هوا پس است، پس ببار باران ..
بهزاد طهماسبی * این روزها هوای کلانشهرها خوب نیست. در استانه ورود فصل سرد سال، نگرانی ساکنان کلانشهرها بیشتر و بیشتر هم می‌شود. وارونگی هوا و انباشت آلاینده‌های سمی، همچون چتری بزرگ روی آسمان شهرها به‌ویژه تهران باز می‌شود و نمایشگر‌های کنترل کیفیت هوا ساعت به ساعت اعداد بزرگ‌تری را نمایش می‌دهند. با انکه وخامت هوای تهران و کلانشهرها پدیده غیرقابل پیش‌بینی و اسرارآمیزی نیست اما سال‌هاست که نگاه منفعلانه مدیران و متولیان شهری به نزولات آسمانی دوخته شده است. در این میان شهروندان هم در تبعیت از این رویکرد منفعلانه، حواس خود را به گزارش‌های هواشناسی معطوف کرده‌اند، تا بلکه به برکت وزش نسیمی یا بارشی از آسمان، ریه‌های خود را برای چند روز هم شده از هوای سالم پرکنند. اما همین گزارش‌های پاییزی هم از کم‌بارشی و خشکسالی حکایت دارد و شاید تداعی‌کننده سال‌هایی باشد که آسمان آبی تهران برای هفته‌ها قابل رویت نبود و مسوولان به ناچار به اجرای طرح‌هایی مانند تردد زوج و فرد از درب منازل روی آوردند و کرکره مدارس را پایین کشیدند. البته معادلات عبور و مرور شهری در یکی دو سال گذشته تا حد زیادی متاثر از همه‌گیری کرونا و تصمیمات ستاد مربوطه بوده است و بسیاری از سفرهای شهری از جمله مهمترین آن سفرهای آموزشی از کف معابر شهری حذف شده است. اما زمزمه فعالیت حضوری دانش‌آموزان در مدارس و سایر بخش‌های آموزشی به معنی افزایش ۳۰درصدی به ترافیک فعلی معابر کلانشهرها به‌ویژه در تهران و کرج است .
در چند روزگذشته رانندگان تهرانی ساعات پرترافیک و نفسگیری را در معابر شهری و بزرگراهی تجربه کردند و در مقابل، متولیان شهری در قدم نخست به افزایش ساعت طرح ترافیک بسنده کردند تا در واکنش به طومار در هم پیچیده ترافیک از برچسب بی‌تفاوتی در امان بمانند. البته با اجرای طرح ترافیک و طرح محدودسازی تردد شبانه حساب رانندگان موجه و پربرخوردار از سایر رانندگان جداست اما در ساعت‌های اوج ترافیک همه عزیزان راننده و در مجموع شهروندان محترم در محدوده یا خارج از محدوده‌های تعیین شده، به‌جز خطوط ویژه و خاص، محکوم به سپری کردن عمرگرانمایه در ترافیک هستند .
طبق سنوات گذشته همچنان زیرساخت‌های معیوب و مشکل‌زا همچون تردد اتوبوس‌های فرسوده، موتورسیکلت‌های کاربراتوری، ضعف سیستم حمل‌و‌نقل ریلی و فقدان جایگزینی تاکسی‌ها و خودروهای فرسوده و… پابرجاست.
در چند سال گذشته اعمال سیاست ترویج استفاده از خودروهای هیبریدی و موتورهای برقی با توجه به گرانی این گروه از وسایل نقلیه جایگاه و پیش رفتی نداشته است.
بررسی‌ها نشان می‌دهد ۶۰درصد ناوگان اتوبوسرانی تهران فرسوده و به شدت آلاینده هستند. ۸۵ درصد موتورسیکلت‌های عبوری در این کلانشهر همچنان با مدل کاربراتوری در امد و شد هستند و هر یک به تنهایی معادل ۱۸ دستگاه خودرو استاندارد آلایندگی دارند .
به عبارتی سهم آلایندگی ۵۰۰هزار موتورسیکلت کاربراتوری در هوای تهران به مرز ۲۳ درصد رسیده که قابل تامل و اسفبار است .
ناکارآمدی سیستم حمل‌و‌نقل عمومی از یک‌سو موجب افزایش خودروهای تک‌سرنشین شده که ره‌آوردی جز درجاکارکردن صدها هزار خودرو، افزایش مصرف سوخت، افزایش آلایندگی هوا و تشدید ترافیک نداشته و از سوی دیگر به شمار طرفداران موتورسیکلت به عنوان وسیله نقلیه‌ای به صرفه افزوده است که در دورزدن ترافیک، رقیبی جلودارش نیست.
باید پذیرفت که انتشار این حد از آلاینده‌های متحرک در کنار سایر منابع آلوده‌کننده صنعتی و خانگی در کلانشهری مانند تهران چه خسارات مرگباری به همراه دارد. با فرض پیش‌بینی‌ها از کمی بارش‌ها در فصل پیش رو باید نگران تبعات ناگواری باشیم که سلامت جسم و روان شهروندان را به شدت تهدید می‌کند و دامنه خسارات مالی ناشی از آن بار سنگینی است که بر شانه‌های دولت و مردم افتاده است .
در شرایطی که اقلام روزانه و مایحتاج عمومی مردم هر روز رکورد جدیدی را ثبت می‌کند باید نفس کشیدن شهروندان را در اولویت فهرست ضروریات زندگی مردم قرارداد .
قطعا بدون مصرف گوشت قرمز یا حتی مرغ و تخم‌مرغ که این روزها همه حواس‌ها را به خود معطوف کرده، می‌توان به زندگی ادامه داد، اما بدون «هوا» هرگز.
مهمترین متاع حیات و ممات را دریابید.
اخبار برگزیدهیادداشتلینک کوتاه :