حمایت نمایشی مجلس از بورس

به گزارش جهان صنعت نیوز:  بر اساس جزئیات این طرح، نمایندگان مجلس تمرکز خود را بر شرایط سال گذشته بازار سرمایه، عملکرد وزارت اقتصاد و شورای عالی بورس و نحوه رگولاتوری سازمان بورس در آن زمان، معطوف کرده‌اند. این در حالی است که بازار سرمایه هم اکنون بیش از پرداختن به موضوعات گذشته، نیازمند حمایت‌های عملی برای نجات سرمایه سهامداران است! با این حال اما به نظر می‌رسد چربش منافع و دعواهای سیاسی بر منافع سهامداران، بهارستانی‌ها را از مسیر درست حمایت از بازار سرمایه خارج و آنها را نسبت به تشخیص اولویت‌ها غافل کرده است. احمد اشتیاقی تحلیلگر بازار سرمایه بر این باور است که مجلس باید ابتدا برادری خود را ثابت کرده و در شرایط خطیر کنونی از بازار سرمایه حمایت عملی کند. او در گفت‌و‌گو با «جهان‌صنعت» بر این نکته تاکید می‌کند که برای بررسی عملکرد گذشته همیشه فرصت باقی است و نمایندگان باید در حال حاضر اولویت خود را بر پیگیری مصوبات حمایتی شورای اقتصادی سران قوا متمرکز کنند که با گذشت ماه‌ها، هنوز خبری از اجرای آن نیست.

طرح تحقیق و تفحص مجلس از سازمان بورس و اوراق بهادار در بحبوحه رقابت‌های انتخاباتی بسیار داغ شده بود. برخی نمایندگان مجلس که پیش از آن برای کاندیداتوری انتخابات ریاست‌جمهوری خیز برداشته بودند، در رسانه‌های عمومی و صفحات شخصی خود در فضای مجازی از جدیت طرح برای پیگیری منافع سهامداران زیان‌دیده از ریزش تاریخی سال گذشته بورس سخن می‌گفتند. با این حال اما این طرح پس از انتخابات به فراموشی سپرده شده بود. حال اما مجددا این طرح در آستانه اجرایی شدن قرار گرفته و رای مثبت نمایندگان را اخذ کرده است. با این حال اما هنوز «وقت‌ناشناسی» به عنوان مهم‌ترین مشکل بازار سرمایه با نمایندگان مجلس خودنمایی می‌کند! نمایندگان مجلس در حالی این طرح را احیا کرده‌اند که بازار سرمایه با روندی پرشتاب به زیر ارزش ذاتی خود رسیده است و حتی حمایت‌های دستوری دولت هم نتوانسته است روزنه امیدی برای سهامداران بگشاید. با این حال اما مجلس بدون توجه به شرایط فعلی بازار و وظیفه پیگیری مصوبات حمایتی پیشین، به دنبال دعوای سیاسی با دولتمردان پیشین است. اگرچه نفس رسیدگی به قصور و تخلفات احتمالی صورت‌گرفته در دوره قبل پسندیده است اما در شرایطی که بازار سرمایه مانند بیماری در بستر مرگ افتاده است، اولویت نخست مجلس باید کمک به احیای این بیمار باشد و پس از آرامش بازار به عملکرد مدیران گذشته بپردازد. بر اساس آنچه غلامرضا مرحبا سخنگوی کمیسیون اقتصادی مجلس در گفت‌وگو با فارس اعلام کرده است، ظرف یکی دو هفته آینده تحقیق و تفحص از کل بازار سرمایه شامل سازمان بورس و اوراق بهادار، بورس و اوراق بهادار تهران، فرابورس، بورس انرژی و بورس کالا انجام خواهد شد. او بیان کرده است که یکی از موارد مهم در این طرح این سوال است که چرا شاخص بورس تهران سال گذشته از دو میلیون واحد هم فراتر رفت، اما بعد از آن بیش از ۳۰ درصد سقوط کرد و در این سقوط برابر با ۷۰ میلیارد دلار سرمایه مردم آب شد. مرحبا همچنین گفته است: یکی از موارد این‌گونه است که یک شرکت کاغذی ‌(صوری) با سرمایه اسمی ۲۰۰ میلیارد تومانی در بورس ثبت شد و سهام این شرکت کاغذی که حتی دفتر مرکزی هم ندارد، در بورس تهران به قیمت ۳۲۰۰ میلیارد تومان به مردم فروخته شد و دارندگان این سهام، الان کاغذی بیش در دست ندارند و دچار زیان فراوان شدند. او همچنین یکی دیگر از موارد تحقیق و تفحص را این مورد بیان کرده است که بر اساس چه پشتوانه کارشناسی سال گذشته رییس‌جمهوری وقت از مردم دعوت کرد و میلیون‌ها نفر به بورس آمدند و بعد از آن سرمایه‌های آنها از بین رفت! به گفته این نماینده مجلس طرح تفحص ناظر بر این خواهد بود که گزارش‌های مالی بورس، گردش مالی، میزان مالیات، حق کارگزاری‌ها به چه میزان است و درآمدهای حاصل از معاملات سال گذشته در کجا سرمایه‌گذاری شده و شرکت‌های حقوقی بزرگ سال گذشته چقدر درآمد کسب کرده‌اند. به گفته مرحبا، بررسی چگونگی دسترسی برخی افراد به اطلاعات نهانی و خروج آنها از بازار پیش از ریزش‌های سال گذشته و زیان سهامداران پالایشی از موارد دیگر این طرح است.

طرح مجلس وزنی برای بازار ندارد

احمد اشتیاقی تحلیلگر بازار سرمایه در گفت‌و‌گو با «جهان‌صنعت» روند نتیجه‌بخشی طرح مجلس را طولانی‌مدت توصیف کرده و می‌گوید: «مشخص نیست قرار است تا چه میزان پیرامون و حواشی این طرح را توسعه دهند. اما واقعیت این است که دستیابی به خروجی نهایی طرح تحقیق و تفحص و رفت و آمد در صحن مجلس و در نهایت تایید آن دست‌کم شش ماه زمان می‌برد. بر همین اساس به نظر من این خبر برای بازار سرمایه نه مثبت است و نه منفی؛ در واقع بازار توجه زیادی به این موضوع نمی‌کند. با توجه به اینکه در حال حاضر و بر اساس شرایط روز ما در کمترین میزان شاخص قرار گرفته‌ایم، شاید اثر منفی چندانی هم نداشته باشد بلکه گفته شود نمایندگان هم دغدغه بازار سرمایه را دارند و به آن توجه می‌کنند و می‌خواهند از این ریزش‌ها جلوگیری کنند. شاید این نگاه هم جاری باشد.» او عنوان می‌کند: «من این نگاه را غلط نمی‌دانم زیرا نفس ورود نمایندگان مجلس به موضوع بازار سرمایه خوب است. یعنی به هر حال آنقدر دغدغه داشته‌اند که دارند به موضوع بازار سرمایه ورود می‌کنند. اما خوب است از این جنبه باشد که چرا بازار سرمایه دچار این ریزش‌های شدید شده است. در نهایت واقعیت این است که با توجه به فضایی که بازار سرمایه در آن قرار دارد، نمی‌توان چه از نظر مثبت و چه از نظر منفی وزن چندانی به آن داد.»

سازمان بورس اکنون هم باید تنظیم‌گر بازار باشد!

این تحلیلگر بازار سرمایه با اشاره به جزئیات این طرح اظهار می‌کند: «سازمان بورس به عنوان یک نهاد نظارتی باید مراقب باشد که بازار را با استفاده از ابزارهای در دست، به گونه‌ای مدیریت کند که بازار سرمایه از نقاط تعادلی خود خارج نشود، حباب گونه بالا نرود و یا بیش از حد زیر ارزش ذاتی خود قرار نگیرد.» اشتیاقی با یادآوری تحولات مدیریتی سازمان بورس در سال گذشته اظهار می‌کند: «در مقطعی که آقای شاپور محمدی رییس سازمان بورس بود، بر این باور بود که باید با استفاده از این ابزارها بازار را کنترل کرد و بر همین اساس نوسان مثبت بازار دو درصد شود تا بازار به صورت شارپ بالا نرود و فرصت مذاکره با هلدینگ‌ها و دولت، جهت عرضه سهام فراهم شود. اما در آن مقطع به دلایل متعددی متاسفانه در مقابل این خواسته شاپور محمدی مقاومت کردند و در نهایت ایشان استعفا داد. با تغییر ایشان و روی کار آمدن آقای قالیباف هنوز هم فضا تا حدی قابل‌کنترل بود. بر همین اساس می‌شود این ایراد را به سازمان بورس گرفت که چرا در آن مقطعی که بازار به صورت شارپ بالا می‌رفت و هنوز می‌شد روند آن را کنترل کرد، از ابزارهای کنترلی استفاده نکرده است.» او با بیان اینکه بالاخره این بررسی‌ها و تفحص‌ها باید از جایی شروع شود، بیان می‌کند: «وزیر اقتصاد به عنوان رییس شورای‌عالی بورس وظیفه کنترلی داشته است. نهاد بالادستی سازمان بورس، شورای‌عالی بورس است که می‌تواند با وضع قوانین مرتبط، شرایط را تسهیل کند. فرد تاثیر‌گذار در این شورا هم وزیر اقتصاد است و قاعدتا به این موضوعات هم پرداخته خواهد شد که در آن مقطع دولت به دنبال این بود که فضای اقتصاد را با بازار سرمایه تنظیم کند و تامین مالی انجام دهد و در نتیجه بیش از حد بازار را داغ کرده‌اند.» اشتیاقی در ادامه تصریح می‌کند: «اما در همین نقطه یک سوال و نکته مهم مطرح می‌شود بر این اساس که اگر قرار است سازمان بورس وظیفه تنظیم‌گری بازار را برعهده داشته باشد، آیا اکنون هم که بازار بدون جهت زیر ارزش ذاتی خود قرار گرفته است، تنظیم‌گری آن جزو وظایف سازمان است یا خیر؟ بنابراین اگر ما می‌گوییم در مقطع سال گذشته باید بازار کنترل می‌شد، اکنون هم باید بدانیم که باید معکوس رفتار سال گذشته اجرا شود و در هر صورت بازار تنظیم شود. یک زمان بازار تقاضا دارد و باید به آن سهم بفروشند و یک زمان است که بازار فروشنده است و باید از آن سهم خریداری کنند. هر دو این روندها می‌تواند بازار را سمت حباب یا زیر ارزش ذاتی سوق دهد. آن زمان ما نیاز داشتیم به تزریق سهام اما اکنون به تزریق نقدینگی نیاز داریم.»

مجلس اول برادری خود را ثابت کند

اشتیاقی در ادامه تاکید می‌کند: «اگر مجلس می‌خواهد به موضوع بازار سرمایه ورود کند به نظر من باید بسته ۳+۷ که سران قوا آن را تایید کردند را پیگیری کند. این بسته پیشنهادی برای نجات بازار اصلا اجرا نشده است! اگر مجلسی‌ها راست می‌گویند، این مصوبات را پیگیری کنند! اول این بسته حمایتی را اجرایی کنند و بعد به دنبال آسیب‌شناسی بروند.» این تحلیلگر بازار سرمایه اظهار می‌کند: «همین زمان که بازار نیازمند کمک و حمایت است به آن کمک نمی‌کنیم و می‌رویم به دنبال موضوع گذشته‌ای که هنوز هم برای رسیدگی به آن فرصت داریم و آن را به موضوع روز تبدیل می‌کنیم.» اشتیاقی تصریح می‌کند: «به نظر من مجلس اگر واقعا دغدغه دارد و برای نمایندگان مهم است که بازار سرمایه چه روندی می‌گیرد، باید ابتدا در شرایط کنونی و به صورت عاجل و فوری ورود کرده و مشکلات فعلی را حل کند. گذشته که دیگر گذشته است و می‌توان بعدها هم آن را بررسی کرد. به وضعیت کنونی بازار سرمایه رسیدگی نمی‌شود و سال بعد می‌خواهند دوباره ورود کنند و سازمان را مورد تفحص قرار دهند که چرا در این مقطع حمایت نکرده است و بازار زیر ارزش ذاتی خود قرار گرفته است!» او می‌افزاید: «واقعیت این است که جایگاه واقعی بازار، نقطه فعلی نیست و کسانی که در حال حاضر به هر دلیلی می‌فروشند دارند زیان می‌بینند. این جزو وظایف سازمان بورس است که در این مرحله کمک کند و بازار را به تعادل بازگرداند. اما حالا مجلس می‌خواهد بررسی کند که سال قبل چرا شاخص بالای دو میلیون واحد رفته است! مجلس ابتدا وضعیت موجود را که نیاز فوری است حل و برادری خود را ثابت کند؛ بعد بگوید دلسوز بازار سرمایه است. در واقع برای تحقیق و تفحص وقت همیشه وجود دارد. ولی تا زمانی که برای وضعیت فعلی هیچ برنامه‌ای ندارد بهتر است از این رفتارها پرهیز کند. به نظر من در شرایط کنونی مجلس با این مقولاتی که مطرح می‌کند، فقط اعصاب بازار را خرد می‌کند.»