بررسی برنامه‌های دولت سیزدهم در گفتوگو با کارشناسان
به گزارش جهان صنعت نیوز: با یک نگاه منصفانه اما نباید حساب همه سختی‌ها و دشواری‌های موجود را از دولت تازه از راه رسیده سیزدهم پس گرفت. دولتی که هنوز درست و حسابی شکل نگرفته و بسیاری از نیروهای خود را منصوب نکرده است. بدون شک برای آنکه مطمئن شویم در مسیر حل مشکلات قرار داریم و یا خلاف جهت شنا می‌کنیم، به وقت بیشتری نیاز است.
در حالی که هنوز برای قضاوت درباره عملکرد دولت زود است اما نشانه‌های مثبتی در اقدامات دولت مشاهد می‌شود که ثابت می‌کند، جای امیدواری هست. اما به گفته کارشناسان توجه به این نشانه‌ها و سخن گفتن از امیدواری‌ها به معنی نادیده گرفتن ایرادات و نقدهای منطقی نیست. چنانچه حامیان دولت و کارشناسان و صاحب‌نظران اصولگرا نیز معتقد به نادیده گرفتن ضعف‌های دولت نیستند و اصرار دارند که در کنار ایرادات، باید نقاط قوت را هم دید و قدری هم صبر و انتظار چاشنی کار کرد تا به یک درک و دریافت دقیق‌تر از عملکرد دولت در ماه‌های آتی برسیم.
بارقه‌های امید
محمدصادق کوشکی فعال سیاسی اصولگرا از جمله کارشناسانی است که به این نکته تاکید دارد. او در گفتوگو با «جهان‌صنعت» گفت: «نقد در هر مقطعی بر اساس ظرفیت همان مقطع اتفاق می‌افتد. الان نقد اصلی که به دولت آقای رییسی وارد است این است که سرعت تحول در ساختار دولت و منصوب کردن افراد به مسوولیت‌ها خیلی پایین است. یعنی هنوز مسوولان بسیاری در استانداری، فرمانداری، معاونت وزارتخانه‌ها، ادارات کل استانی و… منصوب نشده‌اند و افرادی که از قبل در پست‌ها بوده‌اند نیز حالت بلاتکلیف دارند. این نقد واردی به دولت رییسی است که الان باید طرح شود. اما اگر الان دولت رییسی را نقد کنند و بگویند که مثلا چرا روند تورم کاهش نیافته و شاهد افزایش قیمت کالاها هستیم، وارد نیست زیرا کشور در یک چاله تورمی قرار دارد و اگر قوی‌ترین سیاستمدار و دولت جهان را هم بیاوریم نمی‌تواند ظرف دو، سه ماه تورم را به صفر برساند. اما اگر چهار سال از دولت بگذرد و وضعیت چنین باشد وقت آن است که دولت را نقد کنیم.»
وی در شرح عوامل امیدوارکننده در دولت جدید گفت: «خود این تحول در ساختار اداری و آمدن برخی از این نیروها که تازه نفس و با انگیزه هستند، یک عامل امیدواری است. نکته دیگر اینکه نگرش دولت رییسی آن است که بتواند به عامه جامعه خدمات و سرویس‌های دولتی را ارائه کند. دولت روحانی، دولتی با گرایش اشرافیت سیاسی و اشرافیت رانتی و دولتی بود؛ یعنی تمرکز خدماتی که ارائه می‌داد به یک قشر محدود بود اما در دولت فعلی سیاست‌ها تغییر کرده است. مثلا در حوزه مسکن دولت روحانی اصرار داشت که وظیفه ما ساخت مسکن نیست و وزیر او به این افتخار می‌کرد اما الان سیاست، به سیاست ساخت مسکن تغییر کرده است و این یک تحول است و می‌تواند جای امیدواری داشته باشد.»
نقد زودهنگام
امیررضا واعظ‌آشتیانی فعال سیاسی اصولگرا از دیگر تحلیلگرانی است که تاکید دارد نباید برای نقد و محکوم کردن دولت عجله کرد. او در گفتوگو با «جهان‌صنعت» گفت: «نقد به دولت زمانی ممکن است که حداقل ۶ ماه از شروع به کار دولت گذشته باشد تا نگاه و خط و مشی دولت در حوزه‌های مختلف اقتصادی، فرهنگی، سیاست خارجی و… مشخص شده باشد. اینکه برخی از حالا به این نتیجه رسیده‌اند که باید از دولت نقد کرد و فضا را ملتهب کرده و دولت را ناکارآمد معرفی کنند، عواملی دارد. مثلا در دولت روحانی خود دولت در یک سال اول نسبت به دولت قبل سم‌پاشی می‌کرد و سیاست این بود که هر اتفاقی را منتسب به دولت قبلی کرده و فضای فکری مردم و رسانه‌ای را به انتقاد از دولت خودشان معطوف نکنند. رسانه‌ها نیز هر موضوع ناشدنی یا وعده‌های روی زمین مانده دولت را در لوای سیاست معکوس بردند و به جای نقد دولت، از دولت‌های قبلی نقد کردند. اکنون اما دولت رییسی چنین رویکردی ندارد و شاهدیم با وجود اینکه فقط سه ماه از دولت گذشته، برخی انتقادها را شروع کرده‌اند.»
وی با تاکید بر اینکه «دولت رییسی در ابتدای راه است و تا بخواهد سروسامانی به موضوعات دهد، به زمان نیاز دارد» گفت: «واقعیت این است که دولت تازه‌کار در شرایطی که چالش‌های اقتصادی وجود دارد باید اول شرایط اقتصادی را حفظ کند تا بتواند برنامه‌ها را ارائه دهد. جای تاسف است همان افرادی که در دولت روحانی مدعی صبوری بودند، الان با وجود اینکه فقط سه ماه از دولت رییسی گذشته شروع به انتقاد کرده‌اند.»
این فعال سیاسی اصولگرا افزود: «نمی‌خواهیم بگوییم که همه چیز تحت کنترل دولت است چراکه در دولت قبلی به خصوص در حوزه اقتصادی و سیاسی اتفاقاتی رخ داده که هر دولتی الان سرکار بود، مهار کردن آن، کار سختی می‌بود. به هرحال دولت رییسی تلاش خود را می‌کند و پیشنهاد من به منتقدان آن است که خیلی عجله نکنند. فرصت برای نقد زیاد هست و باید نقد منصفانه و اثرگذار هم کرد.»
وی ادامه داد: «هنوز باید به دولت فرصت داد زیرا حرف از مدیریت کشور در چارچوب دولت است و موضوعات بسیاری وجود دارد. الان دولت هنوز درحال رصد و شناسایی معضلات است. ما درباره یک سازمان کوچک صحبت نمی‌کنیم کما اینکه در یک سازمان هم به مسوول جدید حداقل ۶ ماه فرصت می‌دهند که برنامه‌ریزی و عمل کند. به نظر من باید حداقل ۶ ماه و حداکثر یک سال صبر کرد و امیدوار بود که دولت به سوی حل مشکلات برود نه اینکه از حالا وارد فضای نقد شد و به شکل غیرمنصفانه و با ربط دادن مسائل بی‌ربط به هم، دولت را تحت فشار گذاشت.»
ایراداتی که باید رفع شود
عزت‌الله یوسفیان‌ملا فعال سیاسی اصولگرا و نماینده پیشین مجلس اما از جمله سیاسیونی است که نسبت به دولت جدید بیشتر نقد دارد. نه اینکه به عملکرد مثبت و نتیجه گرفتن دولت در حل مشکلات مردم امید نداشته باشد اما معتقد است که باید با دیدن ضعف‌ها، به بیان و رفع آنها در جهت بهبود شرایط کوشید. او در گفتوگو با «جهان‌صنعت» با اشاره به اینکه وعده‌های انتخاباتی در کشور ما حکم برنامه‌های نامزدهای انتخاباتی را دارند، گفت: «شرایط کشور ما مشخص است و عمده‌ترین مشکل، اقتصادی است. رهبری هم گفته‌اند که بر مسائل خارجی و سیاسی تمرکز نکنید چون مشکل، اقتصادی است. انتظار این است که به مسائل اقتصادی توجه جدی شود. حالا برخی وعده‌های انتخاباتی در این زمینه اما آنقدر سنگین بود که مشخص بود به نتیجه نخواهد رسید مثل اینکه مساله بورس سه روزه حل می‌شود و…، یا ساخت سالی یک میلیون مسکن و بعد عقب‌نشینی از این وعده و رسیدن به اینکه موجبات ساخت مسکن فراهم خواهد شد. مردم در عین ناامیدی و ناباوری به این وعده‌ها توجه کرده و رای دادند بنابراین انتظار دارند که قدم‌هایی در این راستا برداشته شود.»
وی افزود: «اکنون تغییرات عجیب و غریبی در دستگاه‌های دولت داریم و مثلا همه استانداران درحال تغییر هستند و آن شعار فراجناحی بودن تقریبا فراموش شده است. درباره ایجاد تغییر که حق دولت است حرفی نیست اما این روند خیلی تند پیش می‌رود و این از جمله نکات مورد نقدی است که امیدواری به دولت را کاهش می‌دهد.»
این نماینده پیشین مجلس با اشاره به اینکه «لازم است دولت برای افزایش امیدواری به ایجاد تحول، سرعت عمل بیشتری به خرج دهد و ساختار خود را تکمیل کند» گفت: «به این خاطر که رویه موجود و بلاتکلیفی موجود در دستگاه‌های دولتی موجب رخوت و کاهش شور و حال کار شده است. باید از این حالت توقف خارج شد. برنامه دولت در خصوص مدیریت قیمت‌ها و تورم هنوز مشخص نیست. نه مردم بلکه مجلس و… هم نمی‌دانند که مثلا درباره ارز ۴۲۰۰ تومانی چه تصمیماتی گرفته خواهد شد.»
وی در ادامه به سفرهای استانی و آثارش اشاره کرد و گفت: «سفرهای استانی خوب است اما تا وقتی برنامه‌ریزی دقیقی نباشد و بودجه‌ای که قرار است صرف حل مشکلات استان‌ها شود، مشخص نشده باشد، نمی‌تواند مشکلی را حل کند. انتظار این است که کار به جلسات و گفت‌وگوها و سفرهای استانی ختم نشود، باید بودجه و پولی که قرار است صرف پروژه‌ها و… بشود، مشخص شود.»
یوسفیان ملا از لزوم تعیین سیاست‌های دولت در عرصه سیاست خارجی نیز غافل نشد و گفت: «تا سه چهار روز قبل معلوم نبود که قرار است مذاکره کنیم یا نکنیم یا چطور با برجام مواجه شویم. حتی من بعد از چهار دوره حضور در مجلس و بررسی واو به واو برجام نمی‌دانم قرار است چطور مذاکره کنند. مردم هم در شهر و روستا هم چیزی نمی‌دانند اما لازم است که مردم بدانند دقیقا چه اتفاقی رخ خواهد داد و این بی‌اطلاعی مردم اتفاق خوبی نیست.»
آزمون نخست
جلال میرزایی فعال سیاسی اصلاح‌طلب نیز از جمله سیاسیونی است که به عملکرد فعلی دولت تا اینجای کار نقد دارد. این نقد اما به آن معنا نیست که امیدی به بهبود اوضاع در ادامه کار نداشته باشد. اتفاقا برعکس، او معتقد است که اولین آزمون دولت یعنی همین مذاکرات هسته‌ای پیش‌رو، تکلیف خیلی چیزها را روشن خواهد کرد.
این نماینده پیشین مجلس در گفتوگو با «جهان‌صنعت» گفت: «اینکه دولت رییسی روی چه موضوعاتی باید تمرکز کند، کاملا مشخص است. اولویت دوم باید حل مشکلات اقتصادی و کاهش فشار گرانی‌ها بر اکثریت جامعه باشد. منتها به نظر می‌رسد که در مواجهه با این چالش در نشست‌ها و جلسات مختلف روی همین موضوع تمرکز شده و به تاثیرپذیری آن از حوزه‌های دیگر مثل سیاست خارجی و… را منکر شده یا نادیده می‌گیرند. به نظر می‌رسد که برخی مقامات دولت آقای رییسی در تحلیل و تعبیرهای خود این انکار و نادیده گرفتن را دارند و این کمکی به حل مشکلی نمی‌کند.»
او توضیح داد: «آقای رییسی در مساله هسته‌ای همان موضعی را دارد که موضع نظام است. تفاوت او با دولت روحانی و ظریف این بود که آنها در تاکتیک‌ها و روش‌هایی که ما را به هدف برساند با برخی از بخش‌های حاکمیت اختلاف‌نظر داشتند و بر نظر خود اصرار می‌کردند. آقای رییسی اما این مساله را ندارد و نگاه او به موضوع در راهبردها و تاکتیک‌ها با نهادهای حاکمیتی یکی است و این یک دست شدن شاید بتواند تردیدهای طرف مقابل را هم رفع کند چون بالاخره آنها هم همیشه منتظر مانده‌اند تا تکلیف ایران روشن شود. اولین آزمونی که پیش‌رو است و سیاست خارجی دولت رییسی را مشخص می‌کند، هشتم آذر است و باید دید که خروجی مذاکرات تیم او چیست. مواضع او فعلا آن‌طور که گفته شد، تقابل‌گرایانه نیست.»
وی در پاسخ به اینکه آیا مواضع رییسی در سیاست خارجی موجب افزایش امیدواری به حل مشکلات کشور می‌شود؟ گفت: «این دولت فرض را بر این گذاشته که اصلا توافق انجام نخواهد شد و در فقدان و عدم امکان حصول آن تمرکز خود را بر این گذاشته که از ظرفیت‌های موجود در داخل کشور حداکثر استفاده را کنند. برای این تلاش می‌کنند اما فعلا معلوم نیست که می‌توانند همان طور که وعده دادند و مردم هم انتظار دارند و امیدوار هستند، موفق باشند یا خیر. واقعیت این است که خود آقایانی که الان مدعی هستند نباید اقتصاد کشور را به نتیجه مذاکرات گره زد، می‌دانند که مذاکرات و نتیجه آن بر اقتصاد کشور تاثیرگذار است. بنابراین اگر در ادامه بتوانند توافق کنند می‌توانند بر فضای اقتصاد کشور و فضای کسب‌وکار تاثیر گذاشته و ریسک جذب سرمایه را کم کنند. یعنی شاید اگر این بی‌ثباتی فعلی رفع شود فرار و خروج سرمایه از کشور کم شود. به هرحال خیلی از اقتصاددانان و صاحب‌نظران به درستی معتقدند که توافق برجامی بر بهبود وضعیت اقتصادی تاثیر خواهد داشت.»
مرحله خوش‌بینی
گفتوگو با کارشناسان و تحلیلگران سیاسی اصلاح‌طلب و اصولگرا نشان می‌دهد که اغلب آنها چه حامی دولت باشند و چه مخالف آن، متوجه این اصل مهم هستند که کار تازه شروع شده و وضعیت بسیار خطیر است، بنابراین حتی اگر انتقاداتی را مطرح می‌کنند عموما با این هدف است که همین اول کاری از مسیرهای به نظر اشتباه خارج شویم. گروه خوش‌بین‌تر هم که تکلیفشان روشن است و به روشنی امیدوار هستند که دولت در ماه‌های آتی به نتایج خوبی برسد، اوضاع ملک و ملت را بهبود بخشد و حداقل بخشی از وعده‌های انتخاباتی خود را عملیاتی کند.
اخبار برگزیدهپیشنهاد ویژهسیاسیلینک کوتاه :