فشرده شدن فنر بورس
به گزارش جهان صنعت نیوز: در سال گذشته و همزمان با تداوم روند ریزشی شاخص کل، بسیاری از تحلیلگران این سلسله ریزش‌ها را با ریزش بازار سرمایه در سال ۹۲ مقایسه می‌کردند. اصلاحی که مدت‌ها به طول انجامید و فرار بسیاری سرمایه‌گذاران از بازار سهام را به دنبال داشت. تحلیل‌های تکنیکالی شاخص کل اکنون این احتمال را تقویت و این ادعا را به اثبات نزدیک کرده است. بررسی رفتار شاخص کل نشان می‌دهد به رغم روند ریزشی طولانی مدت بازار طی سال‌های ۹۲ تا ۹۴، شاخص کل از سال ۹۵ مهیای صعودی دوباره شده بود. مسیری صعودی اما متعادل که به قله سال ۹۹ ختم شد. اکنون بر اساس مشابهت‌های موجود در رفتار شاخص کل پس از ریزش سال ۹۲ و روند این شاخص از سال ۹۹ به این سو، این سوال مطرح است که آیا می‌توان گفت در حال حاضر نیز فنر بازار سرمایه برای جهشی فراتر از رشد سال گذشته فشرده شده است؟ پیام الیاس کردی تحلیلگر بازار سرمایه در گفتوگو با «جهان صنعت» این مدعا را تایید می‌کند. او به تجربه سهامداران صبور بازار سرمایه در سال ۹۲ اشاره می‌کند و بر این باور است که در صورت صبوری سهامداران در مقطع کنونی نیز، بازار سرمایه می‌تواند در بلندمدت سود قابل‌توجهی را نصیب آنان و تجربه سال گذشته را تکرار کند.
شاخص کل بورس در سال ۹۲ روندی صعودی را از نیمه شهریورماه آغاز کرده بود که دست‌کم تا نیمه دی ماه همان سال به طول انجامید. با این حال در این زمان شاخص کل به یکباره ریزش و روند اصلاحی طولانی مدتی را آغاز کرد که به رغم برخی نوسانات، دست‌کم دو سال به طول انجامید. در این مدت سرمایه‌گذاران بسیاری، ناامید از بازگشت بازار به روند صعودی، از این بازار خارج شدند. این در حالی بود که بازار در حال تجمیع حداکثر توان خود برای آغاز روندی رو به رشد بود تا به قله سال ۹۹ ختم شود. اکنون تحلیلگران بازار سرمایه با اتکا به همین تجربه عنوان می‌کنند که در صورت صبوری سهامداران در مقطع سال‌های ۹ و ۹۴ که بازار همچنان روند اصلاحی کم تحرکی را تجربه می‌کرد، می‌توانستند در سال ۹۹ سود قابل ملاحظه‌ای را از سرمایه‌گذاری در بازار سهام برداشت کنند. بر اساس همین مدل اکنون نیز توصیه کارشناسان به سهامداران حاضر در بازار همین است. به ویژه آنکه بررسی شاخص کل نشانه‌های زیادی از مشابهت‌های سال ۹۲ و ۹۹ و روندهای طی شده بعد از آن ریزش‌ها را نمایان می‌کند. بر این اساس در رفتار شاخص کل می‌توان تطابق روندها و نوسانات را از لحاظ ساختاری مشاهده کرد. با این حال اما به نظر می‌رسد شاخص کل از منظر زمانی در مدل ۹۲، نیازمند مدت زمان بیشتری برای بازگشت به مسیر صعودی بوده و این سیکل را دست کم تا ۷ سال ادامه داده است. این در حالی است که شاخص کل از سال ۹۹ تاکنون همان مدل چند ساله را با سرعت بیشتری ساخته و با شتاب بیشتری مهیای بازگشت به مدار صعودی است. شاید بتوان گفت بالارفتن اهمیت بازار سرمایه در نگاه دولت و افزایش ضریب نفوذ بازار در جامعه یکی از مهم‌ترین عوامل این رفتار شاخص کل باشد. در همین حال می‌توان به رشد نرخ ارز، بازارهای جهانی و مواردی از این دست هم که در این سال‌ها اثر زیادی بر بازار سرمایه داشته است اشاره کرد. با این حال اما مقایسه وضعیت بازار سرمایه در این مدت با مقطع سال ۹۲، حاکی از ظهور رقیبی جدی به نام بازار کریپتوهاست که طی مدت اخیر مبالغ زیادی از نقدینگی سرمایه‌گذاران به سوی خود جلب کرده است. بر همین اساس می‌توان این سوال را مطرح کرد که آیا رقابت این بازار با بازار سرمایه در جذب نقدینگی به عنوان سرعت گیر رشد بورس عمل خواهد کرد؟
۱۴۰۱؛ سال صعود بورس
پیام الیاس کردی تحلیلگر بازار سرمایه به عنوان فردی که نخستین بار به مشابهت رفتار شاخص کل در دو مقطع زمانی ۹۲ و ۹۹ پی برده است، در گفتوگو با «جهان‌صنعت» عنوان می‌کند: «این مشابهت قطعا وجود داشته است اما لازم است توضیحی به آن اضافه شود. واقعیت این است که بازار از منظر تکنیکالی دارای سیکل‌هایی است که اصولا هفت تا هشت ساله هستند. احتمال دارد که این سیکل‌ها به دلایلی بلند یا کوتاه شوند.» او می‌افزاید: «ما نمی‌توانیم عواملی که در حال حاضر بازار سرمایه با آن در ارتباط است را با عوامل موثر در سال ۹۲ مقایسه کنیم. در سال ۹۲ نرخ خوراک تغییر کرد و باعث ریزش بازار شد و اتفاقات دیگری در پی آن در بازار رخ داد. در همین حال شرایط جهان و قیمت‌ها در بازارهای جهانی، سازمان بورس و تعداد سهامداران به گونه دیگری بود و حساسیت‌هایی که این زمان در مورد بورس وجود دارد در آن زمان وجود نداشت؛ اما اکنون این حساسیت‌ها بسیار بالا رفته است. ما نمی‌توانیم بگوییم شرایط بازار از لحاظ بنیادین دقیقا مانند سال ۹۲ است.» الیاس کردی در ادامه اظهار می‌کند: «ما درباره روند تکنیکال و سیکل‌های بازار سرمایه صحبت می‌کنیم. می‌گوییم اگر از سال ۸۳ تا ۹۲ یک سیکل ۹ ساله وجود داشته است، از سال ۹۲ تا ۹۹ را هم می‌توانیم یک سیکل هفت ساله در نظر بگیریم. این سیکل دوم به دلیل جهش ارزی و افزایش نرخ ارز کوتاه‌تر شده است. زیرا نرخ ارز تاثیر مستقیمی بر بازار سرمایه دارد و مهم‌ترین محرک بازار است. حالا در سال ۹۹ بازار ریزش کرده و اکنون یک سالی را طی کرده‌ایم و در این بازار بوده‌ایم. اما اکنون در حال ورود به سال دوم یعنی سال ۱۴۰۱ هستیم و احتمالا سیکل ما هم کوتاه‌تر می‌شود. زیرا جهش‌های ارزی نیز بیشتر شده و واکنش‌ها به نوسان نرخ ارز هم بالا رفته است. نرخ ارز در مدت زمان‌های کوتاه‌تری چندبرابر افزایش یافته است. اگر بخواهیم مشابه‌سازی انجام بدهیم، احتمالا اکنون در حال تجربه روندی هستیم که بازار سرمایه در سال‌های ۹۳ و ۹۴ طی می‌کرد. در آن زمان هم بازار همین روال را در پیش داشت اما دلایل آن متفاوت از حال بود. موکدا البته در این تحلیل به عوامل بنیادی و بازارهای جهانی کاری نداریم اما از منظر تکنیکالی این مشابهت دیده می‌شود.» این تحلیلگر بازار سرمایه عنوان می‌کند: «من احتمال می‌دهم که بازار از انتهای سال آینده به شرایطی می‌رسد که قاعدتا بهتر است. سرعت رشد بازار هم قاعدتا بالاتر خواهد بود و سیکل زمانی اصلاح هم احتمالا کاهش می‌یابد. اما نمی‌توان این نکته را از نظر دور داشت که عوامل بیرونی و تصمیم‌‌گیری‌های سیاسی و اقتصادی بر این روند اثرگذار خواهند بود.»
این تحلیلگر بازار سرمایه در ادامه عنوان می‌کند: «در حال حاضر بازار ما پس از قله‌ای که زده، متاسفانه شرایط ریزشی را تجربه کرده و تا یک میلیون و ۱۰۰ هزار واحد عقب‌نشینی کرده است. پس از آن دوباره بازگشته و به یک میلیون و ۶۰۰ هزار واحد رسیده و حالا دوباره عقب‌نشینی کرده و به کانال یک میلیون و ۲۰۰ هزار واحدی بازگشته است. باید به نکته مهمی دقت کرد و آن اینکه چنین وضعیتی مربوط به شاخص کل است. در واقع شاخص کل به مراتب کمتر از سهم‌ها اصلاح و ریزش کرده است. بسیاری از سهم‌ها ریزش وحشتناکی را تجربه کرده‌اند. امر واضحی که باید در نظر داشت و بر همین اساس، مبنای محاسبات و تحلیل‌ها را بر روند سهم‌ها گذاشت.» الیاس کردی ادامه می‌دهد: «سال ۹۲ یک کد است که ما را به روند بازار سرمایه در گذشته وصل می‌کند. اما اصل ماجرا روندی است که در سال ۹۳ و ۹۴ طی شد و سرمایه‌گذاران را بسیار آزار و فراری داد. حتی شاید ابتدای ۹۵ را نیز بتوانیم در همین حیطه بگذاریم. اگر چه ادبیات کنونی بازار سرمایه با آن زمان متفاوت است اما مشابهت این دو زمان در افزایش بی اعتمادی، فشار عرضه‌های اولیه و تصمیم‌های شبانه نمایان است. البته تصمیم‌های شبانه‌ای هم طی دو سال گذشته گرفته می‌شد که در بازار سرمایه به چهارشنبه‌های بی قرار معروف شده بود. اما دولت یک تصمیم می‌گیرد و ناگهان دوباره تصمیم خود را تغییر می‌دهد و آن را اعلام می‌کند! اینها به بازار سرمایه ریسک‌هایی را اضافه کرده است. عرضه‌های اولیه هم که بلای جان بازار شده و متاسفانه ابهامات در بازار سرمایه به بیشترین میزان خود رسیده است.» او می‌افزاید: «اکنون خبرهای بودجه‌ای آمده و بسیاری از آنها برای بازار سرمایه خوب است و دست کم باید بازار به یکی از این خبرها واکنش مثبت نشان دهد مانند حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی اما واکنش مثبتی در بازار نمی‌بینیم. حتی در سهم‌هایی که از این تغییرات خوب بودجه اثر مثبت خواهند گرفت شاهد ریزش بوده‌ایم.»
اهمیت صبوری سهامداران
الیاس کردی عنوان می‌کند: «من بارها از ابتدای ریزش ۹۹ گفته‌ام که بازار دقیقا دارد رفتار سال ۹۲ را از منظر تکنیکالی تکرار می‌کند. من این سیکل را می‌بینم. باید به سرمایه‌گذاران به عنوان پیشنهاد، نکته‌ای را یادآوری کنیم. در سال ۹۳ و ۹۴، قیمت سهم‌ها به کمترین میزان خود رسید و در کف قرار داشت. اگر سهامداری آن فضا را تحمل می‌کرد، قاعدتا براساس افزایش قیمت دارایی‌ها و نرخ ارز، شاید حتی امروز هم با پشت‌سر گذاشتن ریزش سال ۹۹، همچنان از شرایط ناامید نبود و سود کرده بود.» این تحلیلگر بازار سرمایه می‌افزاید: «به‌رغم ریزش‌های این سال‌ها همچنان قیمت‌ها از کف قیمتی در سال‌های ۹۳ و ۹۴ فاصله زیادی دارد. بر همین اساس اگر کسی پول مازادی دارد و می‌تواند صبور باشد من به او قول می‌دهم به احتمال زیاد حتی با وجود ریزش‌ها بتواند سرمایه خود را در سال‌های آینده در بازار سرمایه چندبرابر کند.»
رقابت کریپتوها با بورس جدی است؟
این تحلیلگر بازار سرمایه در ادامه با اشاره به ظهور بازار کریپتوها در مقطع کنونی عنوان می‌کند: «هر بازاری معمولا از دوران نوزادی به سمت بلوغ، جوانی، میانسالی و پیری عبور می‌کند. به عنوان مثال در همین بازار سرمایه، می‌توان سال‌های ۹۳ و ۹۴ را دوران نوزادی دانست، در سال ۹۵ بلوغی را تجربه کرده و در ۹۶ در دوران جوانی بوده است. در سال‌های ۹۷ و ۹۸ از میانسالی عبور کرده و در سال ۹۹ با عبور از پختگی و به پیری سال جاری رسیده است. این بازار مجددا متولد خواهد شد و همین سیکل‌ها را طی می‌کند. در این میان این مدل به بازار کریپتوها هم قابل تعمیم است. به عنوان مثال جهش اصلی بیت‌کوین از ۳۰۰ دلار شروع شد و به ۱۹ هزار و ۵۰۰ دلار رسید و سپس به حدود سه هزار و ۸۰۰ دلار کاهش یافت. یعنی می‌توانیم بگوییم این بازار هم دارای سیکل‌هایی است که تا ابد ادامه نخواهد داشت.» الیاس کردی عنوان می‌کند: «در آن زمان سرمایه‌گذار زرنگ کسی بود که در سه هزار و ۸۰۰ دلار خریدار و در ۳۰ یا ۴۰ هزار دلار مجددا فروشنده باشد. این سیکل‌ها هم پایان‌پذیر است و به نظر من در حال حاضر هم دوران کسب درآمد آسان از این بازار هم به پایان رسیده و مانند قبل نیست که هر خریدی به سود بینجامد. این بازار هم در آینده دچار وقفه می‌شود و مجددا پول‌ها برای سرمایه‌گذاری سرگردان می‌شوند.» او می‌افزاید: «در واقع نمی‌توان گفت بازاری رقیب بازار دیگر است و مشکلات بازار سرمایه نیز ربطی به بازار کریپتوها ندارد. اگر ما شرایط خوب را فراهم می‌کردیم قطعا با توجه به این ریسک‌های فزاینده بازار کریپتوها به ویژه برای ایرانی‌ها کسی وارد این بازار نمی‌شد، اما من به طور کلی این دو بازار را رقیب یکدیگر نمی‌دانم. هر دو بازار می‌توانند خوب یا بد باشند، اما زمان ورود و خروج سرمایه‌گذار به این بازارها مهم است.»
اخبار برگزیدهاقتصاد کلانبانک و بیمهپیشنهاد ویژهلینک کوتاه :