تکرار تعارفات بدون حل اختلافات
به گزارش جهان صنعت نیوز: باوجود تبلیغات و گمانه‌زنی‌های بسیار پیش از برگزاری نشست مجازی روسای‌جمهوری آمریکا و چین، این دیدار هیچ دستاورد ملموسی در راستای حل و فصل اختلافات گسترده این دو کشور به همراه نداشت. در واقع دیدار روسای‌جمهوری چین و آمریکا بیشتر به تجدید خاطره و ابراز نگرانی و دادن برخی وعده‌ها گذشت، درحالی که هیچ توافقی حتی درباره یکی از ده‌ها اختلاف واشنگتن و پکن در زمینه‌های مختلف سیاسی، اقتصادی، تجاری، امنیتی و سایبری صورت نگرفت. اگرچه در این نشست هیچ نتیجه مشخصی در مورد بسیاری از موضوعاتی که روابط ایالات متحده و چین را مخدوش می‌کند به دست نیامد، اما به هر دو رهبر اجازه داد تا بر عزم خود برای جلوگیری از انحراف آن به درگیری نظامی غیرمنتظره تاکید کنند.
در سند راهنمای موقت راهبرد امنیت ملی دولت جدید آمریکا که در اواخر ژانویه ۲۰۲۱ منتشر شد، مهم‌ترین تهدیدات علیه این کشور از سوی دو قدرت بین‌المللی شرقی و اوراسیایی یعنی چین و روسیه دانسته شده است. با این حال بیشتر به نظر می‌رسد از دیدگاه دولت بایدن، تهدید اصلی و جدی جمهوری خلق چین است.
با ورود جو بایدن به کاخ سفید، تنش‌های آمریکا و چین نه تنها فروکش نکرده، بلکه جنگ سرد میان دو کشور نگرانی درباره بروز درگیری این دو قدرت جهانی را افزایش داده است. نگرانی واقعی واشنگتن، ظهور چین به عنوان قدرت اول اقتصادی جهان تا چند سال آینده و نیز افزایش روزافزون قدرت نظامی آن است که معادلات امنیتی کنونی و موقعیت سنتی آمریکا در منطقه ایندو پاسیفیک را به چالش کشیده است. بنابراین آمریکا به دنبال تضعیف چین به هر قیمت است.
این سومین باری است که این دو رهبر از زمان تحلیف بایدن در ژانویه با هم صحبت می‌کنند. آنها قبلا دو بار تلفنی صحبت کرده بودند که آخرین بار آن در سپتامبر (شهریور) سال جاری بود. شی تقریبا دو سال است که از زمان شیوع همه‌گیری کووید-۱۹، چین را ترک نکرده است. روابط چین و آمریکا برای هر دو طرف و جهان حیاتی است، به طوری که پکن مکررا از دولت جدید واشنگتن خواسته تا روابطی را که در دوران سلف بایدن، دونالد ترامپ، بدتر شده بود، بهبود بخشد.
بایدن در این نشست نسبت به رویارویی بین بزرگترین اقتصادهای جهان هشدار داد و گفت مسوولیت آنها این است که تضمین کنند رقابت بین دو کشور به درگیری، خواه عمدی یا غیرعمدی تبدیل نشود. بایدن در سخنان خود تاکید کرد که همه کشورها باید به قوانین بازی یکسانی پایبند باشند و ایالات متحده همواره از منافع و ارزش‌های خود و همچنین متحدان و شرکای خود دفاع خواهد کرد.
شی جین‌پینگ نیز متقابلا گفت که چین می‌خواهد گام‌های فعالی را با آمریکا برای پیشبرد روابط دوکشور در جهتی مثبت بردارد. به گفته او مناسبات دوستانه میان دو کشور به منظور ارتقای توسعه هر دوی آنها، تضمین یک فضای بین‌المللی صلح‌آمیز و باثبات و یافتن پاسخ‌های مؤثر برای چالش‌های جهانی مانند تغییرات آب‌وهوایی یا همه‌گیری کرونا مهم است. رهبر چین تاکید کرد که ایالات متحده و چین به عنوان بزرگترین اقتصادهای جهان و اعضای دائم شورای امنیت سازمان ملل باید به مسوولیت‌های بین‌المللی خود عمل کنند.
شی، بایدن را دوست قدیمی خطاب کرد
شی جین‌پینگ در این نشست بایدن را یک دوست قدیمی توصیف کرد. این در حالی است که بایدن پکن را قدرتمندترین رقیب و چالش شماره یک ژئوپلیتیکی آمریکا می‌داند. یکی از چالش‌های جدی میان دو کشور بر سر تایوان است.
بایدن اخیرا از تعهد ایالات متحده برای دفاع از تایوان در صورت حمله چین صحبت کرده است. پکن تایوان را بخشی از جمهوری خلق چین می‌داند و تهدید کرده که برای اتحاد مجدد تایوان را فتح خواهد کرد. ایالات متحده همچنین ادعاهای ارضی چین در آب‌های جنوب این کشور را رد می‌کند.
مناقشه دیگر میان دو کشور موضوع حقوق بشر است. ایالات متحده نگران سرکوب جنبش دموکراسی‌خواهی در هنگ‌کنگ است و از آزار و اذیت اقلیت قومی اویغور در سین کیانگ انتقاد می‌کند. بایدن در سخنرانی خود در کنگره آمریکا در ماه آوریل گفته بود که هیچ رییس‌جمهور مسوولی در آمریکا نمی‌تواند در برابر نقض حقوق اساسی بشر سکوت کند.
رقابت‌های اقتصادی نیز موضوع مجادلات جدی میان دو کشور است. از زمان دونالد ترامپ، سلف بایدن، دو قدرت اقتصادی برتر جهان با تعرفه‌های تنبیهی وارد جنگ تجاری با یکدیگر شدند. اکنون نیز دولت بایدن چین را به رفتار اقتصادی ناعادلانه از طریق یارانه‌های دولتی متهم می‌کند.
پاندمی کرونا از دیگر مواردی است که موجب بروز اختلافات شدید میان دو کشور در دوره ترامپ شد. اگرچه بایدن برخوردی دیپلماتیک‌تر دارد، اما او نیز به سرویس‌های مخفی ایالات متحده ماموریت داد تا بررسی کنند که آیا ویروس کرونا ممکن است از یک آزمایشگاه چینی منشا گرفته باشد یا خیر که تحقیقات به نتیجه قطعی نرسید.
و بالاخره مسائل اقلیمی؛ بایدن از غیبت شی جین‌پینگ در نشست آب و هوایی گلاسکو به عنوان یک اشتباه بزرگ انتقاد کرده بود. ایالات متحده آمریکا و چین، بزرگترین تولید‌کنندگان گازهای گلخانه‌ای هستند که وعده داده‌اند، همکاری خود را در مبارزه با تغییرات اقلیمی گسترش دهند.
جزئیات نشست مجازی شی- بایدن
نشست مجازی چهارساعته رهبران چین و آمریکا با سلام گرم از سوی هر دو آغاز شد و شی جین پینگ، به بایدن گفت که از دیدن دوست قدیمی خود خوشحال است. بایدن به نوبه خود گفت: شاید باید رسمی‌تر شروع کنم، اگرچه من و شما هرگز با یکدیگر رسمی نبوده‌ایم.
جو بایدن رییس‌جمهور آمریکا گفت: ما دو تا همیشه بسیار صادقانه و صمیمانه با یکدیگر ارتباط برقرار کرده‌ایم. شی هم گفت که دو کشور باید ارتباطات را بهبود بخشند و با هم با چالش‌ها روبه‌رو شوند.
رسانه‌های دولتی چین اعلام کردند که شی جین پینگ روابط سالم چین و آمریکا را برای رویارویی با چالش‌های جهانی مانند تغییرات آب و هوایی و کووید۱۹ ضروری دانست.
شی گفت: بشریت در دهکده‌ای جهانی زندگی می‌کند و ما با چالش‌های متعددی روبه‌رو هستیم. چین و ایالات متحده نیاز به افزایش ارتباطات و همکاری دارند. من آماده همکاری با شما هستم، آقای رییس‌جمهور، تا روابط چین و آمریکا را در جهتی مثبت به جلو ببریم. او همچنین خواستار احترام متقابل شد، انتقادی ضمنی از نحوه مدیریت روابط دولت بایدن.
جلوگیری از درگیری
بایدن نیز در ابتدای این نشست گفت که هر دوی آنها (شی و بایدن) به عنوان دو رهبر مسوولیت دارند اطمینان حاصل کنند که روابط بین چین و ایالات متحده به درگیری آشکار تبدیل نشود. به گفته بایدن، رقابت بین دو کشور، خواسته یا ناخواسته، نباید به درگیری تبدیل شود.
بایدن به شی گفت : ما باید با عقل سلیم در جایی که با هم اختلاف داریم، شفاف و صادق باشیم و در جایی که منافع ما تلاقی می‌کند، با هم کار کنیم، به ویژه در مورد مسائل حیاتی جهانی مانند تغییرات آب و هوایی. به نظر می‌رسد مسوولیت ما، به عنوان رهبران چین و ایالات متحده، این است که اطمینان حاصل کنیم رقابت بین کشورهایمان، چه خواسته یا ناخواسته، به درگیری تبدیل نشود. ما معتقدیم – و من و شما در این مورد صحبت کرده‌ایم – همه کشورها باید طبق یک قاعده در این مسیر بازی کنند و به همین دلیل است که آمریکا همیشه از منافع و ارزش‌های متحدان و شرکای خود دفاع می‌کند. به نظر می‌رسد که اظهارات بایدن اشاره‌ای به تایوان باشد؛ نقطه اختلاف فزاینده بین هر دو کشور.
شی در سخنان آغازین خود لحنی آشتی‌جویانه داشت و گفت: اگرچه ما نمی‌توانیم همدیگر را رو‌در‌رو ببینیم، اما این نیز بد نیست. از دیدن دوست قدیمی‌ام بسیار خوشحالم.
شبکه تلویزیونی دولتی چین گزارش داد که شی آمادگی خود را برای همکاری با بایدن برای ایجاد اجماع و برداشتن گام‌های فعال برای حرکت رو به جلو در جهت مثبت ابراز کرد. به گفته رسانه‌های دولتی چین، شی به بایدن گفت که زمین برای توسعه چین و آمریکا به اندازه کافی بزرگ است و رهبران نباید بازی‌های حاصل جمع صفر را انجام دهند. شی همچنین به همتای آمریکایی خود گفت که چین آماده است در صورت عبور نیروهای جدایی‌طلب در تایوان از خط قرمز، اقدامات قاطعی انجام دهد.
آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا مشاور امنیت ملی، جیک سالیوان، وزیر خزانه داری، جانت یلن، کرت کمپبل، هماهنگ‌کننده هند و اقیانوس آرام، لورا روزنبرگر و جان سین، مدیر ارشد چین، در کنار بایدن در این دیدار حضور داشتند.
شی برای سخنان مقدماتی به تنهایی روی پرده ظاهر شد، اما طبق یک لیست رسمی، دیگر شرکت‌کنندگان چینی عبارت بودند از: دینگ ژوئینگ، دبیر کل حزب کمونیست، معاون نخست‌وزیر لیو هه، یانگ جیچی، رییس روابط خارجی حزب و وانگ یی، وزیر خارجه و معاونش، زی فنگ.
بر اساس گزارش‌ها، بایدن به شی گفت که ایالات متحده به سیاست «چین واحد» پایبند است و از استقلال تایوان حمایت نمی‌کند. هم واشنگتن و هم پکن تاکید کرده‌اند که نباید به نتایج فوری مهم این نشست امیدوار بود.
کاخ سفید در بیانیه‌ای پس از این نشست اعلام کرد: دو رهبر درباره ماهیت پیچیده روابط بین دو کشور و اهمیت مدیریت مسوولانه رقابت بحث کردند. مانند بحث‌های قبلی، دو رهبر حوزه‌هایی را تحت پوشش قرار دادند که منافع ما در آنها همسو هستند و حوزه‌هایی که منافع، ارزش‌ها و دیدگاه‌های ما متفاوت است. در این دیدار، بایدن تاکید کرد که ایالات متحده به همراه متحدان و شرکای خود به دفاع از منافع و ارزش‌های خود ادامه خواهند داد. وی همچنین نسبت به فعالیت‌های چین در سین کیانگ، تبت و هنگ‌کنگ ابراز نگرانی کرد.
در ادامه این بیانیه آمده است: بایدن نگرانی‌های خود را در مورد اقدامات جمهوری خلق چین در سین‌کیانگ، تبت و هنگ‌کنگ و همچنین حقوق بشر به‌طور گسترده‌تر مطرح کرد. او در مورد نیاز به حفاظت از کارگران و صنایع آمریکایی در برابر اقدامات ناعادلانه تجاری و اقتصادی چین به وضوح گفت و همچنین بر اهمیت یک هند – اقیانوس آرام آزاد و باز و عزم مستمر ایالات متحده برای پایبندی به تعهدات خود در منطقه تاکید کرد.
اخبار برگزیدهاقتصاد کلانپیشنهاد ویژهلینک کوتاه :
