افزایش هشدارهای جهانی نسبت به وخامت اوضاع اقتصادی افغانستان
به گزارش جهان صنعت نیوز: توقف ناگهانی کمک‌های خارجی پس از پیروزی طالبان در ماه آگوست، اقتصاد شکننده افغانستان را در آستانه فروپاشی قرار داده و قیمت مواد غذایی، سوخت و سایر مواد اولیه به سرعت در حال افزایش است. به گفته سازمان برنامه جهانی غذا ۹۸ درصد از افغان‌ها به غذای کافی دسترسی ندارند.
خروج نیروهای آمریکایی و متحدانش از این کشور که منجر به فروپاشی افغانستان و تسلط طالبان شد، متعاقب آن با قطع بخش عمده کمک‌های خارجی و مسدود شدن بیشتر ذخایر پولی افغانستان و به موجب آن، از میان رفتن ۳۰ درصد تولید ناخالص داخلی و ۷۵ درصد بودجه دولت افغانستان همراه شد. نظام بانکی افغانستان نیز در آستانه سقوط است و واحد پول این کشور (افغانی) به سرعت ارزش خود را از دست می‌دهد. خشکسالی طولانی‌مدت، بیماری همه‌گیر کووید۱۹ و ازهمپاشیدگی خدمات دولتی هم مسائلی هستند که به این وضعیت دامن زده‌اند. برنامه توسعه سازمان ملل، هشدار داده است که افغانستان در آستانه فقر سراسری قرار دارد و بالغ بر ۹۷ درصد از جمعیت این کشور در خطر سقوط به زیر خط فقر تا اواسط سال ۲۰۲۲ قرار دارند. برنامه جهانی غذا تخمین می‌زند که تنها پنج درصد از خانوارهای افغان، روزانه غذای کافی برای خوردن دارند و پیش‌بینی می‌کند که افغانستان در آستانه گرفتار شدن به بزرگ‌ترین بحران انسانی در جهان باشد.
مارتین گریفیث، رییس دفتر هماهنگ‌کننده امور بشردوستانه سازمان ملل و پیتر مائورر، رییس کمیته بین‌المللی صلیب سرخ در مطلب مشترکی برای نشریه هیل نوشتند: «امدادگران بشردوست برای کمک به مردم در زمستان سخت با زمان رقابت می‌کنند. این کار حیاتی است، اما کافی نیست. ما به وضوح می‌توانیم محدودیت‌های رسالت بشردوستانه خود و نیاز به حمایت نظام‌‌مند و پایدارتر را ببینیم. بدون هر یک، هرج و مرج رخ می‌دهد.
افغانستان کشوری است که از لحاظ تاریخی همواره با کمک‌های خارجی حمایت شده است. اکنون با سخت شدن مواضع سیاسی بین‌المللی علیه حاکمان فعلی در کابل و بسته شدن کانال‌های حمایت قبلی، این کشور پیوند خود را از دست داده است. حقوق کارکنان کلیدی بخش دولتی (پزشکان، پرستاران و معلمان) ماه‌هاست پرداخت نشده است. مراکز بهداشتی هیچ وسیله‌ای برای پرداخت هزینه‌های سوخت برای راه‌اندازی ژنراتورها یا آمبولانس‌ها ندارند. ارائه خدمات اولیه در معرض خطر فروپاشی است و افرادی که به این خدمات وابسته هستند قربانیان ناخواسته‌اند.
زمستان سخت در راه است
بدون حمایت جدی‌تر بین‌المللی برای حفظ عملکردهای اجتماعی ضروری دولت، جلوگیری از وقوع مرگ و میر در زمستان امسال در افغانستان ممکن نخواهد بود. برنامه جهانی غذا تخمین می‌زند، دوسوم جمعیت این کشور که در حال حاضر به دلیل وقوع بدترین خشکسالی ظرف ۲۰ سال گذشته دچار گرسنگی هستند، در سال ۲۰۲۲ به کمک‌های غذایی وابسته خواهند بود. کودکان در معرض سطوح بالایی از سوءتغذیه قرار خواهند گرفت و بالطبع ابتدا بر اثر بیماری‌های قابل پیشگیری و سپس گرسنگی جان خود را از دست می‌دهند. بدون وجود درمانگاه‌های بهداشتی برای مراجعه، زنان بیشتری هنگام زایمان جان خود را از دست خواهند داد. خانواده‌ها، بدون برق یا آب پاکیزه، با سرمای زمستان مواجه خواهند شد.
در نهایت، افغان‌ها ممکن است تمام امید خود را از دست بدهند و کشورشان را ترک کنند. برای معکوس کردن این دورنمای شوم چه چیزی نیاز است؟ اول آن که، اهداکنندگان باید همچنان سخاوتمندانه به واکنش‌های بشردوستانه کمک کنند؛ همان‌طور که از ماه آگوست انجام داده‌اند. در سال آینده، طرح بشردوستانه افغانستان با ۴۷/۴ میلیارد دلار، بزرگ‌ترین درخواست کمک ویژه یک کشور خواهد بود. اکنون بیش از ۲۴ میلیون نفر در سراسر این کشور به کمک‌های نجاتبخش و حافظ زندگی نیاز دارند. آژانس‌های سازمان ملل متحد و شرکای بشردوستانه قصد دارند به بیش از ۹۰ درصد از این افراد (یعنی ۲۲ میلیون نفر) با غذا، آب، بهداشت، حمایت، سرپناه، آموزش و دیگر اشکال حمایت حیاتی دسترسی پیدا کنند. آنها به کمک اهداگران نیاز دارند.
دوم آنکه، باید انعطاف‌پذیری بیشتری در مورد استفاده از کمک‌های مالی وجود داشته باشد، از جمله در پرداخت حقوق کارکنان بخش دولتی و حمایت از ساختارهایی که خدمات اساسی مانند بهداشت، آموزش و کمک برای حمایت از معیشت شهروندان ارائه می‌کنند. این انگیزه‌ای برای مردم فراهم می‌کند تا در جایی که هستند، بمانند و از موج پرهرج‌ومرج مهاجرت دسته جمعی جلوگیری کند.
مهم است که این واضح شود حمایت از این ساختارها به معنای تامین مالی نیروهای طالبان نیست. بخش دولتی در افغانستان توسط کارکنان بخش دولتی اداره می‌شود که تقریبا همه آنها قبل از تسلط طالبان نیز در این مشاغل بوده‌اند. ساختارهایی که آنها حفظ می‌کنند برای جلوگیری از بی‌ثباتی دولت ضروری است. بیایید یک دقیقه وانمود نکنیم که خدمات دولتی را می‌توان به طور موثر با برنامه‌های بشردوستانه حفظ یا جایگزین کرد. امداد، اینجا و اکنون، یک اقدام ضروری برای نجات جان انسان‌ها است، اما هرگز یک راه‌حل نیست و بحران در افغانستان، امروز فراتر از ابعاد انسانی است.
سوم، تعامل بین‌المللی نیازمند برقراری یک گفت‌وگوی دقیق با مقامات فعلی افغانستان است. این می‌تواند شامل کاهش یا رهایی از برخی تحریم‌های اقتصادی یا بازگرداندن تدریجی کمک‌های توسعه‌ای بلندمدت در پاسخ به پیشرفت به دست آمده در خصوص نگرانی‌های بین‌المللی مانند حقوق زنان و دختران باشد.
تعامل کنونی بین‌المللی با افغانستان برای این هدف مناسب نیست. جهان عقب نشسته و منتظر است تا طالبان در مورد یک‌سری از هنجارهای بین‌المللی پیشرفت نامشخصی داشته باشد، بدون آنکه گام‌های لازم برای این کار را بردارد. از سوی دیگر، طالبان یا تمایلی به برآورده کردن این انتظارات ندارد و یا در مورد مقاصد خود صریح نیست.
عواقب آن برای همه روشن است: دولت در حال ازهمپاشیدگی است، منطقه در حال بی‌ثباتی است و امید مردم در حال از بین رفتن است. یک رویکرد معمولی در این خصوص عملا شکست بین‌المللی را تضمین می‌کند. در عوض، جامعه بین‌الملل این مسوولیت را دارد که بسیار قاطع‌تر، مطالبه‌گرتر و متعهدتر از آنچه در حال حاضر یک فرآیند دیپلماتیک محتاطانه است، عمل کند.
این اتفاق زیر نظر ما در حال روی دادن است. باید برای جلوگیری از سقوط مردم افغانستان در زمستان امسال با تامین اعتبار خدمات اساسی موردنیاز برای بقای آنها، اقدام کنیم. هرچه زودتر یک تعامل ساختاریافته، معنادار و متقابل را با افغانستان آغاز کنیم، شانس ما برای دستیابی به این مهم بیشتر خواهد بود.»
هشدار مقام‌های سابق آمریکایی به بایدن
از طرفی چندین مقام ارشد نظامی و غیرنظامی سابق آمریکا که در حوزه افغانستان خدمت کرده‌اند، در مقاله‌ای با هشدار درباره اینکه اقتصاد افغانستان در آستانه سقوط قرار گرفته است، توصیه‌هایی را درباره اقداماتی که می‌توان در قبال این وضعیت انجام داد، مطرح کردند. به گزارش پایگاه اندیشکده شورای آتلانتیک، این مقاله از جمله به امضای رایان کروکر، جیمز کانینگهام و جیمز دوبینز از سفرای سابق آمریکا در افغانستان و ژنرال جان اف. کمپبل فرمانده اسبق نیروهای بین‌المللی کمک به برقراری امنیت در افغانستان رسیده است.
در این مطلب آمده است: جامعه بین‌المللی در تدارک برای ارائه کمک‌های بشردوستانه بیشتر به افغانستان است و بانک جهانی هم اعتباراتی را برای حمایت از این تلاش آزاد می‌کند، اما برای دفع این فاجعه به کمک بیشتری نیاز است. افغانستان علاوه بر غذا و دارو به یک ساز‌و‌کار تبادلی پایدار و یک سیستم بانکی کارآمد نیاز دارد تا شکست گسترده در اقتصاد و حکومت‌داری را تجربه نکند. باید به متخصصان حوزه بهداشت و سلامت، معلمان و سایر کارکنان ضروری در افغانستان با هدف حفظ اساسی‌ترین وظایف دولت، حقوق پرداخت شود. مردم عادی افغانستان مستحق دسترسی به منابع مالی خود که هم‌اکنون به سبب نگرانی‌ها از بابت تحریم‌های بین‌المللی و آمریکا و سقوط بالقوه نظام مالی افغانستان در بانک‌ها مسدود شده‌اند، هستند. افغان‌های خارج از کشور به مکانیسم‌های مالی برای ارسال حواله‌هایشان برای اعضای خانواده خود نیاز دارند، در حالی که برخی از آنها گرفتار قوانین دست‌وپا‌گیر آمریکا برای شناسایی افرادی شده‌اند که واجد شرایط وضعیت پناهندگی و مهاجر هستند.
در این مطلب خطاب به کاخ‌سفید تاکید شد: دولت بایدن، مانند سایر اهداکنندگان به افغانستان، به درستی از انجام هر کاری که به طالبان کمک کند تا حکومت سرکوبگرانه خود را بر این کشور تحمیل کند، آن هم با در نظر گرفتن گزارش‌های اخیر درباره وقوع قتل‌های فراقضایی و ناپدید شدن‌ها در این کشور، پرهیز می‌کند. با این وجود، گفت‌وگوهایی در واشنگتن و جاهای دیگر با هدف بررسی تدابیر مختلف برای تثبیت ارزش پول افغانی و جلوگیری از فروپاشی سیستم بانکی افغانستان بدون ارائه منابع احتیاطی به طالبان که به اجرای مقاصد شوم آنها کمک کند، در جریان است. ایده‌های خوبی بر سر اینکه چگونه این اهداف محقق شوند، مطرح هستند از جمله یک سری طرح‌های پیشنهادی مطرح شده از سوی سفرای سابق آمریکا، مدیران آژانس توسعه بین‌المللی دولت آمریکا و مقام‌های بانک جهانی و تنی چند از مقام‌های دیگر. از آنجا که هر طرحی در این راستا بسیار بحث‌برانگیز خواهد بود و هیچ سیستم کنترلی کاملی برای آن وجود نخواهد داشت، آنچه لازم است شجاعت عمل است. هرچه تصمیم‌گیری‌ها در قبال این مسائل بیشتر به تعویق بیفتند، جلوگیری از فاجعه انسانی در حال وقوع در این کشور و جلوگیری از مرگ بسیاری از افغان‌ها دشوارتر خواهد شد.
این مقام‌ها گفتند: بنابراین، ما توصیه می‌کنیم که دولت بایدن فرآیند بررسی این مسائل را سریع کند و از رهگذر همکاری نزدیک با متحدان کلیدی، پیشنهادهای ملموسی را برای کمک به باثبات کردن اقتصاد افغانستان، در بحث‌ها با سایر اهداکنندگان مطرح کرده و در نهایت آنها را به طالبان ارائه دهد. تاخیر، فقط به مرگ و درد و رنج بیشتر دامن می‌زند.
اخبار برگزیدهاقتصاد کلانپیشنهاد ویژهلینک کوتاه :