گزارش میدانی از مزرعه پرورش الاغ شهرکن/تولد یک ایده نو

به گزارش جهان صنعت نیوز:  احمدرضا شهرکن، متولد سال ۱۳۸۱، زاده کن‌سلوقان و ساکن تهران، حدود پنج سال پیش مزرعه پرورش الاغ شهرکن را راه‌اندازی کرد. احمدرضا دارای دیپلم عمران از هنرستان و در حال حاضر دانشجوی رشته مدیریت کسب‌وکار است. وی معتقد است که هر کسی، خودش باید راهش را در زندگی پیدا کند نه اینکه پیرو افکار اطرافیان باشد. او در نوجوانی و تنها در ۱۴‌سالگی تصمیم گرفت مسیر اختصاصی زندگی خود را انتخاب کند و در آن قدم بگذارد.

کارآفرینی در نوجوانی

در نوجوانی و در سال‌هایی که همه فقط به فکر تفریح و هیجان هستند، احمدرضا مسیر زندگی خود را عاقلانه و با آگاهی زیاد انتخاب کرد. این کارآفرین جوان در رابطه با نحوه آشنایی با حرفه پرورش الاغ به «جهان‌صنعت» گفت: من از کودکی کنجکاو بودم و مدام در اینترنت در حال جست‌و‌جو درخصوص ایجاد یک شغل جدید بودم، زیرا معتقد بودم که کار کردن با حیوانات شور و اشتیاق خاصی دارد. بهترین کاری که در آن زمان یافتم، پرورش الاغ و تولید لبنیات الاغ بود. در ابتدای امر چون ترکیبی از علائق‌ام و یک کار جدید و یک ایده نو بود جذب آن شدم. ضمن علاقه‌ای که داشتم، مانند بقیه افراد به درآمد و سود این کار فکر می‌کردم ولی نوآوری برایم اولویت داشت. با بررسی هزینه‌ها متوجه شدم که الاغ از لحاظ دامی بسیار ارزان‌قیمت و از لحاظ محصولاتی به نسبت گران‌قیمت است و به ظاهر سود خوبی دارد.

عقب‌نشینی نکردن در مقابل افکار اطرافیان

احمدرضا پس از یافتن مسیر شغلی دلخواه‌اش، ایده پرورش الاغ را برای نخستین‌بار با اعضای خانواده مطرح کرد. او در این رابطه می‌گوید: به دلیل سن پایینی که داشتم، هنگامی که ایده راه‌اندازی مزرعه پرورش الاغ را با خانواده‌ام در میان گذاشتم مخالفت نکردند ولی کمکی هم نکردند. در واقع حرفه‌ام را خیلی جدی نمی‌گرفتند که به نظر می‌رسد به دلیل سن پایین من بود، چون به ندرت کسی حرف‌های یک نوجوان ۱۴‌ساله را درخصوص ایجاد شغل باور می‌کند. ولی با وجود همه اینها، من کار خود را انجام دادم و با پافشاری بر خواسته‌ام سرمایه اولیه مورد نیازم را از خانواده دریافت کردم. اوایل فکر می‌کردند که بعد از گذشت مدتی، هیجانات این کار فروکش خواهد کرد ولی با دیدن تلاش و موفقیت‌هایم، متوجه شدند که این حرفه و شغل برای من چیزی فراتر از یک هیجان نوجوانی است. بنابراین حمایت‌های پدر و برادرم بیشتر شد تا جایی که گسترش یافتن این کار، به شراکت با آنها ختم شد.

پرورش الاغ همانند پرورش گوسفند، اسب و سایر حیوانات در جامعه رایج نیست. ممکن است برخی گمان کنند که این شغل و حرفه، آنها را در معرض تمسخر دیگران قرار خواهد داد. در حالی که این کارآفرین جوان بدون خجالت، از تجربه خود چنین می‌گوید: در اطرافیانم و اعضای فامیل، کسانی بودند که تمسخر و شوخی می‌کردند ولی هیچ‌وقت این مسائل برایم مهم نبود و همچنان هم مهم نیست. به نظر من وقتی فکر می‌کنید یک چیزی درست است، لزومی ندارد که دیگران آن را تایید یا تکذیب کنند.

عدم ترس از شکست

قدم گذاشتن در مسیر ناشناخته و جدیدی که کسی قبلا آن را طی نکرده، برای بیشتر افراد ترسناک است و ترس از چالش‌ها و مشکلات ناشناخته، شکست، ضرر مالی و سرافکندگی را به دنبال خواهد داشت ولی اگر با آگاهی کامل، به مسیر پیش‌رو نگاه کنند این ترس‌ها کم رنگ‌تر می‌شود. آن‌طور که احمدرضا می‌گوید: قبل از شروع هرکاری باید همه ابعاد آن اعم از موفقیت و یا شکست بررسی شود. شکست برای همه افراد بزرگ دنیا وجود دارد و من نیز به شکست فکر کرده‌ام ولی نکته حائز اهمیت، درس گرفتن از شکست‌ها، تبدیل شکست‌ها به انگیزه و افزایش تلاش افراد است. اگر کسی بعد از شکست عقب‌نشینی کند، بازنده است.

مسیر پرپیچ و خم

این جوان کارآفرین آغاز فعالیت خود را تشریح کرد و گفت: براساس اصول نگهداری الاغ، تقریبا به ازای هر ۱۰ الاغ، یک فرد نیاز است. از لحاظ هزینه، هزینه خرید الاغ به سن، جثه و میزان شیردهی آن بستگی دارد ولی قیمت یک الاغ با شیردهی خوب از سه میلیون تومان فراتر می‌رود. به طور مثال قیمت نوعی الاغ کمیاب که روزی حدود سه کیلو شیر تولید می‌کند، حدود ۳۰ میلیون تومان است. ولی سرمایه اولیه من در سال ۱۳۹۵ حدود سه میلیون تومان بود. من با خرید سه راس الاغ بالغ شیرده و یا به اصطلاح کره‌دار از تهران، فعالیت خود را آغاز کردم. من به تنهایی همه کارها را انجام می‌دادم. با گسترش یافتن کار و شراکت، الاغ‌های بیشتری تهیه کردیم. حدود دو سال پیش سه راس الاغ کمیاب با شیردهی بالا و خوب خریدیم که دو راس آبستن و یک راس در حال شیردهی است. این الاغ‌ها نژاد خاصی ندارند و نژادشان بومی است ولی سیستم بدنی متفاوت و بهتری دارند.

به نظر می‌رسد که نگهداری حیوانات بسیار دشوار است و ممکن است گاهی باعث آزار و اذیت مردم شود. وی در خصوص راه‌اندازی مزرعه پرورش الاغ شهرکن و درخصوص موقعیت مکانی مزرعه و شرایط نگهداری الاغ‌ها توضیح داد: ما اینجا مالک هستیم و این ملک متعلق به پدرم است. همچنین مزرعه ما خارج از بافت شهری است ولی به طور کلی از لحاظ شرایط نگهداری الاغ باید بگویم که الاغ سر و صدای زیاد، بوی شدید مثل گاوداری‌ها و حشرات موذی ندارد. همچنین نسبت ابتلا به بیماری در الاغ‌ها کمتر است. بنابراین تا به امروز شکایت خاصی از سوی مردم نداشته‌ایم. هرچند اوایل راه‌اندازی برخی گمان می‌کردند که الاغ را برای ذبح نگه می‌داریم که رفع شد.

اولین و تنها مرکز پرورش الاغ دارای مجوز

تا به امروز مجموعه‌های زیادی بدون دریافت هیچ‌گونه مجوزی، در زمینه پرورش الاغ شروع به فعالیت کرده اند؛ در حالی که احمدرضا با وجود سن پایین به دنبال تمامی مجوز‌های لازم برای فعالیت در این حرفه رفت و با دوندگی‌های زیاد موفق شد تا عنوان اولین و تنها مرکز پرورش الاغ دارای مجوز را از آن مجموعه خود کند. او مجوز‌های لازم برای شروع این کار را تشریح کرد و گفت: برای پرورش الاغ شیری سه مجوز لازم است؛ پروانه فعالیت برای اجازه شروع کار، پروانه بهره‌برداری برای اجازه استفاده از محصولات الاغ و گواهی بهداشتی. گواهی بهداشتی را باید از دامپزشکی دریافت کرد. هر هفته از دامپزشکی برای بازرسی الاغ‌ها به مزرعه می‌آیند و از حیوانات تست می‌گیرند، چون شیر الاغ نباید جوشیده شود، این بازرسی‌ها و سلامت و بهداشت الاغ‌ها برایشان بسیار حائز اهمیت است. من هر سه مجوز را حدود دو سال پیش به نام خودم گرفتم. در اوایل شروع به کار به ما مجوز نمی‌دادند، چون شغل جدیدی بود ولی با یکی دو سال دوندگی در نهایت مجوز‌ها را دریافت کردیم.

محصولات الاغ، بیشتر برای درمان

با اینکه لبنیات و سایر محصولات الاغ کمتر شنیده می‌شود ولی خواص شگفت‌انگیز درمانی محصولات الاغ، بازار کار خوبی را برای مزرعه شهرکن ایجاد کرده است. مخصوصا در بحران کرونا، شیر الاغ به دلیل تقویت سیستم ایمنی بدن و بهبود سرفه، مورد توجه مردم قرار گرفت. این کارآفرین موفق و جوان درخصوص محصولات تولیدی فعلی مزرعه شهرکن می‌گوید: محصولات الاغ برای مصارف روزانه چندان رایج نیستند و بیشتر جنبه درمانی دارند. درحال حاضر محصولات تولیدی مزرعه شهرکن شیر، روغن الاغ و عنبرنسارا است. روش تولید هر کدام از این محصولات سختی خودش را دارد. برای تولید شیر، باید دوره بارداری الاغ تمام شود که یک سال زمان می‌برد. پس از آن در دوره شیردهی می‌توانیم از شیر آن استفاده کنیم که مقدار شیردهی هر الاغ متفاوت است. همان‌طور که مطلع هستید، گوشت الاغ مکروه است و نمی‌توان آن را به طور مستقیم مصرف کرد، بنابراین ما از گوشت الاغ برای تولید روغن الاغ استفاده می‌کنیم. گاهی برخی از الاغ‌ها را پروار می‌کنند تا از گوشت و چربی‌های آن روغن بهتری تولید کنند. عنبرنسارا را باید ابتدا جمع کنیم و پهن کنیم تا کاملا خشک شوند. متاسفانه برخی از مردم از طرز مصرف عنبرنسارا آگاهی ندارند. خودم شاهد بودم که آن را در سیگار ریخته و مصرف می‌کنند، در حالی که به شدت باید از استعمال و استفاده مستقیم دود آن پرهیز شود. می‌توان با دود کردن عنبرنسارا اطراف عفونت و یا زخم، آنها را ضد عفونی کرد ولی به هیچ عنوان نباید به صورت مستقیم وارد دستگاه تنفسی شود. پس از استفاده از محصولات یک الاغ، اگر الاغ خوبی باشد آن را برای دوره شیردهی بعدی نگه می‌داریم.

الاغ، تولیدکننده محصولات میلیونی

شهرکن درخصوص قیمت گران‌ترین محصولات الاغ تشریح می‌کند: روغن الاغ گران‌ترین محصولی است که ما تولید می‌کنیم؛ روغن الاغ خوراکی کیلویی یک میلیون و پانصد هزار تومان و روغن الاغ مالشی کیلویی یک میلیون و ۲۰۰ هزار تومان است. ولی درکل گران‌ترین محصول الاغ، پنیر الاغ است که کیلویی ۱۰۰۰ دلار است. تولید این پنیر یک فرمول پیچیده و خاص دارد و به دلیل قیمت بسیار بالای این محصول، ما تولید انبوه برای عموم نداریم زیرا تعداد محدودی خواهان این محصول گران‌قیمت هستند. مزرعه ما برای تولید پنیر یک شریک جداگانه دارد که در حجم‌های پایین، پنیر الاغ تولید می‌کنیم و تنها یک خریدار و مشتری برای این محصول داریم که او در زمینه خرید و فروش محصولات لوکس فعالیت می‌کند.

پیشرفت و روند روبه جلو

شهرکن که همیشه آرزو داشت یک روز صاحب بزرگ‌ترین مجموعه پرورش الاغ کل دنیا شود، برای رسیدن به این آرزو لحظه‌ای غفلت نمی‌کند و درحال حاضر به فکر گسترش و توسعه کارشان است. او توضیحات بیشتری در این رابطه می‌دهد: ما به فکر گسترش و توسعه کارمان هستیم و تقریبا تا ماه آینده، محصولات جدید اعم از کرم شیر الاغ، شامپو شیر الاغ و صابون شیر الاغ به محصولات ما افزوده خواهد شد. فعلا برای تولید این محصولات جدید با یک شرکت همکاری می‌کنیم ولی برای سال جدید می‌خواهیم یک کارگاه یا کارخانه کوچکی راه‌اندازی کنیم. در آینده‌ای کمی دورتر به فکر صادرات نیز هستم ولی اگر اقدامی نکرده‌ام دلیلش عدم آگاهی کامل و کافی ما در این زمینه است. می‌خواهم در زمینه صادرات اطلاعات خودم را افزایش دهم و سپس اقدامات لازم را انجام دهم.

 اهمیت تست سلامت هفتگی الاغ‌ها

شهرکن در خصوص بیماری‌های رایج در الاغ‌ها و میزان هزینه‌های نگهداری و درمان آنها گفت: الاغ‌ها بیشتر به بیماری پوستی و انگل مبتلا می‌شوند که روی محصولات آنها به شدت تاثیر می‌گذارد و آنها را آلوده می‌کند بنابراین هفته‌ای یک بار دامپزشک برای تست گرفتن از الاغ‌ها به مزرعه می‌آید. از نظر خوراک، اگر مواد خوراکی، خشک و غنی باشد کیفیت شیر نیز صد در صد بالا است. درکل تمام هزینه‌ها برای نگهداری و پرورش الاغ، همگی بستگی به شرایط دارد ولی هزینه درمان کمی بالاتر از سایر هزینه‌هاست. به طور مثال خوراک الاغ‌ها در هر فصل متفاوت است. الان در پاییز خوراک الاغ‌ها، سیلو ذرت یا‌هام بلال است که آن را کیلویی دو هزار تومان خریداری می‌کنیم.

بازاریابی، نیازمند تبلیغات گسترده

علاوه بر محدود بودن میزان مشتری‌های محصولات الاغ، به ندرت نیز پیش می‌آید مشتری برای خرید آنها به درب دامداری برود؛ بنابراین برای فروش و بازاریابی باید اقدامات گسترده و زیادی صورت بگیرد. احمدرضا روند مشتری‌یابی خود را این‌گونه توضیح می‌دهد: ما برای بازار‌یابی همه کار می‌کنیم و تبلیغات بسیار گسترده‌ای داریم و من یک تیم تبلیغاتی حرفه‌ای برای تبلیغات در فضای مجازی و یا تبلیغات محیطی دارم. من حتی با برخی پزشکان نیز کار می‌کنم. کار من مانند گاوداری نیست که مشتری از درب دامداری محصول را تهیه کند و باید خود فرد به فکر فروش محصولات خود باشد. ما به نقاط مختلف کشور محصولات الاغ را ارسال می‌کنیم ولی چون مزرعه در تهران است، بیشتر بازارکار ما و مشتری‌های ما نیز در تهران هستند.

درخواست‌های عجیب

گاهی شنیده می‌شود که فال‌گیرها به مشتری‌های خود دعاها و راهکارهایی را پیشنهاد می‌کنند که برخی از آنها شامل استفاده از خر، الاغ و سایر حیوانات است. این کارآفرین از تجربیات خود در این زمینه می‌گوید: در میان مشتری‌هایمان، گاه افرادی هستند که به مزرعه مراجعه می‌کنند با عنوان اینکه دعا گرفتیم و درخواست‌های عجیبی از ما می‌کنند. یک بار فردی به من گفت باید در گوش الاغ یک چیزی بخوانم یا گاهی سوار الاغ شوم و یا با الاغ صحبت کنم ولی ما با این‌گونه افراد مقابله می‌کنیم و اجازه ورود نمی‌دهیم.

شهرکن رقیب ندارد

در هر شغلی، کسانی هستند که می‌خواهند با دیگری رقابت کنند و پیشی بگیرند. درکنار دغدغه‌ها و نگرانی‌هایی که در هر کاری وجود دارد، افراد نگران رقیب‌های کاری خود نیز هستند، در حالی که احمدرضا می‌گوید: نگرانی و دغدغه زیاد است؛ فروش محصولات، نگهداری، درمان و داروها. از نظر امکانات نیز دنبال فراهم کردن برخی امکانات برای مجموعه هستیم. می‌خواهیم گازکشی کنیم و آب مستقل بگیریم. مجموعه‌های زیادی در زمینه پرورش الاغ فعال هستند ولی در تهران کسی به صورت حرفه‌ای و یا در سطح من فعالیت نمی‌کند و رقابت یعنی دو رقیب در یک سطح باشند و بخواهند برای پیشرفت با یکدیگر رقابت کنند. بنابراین من کسی را رقیب خودم نمی‌بینم زیرا ما اولین و تنها مرکز دارای مجوز هستیم.

هیچ کاری نشد ندارد

احمدرضا به عنوان یک کارآفرین موفق ۱۹ ساله باور دارد که غیرممکن وجود ندارد و می‌توان به موفقیت‌های زیادی رسید، منوط به آنکه افراد بخواهند و تلاش کنند. او پیشنهادات خود را به جوانان این‌گونه بیان می‌کند: درست است که من نمی‌توانم یک شغل را به جوانان پیشنهاد کنم زیرا هرکسی باید توانایی‌های خود را بسنجد و سپس وارد یک کار شود ولی اگر جوانان به پرورش الاغ علاقه داشته باشند، می‌توانم به آنها راهنمایی بدهم. حتی می‌توانم نمایندگی خارج از تهران بدهم تا بتوانند زیر نظر ما کار کنند. ما جوانان با استعداد و پرانرژی داریم که با پشتکار می‌توانند به درآمد‌های خوبی برسند. من معتقدم هیچ کاری نشد ندارد و فقط بستگی به افراد و شرایط آنها دارد. با وجود اینکه یکی از امتیازات مثبت، برای شروع این حرفه، داشتن سرمایه کم است ولی فکر می‌کنم حتی اگر سرمایه بیشتری داشتم باز هم به سراغ کار دیگری نمی‌رفتم و اکنون پس از گذشت حدود پنج سال وقتی به مسیر جدید و سختی که طی کرده‌ام فکر می‌کنم، اصلا پشیمان نیستم.

این شغل درآمدزا ممکن است برای عده‌ای دور از دسترس و ذهن باشد درحالی که احمدرضا شهرکن با کم‌ترین امکانات و حمایت‌ها، بدون دریافت هیچ کمکی از بانک و یا دولت، مسیر خود را انتخاب کرد و با تلاش و پشتکار به موفقیت بسیاری در ۱۹ سالگی رسید. همیشه می‌گفتند با تلاش و پشتکار می‌توان به آرزوها رسید ولی اکثرا این حرف‌ها را شعار تلقی می‌کردیم ولی با دیدن کارآفرینی احمدرضا می‌توان نتیجه گرفت که اگر به درستی یک کار باور قلبی داشته باشیم و برایش تلاش کنیم و در آن مسیر قدم‌های آگاهانه برداریم، هرچیزی را می‌توانیم امکان‌پذیر کنیم.

اخبار برگزیدهاقتصاد کلان