جشن آبانگان در ستایش ایزدبانوی آب
به گزارش جهان صنعت نیوز: در آیین ایرانیان باستان، عناصر چهارگانه (آب، آتش، خاک و هوا) به عنوان پایه‌های نخستین زندگی، بسیار مقدس هستند و آلوده کردن آنها گناهی بزرگ و نابخشودنی قلمداد می‌شود. ایرانیان ژرف‌اندیش پس از آتش، آب را مهم‌ترین عنصر حیات دانسته و حتی در آب روان، خود را شست‌وشو نمی‌دادند تا به ناپاکی آلوده‌اش نکنند. جشن آبانگان نیز فرصتی برای یادآوری ارزش آب به عنوان مایه حیات و آبادانی و برکت است و سپس، شکرگزاری از این نعمت به درگاه آفریدگار، تا آب فراوان بفرستد و از آن نگهداری کند. این جشن در کنار جوی‌ها و نهر‌ها و قنات‌ها برگزار می‌شود و چون دیگر آیین‌های ایرانیان، نیایش و ستایش پروردگار با گردهمایی مردم، شادی و تفریح و دستگیری از نیازمندان همراه است.
این جشن در گرامیداشت و ستایش «ایزدبانو آناهید» ایزد آب‌های روان شکل گرفته است؛ ایزدبانویی که چشمه حیات از او می‌جوشید و بسیار موردعلاقه و احترام ایرانیان باستان بود.
پارسیان و به ویژه زنان و دختران، در جشن آبانگان در کنار نهر‌ها و رود‌ها و قنات‌ها گرد هم می‌آیند و ضمن گرامیداشت ایزدبانوی آب‌های روان، به ستایش اهورامزدا می‌پردازند و از وی طلب آب فراوان و نگهداری از آب‌های موجود را دارند. پس از نیایش و خواندن «اوستای آب‌زور» که به آب و آبان وابسته است، جشن و سرور و شادمانی آغاز می‌شود.
در ایران پیش از اسلام و آیین‌های دین زرتشت، آب را دومین آفریده از آفریدگان هفت‌گانه و در کنار آتش، خاک و هوا از پایه‌های نخست زندگی می‌دانستند. این عنصر گرانبها و ارزشمند هستی را پس از آتش، مقدس‌ترین عنصر آفرینش نیز معرفی می‌کنند. بر این اساس، آب مظهر پاکی است که هرگز نباید به پلیدی‌ها آلوده شود. در باور نیاکان ایران زمین، دو فرشته به نام‌های اپام نپات و آناهیتا که در فارسی آناهید یا ناهید نیز نامیده می‌شود، وظیفه پاسداری از آب را برعهده دارند.
آناهیتا ایزدی محبوب نزد ایرانیان بود و معابد بسیاری برای وی برپا می‌کردند که عمدتا در همسایگی آب روان قرار داشت. معابد همدان، شوش و کنگاور، از مجلل‌ترین معابد آناهیتا به شمار می‌آید که در این میان، معبد آناهیتا در کنگاور را دومین بنای سنگی باستانی ایران پس از تخت‌جمشید معرفی می‌کنند.
از سویی دیگر، تندیس‌های باروری که به الهه‌مادر موسوم‌اند و در ناحیه شوش و تپه سراب کرمانشاه به دست آمده، تجسمی از این ایزدبانوی برجسته است. نقش آناهیتا در آغاز سلسله ساسانی بسیار مهم بوده و ظروفی منقش به تصویر وی وجود دارد که می‌تواند دلیلی بر این مدعا باشد. سکه‌هایی با نقش این الهه محبوب نیز از عصر اشکانیان به یادگار مانده است.
ناهید، آناهید، آناهیتا یا اَردَویسور آناهیتا الهه نگهبان آب ایرانیان، همتای ایرانی «ایشتر» الهه بابلی و «آفرودیت» الهه عشق و زیبایی در یونان باستان محسوب می‌شود. ایزدبانویی بسیار برجسته و مقدس که سرچشمه همه باروری‌ها معرفی شده و او را ایزد بانوی آب‌ها، نعمت، برکت و آبادانی می‌دانند. علاوه بر آن، وی را مظهر پاکی و بی‌آلایشی معرفی می‌کنند که در اصل رودخانه‌ای بوده و بعد جنبه الوهیت یافته است.
ایرانیان اعتقاد دارند که «آناهیتا» به عنوان فرشته آب‌ها سوار بر گردونه‌ای در آسمان است که چهار اسب سفید (باد، باران، ابر و تگرگ) آن را می‌کشند. این ایزدبانو نقش مهمی در آیین‌های ایرانی دارد و حتی پیشینه ستایش او در فرهنگ پارسی به پیش از ظهور زرتشت می‌رسد.
یشت پنجم اوستا موسوم به «آبان یَشت» در توصیف و ستایش مقام و منزلت و نیروی این ایزدبانو است. در آبان یشت که از باستانی‌ترین و طولانی‌ترین یشت‌های اوستاست آناهیتا زنی جوان، زیبا چهره، خوش‌اندام و بلند بالا، با اندامی برازنده، کمربند تنگ بر میان بسته، به جواهر آراسته، با طوقی زرین بر گردن، گوشواری چهارگوش در گوش، تاجی زرین با ۱۰۰ ستاره هشت گوش بر سر، جامه‌ای زرین و پرچین از پوست سگ آبی و کفش‌هایی درخشان در پا توصیف می‌شود.
جایگاه او در بلندترین طبقه آسمان است و به فرمان اهورا مزدا و از فراز ابرهای آسمان، باران و برف و تگرگ را فرو می‌بارد. گفته می‌شود ایزدبانوی آب‌ها بر کرانه هر دریاچه‌ای، خانه‌ای آراسته با ۱۰۰ پنجره درخشان و هزار ستون خوش‌تراش دارد.
اجتماعی و فرهنگیاخبار برگزیدهاقتصاد کلانخواندنیلینک کوتاه :