منافع مشروط سهامداران

غلامرضا سلامی * تولی‌پرس یکی از قدیمی‌ترین شرکت‌های بورسی است که در تولید محصولات شوینده،‌ جزو اولین‌ها در ایران بوده است. طبق قانون اگر چنین شرکتی منحل شود برای آن مدیر تصفیه معین خواهد شد که مکلف است دارایی‌های شرکت را فروخته، بدهی‌ها را پرداخته و باقی آن را بین سهامداران تقسیم کند؛ این وظیفه مدیر تصفیه است. اما در مورد تولی‌پرس یکی از مهم‌ترین دارایی‌های باارزش، برند آن بوده که با انحلال آن،‌ ارزش خود را از دست خواهد داد. وضعیت شرکت اکنون بستگی به آن دارد که دارایی‌های باقیمانده بتواند بر اساس قیمت روز کفاف بدهی‌ها را بدهد یا خیر. اگر مازاد باشد مبلغی هم به سهامداران می‌رسد، اما اگر دارایی‌ها کفاف بدهی‌ها را ندهد،‌ چیزی نصیب سهامداران نخواهد شد. یکی از راه‌ها این است که شرکت برای خارج شدن از شمول ماده ۱۴۱ قانون تجارت،‌ افزایش سرمایه دهد، به نحوی که زیان انباشته از میزان سرمایه کمتر شود. اگر سهامداران عمده بپذیرند و تصمیم بگیرند که این اقدام را عملی کنند، می‌توانند شرکت را نجات دهند، مگر آنکه وضعیت شرکت آنقدر بد باشد که ترجیح دهند، منحل شود. با این حال اما دادگاه نمی‌تواند مادامی که تخلف یا جرم خاصی از سوی مدیران شرکت صورت نگرفته درباره حساب‌های آنها حکمی صادر کند بلکه حکم دادگاه تنها ناظر به شرکت خواهد بود. در این میان همچنین باید توجه داشت که شرکت‌های سهامی عام مانند تولی‌پرس، شرکت‌های با مسوولیت محدود هستند و مسوولیت سهامداران محدود به مبلغ اسمی سهام آنهاست و بیش از آن مبلغ از آنها انتظار نمی‌رود. به عبارت دیگر در صورتی که شرکت نتواند به میزان کافی برای تسویه بدهی‌ها تامین مالی انجام دهد، سهامداران بدهکار نخواهند شد. شرکت در این مقطع فرآیند ورشکستگی را طی می‌کند و مبلغ کمتری نسبت به طلب طلبکاران به آنها خواهد رسید.

*کارشناس مالی