اقیانوس بزرگ و ملاقه آش‌ریزی

محمدصادق جنان‌صفت * تمثیل زیبای «قطره‌قطره جمع شود وانگهی دریا شود» یک نگاه مثبت است که در ایران بر زبان بزرگان خانواده‌ها جاری است و به فرزندان خود می‌گویند پس‌اندازهای کوچک و صرفه‌جویی‌های هر اندازه کوچک می‌توانند دارایی‌های افراد را بزرگ و بزرگ‌تر کنند. این تمثیل زیبا اما می‌تواند سویه دیگری داشته باشد و آن حل نکردن مسائلی است که گفته می‌شود مثل آب خوردن حل می‌شود اما به فردا و فرداها پرتاب می‌شود.

اقتصاد ایران شوربختانه حالت دوم را دارد و تنگناها و گره‌ها و مسائل به ظاهر کوچک روی هم انباشت شده و به اقیانوسی از مسائل سخت و حل‌ناشدنی تبدیل می‌شود. در این وضعیت است که مدیران ارشد اداره‌کننده کشور و مدیران دولتی با ملاقه‌ای می‌خواهند آب این اقیانوس را بکشند و نکته غم‌انگیز‌تر این است که در برابر هر ملاقه آبی که از اقیانوس مشکلات برداشته می‌شود معادل بشکه تنگنای تازه به اقیانوس مشکلات اضافه می‌شود. مدیران اداره‌کننده کشور که حالا به لحاظ سیاست داخلی هیچ نگرانی‌ای از بابت فشارهای واقعی ندارند و همه قدرت در اختیارشان است دلخوش از اینکه با ملاقه آش‌ریزی دنبال کاهش اقیانوس تنگناها هستند با استفاده از قدرت تبلیغاتی انحصاری و کوه‌پیکر و در غیاب آزادی کامل گردش اطلاعات و خزان رسانه‌های مکتوب که بی‌اعتمادی شهروندان همین میزان تیراژ منتشرشده را نیز به کارخانه‌های تبدیل کاغذ به خمیر می‌فرستد، خرسندی شگفت‌انگیزی از سوی رسانه‌های هوادار دولت سیزدهم دیده می‌شود.

روزی روزنامه‌ای تیتر یک می‌کند که با حمایت و سماجت دولت میلگرد، سیمان و آجر کاهش یافت و البته نمی‌نویسد که بعد از آن دوباره افزایش قیمت را تجربه کرده‌اند. روزنامه‌ها و مردان اول دولت سیزدهم با خرسندی و احساس پیروزی از رشد فروش نفت ایران زیر قیمت بازار آزاد و با برگشت نامعلوم ارز حاصل از صادرات نفت قاچاقی می‌نویسند و می‌گویند و یادشان رفته است ایران تا قبل از تحریم روزانه تا ۱/۲ میلیون بشکه نفت در برابر دید شهروندان ایران و جهان صادر می‌کرد و پولش هم با شتاب به خزانه می‌ریخت. یک نگاه به رسانه‌های هوادار دولت سیزدهم حتی نشان می‌دهد تنگناهای ساختاری و نیز اجرایی و از آن مهم‌تر ساختار ذهنی مدیریت اقتصادی اقیانوسی از مشکلات درست کرده‌اند و می‌خواهند با ملاقه آش‌ریزی آب اقیانوس مشکلات را بیرون بریزند. خسته نباشید و به این کار بیهوده و تاسف‌بار ادامه دهید تا اینکه روزی برسد که حتی ملاقه‌ای برای برداشتن همین میزان از اقیانوس مشکلات را نیز از دست بدهید.