اما و اگرهای بورسی بودجه ۱۴۰۱

سارا فلاح * بورس در هفته‌ای که گذشت همچنان گرفتار رکودی سنگین بود که از هفته‌ها قبل تا به امروز درگیرش بوده است؛ این در حالی است که لایحه بودجه ۱۴۰۱ تقدیم مجلس شد و انتظار می‌رفت تغییراتی در این روند حاصل شود. در آستانه پایان پاییز قرار داریم و پاییز ۱۴۰۰ اگر نگوییم بدترین، یکی از بدترین پاییز‌ها بود. بازار کم‌رمق، منفی و پر از بدبینی بود و انگار تمام اهالی بازار عینک بدبینی به چشم زده‌اند و فقط نیمه خالی لیوان را می‌بینند. نمونه‌اش واکنش بازار به بودجه بود. درست است که نرخ گاز تهدید‌هایی برای صنایعی مثل فولاد بود که خوشبختانه با وضع سقف ۳۲۰۰ تومان ریسک آن کمتر شد، اما نکات مثبت بودجه به چشم بازار نیامد و یکی از عجیب‌ترین واکنش‌ها را در صنایعی شاهد بودیم که نه‌تنها نرخ گاز هیچ ربطی به آن نداشت بلکه سایر موارد بودجه به نفع آنها بود و با اطمینان می‌توانیم بگوییم اگر جو روانی بازار تا این حد منفی و بی‌اعتمادی در بازار موج نمی‌زد، باید شاهد تشکیل صفوف خرید در برخی صنایع بودیم.  در ادامه به طور خلاصه به برخی نکات مثبت و منفی بودجه اشاره می‌کنم. ابتدا با نکات مثبت شروع می‌کنیم؛ نرخ دلار در بودجه ۲۳ هزار تومان در نظر گرفته شده است، یعنی کف قیمت دلار در سال آینده این رقم خواهد بود و در حال حاضر بازار رقمی بیشتر از این برای محاسبات کلی خود به نرخ تسعیر نداده است و از این جهت شاهد افتی نخواهیم بود. از طرفی این نرخ تسعیر برای گروه بانکی می‌تواند خبر بسیار خوبی باشد که تاثیر بنیادی بر سودآوری این گروه خواهد داشت. اگر بودجه را به دقت بررسی کنیم می‌بینیم که بودجه امسال هم کسری دارد و رسیدن دلار به قیمت ۳۲ الی ۳۳ هزار تومان دور از ذهن نیست.

حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی

این ارز به طور کامل از بودجه حذف شد و صنایع مختلف می‌توانند از آن منتفع شوند. البته یادآوری می‌کنم که رشد سودآوری این شرکت‌ها تنها به لحاظ ریالی است نه به لحاظ تغییر اساسی و تحول در شرکت‌ها. این شرکت‌ها تا به امروز برای تهیه مواد اولیه خود ارز ۴۲۰۰ تومانی دریافت می‌کردند و به تبع آن باید محصولات خود را نیز با این نرخ به فروش می‌رساندند. حال با افزایش نرخ ۴۲۰۰ تومان به ۲۳هزار تومان، افزایش نرخی در فروش محصولات خود می‌گیرند که این باعث می‌شود eps شرکت‌ها به لحاظ ریالی رشد کند.  صنایع دارویی، غذایی، زراعت و دامپروری، قندی و لاستیک و پلاستیک ازجمله صنایعی است که از این بند بودجه منتفع خواهند شد.

واریز مالیات معاملات به صندوق تثبیت بازار

در لایحه بودجه عنوان شده است که مالیات معاملات بازار سهام به صندوق تثبیت بازار بازگردانده می‌شود که رقم قابل توجه در حدود ۱۰ همت است و در واقع مالیات که تا پیش از این بازار از سرمایه خارج می‌شد با این قانون دوباره به بازار سرمایه برگردانده می‌شود که نکته بسیار مثبت برای کلیت بازار است.

بهره مالکانه

فرمول نرخ بهره مالکانه برای گروه سنگ‌آهنی‌ها تغییری نکرده است. امسال این شرکت‌ها باید رقمی در حدود ۲۵هزار میلیارد تومان واریز کنند که این رقم در بودجه ۱۴۰۱ به ۴۰هزار میلیارد تومان افزایش یافته است.  این افزایش به واسطه افزایش سودآوری شرکت‌هاست و نباید آن را نکته منفی تلقی کنیم چرا که فرمول تعیین نرخ بهره مالکانه تغییری نکرده است.

اخد مالیات از سپرده بانکی اشخاص حقوقی

این نکته از این جهت برای بازار مهم است که شرکت‌ها را سوق می‌دهد تا سرمایه خود را از سپرده بانکی به اوراق بدهی تبدیل کنند و در واقع دولت برای اوراق خود مشتری‌های بالقوه‌ای پیدا می‌کند که از فشار بر بازار سهام کاسته می‌شود. همچنین سپرده بانکی که خود رقیبی برای بازار سرمایه بود شاهد افزایش فشار و مالیات است در حالی که مالیات بازار سرمایه به بازار بازگردانده خواهد شد و این اثر خوبی بر کل بازار خواهد داشت. معافیت مالیاتی برای صادرکنندگانی که ارز خود را به کشور بازگردانند همچنان پا برجاست و همین نکته ترس و ابهام زیادی را از بازار کم می‌کند.

۲ نکته منفی

افزایش نرخ گاز برای صنایع فولادی  است که  حتی با تعیین سقف ۳۲۰۰ تومان هم‌، هزینه انرژی معادل یک  میلیون تومان برای هر تن محصول فولاد به وجود خواهد آورد و سود آنها حدود ۲۰ الی ۳۰ درصد کاهش خواهد یافت. اساسا تعیین نرخ گاز بر اساس نرخ اروپا مشکل دارد. زیرا ایران نه تنها وارد‌کننده گاز نیست بلکه صادر‌کننده هم است و نباید نرخ گاز در ایران با نرخ گار در اروپا که واردکننده گاز است یکسان در نظر گرفته است. به عنوان مثال امسال اروپا با بحران انرژی رو‌به‌روست. در حال حاضر ذخایر گازی اروپا در پایین‌ترین سطح در ۱۰ سال اخیر قرار دارد و از طرفی روسیه برای فشار به آلمان برای اخذ مجوز استفاده از خط لوله نورداستریم۲ صادرات گاز به اروپا را با مشکل مواجه کرده است. این بحران‌ها هیچ ارتباطی با شرایط شرکت‌ها در ایران ندارد بنابراین ربط دادن قیمت گاز به گاز اروپا از اساس فرمول اشتباهی است. دولت مجوز انتشار حدود ۱۰۰ همت اوراق بدهی را دارد البته دست دولت باز است و اگر در جایی نتوانست منابع خود را تامین کند می‌تواند اوراق انتشار دهد. البته مالیات بر سپرده اشخاص حقوقی تا حد زیادی اثر آن را برای بازار سرمایه کم رنگ می‌کند که توضیح آن در بالا داده شد.

دلایل عدم واکنش بازار به نکات مثبت

بنابراین کلیات بودجه را اگر روی  یک ترازو بگذاریم، متوجه می‌شویم که به نفع بازار سرمایه است. همچنین خبر مثبت دیگر در خصوص نرخ دلار نیمایی است که قرار است نرخ دستوری دلار نیمایی برداشته شود و صادرکننده و وارد‌کننده نرخ دلار نیمایی را در سامانه خودشان تعیین کنند؛ خبر بسیار مهم و تاثیر‌گذار روی بازار که متاسفانه  بازار به این خبر هم  واکنش درستی نشان نداد. البته دولت دلار خود را به نرخ تعیین شده در سامانه نیمایی در اختیار واردات گندم و دارو قرار خواهد داد یعنی احتمالا با حذف ارز ترجیحی شاهد دو نرخی شدن دلار نیمایی خواهیم بود. یکی نرخ دولتی برای کالاهای اساسی و یکی نرخی که براساس عرضه و تقاضا تعیین می‌شود. یکی از دلایل عدم‌واکنش صحیح بازار به اخبار مثبت وضعیت تکنیکالی شاخص است. باید بپذیریم که بازار سرمایه ما از افراد نوپا و نوآموزی تشکیل شده که به تحلیل تکنیکال وزن بیشتری از تحلیل بنیادی می‌دهد. درتحلیل تکنیکال شاخص کل همان‌طور که در هفته‌های قبل اشاره کردیم محدوده ۱۲۷۰۰۰۰ واحد تا ۱۳۰۰۰۰۰ واحد محدوده حمایتی است که با رسیدن به این محدوده انتظار مدتی درجا زدن و کف‌سازی را داریم. عزیزان دقت کنید که بعد از نزول سنگین که شاخص داشت نباید انتظار صعود یکباره را داشته باشیم. بلکه انتظار داریم بازار مدتی در این ناحیه درجا بزند، کف‌سازی کند و بعد از به دست آوردن انرژی مسیر خود را انتخاب کند. در مدت کف‌سازی تحلیلگران باید به نشانه‌های برگشت روند دقت کنند و در صورتی که این نشانه‌ها دیده شد، می‌توانند دست به خرید یک پله بزنند. با جمیع مطالب گفته شده، پیش‌بینی می‌شود این هفته بازار نسبت به هفته‌ای که گذشت متعادل‌تر باشد.

* کارشناس بازار سرمایه

 

اخبار برگزیدهیادداشت