کارشناسان به آینده مخوف جمعیت سالمندان هشدار دادند
به گزارش جهان صنعت نیوز: این در حالی است که در حال حاضر ۸۰ هزار سالمند در وضعیت تجرد قطعی هستند اما در سال ۱۴۳۰ به دلیل غریبه بودن با ازدواج که در جوانان امروزی می‌بینیم، تجرد قطعی به بیش از دو میلیون و ۶۰۰ هزار نفر در سالمندان می‌رسد. با این حال از دیگر نگرانی‌های جمعیت‌شناسان وضعیت حقوق بازنشستگی و بیمه سالمندان آینده است، چراکه امروزه تعداد کمی از جوانان حقوق و مزایایی معقول دارند و براساس گزارش‌ها ۴۵ درصد سالمندان فعلی مستمری‌بگیر‌اند اما ۵۵ درصد دیگر، درآمد و مستمری لازم برای دوره سالمندی ندارند. بر اساس آمار سال ۱۳۹۵ حدود ۹۴ درصد سالمندان بیمه پایه داشتند، اما بیمه پایه نیازهای دوره سالمندی را تامین نمی‌کند و فقط ۳۱ درصد سالمندان ما بیمه تکمیلی دارند. وضعیت مالکیت مسکن هم در سالمندی بدتر می‌شود. چراکه در حال حاضر هیچ جوان دهه شصتی توانایی خرید مسکن را ندارد. همچنین در سال ۱۳۸۵، حدود ۹۰ درصد سالمندان مسکن شخصی داشتند اما طبق سرشماری سال ۱۳۹۵، این میزان به ۸۲ درصد رسیده است. بنابراین وضعیت سالمندان ۳۰ سال آینده به یک معضل اجتماعی تبدیل خواهد شد.
فریده باغ علیشاهی سرپرست دفتر امور مراکز توانبخشی و مراقبتی بهزیستی کشور دیروز در تایید آمارهای رسمی اظهار کرده: «۸۰ هزار سالمند ازدواج نکرده‌اند و با اضافه شدن آمار دهه ۶۰ به این تعداد، حدود سه میلیون سالمند مجرد خواهیم داشت که این خطر جدی است. ما باید برای این افراد مراقب وارد کنیم، در وضعیت کنونی ۹ و نیم درصد از جمعیت کشور را سالمندان تشکیل می‌دهند و در ۳۰ سال آینده یعنی تا سال ۱۴۳۰، این رقم به ۳۳ درصد خواهد رسید؛ لازم و ضروری است که ابعاد مختلف موضوع بررسی شود و برنامه‌ریزی جامع و دقیقی در خصوص رفع موانع صورت بگیرد.»
رفع افزایش سالمندان با گذر دهه شصتی‌ها
در همین راستا شهلا کاظمی‌پور، جمعیت‌شناس و عضو هیات علمی دانشگاه تهران به «جهان‌صنعت» گفت: وضعیت رشد جمعیت سالمندان مختص به ایران نیست، در تمامی کشورهایی که در زمان کوتاهی زاد و ولد زیاد بوده اما بعد از مدتی با سیاست‌های دولت به سوی کاهش زاد و ولد پیش رفتند، در آینده با معضل افزایش جمعیت سالمند مواجه شدند. بنابراین هر چقدر میزان باروری در کشوری کاهش پیدا کند، در مقابل به همان سرعت جمعیت به سوی سالمندی می‌رود. طی سال‌های گذشته تنها سه درصد از جمعیت ما را سالمندان تشکیل می‌دادند و به مرور زمان به ۵/۹ درصد رسیده است. این در حالی است که براساس گزارش‌ها اگر به همین منوال پیش‌رویم در ۳۰ سال آینده جمعیت سالمند ۳۳ درصد افزایش پیدا می‌کند. طبیعتا دهه شصتی‌هایی که در همان دوران به دنیا آمدند و بیشترین جمعیت جوان را تشکیل دادند، حال ۳۰ سال آینده بیشترین جمعیت سالمند را تشکیل خواهند داد. البته افزایش جمعیت سالمندان در ۳۰ سال آینده گذرا است و با خارج شدن دهه شصتی‌ها تعادل در میزان سالمندان و جوانان برقرار می‌شود.
وی افزود: بحث دیگر زنانه شدن سالمندان است؛ در سنین سالمندی مرگ‌و‌میر مردان بیش از زنان است. به عبارتی امید به زندگی در مردان کمتر از زنان است. در حال حاضر امید به زندگی مردان در ایران ۷۳ سال و در زنان ۷۶ سال است. به طور متوسط زن‌ها سه سال از مردان بیشتر عمر می‌کنند. منتهی این مساله در ِآینده نیز بیشتر می‌شود و به شش سال می‌رسد. دلیل دیگری که سالمندی به سوی زنانه شدن می‌رود این است که اصولا زن‌ها از همسران خود هفت سالی کوچک‌ترند وقتی همسرشان با امید به زندگی بالا به دلیل مرگ‌های زودهنگام از جمله حوادث ترافیکی عمر کمتری می‌کنند، این زن با احتساب به امید زندگی او ۱۰ سال پس از همسرش فوت می‌کند. حال اگر این زن‌ها تمکن مالی داشته باشند به صورت تک‌زیست زندگی می‌کنند و اگر توانایی مالی نداشته باشند در آسایشگاه‌های دولتی زندگی می‌کنند.
کاظمی‌پور با تاکید بر تبعات فقدان توانایی مالی سالمندان در آینده بیان کرد: ابتدای امر همگان باید بدانند طی ۳۰ سال آینده فقدان تمکن مالی زن و مرد سالمند تبعات جبران‌ناپذیری بر دولت به جای می‌گذارد. اگر سالمندان آینده دارای حقوق بازنشستگی نباشند، ۱۰۰ درصد دردسرهای زیادی برای دولت خواهند بود. چه‌بسا امروزه تعداد مردان سالمند در کهریزک بیشتر است. در نتیجه دولت باید از همین امروز وضعیت بیمه و حقوق دهه شصتی‌ها را ساماندهی کند تا در زمان سالخوردگی بتوانند روی پای خود بایستند.
خطر زنانه شدن سالمندان
این جمعیت‌شناس در خصوص راهکار حل معضل افزایش جمعیت گفت: ابتدایی‌ترین راهکار برای حل این بحث افزایش باروری است. دومین راهکار کاهش مرگ‌و‌میر نوجوانان در تصادفات، آلودگی‌های زیست‌محیطی و… است. از طرفی فضای جامعه را برای نوجوانان باز بگذاریم تا از مهاجرت آنها جلوگیری شود. همین عوامل می‌تواند مسیر ایران را تغییر دهد. چه‌بسا کشورهای دیگر هم سیاست‌های مهاجرپذیر پیش گرفته‌اند تا از افزایش سالمندان و نیروی کار جلوگیری کنند.
بررسی‌های مطالعات در این زمینه حاکی از این است که سالمندی در حال زنانه شدن و تعداد زنان سالمند خودسرپرست در حال افزایش است. به همین دلیل نیاز به سیاستگذاری‌های اجتماعی و فرهنگی و توجه به منابع در اختیار سالمندان بیشتر احساس می‌شود. سالمندی در حال زنانه شدن است، چراکه بررسی‌های جهانی نشان می‌دهد امید به زندگی زنان به طور متوسط ۵/۴ سال بیشتر از مردان است و تعداد زنانی که در گروه سنی سالمند قرار دارند، به نسبت قابل‌توجهی بیشتر از مردان سالمند است. این الگوی سالمندی نشان می‌دهد که احتمال بیوه یا مجرد بودن زنان سالمند نسبت به مردان بیشتر است.
اخبار برگزیدهاقتصاد کلانپیشنهاد ویژهلینک کوتاه :