امیدواری در ایران، نگرانی در غرب
به گزارش جهان صنعت نیوز: وزیر امور خارجه کشورمان در یک پست اینستاگرامی با اشاره به رایزنی‌های تلفنی خود با همتایان پنج عضو برجام یعنی چین، روسیه، انگلیس، آلمان و فرانسه، نوشته بود: «اگر طرف‌های مقابل با رویکردی جدی و مثبت وارد وین شوند، دستیابی به یک توافق خوب آن هم در کوتاه‌مدت امکان‌پذیر است.» ضمن اینکه علی نادری از اعضای تیم رسانه‌ای دولت خبر آزاد شدن ۵/۳ میلیارد دلار از پول‌های بلوکه شده که به گفته کارشناسان می‌تواند ایران را در مذاکرات پیش‌رو تشویق کند، داده بود. علی باقری‌کنی هم بعد از هر دیدار که در سفر اخیر انجام داده، آن را مثبت خوانده بود.
ابراز نگرانی‌ها
در پی همه این خبرهای خوب امیدوار شده بودیم که پرده دیگری از این نمایش پیش چشممان قرار گرفت. لیندا توماس گرینفیلد، نماینده آمریکا در سازمان ملل در گفت‌وگویی با خبرنگاران بر عزم آمریکا مبنی بر عدم دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای تاکید کرد اما این را هم گفت که ایالات متحده نگران آن دسته از فعالیت‌های ایران است که مغایر با تعهداتش ذیل توافق هسته‌ای هستند.
ابراز نگرانی او قابل اعتناست چون با ابراز نگرانی رافائل گروسی مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی هم‌زمان شده است، آن هم در حالی که نشست شورای حکام را پیش‌رو داریم و به گفته کارشناسان این موقعیت بسیار خطیر است.
گروسی در تازه‌ترین اظهارات عدم ارتباط خود با دولت جدید ایران درخصوص مسائل هسته‌ای را «حیرت‌انگیز» خوانده و گفته که انتظار داشته پیش از نشست آتی شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، به ایران سفر کند.
او پیشتر نیز در گقت‌وگو با فایننشال‌تایمز گفته بود: «من نتوانسته‌ام با وزیر خارجه جدید ایران گفت‌وگوی داشته باشم. من باید در سطح سیاسی این تعامل را داشته باشم. این مساله لازم‌الاجراست و بدون آن ما نمی‌توانیم یکدیگر را درک کنیم.»
وی در بخش دیگری از گفت‌وگوی خود با اشاره به آنچه مشکلات مرتبط با دسترسی به سایت کرج عنوان کرد، گفته بود: «مساله‌ای در کرج وجود دارد و من دارم روی آن کار می‌کنم. چاره موقت ما شدیدا تحت تاثیر قرار گرفته و دیگر بی‌عیب نیست، اما بی‌ارزش هم محسوب نمی‌شود.»
شرط تصویب در سنا
موضع‌گیری مدیرکل آژانس انرژی اتمی اما تنها دلیل برای اثبات پیچیدگی این اوضاع نیست. مواضع و رویکرد آمریکایی‌ها نیز به نظر مثل قبل و حتی سختگیرانه‌تر از قبل به نظر رسیده و ما را در آن امیدواری که مقامات کشورمان داده بودند، به تردید می‌اندازد.
مثلا تد کروز سناتور جمهوریخواه آمریکایی در واکنش به خواست ایران از واشنگتن برای تضمین عدم خروج مجدد از برجام توئیت و تاکید کرده که تضمین عدم خروج دوباره ایالات متحده از توافق هسته‌ای در آینده تنها با تصویب برجام به عنوان یک معاهده در سنا ممکن است.
او در این توئیت به گزارش اخیر شبکه بلومبرگ درخصوص درخواست ایران برای از سرگیری دور جدید مذاکرات هسته‌ای واکنش نشان داد که نوشته: با وجود رویاهای آنها، طبق قانون اساسی [آمریکا] تنها راه برای تحقق آن، این است که [برجام] را به عنوان یک معاهده برای تایید سنا ارائه کنند. کاری که بایدن از انجام آن هراس دارد.
محدودیت‌های نفتی
فقط همین نیست و جو بایدن هم در آخرین موضع‌گیری خود از تلاش برای کاهش امکان خرید نفت از ایران گفته است! رییس‌جمهوری آمریکا روز جمعه در یادداشتی به وزارت امورخارجه این کشور تصریح کرده که اطلاعات موجود نشان می‌دهد در حال حاضر عرضه نفت به بازارهای جهانی به اندازه کافی است و این امر امکان کاهش چشمگیر خرید نفت ایران توسط کشورهای دیگر را ایجاد می‌کند. بایدن در این یادداشت تاکید کرده که «مطابق با تصمیمات قبلی، عرضه کافی نفت و فرآورده‌های نفتی از کشورهایی غیر از ایران (به بازار جهانی) وجود دارد تا امکان کاهش قابل توجه خرید نفت و فرآورده‌های نفتی از ایران توسط موسسات مالی خارجی فراهم شود».
این نکته قابل ذکر است که کاخ‌سفید موظف است هر شش ماه یکبار تایید کند که عرضه نفت کافی در سطح بازار جهانی برای حفظ تحریم‌های اعمال‌شده علیه ایران در سال ۲۰۱۲ در دوران ریاست‌جمهوری باراک اوباما وجود دارد. نکته دیگر اینکه یادداشت بایدن در آستانه ویدئو‌کنفرانس او و شی جین‌پینگ رییس‌جمهوری چین که قرار است روز دوشنبه برگزار شود، منتشر شده و باید این را بدانیم که چین با میانگین خرید بیش از ۵۰۰ هزار بشکه در روز طی سه ماه گذشته بزرگ‌ترین خریدار نفت ایران بوده است.
بد نیست این را هم یادآوری کنیم که رویترز پیشتر در گزارشی نوشته بود که شرکت‌های چینی با وجود تحریم‌های آمریکا به خرید نفت ایران ادامه می‌دهند و به همین دلیل اقتصاد ایران توانسته است در مقابل تحریم‌های آمریکا دوام بیاورد.
محدودیت مبادلات تسلیحاتی
سرسختی آمریکایی‌ها در مواضع قبلی‌شان به همین‌جا ختم نشده و باید طرحی را هم که دو عضو جمهوریخواه مجلس نمایندگان آمریکا برای محدود کردن معاملات تسلیحاتی با ایران ارائه کردند در نظر بگیریم. دان بیکن و جو ویلسون دو عضو مجلس نمایندگان آمریکا طرحی موسوم به «قانون جلوگیری از مبادلات تسلیحاتی ایران» ارائه کرده‌اند که هدف آن تحریم هرگونه خرید و فروش تسلیحات با ایران است. این قانونگذاران آمریکایی که هر دو عضو کمیته نیروهای مسلح مجلس نمایندگان هستند در طرح خود از دولت خواسته‌اند تا علیه هر شخص یا نهادی که در مبادلات خرید و فروش تسلیحات متعارف با ایران مشارکت دارد، تحریم وضع کند.
دان بیکن در بیانیه‌ای ضمن اعلام این خبر مدعی شد که انتقال تسلیحات متعارف به ایران امنیت ملی آمریکا و متحدانش در منطقه، از جمله اسراییل، امارات متحده عربی، اردن، مصر، عربستان سعودی و سایرین را تهدید می‌کند.
وی در بیانیه خود که روی وب‌سایت مجلس نمایندگان آمریکا قرار گرفته، آورده است: اگرچه ممکن است اعضای کنگره آمریکا بر سر روش‌های مقابله با برنامه هسته‌ای ایران اختلاف‌نظرهایی با یکدیگر داشته باشند، اما همگی در این خصوص که باید از فروش سلاح توسط چین و روسیه به ایران جلوگیری کرد، اتفاق نظر دارند.
این موضع آمریکایی‌ها در حالی است که طبق قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل که در تایید برجام صادر شد و به تصویب شورای امنیت رسیده است، قطعنامه‌های مرتبط با ممنوعیت مبادلات تسلیحاتی با ایران در شورای امنیت لغو شده است و ایران می‌تواند با هر کشوری مبادله تجاری تسلیحات داشته باشد.
البته نیازی به گفتن نیست که آمریکایی‌ها از برجام خارج شده به تعهدات خود پایبند نبوده‌اند، ایران نیز به تبع آن از تعهدات خود عقب نشسته و اکنون همه تلاش‌ها برای احیای برجام است.
امیدواری روسیه
بین این همه خبر ناامید‌کننده اما روزنه‌های امیدی هم مشاهده می‌شود، مثلا تازه‌ترین موضع‌گیری روسیه که بیش از سایر طرف‌های برجامی خواهان احیای آن است. لاوروف وزیر امورخارجه روسیه گفته که «مسکو خواهان لغو تمام تحریم‌های ایران و اجرای کامل توافق هسته‌ای است.» او گفته که در جریان رایزنی‌هایش در پاریس با مقامات فرانسوی درباره بازگشت به برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) رایزنی کرده است. منظورش هم دیداری است که روز جمعه با همتای فرانسوی خود داشت و در آن علاوه بر موضوعات دوجانبه به برجام و مذاکرات مربوط به آن هم پرداختند.
لاوروف همچنین گفته: در اینجا چشم‌اندازهایی برای انجام تعاملی سازنده‌تر با توجه به برگزاری دور هفتم مذاکرات وین در روز ۲۹ نوامبر داریم. در این نشست خواهان اجرای کامل توافق هسته‌ای خواهیم بود که به طور قطع شامل بازگشت آمریکا به اجرای کامل تعهداتش، از جمله لغو تمام تحریم‌های اعمال شده علیه ایران است.
مرحله صبر
تا هشت آذر چیزی نمانده و معلوم خواهد شد که مذاکرات علی باقری‌کنی با طرف‌های برجامی آن‌طور که خودش می‌گوید مثبت و رو به جلو خواهد بود یا خیر، به زودی معلوم خواهد شد. همچنین معلوم خواهد شد که تلاش آمریکایی‌ها برای نپذیرفتن شروط ایران چقدر به نتیجه می‌رسد. نظر آژانس و دیگران هم در شورای حکام مشخص خواهد شد. تا آن زمان هم فقط باید صبر و سعی کرد که از لابه‌لای این اظهارنظرهای متفاوت و بعضا متناقض تصویر روشن‌تری از چشم‌انداز مذاکرات ترسیم کرد. اینکه توافق آن هم به شکلی که مدنظر ایران است در کوتاه‌مدت واقعا مقدور است یا خیر نیز به زودی مشخص خواهد شد.
اخبار برگزیدهاقتصاد کلانپیشنهاد ویژهسیاسیصنعت و معدنلینک کوتاه :