توسعه صنعت گردشگری در گرو تقویت صنعت حمل‌ونقل هوایی
به گزارش جهان صنعت نیوز: توسعه و تقاضا برای سفر هوایی و گردشگری مسیر موازی را طی می‌کنند. اگرچه رابطه متقابل بین این دو بخش برقرار است، ولی به طور کلی، ایجاد تعادل بین صنعت هوانوردی که به شدت تابع قوانین و مقررات است و صنعت گردشگری که تمایل دارد با آزادانه‌ترین شرایط و خصوصی‌ترین شکل ممکن با آن برخورد شود، دشوار است.
در دهه‌های اخیر، گسترش روند جهانی‌سازی، رشد طبقه متوسط، افزایش رفاه عمومی، تقویت بخش خصوصی و به وجود آمدن شرکت‌های بین‌المللی، خانواده‌های پراکنده در سراسر جهان، ظهور فناوری‌های جدید ارتباطی و اطلاعاتی، به همراه دیگر پدیده‌های اقتصادی و اجتماعی به توسعه گردشگری در جهان منجر شد. به طوری که پیش از همه‌گیری جهانی بیماری کرونا، به طور متوسط حدود ۱/۴ درصد از تولید ناخالص داخلی و ۹/۵ درصد از اشتغال کشورهای عضو سازمان همکاری و توسعه اقتصادی (OECD) به توریسم تعلق داشت.
از طرف دیگر، صنعت حمل‌ونقل هوایی قابلیت دستیابی به شبکه جهانی را با امکان دسترسی به جریان بین‌المللی جابه‌جایی انسان‌ها، کالا و سرمایه فراهم می‌کند. این صنعت علاوه براینکه هزینه‌های سفر را کاهش داده، همزمان ظرفیت و سرعت را افزایش داده و قابلیت دسترسی به دورترین نقاط جهان را فراهم می‌کند. از نیمه دوم قرن بیستم و با معرفی هواپیماهای جت پهن پیکر این روند با شتاب بیشتری توسعه یافت. پیشرفت‌های به وجود آمده از جمله؛ نوآوری‌های ایجاد شده در ناوگان هواپیمایی و روش‌های جدید مورد استفاده این صنعت به انحای مختلف به توسعه گردشگری کمک کرد. به طوری که بنابر اعلام سازمان جهانی گردشگری، ۵۴درصد از گردشگران در سطح جهان از مسافرت هوایی استفاده می‌کنند.
فرودگاه‌ها که مبدا و مقصد مسافرت‌های هوایی را تشکیل می‌دهند، به‌عنوان دروازه‌های فرهنگی و نمادین کشورها عمل می‌کنند. فرودگاه‌های فعال در شبکه بین‌المللی نه تنها به نقطه کانونی برقراری ارتباط در زنجیره ارائه خدمات بین عرضه‌کنندگان مختلف تبدیل شده‌اند و نقش تامین‌کنندگان زیرساخت برای ارائه خدمات توسط سایر بخش‌ها را به عهده دارند، بلکه با گسترش مفهوم گردشگری توقفگاهی، اینک به عنوان مرکزی برای جذب توریست، تولید ارزش اقتصادی و ایجاد شغل عمل می‌کنند. درحقیقت این فرودگاه‌ها، ستون فقرات لجستیک جهانی را تشکیل داده و مرکزی‌ترین نقاط دنیا هستند. براساس بررسی‌های ایکائو، برآورد می‌شود که هر ۱۰۰ دلار حاصل از درآمدهای مسافرت‌های هوایی، ۳۲۵ دلار تقاضای اضافی ایجاد می‌کند و هر ۱۰۰ شغل ایجاد شده بوسیله حمل‌ونقل هوایی ۶۰۰ شغل دیگر در سایر صنایع ایجاد می‌کند.
گردشگری در ایران
ایران از لحاظ جمعیت با بیش از ۸۳ میلیون نفر رتبه نوزدهم و از نظر مساحت با ۱۹۵/۶۵۰/۱ کیلومتر مربع رتبه ۱۸ در جهان را دارا است. ایران همچنین یکی از استثنائی‌ترین کشورهایی است که همزمان بیشترین مهاجرت را به کشورهای دیگر داشته (با لحاظ نسبت جمعیت مهاجران به کل جمعیت کشور، درحدود ۵/۳ درصد از جمعیت ایران مهاجرت کرده‌اند) و همزمان میزبان پناهندگان و مهاجران بسیاری از کشورهای همسایه است. علاوه براین، ایران دارای پتانسیل گردشگری زیادی اعم از جاذبه‌های تاریخی، طبیعی و غیره است. ۲۴ سایت ثبت شده میراث جهانی یونسکو در ایران واقع شده و از این منظر به صورت مشترک با ایالات متحده برای سال ۲۰۲۰ در جایگاه نهم میراث جهانی قرار دارد.
براساس اعلام بانک جهانی، ایران در سال ۲۰۱۹ ، با پذیرش ۱/۹ میلیون گردشگر حائز رتبه ۴۶ جهان شد. در همین سال کشور ترکیه با ۲/۵۱ میلیون گردشگر رتبه ۶ را در جهان کسب کرد. اگرچه ایران اصلا از جایگاه مناسبی در میان کشورهای جهان، برخوردار نیست، ولی درعین حال، ایران در سال‌های ۲۰۱۸ و ۲۰۱۹ از نظر رشد سالیانه تعدادگردشگر، به ترتیب رتبه‌های دوم و سوم را میان کشورهای دنیا به خود اختصاص داد.
کاهش ارزش پول ملی کشور طی این چند سال موجب شده که سفر خارجیان به ایران بسیار مقرون به صرفه شود. قدرت خرید بالا و هزینه‌های پایین برای گردشگران، مالیات‌ها و عوارض پایین فرودگاهی، به همراه سایر مزیت‌های اقتصادی از ویژگی‌ها و مزایای گردشگری در ایران است. براساس گزارش ۲۰۱۹ رقابت‌پذیری گردشگری و سفر که توسط مجمع جهانی اقتصاد منتشر شده است، ایران رتبه اول جهان از نظر رقابت‌پذیری درگردشگری را داراست.
موانع و چالش‌ها
از گذشته‌های دور اهم مشکلات و چالش‌هایی که این دو صنعت در سطح بین‌المللی با آن روبه‌رو هستند عبارتند از: تنش‌های سیاسی بین کشورها، محدودیت‌های صدور ویزا، محدویت‌های زیست‌محیطی، کمبود منابع مالی برای سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌ها، ایجاد محدودیت در دسترسی به بازار، تبدیل ارز و سیستم‌های پرداخت بین‌المللی در سال‌های اخیر شیوع بیماری‌های واگیرداری مانند کرونا، بسته شدن مرزها، شرایط ناپایدار ناشی از محدودیت‌های قرنطینه، فقدان استاندارد و رویه‌های مورد توافق جهانی، وجود مقررات مختلف و متفاوت در مواجهه با بیماری کرونا بین کشورها و اینکه مرز کشورها با یک دستور باز و یا بسته می‌شوند، ضربات جبران‌ناپذیری به این دو صنعت وارد کرد.
توسعه گردشگری نیازمند جهت‌دهی مناسب دولت است. در برخی کشورها مسافرت‌های هوایی و گردشگری در یک بخش دولتی سازماندهی می‌شوند. در اغلب کشورهای موفق، گرچه این موضوعات در بخش‌های مجزایی سازماندهی می‌شوند، اما همکاری‌های نزدیکی بین همه اجزای موثر دراین زمینه وجود دارد.
در ایران ایدئولوژی سیاسی حاکم برکشور، صنعت گردشگری را بر توریسم زیارتی و تا حدودی گردشگری پزشکی متمرکز کرده است و توسعه سایر شیوه‌های گردشگری از جمله گردشگری ساحلی، کمپینگ، سفاری (وحش‌گشت) و اکوتوریسم، به عنوان پیشروترین بخش‌های گردشگری در جهان، محدود شده است. همچنین نگاه ایدئولوژیک و امنیت‌محور به صنعت گردشگری به همراه ضوابط و موازین دست و پاگیر، باعث شده که این صنعت بیشتر جنبه مصرف داخلی پیدا کند و ایران را از منافع ارزی و بین‌المللی این صنعت کمتر منتفع کند. باید در نظر داشت که برطبق برآوردهای انجام شده، درآمد حاصل از جذب یک گردشگر خارجی با فروش ۱۵ بشکه نفت برابری می‌کند.
اخبار برگزیدهاقتصاد کلانپیشنهاد ویژهلینک کوتاه :