ضامن بقای بنگاه‌های کوچک و متوسط
به گزارش جهان صنعت نیوز: در این میان بیشترین توجه بر ابتکارات بنگاه‌های چندملیتی بزرگ و رهبران صنعتی متمرکز شده، در حالی که بنگاه‌های کوچک و متوسط (SME)به عنوان محرک‌های اصلی فعالیت‌های اقتصادی و همچنین پیشرفت‌های اجتماعی و زیست‌محیطی، اغلب نادیده گرفته می‌شوند. تمرکز گزارش اخیر مجمع جهانی اقتصاد نه تنها بر ایجاد درک عمیق‌تر از مجموعه قابلیت‌های سازمانی و جهت‌گیری‌های مورد نیاز برای بنگاه‌های کوچک و متوسط برای رشد مالی پایدار، تاثیر مثبت بر جامعه و محیط و دستیابی به سطوح بالایی از انعطاف‌پذیری و چابکی بوده، بلکه برخی از بهترین شیوه‌ها را که بنگاه‌های کوچک و متوسط را در موقعیت بهتری برای آمادگی در آینده قرار می‌دهد نیز برجسته کرده است. تجزیه و تحلیل عمیق بیش از ۲۰۰ مقاله بررسی شده و مشارکت بیش از ۳۰۰ مدیر اجرایی و بنیانگذاران بنگاه‌های کوچک و متوسط، نگرش‌های کلیدی را در مورد مفهوم آمادگی در آینده برای چنین سازمان‌هایی و همچنین برخی از چالش‌ها و فرصت‌های اصلی آنها ارائه کرده است.
بررسی‌های اتاق بازرگانی تهران نشان می‌دهد کسبوکارها و جامعه به طور یکسان با چالش‌های پیچیده و فراملی روبه‌رو هستند. این چالش‌ها شامل تاثیرات فزاینده تغییرات اقلیمی، اختلالات فناوری، طبقه‌بندی اجتماعی- اقتصادی و ناآرامی‌های اجتماعی مرتبط، همه‌گیری مداوم کووید۱۹ و تغییر انتظارات در مورد نقش کسب وکارها در جامعه است. همان‌طور که ما آینده‌ای پررونق پس از همه‌گیری را تصور می‌کنیم، بسیار مهم است که بدانیم چگونه بنگاه‌ها در هر اندازه می‌توانند در برابر این شوک‌ها انعطاف‌پذیر باشند، از فرصت‌هایی که ممکن است از چنین تغییراتی ناشی شوند، استفاده کنند و توانایی خود را برای ایجاد ارزش بلندمدت و پایدار اجتماعی و محیطی و حوزه‌های اقتصادی افزایش دهند. بنگاه‌های کوچک و متوسط که حدود ۹۰ درصد از تعداد کل بنگاه‌ها را در سطح جهان شامل می‌شوند، تقریبا ۷۰ درصد از کل اشتغال جهان و بر اساس برخی برآوردها، تا ۷۰ درصد از تولید ناخالص داخلی جهان را تشکیل می‌دهند. این کسبوکارها نه تنها در اقتصاد جهانی و بازارهای کار، بلکه در توانمندسازی، تکمیل و شکل‌دهی ماهیت نوآوری در این بازارها نیز نقش مهمی دارند.
تعریف بنگاه‌های کوچک و متوسط
از لحاظ تاریخی، بنگاه‌های کوچک و متوسط بر اساس تعداد کارکنان تمام وقت و یا درآمد آنها تعریف شده‌اند. طبق طبقه‌بندی اتحادیه اروپا، یک بنگاه زمانی که بین ۱۰ تا ۴۹ کارکن تمام وقت دارد، یک بنگاه با اندازه کوچک است و زمانی که بین ۵۰ تا ۲۵۰ کارکن تمام‌وقت دارد، یک بنگاه با اندازه متوسط است. اخیرا، اصطلاح «میان‌اندازه» برای دسته‌ای از بنگاه‌ها معرفی شده است. یک بنگاه میان‌اندازه یکی از دو معیار را برآورده می‌کند: ۱) کمتر از ۴۹۹۹ کارکن تمام وقت دارد. یا ۲) گردش مالی آن از ۵/۱ میلیارد یورو (۷۵/۱ میلیارد دلار) تجاوز نمی‌کند یا کل ترازنامه آن از دو میلیارد یورو (۳/۲ میلیارد دلار) بیشتر نمی‌شود. این بنگاه‌ها اگرچه کارکنان بیشتری دارند، اما هنوز در فعالیت‌های خود به گستردگی و مقیاس بنگاه‌های بزرگ و اغلب چندملیتی نمی‌رسند. طبقه‌بندی جدید بنگاهی با هدف ارائه تعریفی فراگیر و جامعتر از SMEها انجام شده است. با در نظر گرفتن تغییرات ناشی از رشد نوآوری تکنولوژیکی و مدل‌های جدید کسبوکار، تعاریف قبلی و سنتی برای این گروه بنگاه‌ها مبتنی بر توجه صرف به محدوده تعداد کارکنان یا ارزش، کفایت نمی‌کند.
فرصتی برای اثرگذاری
تغییر ماهیت کسبوکارها امروزه روابط بین‌اندازه، درآمد و تاثیر برخی بنگاه‌ها را مخدوش کرده است. در حالی که اندازه سازمانی ممکن است هنوز یک ویژگی متمایز باشد، دیگر نشانگر فرصت این سازمان‌ها برای اثرگذاری نیست. با وجود مشارکت منحصر‌به‌فرد بنگاه‌های کوچک و متوسط، آنها همچنان با چالش‌های منحصر‌به‌فردی هم روبه‌رو هستند که اغلب به شدت با بقای آنها مرتبط است. در حالی که بنگاه‌های کوچک و متوسط می‌توانند از درجات بالاتری از سرعت و چابکی بهره‌مند شوند، ولی ممکن است به دلیل اندازه کوچکتر و دسترسی دشوارتر به منابع، با محدودیت‌هایی روبه‌رو شوند. با توجه به این چالش‌ها و فرصت‌ها، درک بهتر نقش و موقعیت بنگاه‌های کوچک و متوسط در ایجاد و حفظ پویایی برای دستیابی به تغییرات مثبت اجتماعی، زیست‌محیطی و اقتصادی گسترده، نه تنها امروز، بلکه با درجه اهمیت بالاتر برای آینده نیز بسیار مهم است.
آمادگی در آینده چیست؟
توانایی شناسایی فرصت‌ها برای افزایش آمادگی در آینده، نه تنها از خود بنگاه‌های کوچک و متوسط، بلکه از جامعه به عنوان یک کل، خواه از نظر ایجاد شغل، رشد فراگیر یا توسعه پایدار حمایت می‌کند. آمادگی در آینده در اینجا به عنوان مجموعه‌ای از قابلیت‌ها و جهت‌گیری‌های سازمانی تعریف می‌شود که بنگاه‌ها را قادر می‌سازد تا با موفقیت به شوک‌ها پاسخ دهند و از فرصت‌ها استفاده کنند. برای ایجاد درک جامع از آمادگی در آینده، چندین روش تحقیق متفاوت و در عین حال مکمل به کار برده شده است. در این گزارش ادبیات بررسی‌شده گردآوری و با کارشناسان صنعتی و دانشگاهی برای کمی‌سازی نتایج نظرسنجی مشورت شده است. علاوه بر این، میزگردهای سطح بالا و مصاحبه‌های کیفی ساختاریافته با مدیران بنگاه‌های کوچک و متوسط انجام شده تا درک عمیق‌تر و دقیق‌تری از تعامل آنها با آمادگی در آینده به دست آید. سه ویژگی اصلی بنگاه‌های کوچک و متوسط آماده در آینده به شرح زیر است:
رشد پایدار: بنگاه‌های کوچک و متوسط قادر خواهند بود قدرت مالی پایداری را که توسط مدل‌های کسبوکار، محصولات و یا خدمات نوآورانه هدایت می‌شود، ایجاد کنند.
تاثیر اجتماعی: مدل کسبوکار بنگاه‌های کوچک و متوسط نه تنها به اثرات خارجی بالقوه مثبت و منفی می‌پردازد، بلکه نتایج آن نیز بر جامعه در راستای اهداف محیطی، اجتماعی و حاکمیتی تاثیر مثبت خواهد گذاشت.
ظرفیت انطباق: بنگاه‌های کوچک و متوسط در زمینه انعطاف‌پذیری و چابکی برتری کسب خواهند کرد که آنها را قادر می‌سازد در شرایط سخت سریعا به حالت عادی برگردند و از فرصت‌های بازار در حال تحول استفاده کنند.
با توجه به محیطی که بنگاه‌های کوچک و متوسط در آن فعالیت می‌کنند (جایی که نوآوری برای حل مشکلات ضروری است) مصرف‌کنندگان و دولت‌ها برای برنامه‌های پایدار فشار می‌آورند و تغییر، تنها عامل ثابت است. چالش‌های سه‌جانبه بنگاه‌ها شامل موارد زیر هستند:
ایجاد رشد پایدار، ایجاد تاثیر مثبت اجتماعی و زیست‌محیطی و انعطاف‌پذیری و چابکی در شرایط عدم قطعیت.
سنجش آمادگی در آینده
رشد پایدار: از طریق متغیرهای زیر قابل سنجش است:
عملکرد مالی بنگاه‌ها در مقایسه با رقبای آنها در سه سال گذشته، سطح نوآوری آنها (به عنوان مثال توانایی آنها در ارائه محصولات و یا خدمات منحصر‌به‌فرد به مشتریان، توسعه برنامه‌های بازاریابی تحول‌آفرین و اتخاذ آخرین فناوری در صنعت خود.)
تاثیر اجتماعی: تاثیر اجتماعی با میزانی که بنگاه‌ها اهداف توسعه پایدار را از طریق توسعه شاخص‌های عملکردی برای اندازه‌گیری میزان مشارکت مثبت آنها در اهداف توسعه پایدار، مشارکت سهامداران و گنجاندن ملاحظات اجتماعی و یا محیطی در عملکرد و استراتژی خود دنبال می‌کنند، اندازه‌گیری می‌شود.
ظرفیت انطباق: ظرفیت انطباق بر اساس توانایی بنگاه‌ها به لحاظ انعطاف‌پذیری و چابکی سنجش می‌شود:
انعطاف‌پذیری: خروج از شرایط سخت و دشوار از طریق منابع مالی و غیرمالی موجود و جهت‌گیری مثبت، چابکی: واکنش سریع نسبت به تغییرات تقاضای مصرف‌کنندگان، معرفی محصولات یا خدمات جدید، اختراع مجدد و یا مهندسی مجدد محصولات، خدمات یا فرآیندها به منظور خدمات‌دهی بهتر به بازار هدف.
محرک‌های آمادگی در آینده
برای توسعه یک مدل تحقیقاتی اولیه در رابطه با آمادگی آتی بنگاه‌های کوچک و متوسط، از تجزیه و تحلیل بیش از ۲۰۰ مقاله بررسی شده در زمینه‌های پایداری، نوآوری، مدیریت استراتژیک و کارآفرینی استفاده شده است. این امر از طریق تعامل با بیش از ۳۰۰ مدیر بنگاه‌های کوچک و متوسط در مناطق گوناگون جغرافیایی، اندازه‌های سازمانی و بخش‌های متعدد، آزمایش و اصلاح شده است. نتایج این مشاوره‌ها، محرک‌های اصلی در مدل نهایی آمادگی آتی بنگاه‌های کوچک و متوسط ارائه شده در زیر را تایید کرد که شامل سه محرک اصلی آمادگی در آینده، همراه با ۱۱ عامل فرعی است. محرک‌های اصلی عبارتند از جهت‌گیری، انعطاف‌پذیری مدل کسبوکار و شبکه‌ها.
جهت‌گیری: نفوذ یک فرهنگ یا سبک فراگیر سازمانی که توسط آن رویکردها و نحوه رویارویی با تصمیمات مهم مشخص می‌شود.
انعطاف‌پذیری مدل کسبوکار: توانایی یک کسبوکار برای انعطاف‌پذیری از نظر تنظیم برنامه استراتژیک در مورد نحوه اقدام برای خلق ارزش‌های مالی و سایر اشکال آن.
شبکه‌ها: سیستم‌های روابط حرفه‌ای رسمی و غیررسمی که به موجب آن اعضا به طور متقابل از تلاش‌ها برای افزایش اثربخشی فعالیت‌های کسبوکار خود حمایت می‌کنند.
چالش‌های مهم بنگاه‌های کوچک و متوسط
فرهنگ و ارزش‌ها: اهمیت و دشواری حفظ فرهنگ قوی و هدف و ارزش‌های روشن و شفاف شرکت.
محیط سیاستی: موانع ناشی از سیاست‌ها و محیط نظارتی از جمله مالیات و تورم بالا، تشریفات اداری و فساد و همچنین دشواری پیگیری و رعایت مقررات در حال تغییر.
تامین مالی و دسترسی به سرمایه: سطوح پایین کسادی منابع مالی و مشکل در تامین مالی مقرون به صرفه.
بقا و گسترش: حفظ و رشد کسبوکار، حاشیه‌های کم، چالش گسترش کسبوکار و گسترش به بازارها و مصرف‌کنندگان جدید.
استعداد: استعدادیابی، حفظ استعداد و منابع محدود برای ارتقای مهارت و آموزش و توسعه کارکنان.
ارکان آمادگی آتی
رشد پایدار (رشد مالی و نوآوری): زمانی که بنگاه‌های کوچک‌و‌متوسط خود را به ابزارها و منابع شبکه‌ای مورد نیاز برای تحقق چشم‌انداز نوآورانه مجهز می‌کنند، در واقع آماده رقابت با بنگاه‌های بزرگتر می‌شوند.
تاثیر اجتماعی: اندازه بنگاه‌های کوچک‌و‌متوسط هم یک مزیت و هم یک نقطه ضعف برای آنها به محسوب می‌شود. اگرچه این گروه بنگاه‌ها نسبت به بنگاه‌های بزرگتر انعطاف‌پذیری کمتری در جذب شوک‌های خارجی دارند ولی در استفاده از فرصت‌های ناشی از تغییر، چابک‌تر و سریع‌تر عمل می‌کنند.
ظرفیت انطباق (انعطاف‌پذیری وچابکی): تعامل با اهداف پایداری و تاثیر اجتماعی، نه‌‌تنها چندین مسیر ارزش‌آفرین را برای رفع چالش‌های بنگاه‌های کوچک‌و‌متوسط می‌گشاید، بلکه فرصتی را هم برای آنها فراهم می‌کند تا به عنوان قهرمانان پیاده‌سازی استراتژی‌های پایداری، از منافع کسب اعتبار برخوردار شوند.
بررسی عوامل کلیدی کسب آمادگی آتی
جهت‌گیری: با ترکیب مناسب عوامل داخلی مانند کنشگری، استقلال و سلطه‌جویی رقابتی، بنگاه‌های کوچک‌و‌متوسط می‌توانند به رشد پایدار، تاثیر اجتماعی و ظرفیت سازگاری دست یابند.
مدل‌های کسبوکار: مدیریت نقش اصلی در تبدیل جهت‌گیری یک بنگاه به سوی ماموریت اصلی و ارزش‌های انگیزشی آن و به‌تبع آن در شکل دادن به زیربنای فرهنگی آن دارد.
شبکه‌ها: شبکه‌ها برای بنگاه‌های کوچک، به‌ویژه در ایجاد تاثیر اجتماعی و ظرفیت تطبیق آنها نقش محوری دارند.
کارکنان: بنگاه‌های کوچک‌و‌متوسط آماده برای آینده، در سایه چشم‌اندازی گسترده‌تر که فرهنگ، ارزش‌های اصلی و اهداف روشن را دربرمیگیرد، بر چالش‌هایی که در استخدام و حفظ استعدادها با آنها مواجه هستند، غلبه می‌کنند.
مسیر پیش‌رو
بنگاه‌های کوچک و متوسط می‌توانند از اندازه، شبکه‌ها، کارکنان و نقاط قوت فناوری برای پشتیبانی از اهداف خود در راستای تحقق رشدی پایدار، تاثیر اجتماعی مثبت و کسب ظرفیت انطباق قوی استفاده کنند. پنج آموخته کلیدی که می‌تواند به عنوان اصول راهنما برای بنگاه‌های کوچک و متوسطی که به دنبال افزایش آمادگی آتی خود هستند، استفاده شود شامل موارد زیر است:
اجرای چشم‌انداز: یک چشم‌انداز روشن و قوی و همچنین ارتباطات گسترده برای بقای آن در سراسر سازمان، مفید است. مهم‌تر از وجود چشم‌انداز، ظرفیت آن برای پیاده‌سازی و تبدیل شدن به عملیات در قالب فعالیت‌های کسبوکار ملموس، به همراه استفاده از روشی برای اندازه‌گیری پیشرفت و نتایج آن به عنوان مثال، از طریق معیارهای مالی و پایداری مشخص ضرورت دارد.
کارکنان به عنوان دارایی: استعدادها باید به عنوان یکی از دارایی‌های مهم استراتژیک بنگاه‌های کوچک و متوسط در نظر گرفته شود. توانایی غلبه بر چالش‌های مالکیت و بقا از طریق تنظیم چشم‌اندازی جذاب و نوآورانه به همراه ماموریت و هدف سازمانی، استقلال، توانمندسازی و فرصت‌های توسعه نشان‌دهنده وجود مزیت رقابتی است که همه ابعاد آمادگی آینده را نیز دربرمیگیرد.
فناوری به عنوان شتاب‌دهنده: فناوری به قدری گسترده و فراگیر است که کمتر بنگاهی بتواند بدون آن کار کند. آمادگی دیجیتالی و وجود زیرساخت خوب دیجیتالی، به بنگاه‌های کوچک و متوسط کمک می‌کند تا بتوانند در محیط پرسرعت، بقای خود را حفظ کنند، اما نکته کلیدی این است که فناوری به بهترین وجه به عنوان ابزاری برای رسیدن به هدف مورد استفاده قرار می‌گیرد. زمانی که بنگاه‌های کوچک و متوسط چشم‌انداز خوب و روشنی داشته باشند و کارکنان نیز از آن پشتیبانی کنند، پذیرش فناوری امکان دستیابی موثرتر بنگاه‌ها به این چشم‌انداز را فراهم می‌کند.
اهمیت اکوسیستم‌ها: شبکه‌های محلی و جهانی متنوع، مکمل و فعال از انعطاف‌پذیری یک بنگاه کوچک و متوسط پشتیبانی می‌کنند، زیرا تضمین می‌کنند که در مواقع نیاز و رشد می‌توان به راحتی از منابع ارزشمند استفاده کرد. همکاری نزدیک با دولت‌های محلی می‌تواند به بنگاه‌های کوچک و متوسط کمک کند تا نوع حمایتی را که از نظر زیرساخت‌ها و سیاست‌ها برای نوآوری و ایجاد ارزش برای اقتصاد محلی نیاز دارند، از طریق ارتباط با نهادهای نظارتی دریافت کنند. برخلاف بنگاه‌های بزرگتر که می‌توانند برای تغییر سیاست‌ها چانه‌زنی و لابی کنند، بنگاه‌های کوچک و متوسط برای پیشرفت در اکوسیستم خود باید به همکاری نزدیک و شبکه‌ها تکیه کنند.
رشد استراتژیک: بنگاه‌های کوچک و متوسط آماده برای آینده، بسته به اینکه کدام استراتژی برای آنها اهمیت بالاتری دارد، به چندین روش به رشد نزدیک می‌شوند. کسانی که رشد ارگانیک را انتخاب می‌کنند ممکن است ترجیح دهند کوچک و زیرک باقی بمانند تا از این طریق بهتر به تغییرات محیط خارجی واکنش نشان دهند و از آنها بهره ببرند و در عین حال کنترل بیشتری هم بر منابع فعلی خود اعمال کنند. برخی بنگاه‌های دیگر ممکن است مدل‌های کسبوکار و فرآیندهای داخلی و استراتژی‌های کسبوکار را تغییر دهند تا برای آینده آماده‌تر باشند. استراتژی رشد هرچه باشد، بنگاه‌های کوچک و متوسط از اندازه، کارکنان و چشم‌انداز مشترک خود برای رقابتی ماندن استفاده می‌کنند.
اخبار برگزیدهاقتصاد کلانلینک کوتاه :