سیگنال‌های مثبت از مذاکرات ایرانی-سعودی
به گزارش جهان صنعت نیوز: همان مذاکراتی که از اوایل سال جاری و در حالی که پنج سال از قطع روابط دیپلماتیک ریاض و تهران می‌گذشت، در بغداد پایتخت عراق برگزار شد. دور اول مذاکرات که در سطح مقامات امنیتی انجام شده بود، بعد از آنکه رسانه‌ای و مثبت ارزیابی شد و ادامه یافت. دور دوم، سوم و چهارم نیز با وساطت کشور عراقی انجام شد اما عوامل مختلفی مثل تغییر دولت در ایران یا انتخابات در عراق، برگزاری دور بعدی را به تعویق انداخت. در این بین اظهارات ناامیدکننده‌ای از سوی مقامات عربستانی مبنی بر اینکه پیشرفتی در جریان مذاکرات صورت نگرفته، شنیده شده که تصور تعلیق آن را ایجاد کرد. اگرچه سعید خطیب‌زاده، سخنگوی وزارت خارجه کشورمان در نشست خبری اخیر این موضوع را رد کرد و با بیان اینکه مذاکرات در جریان است، گفت: «مذاکرات با عربستان متوقف نشده و پیشرفت گفتوگوها منوط به اقدام عملی ریاض است.»
امید اندکی که سخن به تداوم و شاید هم نتیجه‌بخشی مذاکرات ایجاد کرده بود، افزایش یافت وقتی رییس دستگاه دیپلماسی عربستان گفت: چهار دوره قبلی گفتوگوها با ایران بیشتر جنبه مقدماتی داشته اما هر دو طرف نسبت به ادامه گفتوگوها متعهد هستند.
فیصل‌بن‌فرحان بیان کرد که هنوز به نتیجه ملموسی دست نیافته‌ایم اما برای ادامه گفتوگوها آمادگی وجود دارد. با توجه به اینکه تا به امروز پیشرفت خاصی در مذاکرات حاصل نشده است.
بخش امیدوارکننده صحبت‌های او بیشتر بود چون درباره بازگشایی کنسولگری‌های دو کشور نیز گفت: «این موضوع می‌تواند روی دهد، اما هنوز هیچ تصمیمی در این رابطه گرفته نشده است.»
اینکه واقعا در ادامه مذاکرات ایرانی- سعودی چه اتفاقی می‌افتد و چه نتیجه‌ای حاصل می‌شود بستگی به رویکرد طرفین و سیاست خارجی آنان دارد و البته در گذر زمان مشخص خواهد شد. اکنون اما شاهد افزایش امیدواری‌ها در ایران هستیم.مثلا محمدجواد جمالی نوبندگانی، عضو کمیسیون امنیت ملی سیاست خارجی در مجلس دهم طی گفت‌وگویی با «جهان‌صنعت» به عوامل تاثیرگذار بر مذاکرات ایران و عربستان اشاره کرد و گفت: «در مذاکرات و روابط ایران و عربستان عوامل مختلفی اعم از عوامل خارجی، منطقه‌ای و بین‌المللی تاثیر دارد. شاید یکی از موثرترین عوامل نیز موضوع یمن باشد. به هرحال جنگ یمن برای عربستانی‌ها بسیار هزینه‌بر بوده است. ضمن اینکه اکنون شاهد شکاف عمیقی در ائتلافی که عربستانی‌ها برای مبارزه با انصارالله و نیروهای مردمی یمن، ایجاد کرده بودند، هستیم.»وی ادامه داد: «از طرف دیگر عربستانی‌ها به خاطر برخی مسائل داخلی مثل پیشبرد پروژه نیوم نیاز به آرامش و ثبات مالی دارند. این را نیز باید در نظر داشت که روشن شدن تکلیف جنگ یمن در منطقه مارب که منطقه نفتخیز و مهمی برای انصارالله و سعودی‌هاست، می‌تواند در طرف‌های مذاکره‌کننده تاثیر داشته باشد.»
این نماینده پیشین مجلس در ادامه با اشاره به اینکه «اروپایی‌ها و آمریکایی‌ها به دلایل متعدد به دنبال تنش با ایران نیستند» گفت: «این موضوع تاحدی عربستان را از اعمال فشارهای حداکثری بر ایران ناامید کرده است. به همین دلیل شاهد افزایش امیدواری‌ها به ثمربخشی این مذاکرات هستیم. اگرچه پیشرفت محسوسی حس نشده اما همین که مذاکرات ادامه دارد، جای امیدواری است. به خصوص که اخیرا فیصل بن فرحان اعلام کرد که مبنای درستی بر مذاکرات حاکم است. به نظر من این می‌تواند ما را به این قضایا خوشبین کند.»
جمالی افزود: «من حیث‌المجموع چون دولت جدید ایران اعلام کرده که آمادگی بهبود روابط با همسایگان از جمله سعودی‌ها را دارد سعودی‌ها نیز دریافته‌اند که تنش خیلی به نفع آنها نیست، می‌توان تا حدی امیدوار بود. ضمن اینکه اخیرا وزیر خارجه اردن نیز اعلام کرده بود که ما دنبال روابط مناسبی با ایران هستیم.»این کارشناس مسائل بین‌الملل همچنین گفت: « طبق اخبار غیررسمی که از مذاکره با مصری‌ها وجود دارد نیز به نظر می‌رسد جو حاکم مبتنی بر همگرایی بیشتر در خاورمیانه است.»وی در پاسخ به اینکه «اولین نتایج قابل دستیابی در صورت ثمربخشی مذاکرات مورد بحث چیست؟» گفت: «به نظر من می‌تواند باز شدن کنسولگری‌ها در جده و مشهد و یا تهران باشد. موضوع بعد، بحث حجاج و مشخصا اینکه طرف عربستانی به عنوان میزبان شرایط خوبی را برای زائران ایرانی در حج عمره فراهم کند؛ زیرا سعودی‌ها هر زمان که روابط خوبی داشته باشند، از نظر پذیرایی، محل‌های اسکان، نوع پرواز‌ها، همکاری در فرودگاه‌ها و برخورد پلیس با زائرین ایرانی بهتر عمل می‌کنند. به نظر من این هم می‌تواند فتح باب مناسبی برای ترمیم روابط باشد تا در مرحله بحث به موضوع بازگشایی سفارت و روابط دیپلماتیک برسیم.»
جمالی نوبندگانی افزود: «نکته دیگر اینکه هماهنگی ایران و عربستان در اوپک نیز می‌تواند به نفع هر دو کشور باشد. مسائل امنیتی چه در سطح دوجانبه و چه در سطح منطقه‌ای نیز می‌تواند تاثیر مثبتی از این گفتوگوها بپذیرد و شاهد کاهش حجم تخریب و هزینه‌های نظامی دو طرف باشیم.»
این نماینده پیشین مجلس تاکید کرد: «دقت داشته باشید که در عرصه روابط بین‌المللی کشورها همیشه دوستان و دشمنانی دارند که می‌توانند منطقه‌ای یا داخلی و بین‌المللی باشند. به نظر می‌رسد که لازم است این مذاکرات در لایه‌ای امنیتی پیش برود تا نقش مخرب کسانی که مایل نیستند این مذاکرات به نتیجه برسد، کاسته شود. به نظر من شاید یکی از دلایلی که نتایج رسمی مذاکرات از سوی هر دوطرف اعلام نمی‌شود، همین باشد که می‌خواهند این مذاکرات از دستبرد عوامل مخرب داخلی و خارجی هر دو کشور مصون باشد.»
با وجود همه این خوش‌بینی‌ها باید صبر کرد و دید که نهایتا طرف‌های ایران و سعودی در این مذاکرات به کجا می‌رسند و آیا پیشرفت‌ها بالاخره ملموس می‌شود یا خیر؟
لینک کوتاه :