خودتحریمی‌های داخلی متخصصان را فراری داد
به گزارش جهان صنعت نیوز: در همین راستا رییس پارلمان بخش خصوصی به تازگی با بیان اینکه چین و پاکستان فرشبافان ایران را ربودند، اعلام کرد: با کمال تاسف در طول ۳۰ یا ۴۰ سال گذشته، بسیاری از فرشبافان و متخصصین ما را به برخی از کشورها از جمله چین و پاکستان بردند و می‌توان گفت صنعت فرش دستباف ایران را ربودند.
با توجه به اینکه نقشه فرش‌های دستباف ایرانی سال‌هاست که از سوی کشورهایی همچون افغانستان و پاکستان ربوده می‌شود، شاید بتوان گفت استفاده از لفظ ربوده شدن از سوی رییس اتاق ایران برای متخصصان صنعت فرش تا حدی درست است اما واقعیت این است که شرایط نامناسب کسب‌وکار در اقتصاد کشور که به واسطه سیاست‌های نسنجیده اخیر اتفاق افتاده، منجر به کوچ فعالان صنعت فرش از کشور شده است. در این خصوص کارشناسان اعلام می‌کنند که به عنوان مثال با ممنوعیت واردات فرش‌های دست دوم به کشور، تعداد زیادی از رفوگران فرش بیکار شدند و سپس برای فعالیت در این حوزه راهی کشور ترکیه شدند.
صادراتی که صفر شد
بنابراین آنچه فعالان صنعت فرش از کشور را فراری داده، سیاست‌های نامناسبی است که در این حوزه اتخاذ می‌شود. همچنین نبود تخصص و علم کافی و همچنین مدیریت مناسب از سوی دستگاه‌های متولی صنعت فرش از جمله چالش‌هایی است که باعث شده جایگاه صنعت فرش ایران هر روز متزلزل‌تر شود. در این میان صادرات فرش کشور نیز چنگی به دل نمی‌زند به طوری که در سه‌ماهه نخست امسال براساس آمار گمرک، ارزش صادرات فرش دستباف هشت میلیون و ۹۰۰ میلیون دلار بوده است.
بنا بر اعلام اتاق بازرگانی چیزی نزدیک به ۲۵ درصد صادرات فرش ایران به آمریکا انجام می‌شد که حالا این میزان به صفر رسیده است. در واقع سال گذشته صادرات فرش دستباف به پایین‌ترین سطح صادرات رسید که عددی حدود ۷۰ میلیون دلار است و البته ۵۰ میلیون دلار آن از طریق گمرک بوده و حدود۲۰ میلیون دلار هم از طریق بار مسافری از کشور خارج شده است. به این ترتیب صادرات فرش ایران تقریبا به صفر رسیده است.
در همین خصوص یکی از فعالان بازار فرش با انتقاد از آگاهی پایین مسوولان در رابطه با صنعت فرش به «جهان‌صنعت» گفت: آنچه بین مسوولان به خصوص مسوولان مرتبط با صنعت فرش کمتر به چشم می‌خورد، علم مدیریت است. به همین دلیل بازار فرش که از جمله کالاهای قدیمی است که بر پایه دانش چندهزار ساله ایرانیان تولید می‌شود، این روزها حال و روز خوشی ندارد.
حسین علوی با بیان اینکه حمید کارگر رییس سابق مرکز ملی فرش ایران به واقع برای این صنعت دلسوزی کرد و نشست‌های مختلفی را برای حل چالش‌های این حوزه برگزار کرد، گفت: این در حالی است که بعد از تغییر وی، مسوولان فعلی مرکز ملی فرش ایران تخصص لازم برای کمک به این صنعت را ندارند و اقداماتی که انجام می‌دهند، کمکی به این حوزه نمی‌کند.
وی به نمایشگاه دموتکس آلمان به عنوان بزرگ‌ترین و معتبرترین نمایشگاه صنعت فرش و کفپوش اشاره و بیان کرد: ما سال‌ها در این نمایشگاه شرکت کردیم اما مسوولانی که از سوی اتحادیه‌ها و یا مرکز ملی فرش در این نمایشگاه حضور پیدا می‌کردند، توانایی ارتباط با تجار خارجی را نداشتند.
وی افزود: متاسفانه سیستمی که بر اقتصاد کشور ما حاکم شده از بنیان با مشکل مواجه است و حل مشکلات صنایع مختلف از جمله صنعت فرش به این راحتی‌ها امکان‌پذیر نیست.
علوی با انتقاد از خودتحریمی‌های داخلی بیان کرد: درست است که کشور ما به لحاظ بین‌المللی با تحریم روبه‌رو است اما آنچه صنایع کشور را به شدت آزار می‌دهد، تحریم‌هایی است که در داخل کشور شامل حال آنها می‌شود.
فعالیت رفوگران ایران در ترکیه
این کارشناس صنعت فرش با انتقاد از ممنوعیت واردات فرش دست دوم به کشور اظهار کرد: موانع گمرکی یکی از همین خودتحریمی‌هایی است که به آن اشاره شد. به عنوان مثال تا چند سال پیش واردات فرش برای انجام خدماتی مثل رفوکاری به کشور آزاد بود اما به یکباره بدون هیچ دلیل و منطقی این واردات متوقف شد.
وی با اشاره به بیکاری تعداد زیادی از رفوگران در کشور گفت: من پیش از این هم به این موضوع اشاره کرده بودم که واردات فرش برای تعمیرات و رفو ۷۲ شغل در کشور ایجاد کرده بود از ترخیص کار و باربر گرفته تا قالی‌شویی و تاجر و.. و ارزآوری بالایی داشت. در حالی که جلوی این کار را گرفتند.
علوی با بیان اینکه مشخص نیست با چه دلیل و منطقی جلوی ورود فرش‌های دست دوم به کشور گرفته شد، گفت: البته در این راستا شاهد بودیم که برخی افراد این فرش‌ها را وارد می‌کردند و بعد به اسم فرش‌های صادراتی، مشوق‌های صادراتی دریافت می‌کردند و باز اقدام به واردات می‌کردند اما به جای اینکه با متقلبان برخورد شود، به صورت کلی این کار متوقف شد. این در حالی است که این فرش‌ها پس از ورود به ایران، تعمیر و سرویس می‌شد و بعد از شش ماه تا یک سال و نیم به کشور مبدا بازمی‌گشت. حتی ما عکس این فرش‌ها را نیز به گمرک ارائه می‌دادیم.
این فعال بازار فرش با اشاره به اینکه بیکاری رفوگران در ایران آنها را ناچار کرد که در کشورهای دیگری فعالیت کنند، افزود: کارگران این حوزه در حال حاضر در کشورهایی همچون ترکیه کار می‌کنند و کشور ترکیه با فضا دادن به آنها برای اقتصاد خود ارزآوری می‌کند. این در حالی است که اعمال قانون‌های دست‌وپاگیر در ایران، دیگر متخصصان حوزه فرش را نیز از کشور فراری می‌دهد.
وی همچنین در واکنش به اظهارنظر رییس اتاق ایران در مورد اینکه چین و پاکستان فرشبافان ایران را ربودند، اظهار کرد: سیاست‌های تشویقی مناسبی که در این کشورها وجود دارد باعث شده که فرشبافان راهی این کشورها شوند. این در حالی است که در کشور ما هر روز سیاست‌هایی به کار گرفته می‌شود که فعالان حوزه کسب‌وکار را با مشکلات بیشتری روبه‌رو می‌کند.
استقبال پاکستانی‌ها از تجار
وی با اشاره به استقبال کشورهایی همچون هندوستان و پاکستان از تجار دیگر کشورها، بیان کرد: فضای نمایشگاهی پاکستان برای صنعت فرش قابل‌مقایسه با نمایشگاه‌های ایران نیست و نهایتا ۸۰۰ متر فضا را به خود اختصاص می‌دهد اما به دلیل برخوردهای مناسبی که از سوی مسوولان این کشور با تجار و سرمایه‌گذاران دیگر کشورها انجام می‌شود، فروش بالایی نیز در این نمایشگاه‌ها اتفاق می‌افتد.
به گفته علوی، کشوری مانند پاکستان که دست‌کم در حوزه فرش توان، پتانسیل و هنر ایران را ندارد، بیش از ایران فرش صادر می‌کند. در واقع مسوولان پاکستانی علاوه بر احترامی که به تجار خارجی می‌گذارند، هزینه بلیت هواپیما، هتل، غذا، رفت و آمد و… حاضران در نمایشگاه را پرداخت می‌کنند. این موضوع علاوه بر اینکه باعث می‌شود حاضران در نمایشگاه با صنایع پاکستان همکاری کنند بلکه آنها را ترغیب می‌کند تا دیگر دوستان و همکاران خود را نیز برای حضور در نمایشگاه‌ها به این کشور ببرند.
وی ادامه داد: این موضوع در رابطه با دیگر کشورها نیز صدق می‌کند و رفتاری که آنها با سرمایه‌گذاران و تجار خارجی در پیش می‌گیرند، باعث ورود سرمایه به کشور آنها می‌شود. البته تسهیلات قابل‌توجهی نیز از سوی دولت این کشورها به سرمایه‌گذاران خارجی ارائه می‌شود. به عنوان مثال ما در موردی شاهد این بودیم که تنها یک تاجر، چهار کانتینر فرش دستباف با حضور در نمایشگاهی، خریداری کرد.
تداوم مشکلات بانکی
این فعال بازار فرش در ادامه به مشکلات سیستم بانکی اشاره کرد و گفت: در حال حاضر حتی کشور پاکستان نیز پول نقد از ما قبول نمی‌کند و خواهان تبادلات پولی از طریق سیستم بانکی است. این در حالی است که ما در این زمینه با چالش مواجه هستیم و علاوه بر اینکه با دنیا نمی‌توانیم تبادلات بانکی انجام دهیم، با برخورد سلیقه‌ای بانک‌ها با متقاضیان نیز روبه‌رو هستیم.
وی همچنین با انتقاد از سیستم برگزاری نمایشگاه‌ها بیان کرد: متاسفانه در شرایط فعلی بیشتر با فروشگاه روبه‌رو هستیم تا نمایشگاه به طوری که در این نمایشگاه‌ها تنها اجناسی برای فروش ارائه داده می‌شود. البته با این حال برگزاری نمایشگاه‌ها حتی به این سبک و سیاق هم می‌تواند به صنعت فرش کمک کند.
فرش‌های قاچاق نصف بازار مشهد را گرفته است
علوی در ادامه با بیان اینکه کشور چین خودش را از صنعت فرش کنار کشید، گفت: از آنجایی که این صنعت برای چین سودآوری زیادی نداشته، این کشور خود را کنار کشیده اما کشورهایی همچون افغانستان و پاکستان طرح‌های فرش‌های ایرانی را می‌زنند و به نام خود صادر می‌کنند.
وی با اشاره به استقبال اروپایی‌ها از نقشه خورجینی فرش افزود: افغان‌ها و پاکستانی‌ها طرح فرش‌های ایرانی را ربوده‌اند و با نمونه‌برداری از گلیم‌های عشایری که در آذربایجان تولید می‌شود، فرش‌هایی را تولید و به اسم کشور خودشان صادر می‌کنند.
علوی با اشاره به اینکه فرش‌های قاچاق افغانستانی نصف بازار مشهد را گرفته است، گفت: در بازار تهران نیز فرش‌های قاچاق وجود دارد و از سوی فروشندگان به نام فرش‌های ایرانی با نقشه ترکمن، سالاری و… به فروش می‌رسد چرا که این کشورها طرح فرش‌های ایرانی را کپی کرده‌اند.
این کارشناس فرش افزود: این در حالی است که کیفیت این فرش‌های قاچاق مناسب است و حتی با تولید ایرانی برابری می‌کند اما به لحاظ قیمت دارای قدرت رقابت است.
وی بیان کرد: به عنوان مثال فرش دستباف یلمه شیراز حدود متری ۱۲ تا ۱۴ میلیون تومان قیمت دارد اما فرش‌های پاکستانی که با همین طرح‌ها تولید شده است، به قیمت متری دو میلیون تومان به فروش می‌رسد و حتی به مشتری‌ها اعلام نمی‌شود که این جنس‌ها خارجی و قاچاق است.
پیش‌بینی‌ناپذیر بودن آینده صنعت
گفتنی است غلامحسین شافعی رییس اتاق بازرگانی ایران در مورد وضعیت صنعت فرش ماشینی و دستباف کشور اظهار کرد: صنعت فرش ماشینی ما ارتقای قابل توجهی پیدا کرده و به لحاظ کیفیت می‌تواند در هر بازار رقابتی توفیق پیدا کند. آنچه همه صنایع ازجمله صنعت فرش به عنوان مشکل با آن مواجه است، اینکه مسائل داخلی کشور مثل پیش‌بینی‌ناپذیر بودن آینده صنعت، قیمت‌گذاری کالا، تامین مواد اولیه با مشکلات زیاد و… روبه‌رو است.
شافعی ادامه داد: این مسائل مشکلات اساسی در مورد همه صنایع به خصوص صنایع فرش مطرح است و تولیدکنندگان را از ابداعات و ابتکارات جدید بازمی‌دارد. اگر موانع برداشته شود و تامین مواد اولیه صنعت فرش بتواند به سادگی انجام شود، ما قدرت رقابت را در کلیه بازارهای جهانی داریم.
وی افزود: خوشبختانه به حدی از نظر کیفیت صنعت فرش ماشینی رشد کرده که تنها کارشناسان می‌توانند فرق آن را با فرش دستی تشخیص دهند. ما به کشورهایی که خودشان تولیدکننده فرش هستند صادرات داریم. چین، هندوستان و پاکستان جزو کشورهایی هستند که در برخی بازه‌های زمانی رقیب ما در این صنعت بودند ولی امروز به این کشورها هم صادرات فرش داریم. این موضوع یک توفیق بزرگ است که سیاستگذاران و مسوولان باید آن را به عنوان یک موقعیت ممتاز در کشور مورد توجه قرار داده و موانع را از پیش‌روی تولیدکنندگان واقعی که می‌توانند پایه و اساس توسعه کشور باشند بردارند تا بتوانند آینده روشنی پیش‌روی خود داشته باشند.
رییس اتاق بازرگانی ایران در مورد وضعیت فرش دستباف کشور تصریح کرد: فرش دستباف به تاریخ ما بستگی دارد؛ یکی از مزیت‌های مهم کشور در گذشته فرش دستباف بوده است. با کمال تاسف در طول ۳۰ یا ۴۰ سال گذشته، بسیاری از فرشبافان و متخصصین ما را به برخی از کشورها از جمله چین و پاکستان بردند و می‌توان گفت صنعت فرش دستباف ایران را ربودند. وی خاطرنشان کرد: از آنجا که عوامل تولید فرش دستباف در چین و پاکستان بسیار کمتر از ایران و قیمت تمام شده آن پایین‌تر از ایران است، ما در میدان رقابت با مشکل مواجه می‌شویم.
شافعی در پاسخ به سوالی در مورد تاثیر تحریم‌ها بر این موضوع گفت: تحریم‌ها روی صادرات همه کالاهای ما اثر داشته است و یکی از مشکلات اساسی ما است، روابط بانکی با مشکل مواجه است اما نباید همه مسائل را به تحریم متصل کرد. تحریم قطعا اثر داشته و قطعا یکی از مشکلات اساسی ما بوده ولی همه مشکل ما تحریم نیست. مشکل داخلی ما در سیاستگذاری‌ها درصد بیشتری از تحریم را به خود اختصاص داده است.
اخبار برگزیدهاقتصاد کلانپیشنهاد ویژهلینک کوتاه :