۲۰ آذر (۱۱ دسامبر)؛ روز جهانی کوهستان گرامی باد

شیده عطری * 20 آذر (۱۱ دسامبر)؛ روز جهانی کوهستان امسال، با موضوع «گردشگری پایدار کوهستان » نامگذاری شد. سرچشمه همه رودهای بزرگ و منشاء نیمی از آب‌های شیرین جهان، کوهستان است. کوه‌ها، زیستگاه گونه‌های بی‌شمار گیاهی و جانوری، خاستگاه بخش مهمی از تنوع‌ زیستی و پناهگاه بسیاری از گونه‌هایی هستند که در دشت‌ها نابود شده‌اند.

به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی سازمان حفاظت محیط‌زیست، به دنبال بزرگداشت سال بین‌المللی کوه‌ها در سال ۲۰۰۲ مجمع عمومی سازمان ملل متحد در پنجاه و هفتمین جلسه خود در ژانویه ۲۰۰۳ روز ۱۱ دسامبر (۲۰ آذر) را به عنوان روز جهانی کوهستان تعیین و از سازمان خواروبار و کشاورزی ملل متحد (فائو) دعوت کرد تا مسوولیت هماهنگی این روز در سطح جهان را برعهده بگیرد. فائو هر سال با تعیین یک موضوع، از کشورهای کوهستانی و اعضای مشارکت برای کوه‌ها دعوت می‌کند تا با اجرای آیین‌های ویژه نظیر گردهمایی و اجرای برنامه‌های کوهنوردی در بزرگداشت این روز و تاکید هر چه بیشتر بر اهمیت و نقش کوهستان بکوشند و برنامه‌های سالانه خود را همگام با آن موضوع پیش ببرند.

طی دهه‌های اخیر صنعت گردشگری و به ویژه شاخه روستایی و گردشگری کوهستان، جایگاه خاصی را در اقتصاد کشورها به دست آورده و نقش فعال و موثری را در ارتقای ساختار اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشورها به خصوص در کشورهای رو به توسعه ایفا کرده است.

وقتی به مقوله گردشگری کوهستان از بعد اقتصادی نگاه می‌کنیم می‌بینیم که به ایجاد طیف گسترده‌ای از مشاغل برای نیروی کار ماهر و نیمه‌ماهر، به ویژه زنان مناطق کوهستانی کمک کرده است.

اما شیوع بیماری کووید۱۹ و همه‌گیری آن در سراسر جهان، اقتصاد کوهستان را تا حد زیادی متاثر ساخت. قرنطینه‌ها و محدودیت‌های سفر در سراسر جهان منجر به کاهش شدید تعداد گردشگران و اختلال در زنجیره اقتصاد و کسب‌و‌کار، به ویژه در مناطق کوهستانی جهان شد.

گردشگری کوهستان در برابر شوک‌های خارجی، به‌ویژه شوک‌های ناشی از بحران آب‌وهوایی و همان‌طور که اخیرا تجربه کردیم همه‌گیری کووید۱۹، بسیار آسیب‌پذیر است. جهان شاهد یک رژیم آب و هوایی جدید است که در آن سیل‌های ناگهانی مرگبار، بارندگی‌های شدید، ذوب شدن یخچال‌ها و در نهایت کاهش منابع آب شیرین در حال رخ دادن است.

بنابراین نیازمند بازیابی گردشگری پایدار کوهستان به شکلی مقاوم در برابر تغییرات آب و هوا هستیم که برای دستیابی به این مهم باید بر سه حوزه مهم: نوآوری، کارآفرینی و سرمایه‌گذاری تمرکز شود تا گردشگری سبز و انعطاف‌پذیر را ترویج کند.

رویکردهای نوآورانه و دگرگون‌کننده گردشگری کوهستان به پایداری اقتصادی، اجتماعی و زیست‌محیطی کمک می‌کند. باید گفت کلید آینده پایدار گردشگری کوهستان در سرمایه‌گذاری برای گردشگری کم‌کربن نهفته است.

* کارشناس اکولوژی مناطق کوهستانی

اخبار برگزیدهیادداشت