ترافیک دیپلماسی

به گزارش جهان صنعت نیوز: رهبران مهم‌ترین قدرت‌های اقتصادی جهان برای نخستین‌بار پس از همه‌گیری کرونا، به صورت حضوری در این اجلاس شرکت کردند و آنچه این نشست را حائز اهمیت کرده، نخستین حضور جو بایدن در مسند ریاست‌جمهوری آمریکا و آخرین حضور آنگلا مرکل، در مقام صدراعظمی آلمان است که علاوه بر جو بایدن و آنگلا مرکل، امانوئل ماکرون رییس‌جمهوری فرانسه، بوریس جانسون نخست‌وزیر بریتانیا، ماریو دراگی نخست‌وزیر ایتالیا و سران کشورهای عربستان سعودی، هند و ترکیه نیز در آن حضور یافتند. این در حالی است که ولادیمیر پوتین رییس‌جمهوری روسیه و شی جین پینگ رییس‌جمهوری چین، دو غایب بزرگ اجلاس گروه ۲۰ بودند و از طریق کنفرانس ویدئویی شرکت کردند.

موضوعاتی چون احیای اقتصاد جهانی، مقابله با همه‌گیری کرونا و راهکارهای عملی برای کاهش تغییرات آب و هوایی، به عنوان دو بحران مهم در کنار سایر تحولات بین‌المللی، محور اصلی مذاکرات سران گروه ۲۰ بود. رهبران مهم‌ترین قدرت‌های اقتصادی جهان، در جریان این نشست دو روزه همچنین پیرامون بحران افغانستان و به قدرت رسیدن گروه طالبان و نیز برنامه هسته‌ای ایران، گفت‌وگو و تبادل نظر کردند.

نشست رم، دو روز پیش از اجلاس اقلیمی COP26 برگزار شد و از این جهت این گمان ایجاد شده که ملاقات سران کشورها در رم می‌تواند مقدمه‌ای باشد برای پیشرفت مذاکرات گلاسکو درباره مقابله با گرمایش جهانی.

ماریو دراگی، نخست‌وزیر ایتالیا، میزبان اجلاس سران، خواستار تعهد گروه ۲۰ در مورد محدود کردن افزایش دما به ۵/۱ درجه، بالاتر از سطوح پیش از صنعتی شدن، است. این مهم‌ترین بند توافق پاریس در سال ۲۰۱۵ برای مقابله با تغییرات اقلیمی بود؛ هدفی که امسال دست‌نیافتنی‌تر از سال ۲۰۱۵ می‌نماید و مشخص نیست که کشورهای صنعتی چگونه قرار است اقتصاد خود را به شکلی بازتعریف کنند که به آن هدف دست یابند.

توافق برای اعمال مالیات ۱۵ درصدی

نشست رم اما با یک پیروزی دیپلماتیک برای جو بایدن، رییس‌جمهوری آمریکا که برای اولین بار در این جایگاه در این نشست شرکت می‌کند، آغاز شد و کشورهای شرکت‌کننده بر سر یک حداقل جهانی مالیات توافق کردند. رهبران با متنی به توافق رسیدند که می‌کوشد به شرکت‌ها اجازه ندهد برای پرداخت مالیات کمتر، سودها و شغل‌های خود را از کشوری به کشور دیگر ببرند. طبق این توافق جهانی، میزانی از حداقل مالیات بر شرکت‌ها تعیین خواهد شد تا مناطقی مثل برمودا (از ممالک بریتانیا در اقیانوس اطلس شمالی) نتوانند با کاهش شدید مالیات، این شرکت‌ها را جذب کنند.

دو مساله تغییرات اقلیمی و مقابله با کووید در صدر دستور کار رهبران اقتصاد‌های بزرگ جهان قرار دارد. همزمان سازمان ملل متحد ضمن هشدار درباره وضعیت افغانستان از سران بیست قدرت اقتصادی جهان خواسته که جلوی بحران گرسنگی در این کشور را بگیرند. معاون دبیرکل سازمان ملل در امور بشردوستانه می‌گوید که نیازمندی‌های افغانستان رو به افزایش است. این درحالی است که طالبان هم خواستار عملی شدن تعهد مالی گروه ۲۰ نسبت به افغانستان شده است.

نشست رهبران گروه ۲۰ در حالی برگزار شده که فعالان محیط‌زیست به شکلی فزاینده هشدار داده‌اند در صورت انجام نشدن اقدامات فوری برای کاهش گازهای گلخانه‌ای، آینده جهان در خطر خواهد بود. تخمین زده می‌شود که کشورهای عضو گروه ۲۰ عامل انتشار ۸۰ درصد از گازهای گلخانه‌ای در جهان باشند. اعضای گروه ۲۰ در مجموع ۸۵ درصد تولید ناخالص داخلی دنیا و دو سوم جمعیت جهان را نیز در بر می‌گیرند.

تلاش برای محدود کردن افزایش دما به ۵/۱ درجه

به گزارش رویترز، پیش‌نویس بیانیه‌ نشست گروه ۲۰ از وعده رهبران این گروه برای تلاش در جهت محدود کردن افزایش دما به ۵/۱ درجه سانتیگراد حمایت می‌کند، اما در عین حال هیچ توافق قانونی الزام‌آوری صورت نخواهد گرفت. این پیش‌نویس همچنین متعهد شده که اقداماتی مشخص برای جلوگیری از قطع غیرقانونی درختان، استخراج معادن و تجارت حیات وحش اتخاذ شود.

انتظار می‌رود که نخست‌وزیر بریتانیا در طول این اجلاس به نابرابری واکسیناسیون در کشورها هم اشاره کند و به رهبران بگوید که تسریع در بهبود اوضاع، بستگی به این دارد که چقدر سریع بتوانیم بر کووید غلبه کنیم و اولین اولویت در زمینه توزیع سریع، عادلانه و جهانی بودن واکسن‌هاست.

بیش از شش میلیارد واکسن کووید۱۹ در سراسر جهان توزیع شده، با این حال روز شنبه بیش از ۱۶۰ رهبر سابق و شخصیت‌های جهانی در نامه‌ای به ماریو دراگی، نخست‌وزیر ایتالیا که میزبانی گروه ۲۰ را برعهده دارد، خواستار آن شدند کشورهای ثروتمند مازاد واکسن خود را فورا به کشورهای در حال توسعه ارسال کنند. آنها همچنین در این نامه یادآور شدند که تنها دو درصد از مردم کشورهای کم‌درآمد واکسینه شده‌اند.

کاهش تعرفه‌های دوره ترامپ

در این میان، آمریکا و اتحادیه اروپا بر سر کاهش تعرفه‌های وضع شده بر فولاد و آلومینیوم وارداتی از اروپا که در سال ۲۰۱۸ در دولت دونالد ترامپ وضع شده بود، به توافق رسیدند.

دولت ترامپ در سال ۲۰۱۸ برای فولاد و آلومینیوم وارد شده از اتحادیه اروپا تعرفه‌هایی وضع کرد و دلیل این امر هم این ادعا بود که محصولات خارجی تولید شده توسط متحدان آمریکایی تهدیدی برای امنیت ملی ایالات متحده است. در پی این اقدام رییس‌جمهوری پیشین آمریکا، اروپایی‌ها و سایر متحدان از استفاده ترامپ از ماده ۲۳۲ برای توجیه تعرفه‌ها خشمگین شدند و بسیاری از آنها تعرفه‌های متقابلی را بر تولیدات ساخت آمریکا اعمال کردند.

به گفته ناظران، کاهش تعرفه‌ها گامی کلیدی برای رهایی از یکی از میراث‌های ترامپ است که بایدن تلاش کرد با کنار زدن آن روابط ایالات متحده با اروپا را از نو تنظیم کند. گفته می‌شود این فراز و فرودها در وضع تعرفه از سوی دو طرف، نه تنها به تولیدکنندگان اروپایی آسیب رسانده، بلکه هزینه‌های فولاد را برای شرکت‌های آمریکایی هم افزایش داده است. وضع این تعرفه‌ها همچنین نتوانست اهداف از پیش تعیین شده توسط دولت ترامپ را محقق کند.

توافقات کره‌جنوبی و اتحادیه اروپا

رییس‌جمهوری کره‌جنوبی در حاشیه اجلاس امسال گروه ۲۰ با رییس کمیسیون اروپا دیدار کرد. مون جائه این، رییس‌جمهوری کره‌جنوبی و اورزولا فون درلاین، رییس کمیسیون اروپا، توافق کردند تلاش‌ها برای تقویت تامین واکسن کووید۱۹ برای کشورهای در حال توسعه را افزایش دهند.

دفتر ریاست‌جمهوری کره‌جنوبی در بیانیه‌ای اعلام کرد، رهبران دو کشور توافق کردند به طور مشترک گام‌هایی را با هدف افزایش تامین واکسن برای کشورهای در حال توسعه به روشی پایدار و عادلانه بردارند همچنان که این همه‌گیری ثابت کرده تا زمان ایمن نشدن همه، هیچ‌کس ایمن نیست.

آنها همچنین درباره مسائل تجاری دوجانبه و همکاری در زمینه پاسخ به تغییرات آب و هوایی و همچنین راه‌های غلبه بر همه‌گیری کووید۱۹ گفت‌وگو کردند. مون جائه این همکاری اتحادیه اروپا با کره‌جنوبی را همچنان که نرخ واکسیناسیون در این کشور در اوایل ماه جاری میلادی از نقطه عطف کلیدی ۷۰ درصد فراتر رفت، برجسته ساخت.

بر اساس این بیانیه، مون جائه این همچنین این مقام ارشد اتحادیه اروپا را در جریان وضعیت اخیر شبه‌جزیره کره قرار داد و از اتحادیه اروپا خواست به همکاری در زمینه برقراری صلح در این شبه‌جزیره ادامه دهد. مون جائه این به طور جداگانه با امانوئل ماکرون، رییس‌جمهوری فرانسه در حاشیه نشست گروه ۲۰ طی روز شنبه نشستی دوجانبه برگزار کرد. در جریان این نشست، ماکرون از کره‌جنوبی خواست تا به نشستی در سطح وزیران با موضوع مسائل حوزه هند- اقیانوسیه که سال آینده میلادی به میزبانی فرانسه برگزار می‌شود، بپیوندد.

رییس‌جمهوری کره‌جنوبی به ماکرون درباره تحولات اخیر در شبه جزیره کره توضیح داد و گفت که کره‌جنوبی و آمریکا تلاش‌های گوناگونی برای از سرگیری مذاکرات با کره‌شمالی انجام داده‌اند. ماکرون در پاسخ گفت که فرانسه هم نقش خود را در کمک به از سرگیری گفت‌وگو با کره‌شمالی ایفا خواهد کرد. دفتر رییس‌جمهوری کره‌جنوبی گفت که مون جائه این و ماکرون همچنین توافق کردند که همکاری در بخش‌های صنعتی مانند نیمه‌هادی‌ها و خودروهای الکتریکی را افزایش دهند.

هشدار چین به «گروه ۲۰»

وزیر خارجه چین به کشورهای حاضر در نشست گروه ۲۰ در ایتالیا در زمینه هرگونه مداخله در امور تایوان هشدار داد.

وانگ یی در بیانیه‌ای در آستانه شروع نشست رهبران گروه ۲۰ در رم ایتالیا به آمریکا و متحدانش در زمینه هرگونه مداخله در امور تایوان هشدار داد و گفت: آمریکا و برخی کشورهای دیگر اخیرا دست به اقداماتی درباره تایوان زدند که با تضمین‌هایی داده شده در زمان برقراری روابط دیپلماتیک با جمهوری خلق چین به پکن مغایرت دارد.

وی افزود: اگر آنها ۵۰ سال پیش نتوانستند سیاست اصولی «چین واحد» را متوقف کنند، اکنون در قرن ۲۱ نیز نمی‌توانند و این مساله به مراتب غیرممکن‌تر شده است و اگر به این رویکرد ادامه دهند قطعا متناسب با آن هزینه خواهند داد. موضع وزیر خارجه چین پس از آن مطرح شد که اخیرا تنش‌ها میان غرب و چین بر سر تایوان بالا گرفته و تشدید تحرکات نظامی آمریکا و متحدانش در تنگه تایوان موجب خشم و عصبانیت پکن شده است.

به دنبال افزایش تردد ناوهای آمریکایی در تنگه تایوان، نیروی هوایی چین طی هفته‌های گذشته بارها مجبور به گشت‌زنی در حریم هوایی نزدیک به تایوان شده است و جنگنده‌های این کشور به صورت دسته‌ای بارها در اطراف این منطقه به پرواز در آمده‌اند. جو بایدن شامگاه پنجشنبه گفت که ارتش این کشور از تایوان دفاع خواهد کرد و متعهد به دفاع از این جزیره است.

اردوغان زیر تیغ بایدن

جو بایدن در نشست گروه ۲۰ به رجب طیب اردوغان هشدار داد که هرگونه اقدامات عجولانه به نفع مناسبات واشنگتن-آنکارا نخواهد بود و باید از چنین بحران‌هایی دوری کرد.

اوایل همین ماه رجب طیب‌اردوغان رییس‌جمهوری ترکیه دستور داد که ۱۰ سفیر از جمله سفیر آمریکا به عنوان عنصر نامطلوب معرفی شوند چون آنها خواستار آزادی عثمان کاوالا، فعال ترک شده بودند. با این حال او بعدا از تهدید اخراج آنها عقب‌نشینی کرد.

به گفته یک مقام آمریکایی، جو بایدن نشان خواهد داد که اقدامات شتاب‌زده به نفع شراکت و اتحاد ایالات متحده و ترکیه نخواهد بود. این مقام گفت، اگر اردوغان سفیر آمریکا را اخراج کرده بود، نشست میان او و جو بایدن، رییس‌جمهوری آمریکا انجام نمی‌شد. او افزود، اما این مساله حل و فصل شده است، دست‌کم برای اکنون.

بایدن همچنین درباره درخواست ترکیه برای خرید جنگنده‌های اف-۱۶، روابط دفاعی آن با ایالات متحده و طیفی از مسائل منطقه‌ای نظیر لیبی و سوریه گفت‌وگو می‌کند. قانونگذاران آمریکایی از دولت بایدن خواسته‌اند به ترکیه اف-۱۶ نفروشد و تهدید کرده‌اند با هرگونه مجوز صادراتی مخالفت خواهند کرد؛ چون آنکارا سامانه‌های دفاع موشکی از روسیه خریداری کرده و همچون یک دشمن رفتار می‌کند. روابط میان ایالات متحده و ترکیه که هر دو عضوی از ناتو هستند، در سال‌های اخیر بر سر اختلاف سیاستگذاری در سوریه، اقدام ترکیه در خرید سامانه‌های دفاع موشکی اس-۴۰۰ از روسیه و حقوق بشر تیره و تار شده است.

لزوم تثبیت وضعیت بازار انرژی جهانی

رییس‌جمهوری روسیه شروط لازم برای حل و فصل بحران منطقه‌ای کنونی در عرصه انرژی را بیان کرد و از رقابت نادعالانه در تولید واکسن و داروهایی برای درمان کووید۱۹ و عدم دسترسی مردم سراسر جهان به واکسن‌های موجود انتقاد کرد.

پوتین در سخنرانی خود در نشست رهبران گروه ۲۰ در رم که به صورت ویدئو کنفرانس در آن شرکت داشت، گفت: تثبیت وضعیت بازار انرژی جهانی به طور مستقیم به اقدامات مسوولانه تمامی شرکت‌کنندگان آن، هم تولید‌کنندگان و هم مصرف‌کنندگان بستگی خواهد داشت که باید به منافع درازمدت متقابل توجه کنند.

رییس‌جمهوری روسیه تاکید کرد که باوجود همه‌گیری پاندمی کرونا در جهان، بحران در بازارهای منطقه‌ای نیز بار دیگر نشان داد عملکرد باثبات و اطمینان‌بخش انرژی برای دنیای مدرن امروز تا چه اندازه حیاتی است و تامین انرژی مردم در سراسر جهان بسیار ضروری است. به گفته او، در این راستا روسیه خواستار بحث و بررسی دقیق این موضوع، با نگاهی واقع‌بینانه و به دور از ملاحظات سیاسی و منحصرا از دیدگاه اقتصادی است.

پوتین یادآور شد که تضمین شرایط پایدار و بلندمدت اقتصاد جهانی، بالا بردن سطح زندگی مردم و تامین شرایط لازم برای همکاری‌های برابر و بدون تبعیض همه کشورها، از جمله وظایف اصلی کشورهای عضو گروه ۲۰ است. به عقیده وی، مواضع فدراسیون روسیه و دیگر کشورهای گروه ۲۰ در بسیاری از مسائل مربوط به توسعه اقتصادی بر یکدیگر منطبق است.

پوتین ادامه داد: افزایش کسری بودجه کشورهای مختلف خطر تورم بالای جهانی را به دنبال دارد. محرک‌های زیادی منجر به بی‌ثباتی کلی وضعیت اقتصادی، رشد قیمت‌ها در عرصه کالا و خدمات و در بازار انرژی و محصولات غذایی شده که علت اصلی آن کسری بودجه در اقتصادهای توسعه‌یافته است که نه‌تنها خطر کاهش فعالیت‌های تجاری، بلکه تعمیق نابرابری اقتصادی را به دنبال دارد و لازم است به صورت مشترک و جمعی با این پدیده‌ها مقابله شود.

هشدار درباره عدم‌دسترسی عادلانه به واکسن

رییس‌جمهوری روسیه در بخش دیگری از سخنرانی خود هشدار داد که رقابت‌های ناعادلانه در عرصه تولید واکسن‌های مختلف علیه ویروس کرونا منجر به عدم دسترسی مردم در تمامی کشورهای جهان به این واکسن‌ها شده است.

به باور او، علت اصلی این مساله عدم آمادگی برخی کشورهای گروه ۲۰ برای به رسمیت شناختن متقابل واکسن‌ها در سطح جهانی است. در این راستا، سازمان بهداشت جهانی باید روند تایید واکسن‌ها و داروهای جدید علیه کرونا را که کیفیت، ایمنی و موثر بودن آنها مورد تایید قرار گرفته تسریع بخشد تا مشکلات مربوط به گسترش واکسیناسیون در تمامی کشورهای جهان حل و فصل شود.

رویکرد متناقض نخست‌وزیر استرالیا با بایدن

نخست‌وزیر استرالیا در اظهاراتی در جریان اجلاس سران گروه ۲۰، از اقدام کشورش در لغو قرارداد خرید زیردریایی از فرانسه به عنوان تصمیمی درست دفاع کرد.

اسکات موریسون تصمیم کشورش برای کنار گذاشتن قرارداد چند میلیارد دلاری خرید زیردریایی از فرانسه را مورد حمایت و تاکید قرار داده و مغایر با ادعای جو بایدن درخصوص اینکه امانوئل ماکرون از این اقدام مطلع بوده، حرف زد.

نخست‌وزیر استرالیا در گفت‌و‌گو با خبرنگاران در اجلاس سران گروه ۲۰ در رم تاکید کرد که استرالیا با لغو قرارداد خرید زیردریایی از فرانسه تصمیم درستی گرفته است. این در حالی است که اقدامات او برای مدیریت این مناقشه هم خشم رییس‌جمهوری فرانسه و هم موجی از انتقادهای تلویحی علنی از جانب جوبایدن را برانگیخت.

موریسون تاکید کرد که دولت بایدن را در قبال وضعیت گفت‌وگوها و بحث‌ها با دولت فرانسه به روز نگه داشته است. اما اظهارات موریسون با اظهارات جو بایدن در جریان دیدار با ماکرون که پیش از نشست گروه ۲۰ داشت در تناقض است.

اخبار برگزیدهپیشنهاد ویژهسیاسی