گرداب فقر

به گزارش جهان صنعت نیوز:   رکورد آمار فصلی ازدواج دختران در این بازه سنی و طی دو سال اخیر، در بهار ۱۴۰۰ شکسته شد و رشد ۳۲ درصدی داشته است. مطابق با همین آمار،  ۴۵ هزار و ۵۲۲ دختر ۱۵ تا ۱۹ ساله نیز در بهار ۱۴۰۰ ازدواج کرده‌اند و این در حالی است که آمار مذکور تنها مربوط به ازدواج‌های ثبت رسمی شده در سازمان ثبت احوال کشور است و به گفته کارشناسان اغلب ازدواج کودکان ثبت نشده و همین امر منجر به نبود آمار دقیق در این حوزه می‌شود.  از سوی دیگر مطابق با آمار یادشده، ازدواج شش پسر کمتر از ۱۵ سال و ۶۵۷۳ پسر ۱۵ تا ۱۹ ساله نیز در بهار ۱۴۰۰ به ثبت رسیده است.

همچنین در آمار فصلی ازدواج پسران و دختران ۱۵ تا ۱۹ ساله نیز به نوعی رکورد در بهار امسال را شکسته و تعداد ازدواج‌های به ثبت رسیده دختران و پسران ۱۵ تا ۱۹ ساله در بهار سال جاری در قیاس با آمارهای مشابه فصلی طی دو سال گذشته، بالاترین تعداد است.

آمارهای یاد شده در حالی است که مطابق با ماده ۱۰۴۱ قانون مدنی «عقد نکاح دختر قبل از رسیدن به سن ۱۳ سال تمام شمسی و پسرقبل از رسیدن به سن ۱۵ سال تمام شمسی منوط است به اذن ولی به شرط رعایت‌مصلحت با تشخیص دادگاه صالح» و در این بین اگرچه اغلب موارد کودک‌همسری به طور غیرقانونی رخ داده و ثبت نمی‌شوند اما  آنچه از پژوهش‌ها برمی‌آید این است که بعضا قضات برای تشخیص مصلحت طفل تنها رضایت پدر و بلوغ جسمی کودک  را در نظر گرفته و رضایت و آگاهی طفل و بلوغ فکری وی را لحاظ نمی‌کنند.

از سوی دیگر کارشناسان معتقدند اعطای وام ازدواج می‌تواند از جمله عوامل تسهیل‌کننده کودک‌همسری محسوب شده و منجر به ایجاد انحرافاتی در ازدواج نظیر ازدواج و طلاق‌های صوری برای دریافت وام شود.

در این بین اما عدم توجه مسوولین امر، به پدیده «کودک‌همسری» به ازدواج کودکان ختم نشده و مطابق با آمار، این پدیده بسط‌یافته و در قالب «کودک مادر»، «کودک پدر» و «کودک‌مطلقه» نیز در حال جلوه‌گری  است. مطابق با آمار منتشر شده از سوی مرکز آمار ایران، در بهار ۱۴۰۰ تولد ۲۹۳ کودک از مادران کمتر از ۱۵ سال و یک کودک از پدر کمتر از ۱۵ سال نیز به ثبت رسیده است. همچنین، تولد ۱۵ هزار و ۳۵۵ کودک از مادران و ۶۷۴ کودک نیز از پدران ۱۵ تا ۱۹ ساله در همین بازه زمانی ثبت شده است.

تولد ۹۶۹ کودک از مادران ۱۰ تا ۱۴ ساله

همچنین مطابق با آمار اولیه شمار موالید سال ۱۴۰۰ (بر حسب سن مادر در زمان تولد) که از سوی سازمان ثبت احوال کشور منتشر شده، از شش فروردین سال جاری تا ۲۸ آبان امسال، ۹۶۹ کودک از مادران ۱۰ تا ۱۴ ساله و ۴۴ هزار و ۸۹۶ کودک نیز از مادران ۱۵ تا ۱۹ سال متولد شده‌اند.

به گفته سازمان ثبت احوال کشور این ارقام، آمارهای اولیه هستند و ممکن است در بازبینی‌های آتی تغییر کنند و تاکنون سیستان و بلوچستان با تولد ۲۹۰ کودک از مادران ۱۰ تا ۱۴ ساله و ۶۸۷۸ کودک از مادران ۱۵ تا ۱۹ ساله طی بازه زمانی مذکور (شش فروردین سال جاری تا ۲۸ آبان امسال) در صدر این آمار قرار دارد.

طلاق ۱۷۲ دختر ۱۰ تا ۱۴ سال در بهار ۱۴۰۰

بخش دیگر آمار منتشر شده از سوی مرکز آمار ایران نیز، خبر از طلاق ۱۷۲ دختر بچه ۱۰ تا ۱۴ ساله در بهار ۱۴۰۰ و پدیده «کودک مطلقه» می‌دهد. در واقع مطابق با آمار منتشره از سوی مرکز آمار ایران، در بهار ۱۴۰۰ علاوه بر ۱۷۲ دختر بچه ۱۰ تا ۱۴ ساله، ۳۰۴۴ دختر و ۱۴۷ پسر ۱۵ تا ۱۹ ساله نیز طلاق گرفته‌اند. این آمار در قیاس با بهار ۹۹ و در همین بازه سنی برای دختران افزایش و برای پسران کاهش داشته است.

کودک‌همسری جایش را به کودک‌مادری داده است

در همین رابطه، دکتر مریم رسولیان، رییس انجمن علمی روانپزشکان ایران به «جهان صنعت» گفت: آمار ارائه شده بسیار تاسف‌بار است و متاسفانه برخلاف هشدارها کودک‌همسری متوقف نشده بلکه کودک‌مادری جایگزین آن شده است. قاعدتا یکی از دلایل افزایش ازدواج کودکان در ایران ریشه فرهنگی و فقر است اما گاه مردانی که با دختران ۱۰ تا ۱۴ ساله رابطه جنسی برقرار می‌کنند دارای اختلال روانی از جمله پدوفیلی هستند. بنابراین یکی از احتمالات افزایش ازدواج با دختران ۱۰ ساله اختلال روانی مردان است. اما در هر صورت نمی‌توان این موضوع را ثابت کرد. چرا که مطالعاتی درخصوص این موضوع انجام نشده است. در نتیجه جا دارد مطالعات بیشتری در این خصوص صورت بگیرد.

وی افزود: البته وقتی خانواده‌ها امکان ازدواج دختران ۱۰ تا ۱۴ ساله را فراهم می‌کنند، قانون هم مانع ازدواج دختران زیر سن قانونی نبوده و نیست. مشکلات قانونی درخصوص ازدواج دختران و پسران وجود دارد و متاسفانه قانون مانع کودک‌همسری نشده است. از طرفی کودک‌مادری نه تنها بر دختران بلکه پدری بر روان پسران کم سن و سال هم تبعات روحی و روانی دارد. چرا که نقش مادری و پدری در سنین کم برای هر دو طرف باری سنگین است. چه بسا براساس آمار اعلامی شش پسر کمتر از ۱۵ سال و ۶۵۷۳ پسر ۱۵ تا ۱۹ ساله نیز در بهار ۱۴۰۰ به ثبت رسیده است، که همین آمار هم بسیار نگران‌کننده است. فقر و نبود قانون هر دو طرف واقعه را تحت تاثیر قرار داده است. متاسفانه در برخی مواقع وجود مشکلات مالی موجب شده که افراد ثروتمند و دارای وضعیت مالی مناسب از شرایط بد اقتصادی سایر افراد سوءاستفاده کرده و به‌دنبال ازدواج با دختران کم‌سن این‌گونه خانواده‌ها باشند؛ در حقیقت در اکثر مواقع دلیل کودک‌همسری، فقر است و این یعنی خانواده‌ها اقدام به فروش دختران و پسران خود می‌کنند و این موضوع به اشتباه ازدواج قلمداد می‌شود.

اخبار برگزیده