تاریخی در ساختوساز و ساختمان‌های جدید، انتشار انرژی مربوط به ساختمان (که عمدتا ناشی از ساخت مصالح ساختمانی ساختمان‌هاست) از ۶/۳ گیگاتن دی‌اکسیدکربن در سال ۲۰۱۹ به ۲/۳ گیگاتن دی‌اکسیدکربن در سال ۲۰۲۰ کاهش یافت. به‌رغم این کاهش‌ها، سهم جهانی انتشار دی‌اکسیدکربن مربوط به انرژی از بخش ساختوساز و ساختمان در مقایسه با سایر بخش‌ها در سال ۲۰۲۰، حدود ۳۷ درصد بود؛ در حالی که این رقم در سال ۲۰۱۹ حدود ۳۸ درصد بوده است.
برای دستیابی به توافقنامه پاریس، بخش ساختوساز و ساختمان جهان باید تا سال ۲۰۵۰ تقریباً به طور کامل کربن‌زدایی شود. در مجموع، ذینفعان باید از فرصتی که دوره بهبود اقتصادی پساکووید۱۹ برای ایجاد تحول در زمینه کربن‌زدایی این بخش ارائه می‌دهد، استفاده کنند. این بخش باید همزمان پیش‌بینی تقاضای جهانی برای خدمات انرژی در ساختمان‌ها و حداقل دو برابر شدن فضای زیرزمینی را برآورد کند، زیرا اقتصادهای در حال توسعه همچنان به تقاضای فزاینده برای فضای ساختمان، دسترسی به خدمات انرژی و فعالیت‌های اقتصادی پاسخ می‌دهند. تولید گازهای گلخانه‌ای در طول چرخه عمر آنها باید از طریق استفاده از استراتژی سه‌گانه، یعنی ترکیبی از کاهش تقاضای انرژی (تغییر رفتار و بهره‌وری انرژی)، کربن‌زدایی منبع تغذیه (به عنوان مثال؛ برقرسانی از طریق منابع تجدیدپذیر و افزایش استفاده از سایر منابع بدون کربن)، فناوری‌ها و پرداختن به محتوی کربنی مصالح ساختمانی، کاهش یابد. با دو اقدام اول می‌توان تقریباً تا سال ۲۰۵۰ انتشار کربن را از عملیات ساختمان حذف کرد. علاوه بر این، انتشار کربن از مصالح و فرآیندهای ساختوساز نیز باید فورا مورد توجه قرار گیرد تا اطمینان حاصل شود که ساختمان‌هایی که امروزه ساخته می‌شوند برای راه‌حل‌های کم‌کربن در چرخه کامل زندگی بهینه شده‌اند. این موضوع، شامل بهینه‌سازی حداکثری ساختمان‌های موجود، ارزیابی هر یک از طرح‌های ارائه شده با استفاده از رویکرد نگاه به کل چرخه عمر و تلاش برای به حداقل رساندن اثرات اولیه کربن و همچنین برداشتن گام‌هایی در جهت اجتناب از کربن تجمع یافته در طول و در پایان عمر ساختمان است.
چشم‌انداز طی سال‌های ۲۰۲۱ تا ۲۰۲۶
در تلاش برای خروج از بحران کووید۱۹ و حرکت به سمت بهبودی و پرداختن به تغییرات آب و هوایی از طریق کاهش قابل توجه و پایدار انتشار گازهای گلخانه‌ای جهان، بخش ساختوساز و ساختمان، مسیری رو به جلو برای همه کشورها فراهم می‌کند تا به معنای واقعی کلمه، بهتر عمل کنند. اگرچه سال ۲۰۲۰ از نظر تاثیر همه‌گیری بر کاهش مصرف انرژی و انتشار گازهای گلخانه‌ای مربوط به بخش ساختوساز و ساختمان، سال استثنایی بود، اما همچنان موارد زیادی باید مدنظر قرار گیرند. در بازه پنج ساله آتی، کشورها باید در آرمان‌های NDC خود پیشرفت‌های اساسی انجام دهند و تعهدات خود را به تمرکز قابل‌توجهی بر کارایی ساختمان‌ها معطوف کنند. کشورها همچنین باید به مساله کیفیت مصالح ساختمانی در NDCهای خود بپردازند تا ضمن آگاهی‌بخشی، دسترسی به مواد تخصصی کم‌کربن را افزایش دهند.
اهداف بخش ساختمان باید با اتخاذ و تعهد به سیاست‌هایی که منجر به بهبود چشم‌انداز انرژی این بخش برای انواع ساختمان‌ها می‌شود، توسعه یابد تا از این طریق، استانداردهای عملکردی پوشش‌های ساختمانی، گرمایش، سرمایش، سیستم‌های تهویه و لوازم‌خانگی افزایش یابد و اطمینان حاصل شود که کربن‌زدایی از ابتدا در برنامه‌ریزی شهری مورد هدف قرار گرفته است. گواهینامه‌های ساختمان نقش کلیدی به ویژه در مناطقی که قوانین اجباری انرژی ساختمان در آن وجود ندارد، ایفا می‌کنند. در حالی که پذیرش گواهی ساختمان سبز در سال ۲۰۲۰ نسبت به سال ۲۰۱۹، حدود ۹/۱۳ درصد افزایش یافته، کشورها باید استفاده سیستماتیک از گواهینامه برای انواع ساختمان‌ها (مسکونی و عمومی) را برای بهبود طراحی و تحویل و حمایت از سرمایه‌گذاری برای کربن‌زدایی ساختمان‌ها در نظر بگیرند. در حالی که افزایش اخیر سرمایه‌گذاری جهانی در بهره‌وری انرژی مورد استقبال قرار گرفت، این امر در میان تعداد انگشت‌شماری از کشورها رخ داد که در حال حاضر برنامه‌ها و بازارهای تثبیت شده خوبی برای بهبود عملکرد انرژی ساختمان دارند. در پنج سال آینده، نرخ رشد سرمایه‌گذاری در بهره‌وری باید دو برابر شود و به بیش از سه درصد در سال برسد و فراتر از سرمایه‌گذاری مستقیم دولت، به سرمایه‌گذاران بخش خصوصی نیز گسترش یابد. تلاش‌های نظارتی در اروپا و تقویت مشارکت‌ها بین سرمایه‌گذاران جهانی و موسسات مالی در اقتصادهای با رشد سریع، تضمین می‌کند که امکان دسترسی بیشتر به سرمایه برای انواع ساختمان‌ها و کاربران بیشتر وجود دارد. تقاضای انرژی در بخش ساختوساز و ساختمان‌ها احتمالا با توجه به تلاش‌ها در جهت بهبود اقتصادی و با ادامه رشد تقاضای سرکوب شده، دوباره بهبود می‌یابد. با این حال، این افزایش تقاضا باید با دقت و به سرعت، بدون افزایش متناظر در انتشار رخ دهد. دولت‌ها باید از این لحظه برای متعهدشدن به کربن‌زدایی بیشتر و همچنین تامین گرمایش و سرمایش و تلاش برای افزایش دسترسی و استفاده از انرژی پاک و تجدیدپذیر اقداماتی را انجام دهند.
حرکت به سوی سال‌های ۲۰۳۰ و ۲۰۵۰
تا سال ۲۰۳۰، محیط‌های ساخته‌شده باید انتشار کربن خود را به نصف کاهش دهند، به طوری که ۱۰۰ درصد ساختمان‌های جدید باید کربن خالص صفر داشته باشند. با بهینه‌سازی گسترده بهره‌وری انرژی دارایی‌های موجود و پروژه‌های پیش‌رو کربن تجسم‌یافته باید به ترتیب حداقل ۴۰ درصد و ۵۰ درصد کاهش یابد. آژانس بین‌المللی انرژی پیشنهاد می‌کند که تا سال ۲۰۳۰، برای دستیابی به هدف خالص تولید صفر گازهای گلخانه‌ای عملیاتی تا سال ۲۰۵۰، انتشار مستقیم گاز دی‌اکسیدکربن از ساختمان‌ها باید ۵۰ درصد و انتشار غیرمستقیم این بخش باید از طریق کاهش ۶۰ درصدی انتشار گاز در نیروگاه‌ها تا سال ۲۰۳۰ کاهش یابد. با انجام این کار، انتشار گازهای گلخانه‌ای بخش ساختمان از سال ۲۰۲۰ تا ۲۰۳۰ سالانه حدود شش درصد کاهش می‌یابد. بهره‌وری انرژی باید از کربن‌زدایی حمایت کند و نرخ نوسازی نیز باید افزایش یابد. همچنین تا سال ۲۰۳۰، تقاضای انرژی ساختمان‌ها در هر مترمربع باید ۴۵ درصد کاهش یابد، که پنج برابر سریع‌تر از سال‌های گذشته به صورت سالانه است. ذینفعان به طور فزاینده‌ای پتانسیل ایجاد مسیرها را تشخیص می‌دهند. مسیرهای منطقه‌ای اکنون به سطح ملی و محلی تبدیل می‌شوند و با وزارتخانه‌ها و شهرها برای توسعه استراتژی‌های کربن‌زدایی و مقاوم‌سازی ساختمان‌ها در طول چرخه عمر آنها، در حالی که بافت برنامه‌ریزی شهری را در نظر می‌گیرند، همکاری می‌کنند. بیش از ۲۰ فرآیند ملی در جهت کربن‌زدایی در حال انجام و یا در شرف راه‌اندازی است. چنین تلاش‌هایی- به ویژه در مواردی که به کدهای انرژی ساختمان، NDCها، انرژی‌های تجدیدپذیر و صدور گواهینامه می‌پردازند- به معنای چشم‌انداز بهتری برای ردیاب اقلیمی ساختمان‌های جهانی است.
اخبار برگزیدهاقتصاد کلان
لینک کوتاه :